Cấu trúc đề thi toán học kì 1 lớp 10

Trong những năm gần đây, do tình hình dịch bệnh mà xu hướng đề thi đã có nhiều sự thay đổi. Trước kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 năm 2022 diễn ra ngày một gần, cùng HOCMAI tìm hiểu cấu trúc đề thi vào lớp 10 theo xu hướng ra đề mới nhất. Mục tiêu giúp các bạn học sinh sẵn sàng tâm thế trước khi bước vào kỳ thi chính thức này.

Cấu trúc đề thi tuyển sinh vào lớp 10

Cấu trúc đề thi vào lớp 10 được các Sở GD&ĐT các tỉnh thành xây dựng dựa trên chương trình học chung của Bộ GD&ĐT. Vì vậy, cấu trúc đề thi sẽ có sự khác nhau về hình thức và nội dung. Tuy nhiên, theo dõi các đề thi trong các năm gần đây, có thể nhận thấy một vài điểm chung trong cách thức ra đề tuyển sinh vào lớp 10 tại các tỉnh thành.

Phạm vi kiến thức

Phạm vi kiến thức trong đề thi thường phải đảm bảo bám sát chương trình THCS, đặc biệt chương trình lớp 9 của Bộ GD&ĐT. Theo từng môn thi mỗi Sở GD&ĐT sẽ có những quy định riêng. Mặc dù vậy, cấu trúc đề phải đảm bảo đánh giá và phân loại được học sinh và thường nội dung đề cần có đủ 4 cấp độ nhận thức, bao gồm: nhận biết, thông hiểu, vận dụng và vận dụng cao. Thời gian làm bài thi theo đó cũng được điều chỉnh sao cho phù hợp với mức độ yêu cầu về kiến thức của đề thi.

Đối với môn thi chuyên, phạm vi kiến thức sẽ trải rộng hơn, yêu cầu thí sinh có khả năng áp dụng nhuần nhuyễn kiến thức cơ bản, kiến thức nâng cao và kiến thức từ trải nghiệm thực tế. Thông thường, bài thi môn chuyên sẽ bao gồm 100% câu hỏi tự luận. Riêng đối với môn Tiếng Anh, ngoài phần bài làm trên giấy, một số tỉnh thành còn áp dụng hình thức thi 4 kỹ năng nghe, nói, đọc, viết. Vì vậy, các bạn học sinh nên chú ý dành thời gian rèn luyện các kỹ năng này trong quá trình ôn tập. 

Mức độ khó của đề thi 

Về hướng ra đề thi, do trong 2 năm vừa qua, quá trình học của các bạn học sinh bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh COVID nên đề thi có phần “dễ thở” các năm trước. Còn về mức độ khó của đề thi năm 2022 tới đây, theo Sở GD&ĐT Hà Nội, đề thi các môn sẽ gồm các câu hỏi theo yêu cầu chuẩn kiến thức, các bài tập thuộc chương trình THCS hiện hành của Bộ GD&ĐT, chủ yếu nằm trong chương trình lớp 9. 

Ngoài ra, theo định hướng của Bộ GD&ĐT, nhằm đảm bảo tập trung kiến thức và đáp ứng yêu cầu phân hóa học sinh, nội dung đề thi sẽ không vào các phần kiến thức giảm tải, tạo điều kiện cho học sinh ôn tập dễ dàng hơn.

Cấu trúc đề thi vào 10 môn Toán

Trong cấu trúc đề thi môn Toán, các kiến thức sẽ chủ yếu thuộc chương trình lớp 9, bao gồm 16 chuyên đề ôn thi vào lớp 10 môn Toán, được xây dựng sao cho có thể đánh giá năng lực học tập của các bạn học sinh thông qua bài thi. 

Đề thi môn Toán qua mỗi năm đều có sự thay đổi để thích ứng với điều kiện học cũng như chương trình học của các bạn học sinh. Tuy nhiên, về cơ bản, ma trận kiến thức đề thi vào 10 môn Toán (tự luận) đều được xây dựng nhằm đảm bảo các mục tiêu theo chương trình học như sau.

