Khoa học lớp 4 bài Chuỗi thức ăn trong tự nhiên

CHUỖI THỨC ĂN TRONG TỰ NHIÊNI.Mục tiêu

Giúp HS:

-Vẽ, trình bày, hiểu sơ đồ mối quan hệ giữa bò và cỏ. -Hiểu thế nào là chuỗi thức ăn.

-Biết và vẽ được một số chuỗi thức ăn trong tự nhiên.II.Đồ dùng dạy học

-Hình minh họa trang 132, SGK phơ tơ theo nhóm. -Hình minh hoạ trang 133, SGK [phóng to].

-Giấy A3.

III.Các hoạt động dạy học

Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS

1. Ổn định 2. KTBC

-Yêu cầu HS lên bảng viết sơ đồ quan hệ thức ăncủa sinh vật trong tự nhiên mà em biết, sau đótrình bày theo sơ đồ.

-Gọi HS trả lời câu hỏi: Mối quan hệ thức ăngiữa các sinh vật trong tự nhiên diễn ra như thếnào?

-Nhận xét sơ đồ, câu trả lời và cho điểm HS. 3.Bài mới

*Giới thiệu bài

Các sinh vật trong tự nhiên có mối quan hệ vớinhau bằng quan hệ thức ăn. Sinh vật này là thứcăn của sinh vật kia rồi sinh vật nhận thức ăn đólại là thức ăn của sinh vật khác. Cứ như vậy tạothành một chuỗi thức ăn trong tự nhiên. Bài họchôm nay sẽ giúp các em hiểu thêm về mối quanhệ dinh dưỡng của các sinh vật thông qua cácchuỗi thức ăn.

 Hoạt động 1: Mối quan hệ thức ăn giữa cácsinh vật với nhau và giữa sinh vật với yếu tố vơsinh

-Chia nhóm, mỗi nhóm gồm 4 HS và phát phiếucó hình minh họa trang 132, SGK cho từngnhóm.

-Gọi 1 HS đọc yêu cầu trong phiếu [Dựa vàohình 1 để xây dựng sơ đồ [bằng chữ và mũi tên]chỉ ra mối quan hệ qua lại giữa cỏ và bò trongmột bãi chăn thả bò].

-Yêu cầu HS hồn thành phiếu sau đó viết lại sơHát

-HS lên bảng viết sơ đồ và chỉ vào sơđồ đó trình bày.

-HS đứng tại chỗ trả lời.

-Lắng nghe.

-4 HS ngồi 2 bàn trên dưới tạo thànhmột nhóm và làm việc theo hướng dẫncủa GV.

-1 HS đọc thành tiếng.

-Hoàn thành sơ đồ bằng mũi tên vàchữ, nhóm trưởng điều khiển các bạnlần lượt giải thích sơ đồ.

đồ mối quan hệ giữa bị và cỏ bằng chữ và giảithích sơ đồ đó. GV đi giúp đỡ các nhóm để đảmbảo HS nào cũng được tham gia.

-Gọi các nhóm trình bày. Yêu cầu các nhóm kháctheo dõi và bổ sung.

-Nhận xét sơ đồ, giải thích sơ đồ của từng nhóm.+Thức ăn của bị là gì?

+Giữa cỏp và bị có quan hệ gì?

+Trong q trình sống bị thải ra mơi trường cái
gì? Cái đó có cần thiết cho sự phát triển của cỏkhơng?

+Nhờ đâu mà phân bị được phân huỷ?

+Phân bị phân huỷ tạo thành chất gì cung cấpcho cỏ?

+Giữa phân bị và cỏ có mối quan hệ gì?-Viết sơ đồ lên bảng: phân bị -> cỏ -> bò

+Trong mối quan hệ giữa phân bị, cỏ, bị đâu làyếu tố vơ sinh, đâu là yếu tố hữu sinh?

-Vừa chỉ vào hình minh họa, sơ đồ bằng chữ vàgiảng: Cỏ là thức ăn của bò, trong q trình traođổi chất, bị thải ra mơi trường phân. Phân bòthải ra được các vi khuẩn phân hủy trong đất tạothành các chất khoáng. Các chất khoáng này lạitrở thành thức ăn của cỏ.

 Hoạt động 2: Chuỗi thức ăn trong tự nhiên-Tổ chức cho HS hoạt động theo cặp.

-Yêu cầu: Quan sát hình minh họa trang 133,SGK , trao đổi và trả lời câu hỏi.

+Hãy kể tên những gì được vẽ trong sơ đồ? +Sơ đồ trang 133, SGK thể hiện gì?

+Chỉ và nói rõ mối quan hệ về thức ăn trong sơđồ?

-Gọi HS trả lời câu hỏi. Yêu cầu mỗi HS chỉ trả

-Trao đổi theo cặp và tiếp nối nhau trảlời.

+Là cỏ.

+Quan hệ thức ăn, cỏ là thức ăn củabị.

+Bị thải ra mơi trường phân và nướctiểu cần thiết cho sự phát triển của cỏ.+Nhờ các vi khuẩn mà phân bò đượcphân huỷ.

+Phân bò phân huỷ thành các chấtkhoáng cần thiết cho cỏ. Trong quátrình phân huỷ, phân bò còn tạo ranhiều khí các-bơ-níc cần thiết cho đờisống của cỏ.

+Quan hệ thức ăn. Phân bò là thức ăncủa cỏ.

-Lắng nghe.

+Chất khống do phân bị phân hủy để
ni cỏ là yếu tố vơ sinh, cỏ và bị làyếu tố hữu sinh.

-Quan sát, lắng nghe.

-2 HS ngồi cùng bàn hoạt động theohướng dẫn của GV.

-Câu trả lời đúng là:

+Hình vẽ cỏ, thỏ, cáo, sự phân hủyxác chết động vật nhờ vi khuẩn.

+Thể hiện mối quan hệ về thức ăntrong tự nhiên.

+Cỏ là thức ăn của thỏ, thỏ là thức ăncủa cáo, xác chết của cáo được vikhuẩn phân hủy thành chất khoáng,chất khoáng này được rễ cỏ hút đểnuôi cây.

lời 1 câu, HS khác bổ sung.

-Đây là sơ đồ về một trong các chuỗi thức ăntrong tự nhiên: Cỏ là thức ăn của thỏ, thỏ là thứcăn của cáo, xác chết của cáo là thức ăn của nhómvi khuẩn ngoại sinh. Nhờ có nhóm vi khuẩnngoại sinh mà các xác chết hữu cơ trở thành cácchất khoáng [chất vô cơ]. Những chất khoángnày lại trở thành thức ăn của cỏ và các cây khác.Người ta gọi những mối quan hệ về thức ăn trongtự nhiên là chuỗi thức ăn. Chuỗi thức ăn là mộtdãy bao gồm nhiều sinh vật, mỗi lồi là một mắcxích thức ăn, mỗi “mắc xích” thức ăn tiêu thụmắt xích ở phía trước nó bị mắc xích ở phía sautiêu thụ.

+Thế nào là chuỗi thức ăn?

+Theo em, chuỗi thức ăn bắt đầu từ sinh vậtnào?

-Kết luận: Trong tự nhiên có rất nhiều chuỗithức ăn, các chuỗi thức ăn thường bắt đầu từthực vật. Thông qua chuỗi thức ăn, các yếu tố vôsinh và hữu sinh liên hệ mật thiết với nhau thànhmột chuỗi khép kín.

 Hoạt động 3: Thực hành: Vẽ sơ đồ các chuỗithức ăn trong tự nhiên

Cách tiến hành

-GV tổ chức cho HS vẽ sơ đồ thể hiện các chuỗithức ăn trong tự nhiên mà em biết. [Khuyếnkhích HS vẽ và tơ màu cho đẹp].

-HS hoạt động theo cặp: đua ra ý tưởng và vẽ.-Gọi một vài cặp HS lên trình bày trước lớp.-Nhận xét về sơ đồ của HS và cách trình bày.4.Củng cố

-Hỏi: Thế nào là chuỗi thức ăn?-Nhận xét câu trả lời của HS.5.Dặn dò

-Dặn HS về nhà học bài và chuẩn bị bài sau.-Nhận xét tiết học.

-Quan sát, lắng nghe.

+Chuỗi thức ăn là mối quan hệ vềthức ăn giữa các sinh vật trong tựnhiên. Sinh vật này ăn sinh vật kia vàchính nó lại là thức ăn cho sinh vậtkhác.

+Từ thực vật.-Lắng nghe.

Video liên quan