TPHCM - Thu nhập bình quân của nữ công nhân ngành may khoảng 6,8 triệu đồng/tháng. Trong đó có 21,5% người được khảo sát có thu nhập cá nhân trung bình từ 5 triệu đồng trở xuống.
Đây là một nhận xét được báo cáo tại phiên họp hội đồng thẩm định “Báo cáo kết quả khảo sát đánh giá thực trạng việc làm, đời sống của nữ công nhân ngành may mặc trên địa bàn TPHCM” do LĐLĐ TPHCM tổ chức ngày 4.11.
Theo báo cáo do Công đoàn Đại học Quốc gia TPHCM chủ trì thực hiện với sự tham gia khảo sát của 1.400 nữ công nhân có độ tuổi từ 17 đến 61 ở gần 180 doanh nghiệp [trong đó có 94 doanh nghiệp đầu tư nước ngoài, 81 doanh nghiệp có vốn đầu tư trong nước và 1 doanh nghiệp Nhà nước] và cán bộ công đoàn ở các doanh nghiệp này, thì thu nhập bình quân của nữ công nhân ngành may trên địa bàn TPHCM khoảng 6,8 triệu đồng/tháng.
Trong đó có 21,5% có thu nhập cá nhân trung bình từ 5 triệu đồng trở xuống, 60,1% có thu nhập từ 5-8 triệu đồng; 15,9% thu nhập từ trên 8 triệu đồng đến 12 triệu đồng và 2,5% có thu nhập trên 12 triệu đồng.
Ngoài ra, với nhóm công nhân có gia đình và gia đình có 2 người trở lên có chi phí trung bình của gia đình khoảng 11,7 triệu đồng/tháng, trong khi thu nhập của gia đình chỉ đạt 12,6 triệu đồng/tháng. Điều này cho thấy vấn đề tài chính của gia đình nữ công nhân ngành may ở TPHCM khá eo hẹp.
Kết quả khảo sát cho thấy 3 khoản chi phí lớn nhất chiếm gần 72% của tổng chi phí gia đình là: Chi phí sinh hoạt hàng ngày, chi phí học hành cho con cái và chi phí tiền nhà. 28% còn lại được chi cho 5 khoản chi phí khác: Chi phí hiếu hỉ, giao tiếp, giải trí; tiền gửi cho cha mẹ; chi phí chăm sóc sức khỏe; chi phí học tập nâng cao trình độ bản thân và chi phí khác.
“Qua khảo sát cho thấy nữ công nhân chi phí chủ yếu tập trung vào công việc chung của gia đình, lo cho người thân, giao tế… còn chi phí cho bản thân chỉ chiếm 12% thu nhập”, đại diện nhóm khảo sát nhấn mạnh.
Nhiều ý kiến của các cán bộ công đoàn đề nghị nhóm khảo sát cần tăng cường thêm đề xuất chính sách chăm lo dành cho nhóm đối tượng nữ công nhân về suất ăn giữa ca, hỗ trợ của doanh nghiệp nếu không có nhà lưu trú cho công nhân; ưu tiên bán, cho thuê nhà ở xã hội với lao động nữ, vì tỉ lệ nữ là mẹ đơn thân theo nhóm khảo sát khá cao [8,1%].
Ngoài ra, cần có chính sách lương khởi điểm cao hơn so với nam vì thời gian làm việc của nữ ít hơn nên khi nghỉ hưu thì lương hưu thấp hơn. Đồng thời, đề xuất sâu về phương hướng hoạt động của tổ chức công đoàn trong việc đại diện, chăm lo cho lao động nữ công nhân ngành may mặc trong thời gian tới đây.
