Cách lưu scratch về máy tính

Giới thiệu về cuốn sách này

Trong bài này, OhStem sẽ hướng dẫn sử dụng Scratch một cách chi tiết và đầy đủ nhất cho bạn

Scratch là một ngôn ngữ lập trình trực quan online dành cho trẻ em. Trẻ có thể sử dụng trang web có thể xây dựng các dự án trực tuyến bằng giao diện khối. Phần mềm này được phát triển bởi MIT Media Lab. Hiện tại, Scratch đã được chuyển thể sang hơn 70 ngôn ngữ, và được sử dụng rộng rãi trên toàn cầu.

Trước khi đọc bài viết, bạn nên đọc qua Scratch là gì? Tặng tài liệu học lập trình Scratch 3.0 miễn phí để hiểu về ngôn ngữ lập trình này nhé. Bên trong bài viết này chúng tôi cũng có quà tặng bí mật cho bạn: bộ tài liệu hướng dẫn lập trình Scratch PDF, bạn có thể click vào bài viết để tải.

Hướng dẫn cài đặt Scratch online và offline

Có 2 cách để kích hoạt và sử dụng Scratch:

  • Phiên bản Scratch online (không cần cài đặt) – Dễ dàng lưu trữ và chia sẻ các project với người khác
  • Phiên bản Offline – Có thể sử dụng khi không có kết nối Internet

Bạn có thể lựa chọn một trong hai cách trên hoặc sử dụng cả 2 cũng được

Ngoài ra, OhStem đã sưu tầm một bộ tài liệu hướng dẫn lập trình Scratch chi tiết từ A đến Z, nếu bạn có nhu cầu, có thể để lại email trong phần bình luận phía dưới, OhStem sẽ gửi cho bạn

Hướng dẫn cài đặt phần mềm Scratch 3.0 trên máy tính

Scratch 3.0 có cách tải cực kỳ đơn giản và dễ dàng. Bạn có thể nhấn vào đây để tải về máy

Cách lưu scratch về máy tính

Khi cài đặt phần mềm này, bạn sẽ không phải mất bất kỳ chi phí nào, vì Scratch 3.0 là phần mềm hỗ trợ lập trình robot hoàn toàn miễn phí.

Sau khi đã tải phần mềm scratch 3.0, bạn tiến hành thực hiện:

  • Bước 1: Bạn hãy mở file vừa được tải >> click vào “Continue” >> lưu phần mềm Scratch ở bất cứ vị trí nào mà mình thích để tiện cho việc lấy ra và sử dụng.
  • Bước 2: Click vào “I agree”.
  • Bước 3: Chờ đợi trong vài phút để tải Scratch về máy trên máy.
  • Bước 4: Khi hoàn thành việc cài đặt, bạn hãy click vào mục “No, thanks”. Như vậy, bạn đã hoàn tất việc cài đặt Phần mềm scratch 3.0 rồi đó. Bạn có thể sử dụng như khi dùng Scratch Online

Cách lưu scratch về máy tính
Hướng dẫn sử dụng Scratch

Trên đây là hướng dẫn sử dụng Scratch cơ bản, bạn đọc có thể download và cài đặt phần mềm này. Bây giờ, chúng ta hãy cùng nhau đi qua tìm hiểu về giao diện cũng như cách lập trình trên Scratch nhé!

>> Xem thêm: Scratch là gì? Ưu điểm của lập trình Scratch 3.0

Hướng dẫn sử dụng Scratch – Làm quen giao diện

Ta có thể chia giao diện Scratch thành 5 phần chính với các đặc điểm về chức năng riêng để người dùng dễ tiến hành lập trình:

Cách lưu scratch về máy tính
Hướng dẫn sử dụng Scratch – Giao diện 5 phần trên Scratch

Thanh điều khiển (1)

Thanh điều khiển có 3 mục cơ bản: Lệnh (Code), Thiết kế (Costumes) và Âm thanh (Sounds).

  • Lệnh (Code): nơi chứa danh mục các khối lệnh để lập trình. Từng nhóm lệnh sẽ có từng màu sắc riêng. Scratch sẽ mặc định hiển thị các nhóm lệnh và lệnh thông dụng.

Bên cạnh đó, Scratch còn có một số lệnh mở rộng khác, chúng ta có thể thêm các nhóm lệnh này vào bằng cách click chuột vào icon Add Extension.

  • Thiết kế (Costumes): Chứa các bản thiết kế cũng như các giao diện khác nhau của từng đối tượng.
  • Âm thanh (Sounds): Chứa các hiệu ứng âm thanh khác nhau.

Cửa sổ lệnh (2)

Đây là khu vực để lập trình. Bạn có thể kéo các khối lệnh vào đây và sắp xếp chúng theo thứ tự logic để tạo thành 1 chương trình điều khiển đối tượng.

Sân khấu (Stage) (3)

Sân khấu là giao diện chính của phần mềm Scratch. Sân khấu sẽ hiển thị các đối tượng, loại ảnh nền hay các hiệu ứng đồ họa,…

Đây sẽ là nơi để người dùng điều khiển và tương tác với sản phẩm do mình tạo ra.

