Sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp là một biện pháp tránh thai dễ sử dụng, có tác dụng bảo vệ bạn không mang thai ngoài ý muốn sau khi quan hệ tình dục. Tuy nhiên, biện pháp này chỉ được sử dụng trong giới hạn và nếu lạm dụng quá mức có thể dẫn đến suy giảm phản ứng của cơ thể với thuốc, kéo theo nhiều hệ lụy đến sức khỏe tiêu cực khác. Sau đây là một số điều cần biết về thuốc tránh thai khẩn cấp.
1. Sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp trong trường hợp nào
Viên thuốc tránh thai khẩn cấp là một biện pháp tránh thai cho phụ nữ sau khi quan hệ tình dục không được bảo vệ hoặc sử dụng biện pháp tránh thai thất bại như: sử dụng bao cao su nhưng bị thủng hay bị rách hoặc phụ nữ đang sử dụng thuốc uống tránh thai mà quên uống từ 2 ngày trở lên; đang sử dụng thuốc tiêm tránh thai mà thời gian tiêm bị chậm kỳ quy định, tính sai thời điểm dụng trứng. Ngoài ra, viên thuốc tránh thai khẩn cấp cũng được dùng khi đối tượng nữ bị hiếp dâm hoặc cưỡng bức quan hệ tình dục.
2. Tác dụng của thuốc tránh thai khẩn cấp
Thuốc tránh thai khẩn cấp cũng tương tự như thuốc viên tránh thai hằng ngày, nó có chứa hoóc-môn nữ progestin. Tuy nhiên, hàm lượng kích thích tố progestin trong thuốc tránh thai khẩn cấp cao hơn nên sẽ làm ức chế hoặc trì hoãn rụng trứng, làm đặc chất nhầy cổ tử cung, ngăn cản sự di chuyển của tinh trùng vào lòng tử cung, cản trở sự thụ tinh, ức chế sự phát triển của nội mạc tử cung, ngăn cản sự làm tổ của trứng đã thụ tinh.
3. Các loại thuốc tránh thai và cách sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp
- Thuốc tránh thai khẩn cấp loại 1 viên là loại mà liều dùng chỉ có 1 viên duy nhất.
Đối với thuốc tránh thai khẩn cấp 1 viên có thành phần Levonorgestrel hàm lượng 1,5mg được khuyến cáo nên sử dụng càng sớm càng tốt và tối đa trước 72 giờ sau khi quan hệ không có biện pháp bảo vệ. Nếu uống trong vòng 24 giờ đầu tiên thì hiệu quả tránh thai là 95%, từ 25-48 giờ tiếp theo hiệu quả tránh thai giảm còn 85 % và từ 49-72 giờ hiệu quả tránh thai chỉ còn 58%.
Đối với thuốc tránh thai khẩn cấp 1 viên chứa thành phần Mifepristone , hàm lượng 10mg thì được khuyến cáo sử dụng càng sớm càng tốt để đạt hiệu quả cao nhất và tối đa trong vòng 120 giờ sau khi quan hệ tình dục.
- Thuốc tránh thai khẩn cấp loại 2 viên thì mỗi viên chứa 0,75mg Levonorgestrel. Viên thứ nhất uống càng sớm càng tốt, không chậm hơn 72 giờ và viên thứ hai uống sau viên thứ nhất 12 giờ [không để chậm hơn 16 giờ]. Nhất thiết phải uống đủ 2 viên mới có tác dụng phòng tránh mang thai.
* Người sử dụng phải lưu ý thuốc khẩn cấp mình sử dụng là loại nào [1 viên hay 2 viên] để sử dụng theo đúng hướng dẫn.
4. Một số lưu ý khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp
- Không dùng thuốc tránh thai khẩn cấp quá 2 lần trong 1 tháng và 3 lần trong 1 năm để tránh ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
- Nếu uống thuốc mà xảy ra tình trạng nôn thì nếu tình trạng này xảy ra dưới 2h sau khi uống thuốc thì mới phải uống bù liều khác.
- Một số tác dụng không mong muốn khi sử dụng thuốc bao gồm buồn nôn, nhức đầu, căng ngực, rối loạn chu kỳ kinh nguyệt...
- Các thuốc tránh thai khẩn cấp không có tác dụng khi thai đã hình thành. Chu kỳ kinh nguyệt sẽ bắt đầu trong tháng tới, nếu không thấy kinh nguyệt xuất hiện, bạn cần xét nghiệm để xem mình có mang thai hay không.
- Uống nhiều viên thuốc tránh thai khẩn cấp không làm tăng cường khả năng tránh thai, bạn chỉ cần uống đủ và đúng theo hướng dẫn.
5. Những trường hợp nào không nên dùng và thận trọng khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp?
- Những trường hợp không nên dùng thuốc tránh thai khẩn cấp:
Người đang mang thai hoặc nghi ngờ mang thai.
Xuất hiện tình trạng chảy máu âm đạo bất thường không rõ nguyên nhân.
Người có tiền sử viêm tắc tĩnh mạch hoặc bệnh huyết khối.
- Những trường hợp nên thận trọng khi dùng thuốc tránh thai khẩn cấp:
Người đang mắc bệnh tiểu đường.
Người có tiền sử rối loạn tuần hoàn máu não.
Người bị bệnh động kinh, bệnh tim.
* Như vậy, thuốc tránh thai khẩn cấp có hai mặt lợi và hại rõ ràng. Bởi vậy, những lưu ý khi sử dụng thuốc được rất nhiều người quan tâm. Những điều này nhằm hạn chế những ảnh hưởng bất lợi từ tác dụng phụ của thuốc. Bạn nên trang bị cho mình những kiến thức liên quan đến vấn đề này để bảo vệ sức khỏe của bản thân.
Sử dụng thuốc ngừa thai 72 giờ là phương pháp tránh thai đơn giản và dễ tiếp cận. Bạn có thể tìm mua loại thuốc này tại hầu hết các hiệu thuốc trên toàn quốc mà không cần kê đơn, thậm chí có thể mua online và được giao đến tận nhà.
Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa rõ cách sử dụng thuốc ngừa thai khẩn cấp 72 giờ sao cho vừa an toàn, vừa đạt hiệu quả cao. Liệu uống thuốc tránh thai khẩn cấp có hại không, tác dụng phụ của thuốc là gì, ai không nên uống?
Thuốc ngừa thai 72 giờ được sử dụng khi nào?
Thuốc ngừa thai 72 giờ là lựa chọn của nhiều phụ nữ sau khi quan hệ tình dục không có biện pháp bảo vệ hoặc nghi ngờ những cách tránh thai khác thất bại. Cụ thể, bạn có thể sử dụng thuốc ngừa thai khẩn cấp trong những trường hợp sau:
- Quan hệ tình dục qua đường âm đạo [tự nguyện hoặc bị ép buộc] mà không sử dụng bao cao su hay các phương pháp ngừa thai khác.
- Quan hệ tình dục qua đường âm đạo khi các biện pháp tránh thai không được thực hiện đúng cách, chẳng hạn:
- Quên uống thuốc tránh thai hàng ngày, thay miếng dán tránh thai hoặc trễ lịch tiêm thuốc tránh thai
- Bao cao su bị rách hoặc tuột ra sau khi đối tác xuất tinh
- Tính sai ngày rụng trứng khi sử dụng phương pháp tránh thai tự nhiên; tránh thai bằng xuất tinh ngoài nhưng đối tác không kịp rút dương vật ra khỏi âm đaọ.
Trong những trường hợp trên, nếu bạn sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp đúng cách thì khả năng quá trình thụ thai xảy ra sẽ giảm đi đáng kể. Trong loại thuốc này có chứa progestins liều cao hoặc mifepristone, có khả năng ức chế hoặc làm chậm sự rụng trứng, ngăn cản trứng gặp tinh trùng, thay đổi lớp nội mạc tử cung để tránh quá trình làm tổ.
Cách sử dụng thuốc ngừa thai khẩn cấp 72 giờ
Thuốc ngừa thai khẩn cấp có tác dụng bao lâu? Uống thuốc tránh thai 2 ngày sau quan hệ có thai không? Điều quan trọng nhất cần ghi nhớ khi sử dụng thuốc tránh thai 72 giờ là uống càng sớm, hiệu quả càng cao. Về lý thuyết, loại thuốc này vẫn cho tác dụng ngừa thai khi bạn dùng trong vòng 5 ngày sau quan hệ tình dục không bảo vệ. Tuy nhiên, tác dụng của thuốc được phát huy tốt nhất nếu bạn uống trong vòng 72 giờ [3 ngày].
Hiện nay, thuốc ngừa thai 72h có hai loại phổ biến trên thị trường là loại 1 viên và loại 2 viên. Loại 1 viên chỉ cần uống 1 lần. Loại 2 viên thì viên đầu uống sau khi quan hệ càng sớm càng tốt, viên thứ 2 uống sau viên đầu 12h. Bạn cần sử dụng đúng liều lượng theo hướng dẫn trên bao bì để thuốc đạt hiệu quả phòng tránh thai như mong đợi.
Dấu hiệu uống thuốc tránh thai khẩn cấp thành công là sự xuất hiện của kinh nguyệt và có thể đến sớm. Nếu sau hơn 4 tuần mà bạn thấy “ngày đèn đỏ” của mình vẫn chưa đến thì có thể bạn đã mang thai. Lúc này, bạn cần dùng que thử thai hoặc đến các cơ sở y tế để kiểm tra.
Bạn có thể quan tâm: Cách dùng que thử thai
Thuốc tránh thai khẩn cấp có hại không?
Nhược điểm dễ thấy của thuốc ngừa thai 72h là nó không giúp bạn phòng ngừa các bệnh lây qua đường tình dục. Bên cạnh đó, thuốc còn có thể gây ra một số tác dụng phụ sau:
- Buồn nôn: Thường gặp ở những đối tượng lần đầu tiên dùng thuốc. Nếu bạn bị nôn hết thuốc ra sau khi uống thì cần uống bù. Nếu sau khi uống 2 tiếng mới nôn thì không cần uống bù.
- Xuất huyết âm đạo bất thường: Hiện tượng này thường tự ngưng mà không cần điều trị. Tuy nhiên, nếu tình trạng xuất huyết âm đạo diễn ra nghiêm trọng và kéo dài, bạn cần được bác sĩ thăm khám.
- Rối loạn kỳ kinh: Chu kỳ kinh tiếp theo có thể bắt đầu sớm hoặc trễ hơn dự kiến, thường là bị chậm kinh. Các tình trạng này sẽ gặp nhiều khi lạm dụng thường xuyên sử dụng thuốc ngừa thai khẩn cấp.
- Đau đầu, chóng mặt, căng ngực, thay đổi tâm trạng: Tùy từng người cụ thể mà những tác dụng phụ này có thể nhanh chóng biến mất hoặc kéo dài một thời gian sau dùng thuốc.
Nếu gặp phải bất kỳ triệu chứng nào nghiêm trọng sau khi dùng thuốc ngừa thai 72h, bạn cần đến bệnh viện càng sớm càng tốt để được xử lý.
Ngoài ra, các chuyên gia cũng khuyến cáo những đối tượng sau không nên sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp:
- Đang mang thai hoặc nghi ngờ mình có thai
- Đang cho con bú thì không dùng loại chứa mifepristone
- Dị ứng, mẫn cảm với các thành phần của thuốc
- Xuất huyết âm đạo bất thường chưa tìm được nguyên nhân
- Đang mắc một số bệnh lý: Viêm tắc tĩnh mạch, huyết khối tắc mạch thể hoạt động, bệnh về gan, mật, carcinom vú, vàng da.
Hiệu quả cao, dễ dùng, giá thuốc tránh thai khẩn cấp cũng rất rẻ, chỉ từ 10.000đ nên dễ bị lạm dụng. Tuy nhiên, bạn cần biết rằng, hàm lượng thuốc cao gấp 4 lần thuốc tránh thai hàng ngày nên tối đa chỉ dùng 2 lần/ tháng. Hơn nữa, càng dùng liên tục thì hiệu quả ngừa thai càng giảm.
Việc lạm dụng thuốc ngừa thai 72h có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng như gây teo niêm mạc tử cung, ảnh hưởng sinh sản, suy yếu gan, thận.
Tóm lại, thuốc ngừa thai 72h chỉ nên sử dụng khi thực sự cần thiết. Nếu chưa muốn có con, bạn có thể tham khảo các phương pháp tránh thai khác an toàn hơn như dùng bao cao su, thuốc tránh thai hàng ngày hay đặt vòng tránh thai. Chúc bạn luôn khỏe mạnh và hạnh phúc.
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.