Kết quả khảo sát đời sống vất chất tinh thần và môi trường làm việc của nữ công nhân ngành may mặc trên địa bàn Thành phố cho thấy nhu cầu học tập nâng cao trình độ không nhiều, nhưng ngược lại họ luôn dành nhiều thời gian, tiền của, công sức cho gia đình của mình. Về nhà ở, trên 57% nữ công nhân ngành may cho biết hiện họ đang thuê trọ, ở nhà lưu trú; có tiện ích khá tốt đáp ứng được nhu cầu của công nhân nữ. Về thu nhập, nếu thu nhập bình quân hằng tháng khoảng 7 triệu đồng [trong điều kiện có tăng ca] thì khoảng 41% nữ công nhân cho rằng không đủ trang trải cho cuộc sống. Các khoản chi cơ bản của nữ công nhân thường ở mức 70% so với thu nhập, trong đó, trên 60% chi cho giáo dục, chăm sóc con cái và sức khỏe. Chủ yếu nữ công nhân dùng thời gian rảnh rỗi để nghỉ ngơi hoặc chăm sóc gia đình. Nhiều người trong số đó cho biết, họ không có thời gian, tiền bạc để chơi các môn thể thao cho dù là các môn thể thao cộng đồng như: đi bộ, chạy bộ, đánh cầu…
Kết quả khảo sát này cũng cho thấy, phần đông nữ công nhân ngành may đều đề xuất tăng cường các chính sách chăm lo cho nữ công nhân như: tăng giờ nghỉ trong những ngày hành kinh; người mang thai từ tháng thứ 7 hoặc có con dưới 12 tháng tuổi.
Cải thiện điều kiện nghỉ ngơi giữa ca, buổi trưa tại doanh nghiệp; tăng cường chính sách phúc lợi xã hội bằng vật chất, lương, thưởng trong những dịp sinh nhật, lễ, Tết. Công nhân cũng có nhu cầu lớn về việc hỗ trợ chỗ ở, hỗ trợ vay vốn mua nhà ở xã hội...
Theo bà Lê Uyên, đại diện Viện Nghiên cứu phát triển thành phố đề nghị, khảo sát cần quan tâm những vấn đề từ phía sau, những vấn đề bên ngoài môi trường ngoài lao động như nhà lưu trú, bữa ăn giữa ca, các nhu cầu khác… của nữ công nhân ngành may để có cái nhìn tổng thể và đề xuất hiệu quả các nhu cầu cần thiết.
Ngoài ra, khảo sát cũng cần hệ thống hoá các nhóm công việc, nhóm việc nào liên quan đến đời sống, tâm lý, sức khoẻ, nhu cầu của những công nhân để từ đó các cấp công đoàn triển khai các hoạt động có trọng tâm, trọng điểm, gắn liền với các hoạt động của tổ chức công đoàn.
Phát biểu đánh giá, bà Trần Thị Diệu Thúy, Chủ tịch Liên đoàn Lao động TP.HCM cho rằng, việc chăm lo đời sống vật chất, tinh thần và xây dựng môi trường làm việc tốt cho công nhân nói chung và nữ công nhân trong các doanh nghiệp may nói riêng luôn được chính quyền, các tổ chức đoàn thể, doanh nghiệp quan tâm, thực hiện.
Tuy nhiên, đạt hiệu quả cao, điều kiện cần và đủ là các hoạt động phải được thực hiện phù hợp với các quy định, với tình hình thực tế, dung hòa được kỳ vọng, khả năng giữa các bên liên quan doanh nghiệp, người lao động và tổ chức công đoàn.
Theo bà Trần Thị Diệu Thúy, kết quả khảo sát còn là cơ sở để tổ chức công đoàn, nữ công nhân lao động ngành may mặc đề xuất với các doanh nghiệp, chính quyền, các cơ quan liên quan, các đoàn thể có chính sách hỗ trợ, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cùng với khả năng, năng lực tay nghề, chuyên môn cho nữ công nhân lao động ngành may mặc ngày càng tốt hơn.
Do đó, khảo sát cũng cần phân tích rõ, đề xuất sâu về các chính sách pháp luật, văn bản liên ngành, các hiệp hội; đề xuất các chính sách của thành phố quan tâm hơn nữa đến đời sống, việc làm, gắn với doanh nghiệp tuyên truyền, giáo giới tính, an toàn, hỗ trợ nữ công nhân lao động ngành may mặc, nhất là các trường hợp đơn thân, yếu thế,..