Mang thai lần 3 tiêm uốn ván khi nào
|
Phụ nữ mang thai cần lưu ý tiêm vắc xin phòng bệnh uốn ván, vì nếu chưa có kháng thể bảo vệ, mẹ có nguy cơ mắc bệnh rất cao cũng như nguy cơ về lây nhiễm cho con. Bệnh uốn ván là một nhiễm khuẩn nguy hiểm, có tỷ lệ tử vong cao: lên tới 25-90%; đặc biệt là uốn ván rốn ở trẻ sơ sinh, tử vong trên 95% (theo số liệu của Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương). Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới trong những năm cuối của thế kỷ 20, mỗi năm có khoảng 500.000 trẻ bị chết vì uốn ván sơ sinh ở các nước đang phát triển. Tỷ lệ chết/mắc của uốn ván sơ sinh rất cao, có thể tới trên 80%, nhất là ở trường hợp có thời gian ủ bệnh ngắn. Tỷ lệ chết/ mắc của uốn ván từ 10-90%, tỷ lệ chết cao nhất ở trẻ nhỏ và người có tuổi. Bài viết sau đây với sự tư vấn chuyên môn của BS.CKI Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC – sẽ cung cấp thông tin chi tiết về thời gian, địa điểm, giá tiêm và những điều cần lưu ý khi tiêm phòng uốn ván cho bà bầu. Bệnh uốn ván là một nhiễm khuẩn nguy hiểm, có tỷ lệ tử vong cao, đặc trưng bởi tăng trương lực cơ và các cơn co cứng, gây ra bởi một độc tố protein mạnh là tetanospasmin do Clostridium tetani tiết ra. Các vi khuẩn uốn ván có thể dễ dàng đi vào cơ thể qua các vết thương hở. Một khi các vi khuẩn tấn công vào da, chúng sẽ sản xuất ra một loại độc tố có tên là tetenospasmin đi vào trong máu. Độc tố này tấn công vào hệ thần kinh và dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Ở phụ nữ mang thai, vi khuẩn uốn ván dễ dàng xâm nhập trong quá trình sinh nở theo đường sinh dục và gây uốn ván tử cung. Nguy cơ mắc bệnh uốn ván khi mang thai được xem là một trong những vấn đề đáng lo ngại hiện nay bởi sự lây truyền từ mẹ sang con có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho thai nhi. Nhiễm trùng sơ sinh thường xảy ra thông qua các dụng cụ cắt rốn chưa tiệt trùng và gốc dây rốn khó lành. Bệnh uốn ván sơ sinh thường xuất hiện trong vòng hai tuần đầu tiên sau sinh với một số triệu chứng điển hình cứng khớp và đau cơ, bỏ bú. Các chương trình tiêm chủng toàn cầu đã giảm gánh nặng toàn cầu về tử vong uốn ván sơ sinh. Ước tính cho thấy, năm 2000 có 146.000 ca tử vong con số này giảm xuống còn 58.000 ca tử vong trong năm 2010. Tuy nhiên, vì bào tử uốn ván có mặt khắp nơi và tồn tại nhiều năm trong môi trường tự nhiên nên uốn ván vẫn đang gây nên những gánh nặng bệnh tật hiện hữu từng ngày. Trẻ sơ sinh dễ mắc uốn ván nếu trong quá trình mang thai mẹ bầu chưa được chủng ngừa căn bệnh này nên trẻ không nhận được khả năng miễn dịch truyền từ mẹ. Do đó, phụ nữ nên thực hiện việc tiêm phòng uốn ván đầy đủ trước và sau khi mang thai.  Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tất cả phụ nữ đang trong độ tuổi sinh đẻ (có thai hoặc không có thai) đều cần được tiêm phòng uốn ván để tạo ra kháng thể giúp cả mẹ và trẻ sơ sinh được bảo vệ trong trường hợp không may bị vi khuẩn uốn ván xâm nhập. Khi người mẹ được tiêm chủng đầy đủ, kháng thể sẽ truyền sang con giúp bảo vệ trẻ trước nguy cơ gây bệnh. CDC khuyến cáo, với phụ nữ đang trong thai kỳ có thể tiêm vắc xin phòng bệnh uốn ván trong giai đoạn 3 tháng giữa và 3 tháng cuối thai kỳ, mũi tiêm cuối nên tiêm trước khi sinh 1 tháng để tối đa hóa việc truyền và bảo vệ kháng thể thụ động khi sinh cho em bé mà không phải lo ngại vấn đề an toàn khi tiêm vắc xin trong thai kỳ vì vắc xin đã được kiểm tra độ tinh khiết, hiệu lực và an toàn khi sử dụng kể cả cho phụ nữ đang mang thai. Tổng số lần tiêm phòng uốn ván cho phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ (15-35 tuổi) là 5 mũi, trong đó tiêm phòng uốn ván cho bà bầu lần đầu mang thai là 2 mũi cơ bản. Lưu ý mũi tiêm vắc xin uốn ván thai kỳ trong lịch tiêm cần tiêm trước ngày dự sinh ít nhất 1 tháng. Cụ thể, lịch tiêm phòng uốn ván cho bà bầu vào các khoảng thời gian sau:
Sau khi nhận được vắc xin phòng uốn ván, cơ thể của mẹ sẽ tạo ra các kháng thể bảo vệ và các kháng thể này một phần được truyền vào em bé trước khi sinh. Những kháng thể này cung cấp cho thai nhi một số bảo vệ ngắn hạn chống lại bệnh uốn ván trong thời kỳ đầu đời khi mà bé chưa đủ tuổi để có thể tạo miễn dịch chủ động bằng việc tiêm vắc xin. Tất cả phụ nữ đang trong độ tuổi sinh đẻ (có thai hoặc không có thai) đều cần được tiêm phòng uốn ván để tạo ra kháng thể giúp cả mẹ và trẻ sơ sinh được bảo vệ trong trường hợp không may bị vi khuẩn uốn ván xâm nhập. Vắc xin phòng uốn ván cho phụ nữ chuẩn bị mang thai: Vắc xin Adacel – là vắc xin kết hợp 3 thành phần giải độc tố uốn ván hấp phụ; giải độc tố bạch hầu liều thấp hấp phụ và ho gà vô bào; vắc xin phòng bệnh bạch hầu – ho gà – uốn ván vô bào và vắc xin Boostrix (Bỉ) cũng phòng bệnh bạch hầu – uốn ván – ho gà; và vắc xin giải độc tố uốn ván hấp phụ VAT (Việt Nam). Vắc xin phòng uốn ván cho bà bầu: với phụ nữ đang mang thai có thể tiêm vắc xin VAT(Việt Nam), và có thể xem xét tiêm vắc xin Boostrix (Bỉ) cho phụ nữ mang thai ở 3 tháng cuối thai kỳ. Lịch tiêm cụ thể từng loại vắc xin phòng uốn ván cho bà bầu như sau:
BS.CKI Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC cho biết để tiêm vắc xin phòng bệnh uốn ván, người dân có thể tìm đến các bệnh viện hoặc trung tâm tiêm chủng uy tín trên toàn quốc. Điều quan trọng là nên tìm hiểu về các địa điểm tiêm phòng uy tín, chất lượng, đảm bảo cung ứng nguồn vắc xin với chất lượng tốt nhất. Vì thế nên lựa chọn các cơ sở tiêm chủng thường xuyên cập nhật vắc xin, có dây chuyền bảo quản vắc xin tốt để đảm bảo chất lượng tối ưu khi sử dụng. Đặc biệt, Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC luôn đảm bảo quy trình an toàn tiêm chủng ở mức cao nhất với hệ thống kho lạnh đạt chuẩn GSP, giúp bảo quản vắc xin trong nhiệt độ tiêu chuẩn từ 2-8 độ C theo đúng tiêu chuẩn quốc tế. Tất cả các phòng tiêm được trang bị tủ giữ vắc xin, vắc xin được vận chuyển với các xe lạnh và thiết bị vận chuyển chuyên dụng, từ đó luôn đảm bảo chất lượng tốt nhất cho người sử dụng. Đồng thời, tại mỗi trung tâm VNVC đều có phòng xử trí phản ứng sau tiêm với đầy đủ trang thiết bị theo tiêu chuẩn của cơ quan y tế. 100% bác sĩ, điều dưỡng viên tại VNVC đều có chứng chỉ an toàn tiêm chủng, được đào tạo đầy đủ kiến thức và thực hành an toàn tiêm chủng. Các quy trình thao tác trước, trong và sau tiêm được thực hiện và giám sát chặt chẽ bởi hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn cao. Toàn bộ bác sĩ, nhân viên được đào tạo bài bản về các quy trình, kiến thức xử trí phản ứng sau tiêm, nhằm đảm bảo an toàn cho khách hàng. 100% khách hàng đến tiêm đều được khám sàng lọc trước tiêm miễn phí và được chỉ định tiêm chủng bởi bác sĩ, được theo dõi tình trạng sức khỏe sau tiêm và dặn dò, cung cấp tài liệu cần thiết về tiêm chủng trước khi ra về. “Tại VNVC, chúng tôi tiếp đón rất nhiều lượt khách là phụ nữ chuẩn bị mang thai và đang mang thai, đã tin tưởng lựa chọn VNVC để tiêm chủng”, bác sĩ Bạch Thị Chính cho biết. Phụ nữ trong độ tuổi sinh nở tiêm vắc xin uốn ván theo đúng phác đồ để phòng ngừa bệnh uốn ván cho cả mẹ cả bé Xem thêm: VNVC có tiêm được uốn ván cho mẹ bầu không? Hiện nay có khá nhiều loại vắc xin phòng ngừa uốn ván, bao gồm vắc xin đơn giá (vắc xin chỉ phòng 1 bệnh duy nhất) và các vắc xin kết hợp có chứa thành phần uốn ván. Với bà bầu, vắc xin được sử dụng thường là vắc xin đơn giá. Giá tiêm phòng cũng sẽ có sự khác nhau phụ thuộc vào loại vắc xin. Hiện nay, Viện vắc xin và sinh phẩm Y tế Nha Trang (IVAC) đã sản xuất thành công vắc xin phòng uốn ván (vắc xin VAT) giúp phòng bệnh hiệu quả theo tiêu chuẩn của WHO, và giá thành cũng rẻ hơn các loại vắc xin khác. Vắc xin phòng uốn ván cho bà bầu VAT luôn có sẵn tại trung tâm tiêm chủng VNVC. Tham khảo giá vắc xin uốn ván cho bà bầu cũng như các loại vắc xin khác tại đây. Đặc biệt, khi bà bầu tiêm vắc xin phòng uốn ván tại Trung tâm tiêm chủng VNVC sẽ được miễn phí kiểm tra sức khỏe trước khi tiêm. Bên cạnh đó là các tiện ích bổ sung như đặt giữ vắc xin với giá ưu đãi; lưu giữ lịch sử tiêm chủng thông qua mã code định danh khách hàng; nhắc lịch tiêm tự động; thông báo tình hình dịch bệnh; thông báo cập nhật danh mục vắc xin… Xem thêm: Tiêm phòng cho bà bầu hết bao nhiêu tiền
Tiêm phòng uốn ván cho bà bầu thực chất là tiêm trước phơi nhiễm, tạo kháng thể cho mẹ, từ đó tránh những nguy cơ lây nhiễm khi chuyển dạ đồng thời hỗ trợ cơ thể bé hạn chế nhiễm trùng uốn ván khi cắt dây rốn. Do đó, tiêm uốn ván trong thai kỷ hoàn toàn không ảnh hưởng đến thai nhi, ngược lại còn giúp bảo vệ sức khỏe cho cả mẹ và con. Cho đến nay, các nhà khoa học đã thực hiện nhiều nghiên cứu và đưa ra kết luận, vắc xin uốn ván hoàn toàn vô hại cho thai nhi. Chưa một nghiên cứu khoa học hay một trường hợp báo cáo y khoa nào ghi nhận vắc xin phòng ngừa uốn ván làm giảm trí nhớ. Mọi khách hàng được bác sĩ có chuyên môn khám sàng lọc miễn phí trước khi tiêm tại VNVC Trong thời gian mang thai, ngoài việc cần áp dụng chế độ dinh dưỡng đầy đủ và sinh hoạt khoa học thì việc tiêm các mũi vắc xin phòng bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho cả mẹ bầu và thai nhi cũng rất quan trọng, đặc biệt là vắc xin phòng bệnh uốn ván. Bệnh uốn ván (còn được gọi là phong đòn gánh) là chứng bệnh làm co giật, căng cứng cơ do ngoại độc tố của trực khuẩn uốn ván (Clostridium tetani) gây ra. Các triệu chứng của bệnh được biểu hiện là những cơn co cứng cơ kèm theo đau, trước tiên là các cơ nhai, cơ mặt, cơ gáy và sau đó là cơ thân. Đây là căn bệnh nguy hiểm, có tỷ lệ tử vong cao (25 – 90%), đặc biệt là ở phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh. Đối với mẹ bầu, vi khuẩn uốn ván có thể xâm nhập trong lúc sinh nở theo đường sinh dục và gây uốn ván tử cung. Còn đối với trẻ, vi khuẩn xâm nhập tại vị trí cắt và buộc dây rốn, dẫn đến nhiễm trùng uốn ván rốn sơ sinh. Bệnh có thể khiến trẻ bị suy hô hấp, rối loạn thần kinh thực vật và tim ngừng đập. Cho đến nay, các nhà khoa học đã thực hiện nhiều nghiên cứu và đưa ra kết luận, vắc xin uốn ván hoàn toàn vô hại cho thai nhi. Chưa một nghiên cứu khoa học hay một trường hợp báo cáo y khoa nào ghi nhận vắc xin phòng ngừa uốn ván làm giảm trí nhớ. Vắc xin phòng bệnh uốn ván an toàn cho bà bầu, tuy nhiên bà bầu cần phải được bác sĩ có chuyên môn khám sàng lọc trước khi tiêm và tuân thủ đúng phác đồ tiêm của từng loại vắc xin. Sau khi tiêm phòng uốn ván, bà bầu có thể bị đau tay, sốt nhẹ… Đây là tác dụng phụ thông thường có thể gặp phải sau tiêm vắc xin, bạn không nên quá lo lắng. Nếu bị sốt cao trên 38,5o, bạn có thể sử dụng thuốc hạ sốt thông thường nhưng thường trường hợp sốt cao rất ít và tình trạng này sẽ tự động khỏi sau một thời gian (3-4 ngày), không ảnh hưởng gì đến sức khỏe bản thân và thai nhi. Khi mang thai, hệ miễn dịch của cơ thể thai phụ sẽ có nhiều thay đổi, dễ có nguy cơ mắc các bệnh lý làm ảnh hưởng đến sự phát triển và sức khỏe của thai nhi. Do đó, tiêm phòng là cách tốt nhất để bảo vệ mẹ và bé phòng tránh các bệnh lý nguy hiểm. Sau khi tiêm chủng tại VNVC, nếu sốt cao hoặc có các biểu hiện khó chịu, mệt mỏi nhiều, bà bầu nên:
Nếu mẹ bầu lần hai tiêm uốn ván thấy xuất hiện các triệu chứng như: chân tay lạnh, da xanh tái, tiêu chảy, tim đập nhanh, khó thở… cần khẩn trương đến bệnh viện để điều trị kịp thời, tránh sốc phản vệ sau khi tiêm. Sau khi tiêm vắc xin phòng bệnh uốn ván, bà bầu có thể gặp phải trường hợp bắp tay bị sưng, mẩn đỏ, nổi cục cứng, đau khi sờ… Đây là phản ứng bình thường của cơ thể nên các mẹ không cần phải lo lắng. Thông thường, chỗ sưng tấy, đỏ, đau nhỏ sẽ kéo dài từ 6 – 8 tiếng hoặc kéo dài trong vòng 3 – 4 ngày. Việc sưng đau sẽ tự khỏi, do đó bạn không cần sử dụng thuốc hay chườm đắp vào vị trí tiêm. Một “thủ thuật” giúp các mẹ bớt sưng sau khi đi tiêm phòng là khi vừa tiêm xong mẹ xoa nhẹ nhàng xung quanh cho đều khoảng 20 – 30 phút để giúp máu lưu thông, hạn chế sưng tấy. Trong trường hợp vết tiêm sưng to và kéo dài, đau rát, không có dấu hiệu thuyên giảm thì các mẹ nên đến bệnh viện hoặc cơ sở y tế gần nhất để khám và điều trị kịp thời. Sau khi tiêm vắc xin, cần có thời gian từ 2 đến 4 tuần để cơ thể tạo nên kháng thể. Do đó, để vacxin tiêm ngừa đạt hiệu quả cao, bà bầu nên tránh:
Nhìn chung, bà bầu không nên tiêm vắc xin trong trường hợp có các vấn đề về sức khỏe. Tuy nhiên, trong một số trường hợp vẫn nên tiêm nếu lợi ích bảo vệ của vắc xin lớn hơn nhiều so với nguy cơ phản ứng sau tiêm. Để tránh các phản ứng sau tiêm, bà bầu nên chọn các trung tâm tiêm chủng chất lượng, uy tín để tiêm chủng và cần được khám sàng lọc đầy đủ trước tiêm. Tổng số mũi vắc xin phòng uốn ván bà bầu cần tiêm là 5 mũi. Nếu chưa từng được tiêm vắc xin uốn ván trước đây, bà bầu cần hoàn thành 2 mũi tiêm trước khi sinh. Mũi 1 nên được tiến hành vào tháng thứ 4 hoặc tháng thứ 5 của thai kỳ (tránh 3 tháng đầu vì giai đoạn này thai phụ hay mệt do ốm nghén). Mũi thứ 2 tiêm sau mũi đầu tiên tối thiểu 1 tháng và trước ngày dự sinh tối thiểu 1 tháng. Nếu sinh con lần 2 thì chỉ cần tiêm một mũi thứ vắc xin uốn ván (mũi uốn ván thứ 3) cách mũi 2 vắc xin uốn ván của lần mang thai trước ít nhất 6 tháng. Sau khi 2 lần sinh, bà bầu cần tiêm nhắc 2 mũi để tạo miễn dịch uốn ván tốt nhất:
Trung tâm tiêm chủng VNVC được trang thiết bị và xây dựng theo quy trình tiêm chủng an toàn, chất lượng cao, đảm bảo cung cấp đủ loại vắc xin với giá bình ổn kể cả khi thị trường biến động. Để đăng ký tiêm vắc xin hoặc tư vấn về lịch tiêm chủng, quý khách có thể liên hệ tổng đài 028.7300.6595, liên hệ qua fanpage Trung tâm tiêm chủng Trẻ em và Người lớn – VNVC hoặc đến trực tiếp Hệ thống trung tâm tiêm chủng trên toàn quốc để đăng ký vắc xin uốn ván trực tiếp. |