Chuyên đề 1: Căn bậc hai

Căn thức được đánh giá là dạng bài dễ ghi điểm nhất trong đề thi môn Toán vào 10 vì là chương đầu tiên trong chương trình Đại số lớp 9 của Bộ GD&ĐT.

Chuyên đề này thường sẽ chiếm 2 điểm trong đề thi với các yêu cầu như rút gọn biểu thức chứa căn, giải phương trình, bất phương trình ở cấp độ cơ bản. Trong câu này thường có 0,5 điểm phân loại, có thể là một trong số các dạng bài như: tìm giá trị lớn nhất, nhỏ nhất, tìm giá trị biểu thức nguyên. Bất đẳng thức…

Chuyên đề 2: Phương trình và hệ phương trình

Những dạng bài thường gặp trong chuyên đề 2 bao gồm: phương trình bậc nhất, phương trình bậc hai, phương trình chứa ẩn ở mẫu, phương trình chứa giá trị tuyệt đối, hệ phương trình. Các câu hỏi thuộc chuyên đề 2 thường không có tính phân hóa cao, vì vậy, các bạn học sinh cần tận dụng để lấy trọn vẹn điểm.

Chuyên đề 3: Giải toán bằng phương trình hoặc hệ phương trình

Dạng bài thuộc chuyên đề 3 thường nằm trong câu thứ 2 trong cấu trúc đề thi, chiếm khoảng 2 điểm. Câu hỏi thường liên quan đến tính chuyển động, tính năng suất hoặc một số bài toán có yếu tố hình học. 

Đối với những dạng bài giải bài toán bằng cách lập phương trình – hệ phương trình, học sinh thường mắc phải một số sai lầm không đáng có. Phổ biến nhất có thể kể đến như: thiếu đặt điều kiện, thiếu đơn vị của ẩn số, thiếu lập luận, thiếu kết luận, số liệu không đồng nhất. Để tránh mất điểm không đáng có, các bạn học sinh nên ôn luyện thật kĩ, giải nhanh và thành thạo các dạng toán này.

Chuyên đề 4: Phương trình bậc 2 có tham số và đồ thị hàm số 

Các câu hỏi thuộc chuyên đề 4 thường chỉ 10% điểm trong cấu trúc đề thi, hoặc 15% ở một số tỉnh/thành phố khác. Dạng bài yêu cầu học sinh vận dụng tốt các kiến thức về nghiệm của phương trình bậc 2, định lí Vi-ét, kết hợp với vẽ đồ thị hàm số hoặc sự tương giao đồ thị. 

Chuyên đề 5: Hình học

Chuyên đề hình học là một chuyên đề khó với nội dung kiến thức xoay quanh tứ giác nội tiếp. Các dạng bài liên quan có thể kể đến: chứng minh tứ giác nội tiếp; ứng dụng tính chất của tứ giác nội tiếp, góc trong đường tròn… để chứng minh các tính chất hình học hay các đẳng thức. 

Dạng bài thuộc chuyên đề 5 thường chiếm từ 3 – 3,5 điểm trong cấu trúc đề thi và gồm nhiều ý nhỏ được sắp xếp theo mức khó tăng dần. Trong đó các ý nhận biết – thông hiểu thường chiếm 1 điểm, vận dụng chiếm khoảng 2 điểm, còn lại 0,5 điểm thường là ý ở cấp độ vận dụng cao. 

Chuyên đề 6: Bất đẳng thức

Dạng bài thuộc chuyên đề 6 này thường chỉ khoảng 0,5 điểm trong cấu trúc đề thi. Tuy nhiên, câu hỏi được đánh giá là tương đối khó, có tính phân loại học sinh cao, dành riêng cho những học sinh muốn đạt điểm 10 môn Toán. Nếu muốn chinh phục dạng bài này, các bạn học sinh cần lưu ý tập trung ôn tập bất đẳng thức Cauchy và phương pháp đánh giá phương trình khi giải. 

