Lập dàn bài cho một trong các đề văn sau và chuẩn bị phát biểu miệng. a] Trường em tổ chức một cuộc thi giải thích tục ngữ. Để tham dự cuộc thi đó, em hãy tìm và giải thích một câu tục ngữ mà em tâm đắc. b]. Vì sao những tấn trò mà Va-ren bày ra với Phan Bội Châu lại được Nguyễn Ái Quốc gọi là những trò lố ? c]. Vì sao nhà văn Phạm Duy Tốn lại đặt nhan đề Sống chết mặc bay cho truyện ngắn của mình ? d] Em thường đọc những sách gì ? Hãy giải thích vì sao em thích đọc loại sách ấy. 2. Gợi ý: a] Với đề [a], hãy chọn một trong những câu tục ngữ đã học, tra các từ điển giải thích tục ngữ để hiểu nghĩa, khai thác các yếu tố, hình ảnh thú vị và ý nghĩa sâu xa của nó. b]. Với đề [b], trước hết nên giải thích thế nào là trò lố rồi mới giải thích tại sao những trò của Va-ren lại được gọi là những trò lố Khi giải thích tại sao những trò của Va-ren là trò lố, nên nêu rõ Va-ren đã giở những trò gì trước, rồi sau đó mới giải thích những trò đó lố ở chỗ nào. c] Với đề [c], trước hết nên tra từ điển để biết ý nghĩa và nguồn gốc của cụm từ sống chết mặc bay [xem Từ điển thành ngữ và tục ngữ Việt Nam,…], từ đó tìm hiểu vì sao tác giả có cách lựa chọn và sử dụng theo chủ ý của mình, cách sử dụng đó có phù hợp với nội dung truyện ngắn không.d] Với đề [d], nên nói đúng sự thật và phát biểu cách hiểu của em.II – THƯC HẢNH TRÊN LỞP 1. Học sinh phát biểu trong tổ, nhóm để các bạn nghe, nhận xét. 2. Một số học sinh phát biểu trước lớp. Thầy, cô giáo nhận xét, đánh giá.98 7. NGUWAN 7/2-BPhát biểu rõ ràng, trôi chảy theo dàn bài 2. Tư thế đĩnh đạc, từ tốn, quan tâm tới những người nghe.
Qua bài Luyện nói: Bài văn giải thích một vấn đề giúp các em trình bày miệng về một vấn đề xã hội và văn học. Các em cần nắm được cách biểu cảm trực tiếp và gián tiếp trong việc trình vày văn nói giải thích một vấn đề và những yêu cầu khi trình bày văn nói.
ADSENSE
YOMEDIA
Tóm tắt bài
1.1. Chuẩn bị ở nhà
Lập dàn bài cho một trong các đề văn sau và chuẩn bị phát biểu miệng
a. Trường em tổ chức một cuộc thi giải thích tục ngữ. Để tham dự cuộc thi đó, em hãy tìn và giải thích một câu tục ngữ mà em tâm đắc nhất.
b. Vì sao những tấn trò mà Va - ren bày ra với Phan Bội Châu lại được Nguyễn Ái Quốc gọi là những trò lố?
c. Vì sao nhà văn Phạm Duy Tốn lại đặt nhan đề Sống chết mặc bay cho truyện ngắn của mình?
d. Em thường đọc những sách gì? Hãy giải thích vì sao em thích đọc loại sách ấy?
1.2. Thực hành trên lớp
Đây là một số gợi ý cho một số đề ở mục 1, các em chuẩn bị và tham khảo trước khi lên thực hành trên lớp.
Đề 1: Chọn câu tục ngữ: “ Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”
- Mở bài
- Giới thiệu về truyền thống uống nước nhớ nguồn, qua đó giới thiệu về câu tục ngữ.
- Thân bài:
- Giải thích nghĩa câu tục ngữ:
- Nghĩa đen: được ăn quả thì cần nhớ đến công lao của người trồng cây.
- Nghĩa bóng: Người được hưởng thành quả tốt đẹp cần tỏ lòng biết ơn những ai đã góp phần làm nên thành quả đó.
- Ý nghĩa câu tục ngữ :
- Là lời đúc kết, khuyên răn của cha ông về cách sống, thái độ sống của con người.
- Câu tục ngữ khuyên con người có lối sống tốt đẹp, phải biết ơn, quý trọng người đã tạo nên thành quả để mình được hưởng thụ hôm nay.
- Một số câu tục ngữ có ý nghĩa tương tự:
- Uống nước nhớ nguồn.
