Hướng dẫn thiền Thích Nhất Hạnh

Thích Nhất Hạnh là một thiền sư, tác giả, giáo viên và nhà hoạt động hòa bình người Việt Nam. Những nỗ lực của ông nhằm mang lại hòa bình và hòa giải trên thế giới đã khiến Martin Luther King, người đề cử ông cho giải thưởng Nobel Hòa bình năm 1967 và gọi ông là tín đồ của hòa bình và bất bạo động.

Thiền sư Nhất Hạnh là người sáng lập Làng Mai, một trung tâm thực hành thiền Phật giáo ở miền Nam nước Pháp. Ông thường xuyên đi khắp Bắc Mỹ và Châu Âu để thuyết giảng và hướng dẫn các khóa tu về Nghệ thuật sống chánh niệm.

Là tác giả của hơn 100 cuốn sách và nhiều trong số đó được nhiều độc giả đón nhận. Trong lời tựa cuốn sách An Lạc Từng Bước Chân của Thiền sư Thích Nhất Hạnh, Đức Đạt Lai Lạt Ma viết rằng

Thầy Nhất Hạnh dạy phép quán niệm hơi thở để giúp ta giữ sự an lạc của thân tâm và thấy được sự liên hệ mật thiết giữa sự an lạc của thân tâm ta và của thế giới . Đây là một cuốn sách giá trị, có thể thay đổi được hoàn cảnh xã hội và đời sống một con người.

Trong bài phỏng vấn được đăng trên Huffpost, Thầy Nhất Hạnh đã chia sẻ những hiểu biết, sự khôn ngoan và lời khuyên có giá trị về cách sử dụng thời gian rãnh của chúng ta để thực sự nuôi dưỡng bản thân thông qua thiền chánh niệm.

Marianne Schnall: Thầy thấy những tác động nào đến cuộc sống hàng ngày khi thực hành thiền chánh niệm?

Thầy Thích Nhất Hạnh: Sức mạnh trị liệu của thiền là rất lớn, như các nghiên cứu khoa học hiện đại đang cho thấy. Các thực hành của hơi thở chánh niệm, ngồi thiền và thiền đi bộ giải phóng căng thẳng trong cơ thể và cả trong tâm trí.

Khi chúng ta cho mình cơ hội buông bỏ mọi căng thẳng, khả năng tự chữa lành của cơ thể có thể bắt đầu hoạt động. Động vật trong rừng biết điều này; khi chúng bị thương, bị bệnh hoặc quá sức, chúng biết phải làm gì. Chúng tìm một nơi yên tĩnh và nằm xuống nghỉ ngơi. Chúng không đuổi theo thức ăn hay động vật khác chúng chỉ nghỉ ngơi. Sau vài ngày nghỉ ngơi thanh thản, chúng được chữa lành và tiếp tục hoạt động.

Con người chúng ta đã mất đi sự khôn ngoan trong việc nghỉ ngơi và thư giãn thực sự. Chúng ta lo lắng quá nhiều. Chúng ta không cho phép cơ thể của chúng ta tự chữa lành, và chúng ta cũng không cho phép tâm trí và trái tim của chúng ta tự chữa lành.

Thiền có thể giúp chúng ta nắm lấy những lo lắng, sợ hãi, giận dữ của chúng ta; và đó là khởi đầu của việc chữa lành. Chúng ta để cho khả năng tự chữa lành của chúng ta làm việc.

Ngồi thiền là bí quyết để tận hưởng sự thư giãn hoàn toàn. Tôi ngồi với cột sống thẳng đứng, nhưng không cứng nhắc; và tôi thư giãn tất cả các cơ trên cơ thể của tôi. Thở vào, tôi tập trung vào một phần cơ thể; Thở ra, tôi mỉm cười với lòng biết ơn và yêu thương phần đó của cơ thể.

