I - ĐA DẠNG VỀ THÀNH PHẨN LOÀI VÀ MÔI TRƯỜNG SỐNG
Trên thế giới có khoảng 25.415 loài cá. ở Việt Nam đã phát hiện 2.753 loài, trong hai lớp chính : Lớp Cá sụn và lớp Cá xương.
Lớp Cá sụn mới chỉ được phát hiện khoảng 850 loài, gồm những loài cá sống ở nước mặn và nước lợ, có bộ xương bằng chất sụn, có khe mang trần, da nhám, miệng nằm ở mặt bụng. Đại diện là cá nhám [ăn nổi, sống ở tầng nước mặt] [hình 34.1], cá đuối [hình 34.6] kiếm ăn ở tầng đáy.
Lớp Cá xương gồm đa số những loài cá hiện nay sống ở biển, nước lợ và nước ngọt. Chúng có bộ xương bằng chất xương và có những đặc điếm tương tự như cá chép. Đại diện : cá vển, cá chép [hình 34.3, 4].
Những loài cá sống trong những môi trường và trong những điểu kiện sống khác nhau thi có cấu tạo và tập tính sinh học khác nhau.
II - ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA CÁ
Đặc điểm môi trường sống |
Sống hoàn toàn ở nước | |
Cơ quan di chuyển |
Vây bơi | |
Cơ quan hô hấp |
mang | |
Hệ tuần hoàn |
Tim [số ngăn] |
2 ngăn |
Máu trong tim | Máu đỏ thẫm | |
Máu nuôi cơ thể |
Máu đỏ tươi | |
Số vòng tuần hoàn | 1 vòng | |
Đặc điểm sinh sản | Đẻ trứng, thụ tinh ngoài | |
Nhiệt độ cơ thể | Động vật biến nhiệt |
III - VAI TRÒ CỦA CÁ
- Cung cấp thực phẩm cho con người
+ Cá là nguồn thực phẩm thiên nhiên giàu đạm, nhiều vitamin, dễ tiêu hóa vì có hàm lượng mỡ thấp
+Dầu gan cá nhám, cá thu có nhiều vitamin A và D.
- Cá là thức ăn cho rất nhiều động vật khác lớn hơn.
- Làm nguồn dược liệu để chữa bệnh.
+ Chất tiết từ buồng trứng và nội quan cá nóc được dùng để chế thuốc chữa bệnh thần kinh, sưng khớp và uốn ván.
- Làm nguyên liệu cho ngành công nghiệp
Da cá nhám dùng đóng giày, làm cặp
- Diệt muỗi, sâu bọ có hại cho lúa và làm cảnh
+ Cá ăn bọ gậy của muỗi truyền bệnh và ăn sâu bọ hại lúa.
- Một số ít loài cá gây ngộ độc cho con người
+ Nếu ăn phải cá nóc có thể bị ngộ độc chết người.