Điều trị tràn dịch màng ngoài tim ở thai nhi

Tràn dịch màng ngoài tim là sự tích tụ chất dịch (dịch phản ứng viêm, máu, mủ,…) trong khoảng ngoài màng tim gây áp lực lên tim, làm giảm chức năng co bóp của tim.  

Điều trị tràn dịch màng ngoài tim ở thai nhi

Nguyên nhân
Có nhiều nguyên nhân gây nên bệnh tràn dịch màng ngoài tim:

  • Chấn thương vùng ngực.
  • Nhiễm trùng: Vi khuẩn lao, HIV, nấm,…
  • Bệnh miễn dịch hệ thống: Lupus, viêm khớp dạng thấp,…
  • Xạ trị cho bệnh ung thư nếu tim nằm trong khu vực bức xạ. 
  • Các vấn đề về tim: Nhồi máu cơ tim, phình tách động mạch chủ ngực trong cơn đau ngực có thể gây tràn dịch màng ngoài tim có máu.
  • Các khối u di căn: Di căn của ung thư đến màng ngoài tim có thể gặp như ung thư vú, ung thư phổi, bệnh bạch cầu,…
  • Suy thận: Nồng độ urê trong máu quá cao (urê huyết).

Chẩn đoán bệnh lý
Lâm sàng

Tràn dịch màng ngoài tim có thể không có triệu chứng. Tuỳ vào nguyên nhân gây bệnh và tiến triển của bệnh mà có các biểu hiện khác nhau. Một số triệu chứng thường gặp ở bệnh lý này như:

  • Đau ngực, nặng ngực: Tăng lên khi người bệnh nằm ngửa và đỡ hơn khi người bệnh ngồi thẳng hoặc ngồi cúi người ra phía trước.
  • Hồi hộp, đánh trống ngực.
  • Chóng mặt, ngất xỉu.
  • Ho, khó thở.
  • Nuốt nghẹn.
  • Lú lẫn, kích động, thỉnh thoảng có những cơn mất ý thức.
  • Tiếng tim mờ.
  • Tĩnh mạch cổ nổi.

Cận lâm sàng

  • Siêu âm tim: Giúp chẩn đoán xác định cũng như đánh giá lượng dịch. Đây vừa là phương pháp chẩn đoán nhanh, chính xác và còn có độ nhạy cao. Hình ảnh trên siêu âm giúp ước lượng mức độ dịch bị tràn và giúp theo dõi diễn biến đáp ứng trong quá trình điều trị. Đặc biệt trong các trường hợp có chèn ép tim, có chỉ định đặt dẫn lưu màng ngoài tim cấp cứu, siêu âm tim sẽ giúp xác định vị trí chọc dò, giảm tối đa nguy cơ tai biến thủ thuật.
  • X-quang tim phổi: Bóng tim to, gợi ý một số nguyên nhân gây tràn dịch (lao phổi, gãy xương sườn,…).
  • Điện tâm đồ: Nhịp tim nhanh, điện thế thấp lan toả ở tất cả các chuyển đạo, điện thế giao thoa.
  • Chụp Cắt lớp vi tính, Cộng hưởng từ: Giúp xác định những trường hợp tràn dịch màng ngoài tim lượng ít, khu trú.
  • Xét nghiệm khác: Sinh hoá, tế bào học của dịch, cell bloc, nhuộm soi, nuôi cấy dịch, TSH, FT4,… giúp chẩn đoán nguyên nhân gây tràn dịch màng ngoài tim.

Biến chứng bệnh lý Tràn dịch màng ngoài tim nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ đẫn dến nhiều biến chứng như gây khó thở, tim đập nhanh hay tụt huyết áp cho người bệnh. Tuy nhiên, biến chứng nặng nề nhất mà bệnh lý này có thể gây nên là chèn ép tim và trụy mạch.  Khi lượng dịch tràn với tốc độ nhanh và lượng nhiều sẽ khiến cho thành tim bị đè sụp, thể tích trong buồng tim giảm nặng. Máu không được bơm ra ngoài sẽ nhanh chóng dẫn đến trụy mạch và tim ngừng đập, người bệnh sẽ nhanh chóng tử vong.

Điều trị


Nguyên tắc điều trị

  • Điều trị nguyên nhân.
  • Điều trị triệu chứng.
  • Điều chỉnh rối loạn huyết động do dịch màng tim gây ra.

Phương pháp điều trị
Tùy vào tình trạng bệnh lý mà sẽ có nhiều phương pháp điều trị khác nhau: 

- Chọc dẫn lưu dịch màng ngoài tim:

Phương pháp này sẽ thường được chỉ định với các trường hợp:

  • Tràn dịch, máu màng tim có chèn ép tim cấp.
  • Lấy dịch xét nghiệm chẩn đoán (ung thư, nhiễm khuẩn, nhiễm nấm…).
  • Tràn dịch màng tim số lượng nhiều mặc dù chưa có triệu chứng lâm sàng điển hình vẫn có thể được chỉ định chọc dẫn lưu dịch màng tim.

- Điều trị nội khoa: Điều trị triệu chứng và chống viêm, chủ yếu là các kháng viêm non - steroide (NSAIDs) (có thể dùng đơn độc hoặc phối hợp với Colchicine). Các thuốc kháng viêm non - steroide (NSAIDs) như: Aspirin, ibuprofen, indomethacin,… Một số thuốc điều trị khác tuỳ vào nguyên nhân gây tràn dịch như: Kháng sinh, kháng lao, corticoid và các thuốc ức chế miễn dịch khác,…

- Ngoại khoa:

  • Dẫn lưu dịch màng ngoài tim trong trường hợp tràn dịch nhiều, tái phát nhanh. 
  • Phẫu thuật trong điều trị một số bệnh lý gây tràn dịch màng ngoài tim như chấn thương ngực gây tràn máu màng tim, dò dịch bạch huyết từ ống ngực sang màng ngoài tim, ...

Bệnh viện Quốc tế Vinh là cơ sở y tế uy tín mà Quý khách hàng có thể tin tưởng khi thăm khám các bệnh lý tim mạch nói chung và tầm soát bệnh tràn dịch màng ngoài tim nói riêng. Với trang bị dòng máy siêu âm thuộc hãng Phillips, cho hình ảnh rõ nét, hoạt động ở 2D và 2D/CFI/TDI chế độ hỗn hợp trên 1.400 khung hình mỗi giây, cùng Bác sĩ chuyên khoa có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực siêu âm tim, tư vấn can thiệp tim, người bệnh sẽ sớm được chẩn đoán và hỗ trợ điều trị hợp lý. 

ThS. Bác sĩ Nguyễn Đình Văn - Phụ trách Đơn vị Tim mạch

-------------

Để được hỗ trợ cung cấp thông tin và tư vấn chi tiết, vui lòng liên hệ:

•    Bệnh viện Quốc tế Vinh

•    Số 99, đường Phạm Đình Toái, xã Nghi Phú, TP Vinh, Nghệ An

•    Số điện thoại 02383.968.888/0901.74.71.73


Điều trị tràn dịch màng ngoài tim ở thai nhi

Tràn dịch màng ngoài tim là gì? Quá trình hình thành dịch màng ngoài tim như thế nào?

Bình thường có một lượng nhỏ chất lỏng xung quanh tim, chất này được tạo ra bởi cấu trúc giống như túi bao quanh tim. Thực chất nó là khoang giữa hai lớp của màng ngoài tim. Màng ngoài tim đóng vai trò như một hàng rào bảo vệ, thúc đẩy chức năng tim hoạt động hiệu quả và ngăn chặn sự dịch chuyển quá mức của tim. Chất lỏng dư thừa tích tụ trong cấu trúc túi này gọi là tràn dịch màng ngoài tim. Nhưng chất lỏng dư thừa này đến từ đâu? Thông thường, khi màng ngoài tim bị viêm, chất lỏng sẽ tăng tiết ra và tích tụ trong túi. Chất lỏng này cũng có thể là máu mà không do viêm như sau chấn thương ngực, phẫu thuật hoặc các biến chứng của các thủ thuật tim khác. Máu xung quanh tim được gọi là máu màng tim. Tràn dịch màng ngoài tim gây áp lực cho tim, ảnh hưởng đến chức năng của tim. Nếu không được điều trị, có thể dẫn đến suy tim hoặc tử vong.

Điều trị tràn dịch màng ngoài tim ở thai nhi

Điều trị tràn dịch màng ngoài tim ở thai nhi

Nguyên nhân tràn dịch màng tim là gì?

Chấn thương vùng ngực

Nhiễm trùng: vi khuẩn lao, HIV, nấm…

Bệnh miễn dịch hệ thống: lupus, viêm khớp dạng thấp…

Liên quan đến điều trị như thuốc hoặc sau các phẫu thuật, thủ thuật vùng ngực, tia xạ.

Các vấn đề về tim: nhồi máu cơ tim, phình tách động mạch chủ ngực trong cơn đau ngực có thể gây tràn dịch màng ngoài tim có máu.

Ung thư: di căn của ung thư đến màng ngoài tim có thể gặp như ung thư vú, ung thư phổi, bệnh bạch cầu…

Suy thận: Nồng độ urê trong máu quá cao (urê huyết) có thể gây viêm màng ngoài tim.

Biểu hiện triệu chứng của tràn dịch màng ngoài tim như thế nào? Khi nào tràn dịch màng ngoài tim trở nên nguy hiểm – ép tim

Điều trị tràn dịch màng ngoài tim ở thai nhi

Hãy tưởng tượng túi xung quanh tim (màng ngoài tim) giống như một chai nước nóng có hình dạng của một trái tim cho phép một lượng nhỏ chất lỏng ở đó hoạt động giống như chất bôi trơn. Nếu có sự gia tăng đột ngột, đáng kể chất lỏng xung quanh tim, túi sẽ không mở rộng. Thay vào đó, chất lỏng sẽ nén tim, vì áp suất bên trong túi lớn hơn áp suất bên trong tim. Điều này làm cho tim không có khả năng chứa đầy máu, về cơ bản gây ra tình trạng thiếu oxy trong máu. Quá trình này được gọi là chèn ép tim. Ép tim làm suy giảm hoạt động của tim và có thể gây nguy hiểm đến tính mạng, cần được chăm sóc y tế ngay lập tức. Nếu tràn dịch màng tim kéo dài hơn ba tháng, nó được gọi là tràn dịch màng tim mãn tính.

Xét nghiệm nào phát hiện ra tràn dịch màng ngoài tim? Giá trị của siêu âm tim?

Hiện nay có nhiều phương pháp chẩn đoán hình ảnh giúp xác định tràn dịch màng ngoài tim như Xquang, chụp cắt lớp vi tính ngực, cộng hưởng từ…Phương pháp đầu tay để chẩn đoán và đánh giá tràn dịch màng ngoài tim chính là siêu âm tim. Đây không chỉ là một phương pháp chẩn đoán nhanh, chính xác, chi phí phù hợp mà còn có độ nhạy, độ đặc hiệu cao. Hình ảnh trên siêu âm giúp ước lượng mức độ dịch, đôi khi còn có các đặc điểm giúp xác định loại dịch như máu với các dịch khác, đánh giá đáp ứng của tim với tình trạng dư thừa dịch trong khoang màng ngoài tim. Hơn thế nữa siêu âm tim cũng là phương pháp hữu hiệu nhất để theo dõi diễn biến đáp ứng trong quá trình điều trị. Đặc biệt trong các trường hợp có chèn ép tim nguy hiểm, có chỉ định đặt dẫn lưu màng ngoài tim cấp cứu, siêu âm tim giúp hướng dẫn xác định vị trí chọc dò, giảm tối đa nguy cơ tai biến thủ thuật.

Hiện nay theo các khuyến cáo của các hiệp hội y học trên thế giới, siêu âm vẫn là có vai trò quan trọng không thể thiếu trong bệnh lý tràn dịch màng ngoài tim, đặc biệt khi có biến chứng ép tim. Bệnh viện Trung Ương Quân Đội 108 trang bị đầy đủ máy móc hiện đại hình ảnh chất lượng với các máy siêu âm, đầu dò tim chuyên biệt, đảm bảo tốt nhất trong các đơn vị cấp cứu, hồi sức cũng như phục vụ công tác khám, chữa bệnh hàng ngày, đem lại hiệu quả cao nhất trong điều trị cho bệnh nhân.

Điều trị tràn dịch màng ngoài tim ở thai nhi

Thực hiện: Bác sỹ Đặng Minh Phương

Khoa CĐCN