Các cấu trúc đề thi vào 10 môn Toán

Căn cứ vào đề thi của 63 tỉnh thành, cấu trúc đề thi vào 10 môn Toán có thể được chia thành bốn nhóm như sau:

• Nhóm 1 (hay nhóm T1): với các yêu cầu ở mức độ cơ bản, câu hỏi thường cấp nhận biết hoặc thông hiểu
• Nhóm 2 (hay nhóm T2): với các yêu cầu ở mức khá, cần năng lực vận dụng tốt
• Nhóm 3: với các yêu cầu ở mức cao, dành riêng cho học sinh trên địa bàn Hà Nội
• Nhóm 4: cấu trúc đề theo xu hướng mới, yêu cầu học sinh vận dụng tốt kiến thức đã học vào giải các bài toán thực tế, dành riêng cho học sinh trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh

Phân tích các cấu trúc đề thi vào 10 môn Toán 

Cấu trúc đề thi vào 10 môn Toán nhóm 2

Cấu trúc đề thi nhóm 2 là cấu trúc được áp dụng phổ biến nhất trong kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 tại các tỉnh thành. Dưới đây là hai đề thi minh họa cho cấu trúc đề nhóm T2 tại Thái Bình và Hòa Bình

Phân tích cấu trúc đề tại Thái Bình và Hòa Bình có thể thấy, cấu trúc đề thi nhóm 2 sẽ gồm 5 câu, thời gian làm bài 120 phút. Trong đó: 

• Câu 1: chiếm khoảng 20% tổng điểm, gồm các dạng bài về căn thức, tìm điều kiện xác định, tính giá trị biểu thức,…yêu cầu kiến thức ở cấp thông hiểu, không đánh đố
• Câu 2: thường chiếm khoảng 20% tổng điểm, gồm các câu hỏi yêu cầu giải phương trình, hệ phương trình, tìm giá trị tham số để thỏa mãn điều kiện
• Câu 3: có giá trị điểm từ 20 – 30% tổng điểm, thường liên quan đến đồ thị đường thẳng và đồ thị, có thể yêu cầu học sinh giải hệ phương trình bằng cách đặt ẩn phụ, quy về phương trình bậc nhất hai ẩn
• Câu 4: chiếm khoảng 30% tổng điểm, là bài toán hình gồm nhiều ý nhỏ, sắp xếp theo mức độ từ dễ đến khó. Trong đó ý cuối thường ở cấp độ vận dụng cao nhằm phân loại học sinh
• Câu 5: chiếm khoảng 5 – 10% tổng điểm, thường ở cấp độ vận dụng cao, yêu cầu chứng minh bất đẳng thức, tìm giá trị lớn nhất, nhỏ nhất, hoặc giải phương trình nâng cao,..

Cấu trúc đề thi vào 10 môn Toán nhóm 3

Cấu trúc đề thi vào 10 thuộc nhóm 3 là loại cấu trúc chung, được rất nhiều tỉnh thành áp dụng, trong đó có TP. Hà Nội. Do đó, cấu trúc đề thi thuộc nhóm này cũng có những câu hỏi và phổ điểm như cấu trúc đề ở nhóm 2, tuy nhiên mức độ khó sẽ được nâng lên. Dưới đây là đề thi minh họa cho cấu trúc đề thi tại Hà Nội để các bạn học sinh tham khảo.

Cấu trúc đề thi vào 10 môn Toán nhóm 4

Cấu trúc đề thi nhóm 4 là cấu trúc được xây dựng riêng dành cho kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 tại TP.HCM. Cấu trúc đề thi không đơn thuần như các nhóm 1,2,3. Vậy nên nếu học sinh không có nền tảng kiến thức tốt thì rất khó để lấy điểm từ 8 trở lên. Đề thi gồm 8 câu hỏi với thời gian làm bài 120 phút. Trong đó:

• Câu 1 – 2: yêu cầu học sinh vận dụng kiến thức giải phương trình, đồ thị đường thẳng, parabol
• Câu 3 – 7: gồm nhiều bài toán thực tế, yêu cầu học sinh vận dụng nhiều phần kiến thức để giải toán
• Câu 8: thường bài toán hình, vận dụng kiến thức đường tròn và tứ giác nội tiếp quen thuộc

Đối với cấu trúc đề nhóm 4, học sinh có thể giải quyết từ câu 1 đến câu 4 tương đối nhẹ nhàng. Tuy nhiên, từ câu 5 mức độ khó sẽ tăng dần và phân hoá điểm rõ nhất ở câu 7 và 8. Dưới đây là đề thi minh họa cho cấu trúc đề thi nhóm 4 tại TP.HCM để các bạn học sinh tham khảo.