Ví dụ, tôi hít vào và tôi chú ý đến khuôn mặt của mình. Trên khuôn mặt của tôi có khoảng 300 cơ bắp, và bất cứ khi nào tôi lo lắng, tức giận hay buồn bã, 300 cơ bắp này cứng lại, bất cứ ai nhìn vào tôi đều có thể thấy rằng tôi đang căng thẳng.

Nhưng nếu trong khi thở vào tôi có thể nhận ra khuôn mặt của mình, và thở ra tôi có thể mỉm cười với khuôn mặt của mình, thì sự căng thẳng đó ngay lập tức tan biến. Nó gần giống như một phép màu! Chỉ trong một vài hơi thở, chúng ta có thể cảm thấy bình yên, hạnh phúc và thư giãn trên khuôn mặt. Khuôn mặt của chúng ta trở nên nhẹ nhàng, tươi tắn mỗi khuôn mặt là một bông hoa.

Sau khi thở ba hoặc bốn lần như thế, tôi có thể hít vào và đưa nhận thức của mình đến các cơ trên vai, vì cơ vai của chúng ta thường căng thẳng. Khi tôi thở ra, tôi thư giãn và mỉm cười với đôi vai của mình. Dần dần chúng ta có thể di chuyển khắp cơ thể, vì vậy chỉ sau vài phút chúng ta đã có thể bình thường hóa cơ thể để cảm thấy nhẹ nhàng và thư thái.

Đây là điều mà tất cả mọi người có thể làm trong những phút đầu tiên ngồi thiền, và không chỉ khi chúng ta ở trong thiền đường mới thực tập được. Bất cứ nơi nào chúng ta ngồi với tâm trí tỉnh thức, chúng ta sẽ cảm thấy thoải mái và tự do. Ngồi ăn hoặc làm việc, chúng ta ngồi thẳng và thư giãn. Chúng ta hãy ngồi như Phật.

Tôi biết một số thành viên của Quốc hội, những người thực tập thiền hành trên đồi Capitol. Một trong số họ nói rằng khi anh ấy lên sàn để bỏ phiếu, anh ấy luôn thực tập thiền đi bộ, ngừng suy nghĩ hoàn toàn.

Văn phòng của anh ấy rất bận rộn; mỗi ngày anh phải trả lời nhiều câu hỏi, đối phó với rất nhiều điều khác nhau. Vì vậy, thời gian duy nhất trong ngày khi anh ấy thực sự có thể ngừng suy nghĩ và nghỉ ngơi là khi anh ấy ra ngoài để bỏ phiếu. Anh ấy tập trung tâm trí hoàn toàn vào hơi thở và bước chân của mình, không suy nghĩ gì cả, và anh ấy nói rằng điều đó giúp anh ấy rất nhiều trong cuộc sống bận rộn của một Dân biểu.

Điều rất quan trọng là chúng ta học lại nghệ thuật nghỉ ngơi và thư giãn. Nó không chỉ giúp ngăn ngừa sự khởi phát của nhiều bệnh tật có nguyên nhân từ căng thẳng mãn tính; nó cho phép chúng ta giải tỏa tâm trí, tập trung và tìm giải pháp sáng tạo cho các vấn đề nan giải.

Chúng ta sẽ thành công hơn trong tất cả các nỗ lực của mình nếu chúng ta có thể bỏ thói quen đuổi bắt mọi lúc, tạm dừng một chút để thư giãn và tập trung lại. Chúng ta sẽ có nhiều niềm vui sống hơn.

Marianne Schnall: Ngày nay rất nhiều người sử dụng thiết bị điện tử ví dụ như máy tính, TV hay mạng xã hội trong thời gian rãnh, Thầy nghĩ gì về điều này?

Thầy Thích Nhất Hạnh: Điều này nhắc nhở tôi về một điều mà tôi đã nhận thấy ở những người đi nghỉ mát. Mục đích của một kỳ nghỉ là có thời gian nghỉ ngơi. Nhưng nhiều người trong chúng ta, ngay cả khi chúng ta đi du lịch nghỉ mát cũng không biết cách nghỉ ngơi. Chúng ta thậm chí có thể mệt mỏi hơn trước khi chúng ta đi du lịch về. Vì sao vậy?

