Soạn Văn 10 bài tổng quan văn học Việt Nam rất hay bao gồm các phần: Hướng dẫn soạn bài; Kiến thức trọng tâm.
TỔNG QUAN VĂN HỌC VIỆT NAM
- HƯỚNG DẪN SOẠN BÀI
Câu 1. [Sách giáo khoa Ngữ văn 10, tập 1 trang 13]
Câu 2. [Sách giáo khoa Ngữ văn 10, tập 1 – trang 13]
Quá trình phát triển của văn học viết Việt Nam như sau:
Chia làm 3 thời kì :
– Văn học từ đầu thế kỉ X đến hết thế kỉ XIX
– Từ đầu thế kỉ XX đến Cách mạng tháng Tám năm 1945
– Từ sau Cách mạng tháng Tám năm 1945 đến hết thế kỉ XX
1. Văn học trung đại
– Văn tự: Viết bằng chữ Hán, Nôm
– Ảnh hưởng: Văn hóa văn học Trung Quốc
– Thể loại: Hịch , cáo, chiếu, biểu, thơ Đường luật, truyện thơ Nôm…
– Thành tựu:
+ Thơ: Thơ Lí Trần, Thơ Nguyễn Trãi…
+ Văn xuôi: Văn xuôi truyền kì [Nguyễn Dữ…] Kí sự [Lê Hữu Trác…], Tiểu thuyết chương hồi [Ngô Gia văn phái…]
2. Văn học hiện đại
– Văn tự: Chữ quốc ngữ
– Ảnh hưởng: Văn hóa văn học phương Tây [Chủ yếu là Pháp ]
– Thể loại: Xuất hiện nhiều thể loại văn học mới [Tiểu thuyết, Thơ mới, kịch nói…]
– Tác giả: Đội ngũ nhà văn chuyên nghiệp, lấy việc viết văn, sáng tác thơ làm nghề nghiệp
– Đời sống văn học : Nhờ có báo chí và kĩ thuật in ấn hiện đại, tác phẩm văn học đi vào đời sống công chúng nhanh hơn, sôi nổỉ, mạnh mẽ.
– Thi pháp: Hệ thống thi pháp mới thay thế dần hệ thống hi pháp cũ, đề cao cá tính sáng tạo, cái tôi cá nhân.
Câu 3. [Sách giáo khoa Ngữ văn lớp 10, tập 1 – trang 13]
Văn học Việt Nam đã thể hiện chân thực, sâu sắc đời sống tư tưởng, tình cảm của con người Việt Nam trong nhiều mối quan hệ đa dạng:
1. Con người Việt Nam trong quan hệ với thế giới tự nhiên
– Qua văn học, con người Việt Nam thể hiện tình yêu thiên nhiên sâu sắc
+ VH xây dựng các hình tượng nghệ thuật liên quan đến thiên nhiên [Mận, đào trong ca dao, tùng, cúc trong văn học trung đại]
+Thiên nhiên là đối tượng cải tạo chinh phục và đồng thời cũng là người bạn tri âm tri kỉ, gắn liền với những quan niệm đạo đức của con người [nhà nho]
2. Con người Việt Nam trong quan hệ với quốc gia, dân tộc
– Lịch sử dân tộc ta là lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước, yêu nước là phẩm chất tiêu biểu của con người Việt Nam
– Biểu hiện của chủ nghĩa yêu nước trong văn học:
+ Tình yêu quê hương
+ Tự hào về truyền thống dâm tộc
+ Ý chí trước quân thù
– Thành tựu: Nguyễn Trãi, Nguyễn Đình Chiểu…
3. Con người Việt Nam trong quan hệ xã hội
– Lí tưởng xã hội của nhân dân ta: xây dựng một xã hội công bằng tốt đẹp
+ Hình tượng các nhân vật có khả năng đem đến một xã hội như vậy [tiên, bụt, bậc thành quân, người đại diện cho lí tưởng xã hôi chủ nghĩa…]
– Cảm hứng xã hội [phê phán và cải tạo] là tiền đề cho sự hình thành chủ nghĩa hiện thực trong văn học dân tộc
4. Con người Việt Nam và ý thức về bản thân
– Ý thức về bản thân của con người Việt Nam đã hình thành nên mô hình ứng xử và mẫu người lí tưởng liên quan đến con người cộng đồng và con người xã hội
– Trong văn học:
+ Hình tượng con người cộng đồng với lí tưởng hi sinh, cống hiến [nhân vật trữ tình trong thơ văn yêu nước Lí Trần, hình tượng các chiến sĩ cách mạng trong văn học 1945 – 1975…]
+ Hình tượng con người cá nhân với ý thức về quyền sống, về hạnh phúc và tình yêu [nhân vật trong các khúc ngâm, trong thơ Hồ Xuân Hương, trong thơ lãng mạn và văn học đổi mới…].
II. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
– Văn học Việt Nam có hai bộ phận: văn học dân gian và văn học viết. Văn học viết Việt Nam gồm văn học trung đại và văn học hiện đại, phát triển qua ba thời kì, thể hiện chân thực, sâu sẵ đời sống tư tưởng, tình cảm của con người Việt Nam.
– Học văn học dân tộc là để bồi dưỡng nhân cách, đạo đức, tình cảm, quan niệm thẩm mĩ và trau dồi tiếng mẹ đẻ.
Quá trình phát triển của văn học Việt Nam gắn chặt với lịch sử, chính trị, văn hoá, xã hội của đất nước. Nhìn tổng quát, văn học Việt Nam đã trải qua ba thời kì lớn:
- Văn học từ thế kỉ X đến hết thế kỉ XIX.
- Văn học từ đầu thế kỉ XX đến Cách mạng tháng Tám năm 1945.
- Văn học từ sau Cách mạng tháng Tám 1945 đến hết thế kỉ XX.
Thời kì đầu được gọi là văn học trung đại và hai thời kì sau thuộc về văn học hiện đại.
Quảng cáo
Văn học trung đại Văn học hiện đại
Gồm hai thành phần: văn học chữ Hán và văn học chữ Nôm.
-Văn học chữ Hán :
+ Chính thức được hình thành vào thế kỉ X tồn tại đến cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX.
+ Chịu ảnh hưởng của học thuyết Nho giáo, Phật giáo và Đạo giáo; tiếp nhận một phần hệ thống thể loại và thi pháp văn học cổ - trung đại Trung Quốc.
+ Tác phẩm tiêu biểu: Bình Ngô Đại cáo [Nguyễn Trãi], Truyền kì mạn lục [Nguyễn Dữ], Hoàng Lê nhất thống chí [Ngô gia văn phái], Chinh phụ ngâm [Đặng Trần Côn]…
- Văn học chữ Nôm:
+ Phát triển mạnh từ thế kỉ XV và đạt đỉnh cao vào cuối thế kỉ XVIII – đầu thế kỉ XIX.
+ Văn học chữ Nôm chịu ảnh hưởng của văn học dân gian khá sâu sắc thể hiện lòng yêu nước, tinh thần nhân đạo, tính hiện thực, tính dân tộc – dân chủ hóa, …
+ Tác phẩm tiêu biểu: Đỉnh cao của văn học viết bằng chữ Nôm là Truyện Kiều của Nguyễn Du. Ngoài ra còn có: Chinh phụ ngâm [bản dịch của Đoàn Thị Điểm], Quốc âm thi tập [Nguyễn Trãi], …
Văn học hiện đại đã có mầm mống từ cuối thế kỉ XIX. Văn học Việt Nam hiện đại được viết chủ yếu bằng chữ Quốc ngữ.
- Văn học hiện đại mang một số đặc trưng nổi bật như sau:
+ Về tác giả: xuất hiện đội ngũ sáng tác chuyên nghiệp, lấy việc viết văn, sáng tác thơ làm nghề nghiệp.
