Các khái niệm Khái niệm gia đình
Gia đình là “ tế bào của xã hội”, “ là hạt nhân xã hội”, “ là cái nôi thân yêu nuôi dưỡng suốt cả đời người”. Gia đình thực hiện 2 chức năng cơ bản là duy trì nòi giống và xã hội hoá cá nhân. Với 2 chức năng cơ bản ấy, gia đình sẽ tồn tại mãi mãi trong đời sống xã hội. Để đạt được gia đình bền vững phải thực hiện đưọc các nhiệm vụ kinh tế, sinh sản và nuôi dạy con cái. Văn hoá gia đình là yếu tố rất cơ bản để gia đình thực hiện vai trò xã hội của nó.
Khái niệm văn hoá:
Hoạt động văn hoá là hoạt động sản xuất ra các giá trị vật chất, giá trị tinh thần nhằm giáo dục con người hướng tới cái chân,
cái thiện, cái mỹ trong đời sống
Trình độ học vấn là lượng tri thức ở mức độ nào đó ở một hoặc một số lĩnh vực.Trình độ học vấn chỉ là điều kiện, khả năng để có được trình độ văn hoá
Văn minh: là chỉ sự thể hiện của văn hoá trong lối sống, trong lao động, trong hành vi.
Khái niệm văn hoá gia đình
Là một dạng đặc thù của văn hoá xã hội, bao gồm tổng thể các giá trị, chuẩn mực, cách hành xử mà các thành viên trong
gia đình tiếp nhận, ứng xử với nhau trong gia đình và xã hội.
Hệ thống các giá trị văn hoá gia đình
Hệ giá trị văn hoá gia đình bao gồm 2 yếu tố chính: giá trị cấu trúc và giá trị chức năng
Giá trị cấu trúc: là giá trị biểu hiện các mối quan hệ bên trong của gia đình, quan hệ giữa vợ - chồng, quan hệ giũa cha mẹ- con cái và quan hệ giữa anh - chị - em và quan hệ ông, bà và các cháu .. trong gia đình.
Quan
hệ giữa vợ- chồng.
Trong gia đình hiện đại, quan hệ vợ chồng được xây dựng trên cơ sở tình yêu chân chính, sự bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau., biểu hiện trong việc lựa chọn vợ hoặc chồng một cách tự do trong tuổi thanh xuân, trong việc tham gia lao động, công việc xã hội, việc đóng góp và hưởng thụ tài sản gia đình, trong việc quyết định những vấn đề chung của gia đình[ sinh đẻ có kế hoạch, ly hôn, tái hôn...] giữa vợ và chồng.
Quan hệ giữa cha mẹ - con
cái
Ở gia đình hiện đại, nhiều giá trị truyền thống tốt đẹp đó được giữ gìn và phát triển: tinh thần thương yêu, sự hy sinh của cha mẹ vì con cái và sự kính trọng, biết ơn và hiếu thảo của con cái đối với cha mẹ.
Quan hệ giũa anh- chị- em trong gia đình.: đây là mối quan hệ trọng yếu thứ ba trong gia đình, quan hệ mật thiết của những người cùng đẳng hệ.
Chức năng của văn hoá gia đình:
Chức năng sinh
sản
Văn hoá gia đình có vai trò hết sức to lớn, nó quyết định đến thể chất, trí tuệ, tinh thần cuả các thành viên mới được sinh ra. Văn hoá gia đình còn tạo nên ý nghĩa tinh thần cho hoạt động sản sinh con người, niềm vui, hạnh phúc và ý nghĩa đạo đức nhân sinh tái tạo ra con người
Chức năng nuôi dưỡng và giáo dục con cái:
Sự hình thành nhân cách của con người bắt đầu từ sự giáo dục gia đình. Trẻ em thường bắt chước người cha hoặc người
mẹ mà tập dượt những vai trò của người lớn trong gia đình và ngoài xã hội để sau này lớn lên chúng sẽ đảm nhận.Văn hoá gia đình cũng giữ vai trò môi trường văn hoá để các thành viên gia đình tự hoàn thiện về nhân cách của mình. Nó sẽ quy định trách nhiêm cách hành xử của mỗi người trên cơ sở vị thế tự nhiên của họ trong gia đình.
Chức năng thoả mãn nhu cầu tình cảm cho các thành viên gia đình
Một gia đình hoà thuận, êm ấm “ vui cha, vui mẹ, vui anh em nhà”, “
biết kính trên nhường dưới”, “ phụng dưỡng cha mẹ”, “ thờ cúng tổ tiên, là một niềm hạnh phúc, là “ cái nôi thân yêu”” che chở cho mỗi người. Trong xã hội hiện đại, con người thường bị dồn nén dễ dẫn đến sự căng thẳng thì gia đình là nơi giải toả và văn hoá gia đình là biện pháp tốt nhất đem lại sự thanh thản cho họ.
Chức năng kinh tế
Chức năng này đảm bảo sự tồn tại và phát triển của gia đình và toàn xã hội, chức năng này mhằm thoả mãn các nhu cầu vật chất và tinh
thần của gia đình. văn hoá gia đình giữ chức năng định hướng tiêu dùng, có tác dụng kìm hãm nhu cầu tiêu dùng không chính đáng và kích thích nhu cầu tiêu dùng tích cực, qua đó thúc đẩy hoạt động kinh tế của gia đình, xã hội và sự giao lưu hàng hoá xã hội.
Vai trò của văn hoá gia đình đối với xã hội:
Văn hoá gia đình góp phần duy trì và phát triển văn hoá các nhóm cộng đồng xã hội[ dòng họ, làng xã, dân tộc, giai cấp..]. Nó lưu giữ, bảo tồn các giá trị, chuẩn mực
văn hoá truyền thống của các cộng đồng trong đời sống gia đình.
Gia đình với tư cách là một nhóm xã hội- một “ xã hội vỉ mô” và chịu sự tác động của xã hội, vừa tác động lại xã hội. Mỗi cá nhân đều bắt đầu từ gia đình, văn hoá gia đình. Văn hoá cá nhân, văn hoá gia đình và văn hoá xã hội có mối quan hệ biện chứng khắng khít chặt chẻ như kiền ba chân./.