Thư giãn là điều cần thiết cho sức khỏe thể chất, tinh thần, cảm xúc và quan hệ của chúng ta. Bởi vì điều đó rất quan trọng, tôi khuyến khích độc giả của chúng tôi tự kiểm tra trước và sau khi họ tham gia vào các hoạt động giải trí và thư giãn, và xem liệu họ có thực sự cảm thấy tốt hơn hay thoải mái hơn so với trước đây hay không. Sau đó, họ có thể thử ngồi thiền, thiền đi bộ hoặc thực hành thư giãn hoàn toàn và xem họ cảm thấy thế nào sau những điều đó.

Marianne Schnall: Rất nhiều lần chúng ta muốn thư giãn nhưng tâm trí bận rộn lại quấy rầy chúng ta. Làm thế nào chúng ta có thể nhận thức được xu hướng này và ngăn chặn sự tiếp quản của tâm trí?

Thầy Thích Nhất Hạnh: Nhận thức về các hoạt động của tâm trí là chìa khóa. Mọi thứ bắt đầu với tâm trí. Trong các tu viện Làng Mai, khi tâm trí của chúng tôi bị phân tán và chúng tôi nghe thấy tiếng chuông chùa, chúng tôi dừng nói chuyện, ngừng suy nghĩ và ngừng phân tán.

Chúng tôi trở lại với hơi thở của chúng tôi, đến đây và bây giờ, chúng tôi liên lạc lại với những gì xảy ra trong tâm trí cũng như cơ thể của chúng tôi. Chúng tôi trở nên sống động và thực tế một lần nữa, không phải là robot chạy xung quanh một cách vô thức; và chúng tôi biết phải làm gì và không nên làm gì trong thời điểm đó.

Ví dụ: Nếu chúng ta chuẩn bị ăn thứ gì đó không lành mạnh, chuông sẽ cho chúng ta một cơ hội khác để tạm dừng và xem xét lại. Nếu chúng ta bận rộn suy nghĩ về việc chúng ta cáu kỉnh với ai đó như thế nào, chúng ta có thể dừng lại, nhận thức được cảm xúc của mình, nhìn sâu hơn vào tình huống và tìm ra cách hiệu quả hơn để giải quyết nó.

Marianne Schnall: Mọi người thường nói rằng họ quá bận rộn và không có thời gian để thư giãn. Những kỹ thuật đơn giản nào mà Thầy sẽ hướng dẫn cho họ?

Thầy Thích Nhất Hạnh: Chúng ta không cần sắp xếp một chuyến đi đến tu viện để tận hưởng những lợi ích của việc dừng lại để nghe âm thanh chánh niệm. Chúng ta có thể sử dụng nhiều sự kiện thông thường trong cuộc sống hàng ngày để gọi chúng ta trở lại với chính mình ở thời điểm hiện tại.

Ví dụ, tiếng chuông điện thoại: nhiều thiền sinh của tôi dừng lại để thở vào và thở ra ba lần trước khi họ nhấc điện thoại lên, để có mặt đầy đủ với chính họ và người gọi cho họ. Hoặc khi chúng ta đang lái xe, đèn đỏ có thể là một người bạn tuyệt vời nhắc nhở chúng ta dừng lại, thư giãn, buông bỏ những phiền não và cảm nhận sự an lạc thảnh thơi bên trong.

Ngoài ra, bạn có thể dành năm phút để chơi với trẻ em hoặc động vật, đi bộ ra ngoài ngắm mây hoặc hoa dại, tận hưởng hơi thở chúng ta có thể giải phóng rất nhiều căng thẳng, thư giãn và làm mới bản thân. Hãy xác định tiếng chuông yêu thích của riêng bạn.

Marianne Schnall: Mối quan tâm của Thầy đối với những đứa trẻ bị trói buộc với thiết bị điện tử là gì?

Thầy Thích Nhất Hạnh: Có một số nghiên cứu khoa học cho thấy những tác động tiêu cực của việc này.

Tôi thấy rằng một trong những hạn chế lớn nhất của việc dựa vào thiết bị điện tử là nơi ẩn náu chính nơi chúng ta đến để giải trí, cảm thấy tốt nhưng trên thực tế thì nơi ẩn náu này thường không cung cấp nhiều hạnh phúc cho chúng ta.

Thiết bị điện tử có thể là một công cụ hữu ích khi được sử dụng một cách đúng đắn; nhưng chúng ta thường sử dụng các phương tiện và trò chơi điện tử để đánh lạc hướng bản thân khỏi những cảm giác khó chịu như lo lắng, trầm cảm, tức giận, cô đơn, buồn chán, v.v. Chúng ta sử dụng những phương tiện này nhằm cố gắng che đậy cảm giác đau đớn bên trong mình, để lấp đầy cảm giác trống rỗng trong cuộc sống của chúng ta.

Tuy nhiên, điều gì xảy ra khi chúng ta thường chạy trốn khỏi những gì đang diễn ra bên trong và các mối quan hệ của chúng ta ngoài xã hội, chúng ta thậm chí còn trở nên xa lánh và buồn bã hơn.

Rất nhiều chương trình truyền hình, âm nhạc và trò chơi ngoài kia có thể khá độc hại, gieo rắc hạt giống của sự thèm muốn, sợ hãi và bạo lực trong chúng ta. Vâng, cuộc sống và các mối quan hệ đôi khi có thể gặp thử thách; nhưng chúng ta càng dựa vào các thiết bị điện tử [giống như với ma túy, hoặc ăn uống vô ý thức] để làm tê liệt những gì đang xảy ra, các vấn đề của chúng ta sẽ vẫn tồn tại và tiếp tục sinh sôi nảy nở.

Giải pháp không có nghĩa là chúng ta phải ngồi trầm ngâm và ngẫm nghĩ về những vấn đề của mình. Thiền ngồi lặng lẽ, làm dịu các hoạt động của cơ thể và tâm trí, tận hưởng cảm giác sống động khi hơi thở vào và ra là cách hiệu quả nhất để giải tỏa tâm trí của chúng ta và tạo ra một bước đột phá ở bất cứ nơi nào chúng ta cảm thấy bị mắc kẹt.

Marianne Schnall: Thầy nghĩ điều gì sẽ ảnh hưởng đến xã hội nếu một tỷ lệ lớn mọi người thực sự dành thời gian để thiền hoặc thư giãn?

Thầy Thích Nhất Hạnh: Thật đơn giản để thấy rằng có quá nhiều bạo lực, nghèo đói và đau khổ trên thế giới này; và hầu hết mọi người đều nghĩ rằng chúng ta quá nhỏ bé và bất lực để tạo ra bất kỳ sự khác biệt nào đó.

Có lẽ có đau khổ ngay tại đây trong gia đình của chúng ta; có thể một thành viên trong gia đình đau khổ đến mức một ngày nào đó anh ta hoặc cô ta sẽ rơi vào tình trạng tuyệt vọng vì nghiện ma túy hoặc tội phạm bạo lực. Chúng ta nói với bản thân mình rằng chúng ta không biết làm thế nào để giúp đỡ họ, và mỗi người đều có cuộc sống bận rộn của riêng mình.

Nhưng chính xác thì chúng ta đang bận rộn vì cái gì vậy? Đối với nhiều người trong chúng ta, đó là tiền để mua chiếc xe mới, xây ngôi nhà lớn hơn, có một kỳ nghỉ thú vị. Khi chúng ta dành thời gian để thư giãn và hành thiền, tắt tiếng trống quảng cáo liên tục mà chúng ta đã mời vào nhà, chúng ta nhận ra rằng chúng ta thực sự cần rất ít điều kiện để hạnh phúc.

Chúng ta đã có rất nhiều điều kiện cho hạnh phúc mà không mất gì cả. Chỉ cần nhìn vào đôi mắt của chúng ta thôi. Đôi mắt của chúng ta thật kỳ diệu; chúng giống như một cặp trang sức. Chúng ta chỉ cần mở chúng ra để thấy bầu trời xanh, những đám mây trắng mịn, những bông hoa xinh đẹp, khuôn mặt của những người thân yêu của chúng ta.

Hoặc đôi tai của chúng ta: bất cứ khi nào chúng ta thích, chúng ta có thể nghe những âm thanh truyền cảm hứng của thế giới, bài hát của những chú chim, tiếng róc rách của một dòng suối, tiếng gió thì thào thổi qua những ngọn cây.

Đây là những kỳ quan của cuộc sống, chúng ta có thể tận hưởng bất cứ lúc nào thông qua đôi mắt và tai của chúng ta. Cơ thể chúng ta vẫn khỏe mạnh, đôi chân khỏe mạnh và đó là những điều kỳ diệu trong chính cơ thể chúng ta. Chúng ta có thể tìm thấy sự thỏa mãn trong những niềm vui không tốn kém này và sống đơn giản hơn.

Khi chúng ta thức dậy, khi chúng ta nhận thức rõ hơn về những gì đang diễn ra và xem những gì chúng ta thực sự cần làm [và không làm], điều này có thể mang lại những thay đổi lớn cho cuộc sống cá nhân và cả xã hội.

Khi cơ thể và tâm trí của mọi người được bình an, họ sẽ ít phàn nàn hoặc hành động theo cách tiêu cực. Chúng ta cũng có thể tiếp cận nhiều kiến ​​thức và nguồn năng lượng mới mà chúng ta chưa bao giờ có. Sự thật là không có giới hạn cho những thay đổi tích cực mà chúng ta có thể tạo ra cho bản thân và cho xã hội thông qua thiền chánh niệm. Chúng ta chỉ cần bắt đầu, chúng ta đang ở đâu, ngay tại đây, ngay bây giờ.

Marianne Schnall: Làm thế nào chúng ta có thể cân bằng cuộc sống xã hội trong khi nuôi dưỡng đời sống nội tâm của chúng ta?

Thầy Thích Nhất Hạnh: Chúng ta phải sẵn sàng với thách thức giả định rằng thư giãn và hành thiền lấy đi thời gian thực hiện các mục tiêu khác của chúng ta, chẳng hạn như sự nghiệp thành công hoặc các mối quan hệ xã hội. Kinh nghiệm của riêng tôi và của các thiền sinh của tôi là, nghe có vẻ nghịch lý nhưng khi chúng ta dành thời gian để thực tập thiền, chúng ta thực sự đạt được nhiều thành công hơn trong các lĩnh vực khác của cuộc sống.

Ví dụ, trong cuộc sống làm việc của chúng tôi, một ý tưởng thực sự sáng tạo có thể tạo ra sự khác biệt lớn cho điểm mấu chốt của vấn đề. Trong các mối quan hệ, cả ở nơi làm việc và ở nhà, có một sự hiện diện thoải mái, bình an và tỉnh táo cho phép chúng tôi kiềm chế không nói những lời cay nghiệt xuất hiện trong tâm trí khi chúng tôi tức giận.

Các mối quan hệ xã hội giống như một khu rừng, phải mất một thời gian dài để xây dựng niềm tin quý giá, nhưng một hành động hoặc một bình luận thiếu suy nghĩ có thể giống như một trận cháy rừng phá hủy mọi thứ. Những người thường xuyên thực tập thiền đã thấy rất rõ rằng thiền chánh niệm và thư giãn là cách hiệu quả nhất để thúc đẩy tư duy sáng tạo, đổi mới, lựa chọn thông minh, thành công và hài lòng trong mọi lĩnh vực của cuộc sống.

Để biết thêm thông tin về Thiền sư Thích Nhất Hạnh, hãy truy cập: //hoasenphat.com/tag/thien-su-thich-nhat-hanh

Hoa Sen Phật Theo: Huffpost

Video liên quan