*Tham khảo thêm: Đề thi toán vào 10

Cấu trúc đề thi vào lớp 10 môn Ngữ Văn

Đối với môn Ngữ Văn, cấu trúc đề thi cũng đảm bảo bám sát chương trình THCS của Bộ GD&ĐT. Nhìn chung, cấu trúc đề sẽ bao gồm 2 phần chính là Đọc hiểu (2 – 3 điểm) và phần Làm văn (7 – 8 điểm), được phân theo cấp độ nhận thức từ nhận biết đến vận dụng cao.

Nhận biết

Các câu hỏi thuộc cấp độ nhận biết thường chiếm từ 30 đến 50% tổng điểm bài thi. Các dạng bài trong cấp độ này bao gồm: Xác định phương thức biểu đạt; Phân loại từ theo cấu tạo từ; Tìm từ láy; Tìm từ ngữ, hình ảnh có trong văn bản cho trước; Tìm thành ngữ; Xác định thành phần câu, Phép liên kết câu/ đoạn văn. Có thể thấy, ở mức độ nhận biết, các dạng bài phần lớn thuộc kiến thức phần Tiếng Việt, chỉ cần nắm chắc kiến thức cơ bản có thể làm được phần này dễ dàng. 

Thông hiểu

Các câu hỏi thuộc cấp độ nhận biết thường chiếm từ 12 đến 16% tổng điểm bài thi. Dạng bài thuộc cấp độ thông hiểu sẽ yêu cầu học sinh có khả năng phân tích và tư duy cơ bản, thường là các câu hỏi yêu cầu phân tích cấu tạo ngữ pháp, biện pháp tu từ. Những câu hỏi thông hiểu nằm chủ yếu ở phần Đọc hiểu, các bạn học sinh nên lưu ý phần kiến thức liên quan để tránh mất điểm phần này.

Vận dụng cao

Ở phần vận dụng cao, đề thi sẽ yêu cầu các bạn học sinh viết đoạn văn nghị luận xã hội và bài văn nghị luận văn học để đánh giá khả năng áp dụng kiến thức đã học vào làm văn. Đối với nghị luận xã hội, đề có thể yêu cầu viết đoạn văn hoặc bài văn ngắn, phân tích và chứng minh luận điểm, đồng thời rút ra bài học cho bản thân trong thực tế. Đối với bài nghị luận văn học, đề sẽ yêu cầu phân tích ngữ liệu thuộc SGK, vận dụng các kiến thức liên quan đến phép tu từ trong văn học để làm rõ cái hay cái đẹp của tác phẩm.

Dưới đây là ma trận thi vào 10 môn Ngữ Văn tỉnh Nam Định 2022, các bạn học sinh có thể tham khảo qua.

Câu	Nội dung	Cấp độ nhận thức	Chương trình
Nhận biết	Thông hiểu	Vận dụng	Vận dụng cao	Ngữ văn 9 (chủ yếu)
I. Tiếng Việt (8 câu trắc nghiệm)	Tiếng Việt	– Phân loại và cấu tạo từ. – Phép liên kết câu/ đoạn văn. – Thành ngữ. – Biện pháp tu từ. – Thành phần câu. – Phương châm hội thoại.
II. Đọc hiểu văn bản II.1	Đọc- hiểu	x (Tiếng Việt: phương thức biểu đạt)
II.2	Đọc- hiểu	x (Nội dung được đề cập trong văn bản)
II.3	Đọc- hiểu				x (Trình bày quan điểm cá nhân về một nhận định/quan niệm.)
III. Tập làm văn III.1	NLXH				x (Viết đoạn văn nghị luận xã hội (10-15 câu) bàn về một vấn đề được rút ra từ nội dung văn bản ở phần Đọc hiểu)
III.2	NLVH				x (Phân tích/ Cảm nhận về một vấn đề được thể hiện trong một đoạn ngữ liệu/ tác phẩm. Ngữ liệu được trích từ một văn bản văn học nằm trong chương trình Ngữ văn 9)

* Tham khảo thêm: Đề thi vào 10 môn Ngữ văn

Cấu trúc đề thi vào lớp 10 môn Tiếng Anh

Cấu trúc đề thi vào lớp 10 môn Tiếng Anh khối không chuyên

Tương tự như môn Toán và Ngữ Văn thi vào 10, cấu trúc đề thi Tiếng Anh cũng được chia thành 2 phần trắc nghiệm và tự luận với tỷ lệ khác nhau tại các tỉnh thành khác nhau. Điểm chung của đề thi là gồm rất nhiều câu hỏi đa dạng, phạm vi thuộc nội dung bài học trong chương trình tiếng anh cấp THCS, đặc biệt là chương trình SGK lớp 9.

Trong đó, phần trắc nghiệm thường chiếm phần lớn số điểm bài thi (khoảng 70%). Với câu hỏi trắc nghiệm, hình thức phổ biến nhất là chọn đáp án đúng trong các đáp án cho trước. Thí sinh sẽ làm bài bằng cách khoanh tròn vào đề thi hoặc tô bút chì vào câu trả lời trong giấy đáp án. Các dạng bài đặc trưng trong phần trắc nghiệm có thể kể đến như: bài về ngữ âm, tìm lỗi sai, hoàn thành đoạn hội thoại, giao tiếp, đọc hiểu nội dung cho trước để trả lời câu hỏi. 

Mặt khác, phần tự luận thường chiếm ít hơn (khoảng 30% tổng điểm bài thi), chủ yếu xoay quanh 2 dạng bài tập: Sắp xếp từ/cụm từ thành câu hoàn chỉnh và viết lại câu cùng dựa theo các từ hoặc cụm từ gợi ý.

Tham khảo đề thi vào 10 môn Tiếng Anh TPHCM 2022 dưới đây

Cấu trúc đề thi vào lớp 10 môn Tiếng Anh khối chuyên

Riêng với các thí sinh tham dự kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 khối chuyên tại Hà Nội, đề thi sẽ yêu cầu đáp ứng đủ 4 kỹ năng về: nghe hiểu, ngữ âm, ngữ pháp – từ vựng, đọc hiểu

1. Phần Nghe hiểu (2 điểm): yêu cầu thí sinh nghe và điền vào chỗ trống trong đoạn văn hay hội thoại các từ thích hợp. Có tổng cộng 10 câu trong phần này và thí sinh sẽ được nghe 2 lần
2. Phần Ngữ âm (0,5 điểm): yêu cầu thí sinh có kiến thức về cách phát âm đúng trọng âm của từ để chọn ra những từ có phát âm đặc biệt
3. Phần Ngữ pháp và từ vựng (3 điểm): yêu cầu thí sinh chọn 1 trong các đáp án đã cho để hoàn thành câu. Ngoài ra sẽ có câu hỏi kiểm tra kiến thức về cấu tạo từ, điền loại từ tương ứng dựa trên từ gốc. 
4. Phần Đọc hiểu văn bản (2,5 điểm): bao gồm các đoạn văn ngắn có khuyết các từ, yêu cầu học sinh chọn đáp án để điền vào chỗ còn thiếu đó. 
5. Phần Viết (2 điểm): yêu cầu học sinh viết lại câu đồng nghĩa dựa trên các từ hay cụm từ gợi ý. Thêm vào đó, học sinh sẽ phải viết một bài luận từ 200 – 250 từ về một vấn đề cho trước. 

* Tham khảo thêm: Đề thi vào 10 môn Tiếng Anh

Bài viết trên HOCMAI đã chia sẻ đến các bạn thông tin về Cấu trúc đề thi vào lớp 10 theo xu hướng ra đề mới nhất và tổng hợp dạng bài phổ biến nhất trong cấu trúc đề thi các môn. Hi vọng với những thông tin trên có thể giúp các bạn học sinh lên kế hoạch ôn tập hợp lý để đạt kết quả thi tốt nhất! Chúc các bạn có một kỳ thi thật thành công!