Các công cụ dùng để quản lí và thiết lập sân khấu là phóng to

Cách lưu scratch về máy tính
, thu nhỏ
Cách lưu scratch về máy tính
và phóng to toàn màn hình
Cách lưu scratch về máy tính
.

Nhân vật – Sprites (4)

Cách lưu scratch về máy tính
Hướng dẫn sử dụng Scratch – nhân vật

Đây là khu vực quản lý các nhân vật của phần mềm Scratch. Tại đây, chúng ta có thể thực hiện các thao tác cơ bản như tạo nhân vật mới, thay đổi bề ngoài nhân vật, thay đổi trang phục…

Scratch cung cấp nhiều nhân vật mẫu, có nhiều loại về kích thước và chủng loại. Khi bạn lần đầu sử dụng Scratch, nhân vật chính thường được chọn sẽ là chú mèo Scratch.

Ảnh nền, phông nền – Backdrop/Background (5)

Backdrop là khu vực quản lý, chỉnh sửa, tạo mới các ảnh nền hiển thị trên sân khấu (stage).

Lưu ý: Riêng đối với Backdrop, chúng ta có thể xây dựng các khối lệnh riêng cho nó theo ý mình.

Các khối lệnh trong Scratch

Cách lưu scratch về máy tính
Hướng dẫn sử dụng Scratch – Làm quen khối lệnh

  • Di chuyển (Motion): Di chuyển và xoay các đối tượng trên màn hình.
  • Tạo hình (Looks): Sửa đổi diện mạo của đối tượng và nền.
  • Âm thanh (Sound): Thêm mới, thay thế, và sửa đổi âm thanh.
  • Sự kiện (Event): Tiến hành các thao tác được xác định bởi người sử dụng.
  • Kiểm soát (Control): Các câu lệnh cơ bản có điều kiện như nếu, lặp lại, mãi mãi,…
  • Cảm biến hoặc máy dò (Sensing): người dùng có thể tương tác với các đối tượng bằng các thiết bị ngoại vi khác nhau.
  • Các biến (Variables): như trong các ngôn ngữ lập trình khác, chúng ta có thể thêm mới và thay đổi các biến.
  • Khối của tôi (My Blocks): các khối lệnh của bạn và bạn có thể tùy chỉnh theo ý muốn.

>> Bài viết cùng chủ đề: Tổng hợp lỗi sai thường gặp nhất trong ngôn ngữ Scratch.

Các thao tác để thiết lập và lập trình đối tượng trong Scratch

Tạo ra 1 dự án mới:

Để tạo ra một dự án mới, bạn click chuột theo thứ tự sau: File -> Nouveau.

Thêm đối tượng mới cho dự án

Trong khu vực quản lý đối tượng luôn có 4 biểu tượng nhỏ. Đây là 4 cách để bạn có thể thêm mới những đối tượng bạn thích.

Cách lưu scratch về máy tính
Hướng dẫn sử dụng Scratch – Thêm đối tượng mới

  • Cách 1 (C1): Dùng hình ảnh mẫu có sẵn từ thư viện Scratch.

Scratch đã có sẵn một thư viện ảnh, thư viện này được chia ra theo các chủ đề khác nhau, nhằm giúp người dùng nhanh chóng tạo ra những đối tượng mình cần để xây dựng kịch bản.

Khi mới tiếp xúc với Scratch thì chúng ta có thể sử dụng các hình mẫu đã có. Nhưng khi bạn muốn thiết kế những dự án phức tạp, lúc này sẽ không có hình ảnh có sẵn từ thư viện. Chúng ta phải sử dụng các cách dưới đây để tạo thành một đối tượng ta muốn.

Khi click chuột vào biểu tượng thư viện, một hộp thoại sẽ được mở ra. Sau đó, bạn hãy chọn 1 hình ảnh thích hợp để làm đối tượng cho dự án của mình.

  • Cách 2 (C2): Sử dụng công cụ phần mềm đồ họa Paint Editor.

Scratch cũng đã có sẵn một bộ công cụ vẽ đồ họa nhằm giúp bạn có thể tùy biến thiết kế các đối tượng một cách thuận tiện và dễ dàng. Công cụ này được xem là một ưu điểm vượt trội của Scratch.

  • Cách 3 (C3): Import đối tượng trong máy tính của bạn.

Import đối tượng trong máy tính có thể chia làm hai loại:

Loại 1: Những loại hình ảnh có đuôi là PNG, JPG, SVG,…

Loại 2: Các đối tượng xuất ra từ các dự án khác với đuôi là *.sprite2*.

  • Cách 4 (C4): Chụp hình từ Camera.

Một tính năng đặc biệt nữa của Scratch chính là cho phép bạn xây dựng đối tượng bằng cách chụp trực tiếp từ Camera trên máy tính.

Hãy kích chuột vào biểu tượng Camera. Lúc này, một hộp thoại mở ra và bạn hãy cho vật cần chụp ra trước ống kính. Sau khi chụp xong, bạn chọn nút save trên giao diện.