- Ăn khoai nhớ kẻ cho dây mà trồng.
- Một chữ là thầy, nửa chữ cũng là thầy
- Liên hệ thực tế:
- Trong cuộc sống: trước hết phải biết ơn ông bà, cha mẹ, thầy cô đã nuôi dưỡng, dạy dỗ nên người.
- Phải biết ơn những người đã giúp đỡ bản thân.
- Cần có thái độ biết ơn và trân trọng những anh hùng đã hi sinh vì hòa bình đất nước hôm nay, từ đó nhận thức về trách nhiệm của mình trong việc rèn luyện, xây dựng lối sống tốt đẹp, biết đền ơn đáp nghĩa, biết cống hiến, xây dựng.
- Giải thích nghĩa câu tục ngữ:
- Kết bài: nhấn mạnh lại ý nghĩa câu tục ngữ và liên hệ bản thân.
Đề 2. Vì sao nhà văn Phạm Duy Tốn lại đặt nhan đề Sống chết mặc bay cho truyện ngắn của mình?
- Mở bài
- Giới thiệu sơ lược về truyện ngắn Sống chết mặc bay của Phạm Duy Tốn, khẳng định nhan đề là một yếu tố gây ấn tượng.
- Thân bài
- Giải thích: sống chết mặc bay có nghĩa là thái độ ích kỉ, vô trách nhiệm, miễn là được lợi cho mình, kẻ khác khổ sở thua thiệt thế nào cũng mặc.
- Nhan đề trên rất phù hợp với truyện:
- Hai cảnh tượng trái ngược: dân đi hộ đê trong trạng thái nguy kịch, quan lại đi hộ đê chỉ chăm lo đánh bạc.
- Thái độ của tên quan huyện – người có trách nhiệm đốc thúc hộ đê: chỉ lo hưởng thụ [ qua chi tiết các vật dụng], quát, gắt khi có người báo tình trạng đê, khi đê vỡ, quan không quan tâm mà vui sướng vì nước bài cao ..⇒ Sự vô trách nhiệm, vô lương tâm, máu lạnh của viên quan.
- Kết bài
- Khẳng định nhan đề phù hợp với truyện, qua đó góp phần nói lên phần nào bản chất vô trách nhiệm, tàn nhẫn của bọn quan lại.
Đề 3: Em thường đọc những sách gì? Hãy giải thích vì sao em thích đọc loại sách ấy? Chọn loại sách hay đọc: sách hạt giống tâm hồn.
- Mở bài
- Giới thiệu về sở thích đọc sách và loại sách thích đọc.
- Thân bài
- Giới thiệu sơ qua về loại sách đó: những cuốn sách hạt giống tâm hồn thường viết về những câu chuyện nhỏ trong cuộc sống, đề cập đến nhiều vấn đề, nhiều khía cạnh như tình yêu, tình bạn, lòng biết ơn…
- Giới thiệu về 1 vài tựa sách thuộc loại sách này: Từ những điều kì diệu, Cho lòng dũng cảm và tình yêu cuộc sống, Tìm lại bình yên, Hạnh ohucs không khó tìm, Điểm tựa của niềm tin…
- Đưa ra lí do vì sao thích đọc:
- Những cuốn sách này cho em thấy cuộc đời có nhiều điều tươi đẹp, và giúp định hướng tư tưởng, lối sống tốt đẹp cho bản thân.
- Những cuốn sách này cung cấp nhiều triết lí, nhiều điều bổ ích có thể vận dụng vào cuộc sống hàng ngày.
- Loại sách này viết về nhiều vấn đề, nhiều khía cạnh, nhiều kiến thức cần thiết cho cuộc sống…
- Trong sách viết hoặc tuyển chọn những câu chuyện ngắn hay, giàu ý nghĩa…
- Cá nhân em cho rằng đọc sách là thói quen tốt, những cuốn sách đó rất bổ ích, giúp ta biết nhiều điều trong cuộc sống. Em sẽ tiếp tục đọc và vận dụng vào cuộc sống…
- Kết bài
- Khẳng định đọc sách là thói quen tốt và những cuốn sách hạt giống tâm hồn là một lựa chọn tốt cho việc đọc sách.
2. Soạn bài Luyện nói: Bài văn giải thích một số vấn đề
Để nắm vững nội dung bài học hơn, các em có thể tham khảo
bài soạn Luyện nói: Bài văn giải thích một số vấn đề.
3. Hỏi đáp Bài Luyện nói: Bài văn giải thích một số vấn đề
Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em.