+ Về đời sống văn học: nhờ có báo chí và kĩ thuật in ấn hiện đại, tác phẩm văn học đến đời sống nhanh hơn, mối quan hệ qua lại giữa tác giả với độc giả vì thế mật thiết hơn, đời sống văn học sôi nổi, năng động hơn.
+ Về thể loại: Các thể loại thơ mới, tiểu thuyết, kịch,…ra đời. Một vài thể loại của văn học trung đại vẫn tiếp tục tồn tại song không giữ vai trò chủ đạo.
+ Về thi pháp: Hệ thống thi pháp mới dần thay thế lối viết sùng cổ, ước lệ, phi ngã của văn học trung đại. Lối viết hiện thực, đề cao cá tính, đề cao "cái tôi".
- VHHĐ được chia thành 2 giai đoạn chính:
+ Giai đoạn trước Cách mạng tháng Tám 1945 với ba dòng văn học:
• Văn học hiện thực
• Văn học lãng mạn
• Văn học cách mạng
+ Giai đoạn Cách mạng tháng Tám 1945 đến hết thế kỉ XX
Câu 3 [trang 13 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1]:
Văn học Việt Nam đã thể hiện chân thực, sâu sắc đời sống tư tưởng, tình cảm của con người Việt Nam trong nhiều mối quan hệ đa dạng.
Quảng cáo
Đối tượng trung tâm của văn học là con người và con người trong văn học tồn tại trong bốn mối quan hệ cơ bản:
- Quan hệ với thế giới tự nhiên: cho thấy tình yêu thiên nhiên tha thiết của người Việt.
- Quan hệ với quốc gia, dân tộc: cho thấy niềm tự hào dân tộc và sự xả thân vì giống nòi của một chủ nghĩa yêu nước vô song…
- Quan hệ với xã hội: cho thấy một chủ nghĩa hiện thực sâu sắc và một chủ nghĩa nhân đạo cao cả, không khoan nhượng với cái xấu, cái ác, bảo vệ cái thiện, cái tốt đẹp,...
- Quan hệ với bản thân: cho thấy quá trình đấu tranh kiên trì để khẳng định đạo lí làm người của bản thân, của dân tộc.
Bài giảng: Tổng quan văn học Việt Nam - Cô Trương Khánh Linh [Giáo viên VietJack]
Xem thêm các bài Soạn bài lớp 10 ngắn gọn, hay khác:
- Soạn bài Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ
- Soạn bài Khái quát văn học dân gian Việt Nam
- Soạn bài Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ [tiếp theo]
- Soạn bài Văn bản
- Soạn bài Viết bài làm văn số 1: Cảm nghĩ về một hiện tượng đời sống [hoặc một tác phẩm văn học]
Đã có lời giải bài tập lớp 10 sách mới:
- [mới] Giải bài tập Lớp 10 Kết nối tri thức
- [mới] Giải bài tập Lớp 10 Chân trời sáng tạo
- [mới] Giải bài tập Lớp 10 Cánh diều
- Gói luyện thi online hơn 1 triệu câu hỏi đầy đủ các lớp, các môn, có đáp án chi tiết. Chỉ từ 200k!
Săn SALE shopee Tết:
- Đồ dùng học tập giá rẻ
- Sữa dưỡng thể Vaseline chỉ hơn 40k/chai
- Tsubaki 199k/3 chai
- L'Oreal mua 1 tặng 3
ĐỀ THI, GIÁO ÁN, GÓI THI ONLINE DÀNH CHO GIÁO VIÊN VÀ PHỤ HUYNH LỚP 10
Bộ giáo án, bài giảng powerpoint, đề thi dành cho giáo viên và gia sư dành cho phụ huynh tại //tailieugiaovien.com.vn/ . Hỗ trợ zalo VietJack Official
Tổng đài hỗ trợ đăng ký : 084 283 45 85
Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng....miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS.
Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:
Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.