Cách đổi giao diện phông nền

Bước 1: Click đúp vào biểu tượng Sân khấu (sẽ được tô viền màu xanh).

Cách lưu scratch về máy tính
Hướng dẫn sử dụng Scratch – đổi giao diện

Click đúp vào biểu tượng sân khấu ở góc dưới bên trái.

Bước 2: Click vào biểu tượng chọn phông nền trong thư viện.

Cách lưu scratch về máy tính
Hướng dẫn sử dụng Scratch – chọn phông nền

Bước 3: Một cửa sổ với đa dạng các loại phông nền mẫu sẽ hiện ra. Ấn chọn hình nền castle4.

Cách lưu scratch về máy tính

Bước 4: Nhấn nút OK. Phông nền mới sẽ được đưa vào như sau:

Cách lưu scratch về máy tính
Hướng dẫn sử dụng Scratch – nhấn OK

Sau đó, bạn click theo như  hướng dẫn sau: Scripts → Chuyển động → Kéo thẻ “di chuyển (10) bước” vào khu vực kịch bản (Scripts Area).

Để chú mèo di chuyển, chúng ta có thể click chuột liên tục vào thẻ di chuyển trong khu vực kịch bản. Tuy nhiên, lúc này lại xuất hiện vấn đề: Nếu chú mèo tiếp tục di chuyển thì mèo sẽ đi ra ngoài biên sân khấu.

Vì vậy, cũng tại mục Chuyển động, bạn hãy kéo thả thẻ. Bây giờ, bạn thử cho chú mèo di chuyển lần nữa và hãy xem chuyện gì xảy ra nhé.

Xây dựng và thiết lập kịch bản cho sân khấu

Để kích hoạt sử dụng các phông nền hoặc nhạc trên sân khấu, chúng ta cần phải xây dựng kịch bản riêng cho nó.

Xây dựng một kịch bản cho sân khấu ta làm như sau:

  • Bước 1: click chuột chọn vào icon sân khấu.
  • Bước 2: Chọn thẻ Script.
  • Bước 3: Chọn các khối lệnh thích hợp rồi nắm và di chuyển sang Scripts Area.

Lưu ý:

Chỉ có các khối lệnh xuất hiện trong nhóm lệnh khi được mở ra thì mới có thể dùng để xây kịch bản cho sân khấu.

Chạy chương trình

Bấm vào icon lá cờ màu xanh trên cùng bên trái để thực hiện chạy các khối lệnh mà bạn vừa lập trình trên Scratch. Bạn sẽ thấy các câu lệnh lần lượt được chạy trên Scratch.

Lúc này, cách di chuyển và nhạc nền đều được hiển thị theo đúng những gì bạn đã sắp xếp. Ngoài ra, bạn có thể thêm một phông nền khác vào sân khấu để loại bỏ màu nền trắng mặc định.

Cách dạy lập trình cho học sinh theo định hướng giáo dục STEM

Bạn là giáo viên và đang muốn ứng dụng phương pháp giáo dục STEM vào giảng dạy cho học sinh, nhưng không biết nên triển khai như thế nào? Bạn có thể tham khảo bộ khung chương trình mà OhStem đã xây dựng cho bạn. (Phù hợp để triển khai dạy học cho học sinh cấp 1, cấp 2 và cả cấp 3).

Chúng tôi đã phân bổ chương trình học thành nhiều khóa khác nhau, có kèm giáo trình, slide giảng dạy, giáo cụ dạy học đầy đủ cho giáo viên. Các thầy cô có thể tham khảo và ứng dụng theo mà không cần phải tốn nhiều thời gian nghiên cứu, tìm kiếm công cụ cũng như đầu tư chất xám để xây dựng khung chương trình đầy đủ.

Bạn có thể xem chi tiết về khung chương trình giáo dục STEM của OhStem tại đây

>> Bài viết liên quan: Gợi ý & hướng dẫn các chủ đề STEM THCS cho giáo viên tại OhStem Education.

Tổng kết

Trên đây là những hướng dẫn sử dụng Scratch chi tiết và dễ hiểu nhất. Bạn có thể hiểu được về Scratch một cách cơ bản qua bài viết này.

Ngoài ra, OhStem đã sưu tầm một bộ tài liệu hướng dẫn lập trình Scratch chi tiết từ A đến Z, nếu bạn có nhu cầu, có thể để lại email trong phần bình luận phía dưới, OhStem sẽ gửi cho bạn.

OhStem – Chuyên cung cấp các thiết bị hỗ trợ lập trình STEM uy tín. Nếu bạn là giáo viên và phụ huynh đang tìm hiểu và muốn dạy trẻ về lập trình robotlập trình máy tính hoặc lập trình các ứng dụng IoT, AI, vui lòng liên hệ với OhStem để được tư vấn kỹ hơn.

Chúng tôi có cung cấp mọi giải pháp từ phần cứng, phần mềm, dịch vụ hỗ trợ cho đến tài liệu để bạn có thể dạy lập trình cho trẻ tại trường (đối với giáo viên) hoặc tại nhà (đối với phụ huynh) dễ dàng. Thông tin liên hệ OhStem: