Hội chứng tiền kinh nguyệt [PMS] có đặc điểm là dễ bị kích thích, lo lắng, không ổn định về tình cảm, trầm cảm, phù, đau ngực, và đau đầu, xảy ra trong 7 đến 10 ngày trước và thường kết thúc vài giờ sau khi bắt đầu kinh nguyệt. Chẩn đoán dựa vào lâm sàng, ghi lại hàng ngày các triệu chứng của bệnh nhân. Điều trị triệu chứng và bao gồm chế độ ăn uống, thuốc men, và tư vấn.
Khoảng 20 đến 50% phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ có PMS; khoảng 5% có một dạng PMS nghiêm trọng gọi là rối loạn tâm thần tiền kinh nguyệt.
Nguyên nhân
Nguyên nhân của PMS không rõ ràng.
Nguyên nhân có thể hoặc các yếu tố đóng góp bao gồm
Nhiều yếu tố nội tiết [ví dụ, hạ đường huyết, các thay đổi khác trong quá trình chuyển hóa carbohydrate, tăng prolactin máu, biến động về mức độ tuần hoàn estrogen và progesterone, đáp ứng bất thường với estrogen và progesterone, thừa aldosterone hoặc ADH]
Khuyenh hướng di truyền
Thiếu serotonin
Có thể thiếu magiê và canxi
Estrogen và progesterone có thể gây giữ dịch tạm thời,giống như thừa aldosterone hoặc ADH.
Sự thiếu hụt serotonin cho là đóng góp bởi vì phụ nữ những người bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi PMS có nồng độ serotonin thấp hơn và vì SSRIs [làm tăng serotonin] đôi khi làm giảm các triệu chứng của PMS.
Thiếu magiê và canxi có thể góp phần.
Triệu chứng và Dấu hiệu
các triệu chứng và mức độ thay đổi từ phụ nữ này tới phụ nữ khác và từ chu kỳ kinh nguyệt này đến chu kỳ kinh nguyệt khác. Triệu chứng kéo dài vài giờ tới 10 ngày, thường kết thúc khi kinh bắt đầu có. Các triệu chứng có thể trở nên trầm trọng hơn trong suốt thời kỳ căng thẳng hoặc trong giai đoạn tiền mãn kinh. Ở phụ nữ tiền mãn kinh, các triệu chứng có thể tồn tại cho đến sau kỳ kinh.
Các các triệu chứng thường gặp nhất là dễ bị kích thích, lo lắng, kích động, tức giận, mất ngủ, khó tập trung, lơ mơ, trầm cảm, và mệt mỏi nghiêm trọng. Giữ dịch gây ra phù, tăng cân nhanh, và vú đầy đặn và đau. Cảm giác tức nặng hoặc áp lực đè nặng vùng chậu và đau lưng có thể xảy ra. Một số phụ nữ, đặc biệt là ở người trẻ, có đau bụng khi bắt đầu kỳ kinh.
Các triệu chứng không đặc hiệu khác có thể bao gồm nhức đầu, chóng mặt, bức bối của các chi, ngất, đánh trống ngực, táo bón, buồn nôn, nôn, và thay đổi thèm ăn. Mụn trứng cá và viêm da thần kinh cũng có thể xảy ra. Các rối loạn da đang hiện có có thể xấu đi hơn, cũng như các vấn đề về hô hấp [ví dụ như dị ứng, nhiễm trùng] và các vấn đề về mắt [như rối loạn thị giác, viêm kết mạc].
Rối loạn tâm thần tiền kinh nguyệt [PMDD]
Một số phụ nữ có triệu chứng PMS trầm trọng xảy ra thường xuyên và chỉ trong nửa sau của chu kỳ kinh nguyệt; các triệu chứng kết thúc bằng thời kỳ kinh nguyệt hoặc ngay sau đó. Tâm trạng chán nản rõ rệt, và lo lắng, dễ cáu giận, và cảm xúc không ổn định. Những tư tưởng tự sát có thể có mặt. Sự quan tâm đến các hoạt động hàng ngày giảm đáng kể.
Ngược với PMS, PMDD Rối loạn khó chịu tiền kinh nguyệt Các rối loạn trầm cảm được đặc trưng bởi buồn trầm trọng hoặc dai dẳng đủ để ảnh hưởng vào hoạt động chức năng và thường là do giảm sự quan tâm hoặc thích thú trong các hoạt động. Nguyên nhân... đọc thêm gây ra các triệu chứng mà mức độ nghiêm trọng của nó đủ để can thiệp vào các hoạt động hàng ngày thông thường hoặc hoạt động tổng thể. PMDD rất khó chịu, dễ bỏ qua, và thường bị chẩn đoán sai.
Điểm mạnh và hạn chế
Xem xét rối loạn tâm thần tiền kinh nguyệt nếu phụ nữ có các triệu chứng không đặc hiệu nhưng nghiêm trọng ảnh hưởng đến khả năng hoạt động của họ ngay trước thời kỳ kinh nguyệt.
Chẩn đoán
Đối với PMS, báo cáo của bệnh nhân về các triệu chứng
Đối với PMDD, tiêu chuẩn lâm sàng
PMS được chẩn đoán dựa trên các triệu chứng thể chất [ví dụ, chướng bụng, tăng cân, đau căng vú, sưng bàn tay và bàn chân]. Phụ nữ có thể được yêu cầu để ghi lại các triệu chứng hàng ngày. Khám thể chất và xét nghiệm không hữu ích.
Nếu PMDD bị nghi ngờ, phụ nữ được yêu cầu đánh giá các triệu chứng của họ hàng ngày cho 2 chu kỳ để xác định xem các triệu chứng nghiêm trọng có xuất hiện thường xuyên hay không
Đối với PMDD để được chẩn đoán, phụ nữ phải có 5 trong số các triệu chứng sau trong hầu hết tuần trước khi có kinh, và các triệu chứng phải trở nên tối thiểu hoặc vắng mặt trong tuần sau khi có kinh nguyệt. Triệu chứng phải bao gồm ít nhất một trong những điều sau đây:
Sự thay đổi tâm trạng rõ rệt [ví dụ, buồn đột ngột]
Sự cáu kỉnh hoặc tức giận rõ rệt hoặc gia tăng mâu thuẫn giữa các cá nhân
Tâm trạng chán nản được ghi nhận, cảm giác tuyệt vọng, hoặc những suy nghĩ kiềm chế bản thân
Ghi nhận sự lo lắng, căng thẳng, hoặc một cảm giác chơi vơi
Ngoài ra, phải có 1 trong số những biểu hiện dưới đây:
Giảm sự quan tâm trong các hoạt động bình thường, có thể gây ra sự chạy trốn
Khó tập trung
Năng lượng thấp hoặc mệt mỏi
Ghi nhận thay đổi trong sự thèm ăn, ăn quá nhiều, hoặc thèm ăn thức ăn đặc biệt
Mất ngủ hoặc chứng tăng ngủ
Cảm giác bị choáng ngợp hoặc mất kiểm soát
Các triệu chứng thể chất liên quan đến PMS [ví dụ, vú căng đau, phù nề]
Ngoài ra, các triệu chứng phải xuất hiện trong hầu hết 12 tháng trước đó, và các triệu chứng phải đủ nghiêm trọng và can thiệp vào các hoạt động và chức năng hàng ngày.
Bệnh nhân có triệu chứng trầm cảm được đánh giá bằng sử dụng bảng đánh giá trầm cảm hoặc được giới thiệu đến một bác sỹ chăm sóc sức khoẻ tâm thần để được đánh giá đầy đủ.
Điều trị
Các biện pháp chung
Đôi khi SSRIs hoặc nội tiết tố
PMS có thể khó điều trị. Không có phương pháp điều trị đơn độc nào đã chứng minh có hiệu quả cho tất cả phụ nữ, và một vài phụ nữ đã được chữa khỏi hoàn toàn với một phương pháp điều trị nào đó. Do đó, điều trị có thể đòi hỏi phải thử và có thể sai, cũng như cần có sự kiên nhẫn.
Các biện pháp chung
Điều trị PMS là điều trị triệu chứng, bắt đầu với nghỉ ngơi và ngủ đủ, tập thể dục thường xuyên, và các hoạt động thư giãn. Tập thể dục thường xuyên có thể giúp làm giảm chướng bụng cũng như kích thích, lo lắng, và mất ngủ. Yoga giúp một số phụ nữ.
Thay đổi chế độ ăn uống - tăng lượng protein, giảm đường, tiêu thụ carbohydrate phức tạp, và ăn các bữa ăn nhỏ thường xuyên hơn - có thể giúp tư vấn, tránh các hoạt động căng thẳng, tập luyện thư giãn, liệu pháp ánh sáng, điều chỉnh giấc ngủ và điều trị hành vi nhận thức. Các biện pháp khác có thể bao gồm tránh một số loại thức ăn và thức uống nhất định [ví dụ như cola, cà phê, thịt lợn, khoai tây chiên, đóng hộp] và ăn nhiều loại khác hơn [ví dụ như trái cây, rau, sữa, thực phẩm giàu chất xơ, thịt ít béo, thực phẩm có nhiều canxi và vitamin D].
Một số chất bổ sung chế độ ăn uống có hiệu quả nhẹ để giảm triệu chứng; chúng bao gồm chiết xuất chasteberry từ quả agnus castus, vitamin B6, và vitamin E.
Thuốc
NSAIDs có thể giúp làm giảm đau nhức, đau, và đau bụng kinh.
Các chất ức chế giải phóng serotonin chọn lọc [SSRIs] là những thuốc được lựa chọn để giảm căng thẳng, dễ bị kích thích, và các triệu chứng cảm xúc khác, đặc biệt nếu không thể tránh khỏi căng thẳng. SSRIs [ví dụ, fluoxetine 20 mg uống một lần / ngày] có hiệu quả làm giảm các triệu chứng của PMS và PMDD. Liều liên tục hiệu quả hơn so với dùng liều gián đoạn. Không có SSRI nào có hiệu quả hơn loại khác. Các thử nghiệm lâm sàng cho thấy SSRI có hiệu quả trong điều trị PMDD; các SSRI hiệu quả bao gồm fluoxetine, sertraline, paroxetine và citalopram. Những loại thuốc này có thể được kê toa liên tục hoặc chỉ trong giai đoạn hoàng thể 14 ngày [nửa thứ hai] của chu kỳ kinh nguyệt.
Clomipramine, dùng cho toàn bộ chu kỳ hoặc nửa chu kỳ, có hiệu quả làm giảm các triệu chứng cảm xúc, cũng như nefazodone, chất ức chế tái thu hồi serotonin-norepinephrine [SNRI].
Thuốc chống lo âu có thể giúp ích nhưng thường ít hơn mong đợi vì có thể có sự phụ thuộc hoặc nghiện thuốc. Buspirone, có thể được cho trong suốt chu kỳ hoặc trong giai đoạn cuối của hoàng thể, giúp làm giảm các triệu chứng của PMS và PMDD. Tác dụng ngoại ý bao gồm buồn nôn, nhức đầu, lo lắng và chóng mặt.
Đối với một số phụ nữ, điều trị hóc môn có hiệu quả. Các chọn lựa bao gồm
Thuốc tránh thai uống
Progesterone bằng thuốc đặt âm đạo [200 đến 400 mg một lần / ngày]
Progestogen uống [ví dụ, progesterone micronized 100 mg trước khi đi ngủ] trong 10 đến 12 ngày trước khi kinh nguyệt
Progestin tác dụng kéo dài [ví dụ, medroxyprogesterone 200 mg tiêm bắp trong 2 đến 3 tháng tháng]
Phụ nữ chọn sử dụng thuốc ngừa thai uống để tránh thai có thể dùng drospirenone phối hợp với ethinyl estradiol. Tuy nhiên, nguy cơ thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch có thể tăng lên.
Hiếm khi, đối với các triệu chứng rất trầm trọng hoặc dai dẳng, một chất chủ vận nội tiết giải phóng gonadotropin [GnRH] [ví dụ, leuprolid 3,75 mg tiêm bắp, goserelin 3,6 mg tiêm dưới da hàng tháng] với liều thấp estrogen / progestin [ví dụ, uống estradiol 0,5 mg một lần / ngày phối hợp với micronized progesterone 100 mg trước khi đi ngủ] được giảm các biến động theo chu kỳ.
Giữ dịch có thể được giảm bớt bằng cách giảm lượng natri ăn vào và dùng thuốc lợi tiểu [ví dụ, spironolactone 100 mg uống một lần / ngày] ngay trước khi triệu chứng được dự kiến. Tuy nhiên, giảm thiểu sự giữ dịch và dùng thuốc lợi tiểu không làm giảm tất cả các triệu chứng và có thể không có hiệu quả.
Bromocriptine và thuốc ức chế monoamine oxidase không hữu ích. Danazol có tác dụng phụ đáng kể.
Phẫu thuật
Ở phụ nữ có triệu chứng nặng, phẫu thuật cắt buồng trứng hai bên có thể làm giảm bớt triệu chứng vì sẽ loại bỏ chu kỳ kinh nguyệt; liệu pháp thay thế hoóc môn sau đó được chỉ định cho đến khoảng tuổi 51 [khi mãn kinh thường xảy ra].
Những điểm chính
Các triệu chứng của PMS có thể không đặc hiệu và khác nhau giữa phụ nữ này và phụ nữ khác
PMS được chẩn đoán chỉ dựa trên các triệu chứng.
Nếu các triệu chứng có vẻ nghiêm trọng và dễ bỏ qua, hãy xem xét PMDD [thường không được chẩn đoán], và yêu cầu bệnh nhân ghi lại các triệu chứng ở 2 chu kỳ; để chẩn đoán PMDD, các tiêu chuẩn lâm sàng phải được đáp ứng.
Thông thường, điều trị là một vấn đề cố gắng các biện pháp khác nhau để xác định những gì giúp đỡ bệnh nhân cụ thể; bắt đầu với việc thay đổi lối sống, sau đó SSRIs hoặc thuốc ngừa thai uống.
Các chất chủ vận GnRH và phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng được dành cho những trường hợp nặng.