Multiplex cinema là gì

TT - Ba cụm rạp: làng xinê Tân Sơn Nhất, Diamond multiplex cinema, Cinebox - cùng mang mẫu số chung: không nằm trong vòng tay ru nôi của ngành phát hành phim nhà nước [Fafilm] nên không thể ỷ lại mà buộc phải xoay xở mọi cách để kéo khán giả đến rạp.

Thêm nữa, một cái nhìn tham khảo nước ngoài được đạo diễn Việt Linh kể lại. Tất cả có thể gợi ra kinh nghiệm hữu ích gì cho thiết chế rạp phim tại VN trong tương lai?

Một thời gian dài vừa qua, trong dân gian đã lưu truyền định nghĩa rạp chiếu phim là nơi không phải để xem phim mà để... đóng phim! Định nghĩa đó có lẽ xuất hiện vào thời điểm tụt áp chóng mặt về lượng khán giả - năm 1994 chỉ có 4.436.493 lượt người xem phim tại TP.HCM, nếu đem so với năm 1990 trước đó có đến 14.348.888 lượt [theo báo cáo của Hội Điện ảnh TP]!

Làng xinê Tân Sơn Nhất

Nhưng, đúng vào thời điểm ngặt nghèo của hệ thống rạp tại TP nói chung, năm 1994 đột nhiên làng xinê Tân Sơn Nhất gióng trống khai trương!

Tên nôm na thường gọi như vậy, còn đúng danh xưng là Nhà văn hóa điện ảnh [thuộc Trung tâm Nghiên cứu nghệ thuật và lưu trữ điện ảnh TP.HCM].

Ban đầu xây một phòng chiếu 500 chỗ. Bốn tháng sau mở thêm phòng chiếu thứ hai 120 chỗ. Cuối năm xây tiếp phòng chiếu thứ ba. Rồi lần lượt đến năm 1997, hình thành trọn vẹn một cụm rạp có đến bảy phòng chiếu. Có thêm rạp là có thêm khách. Vài năm trở lại đây, bình quân 300.000 lượt khán giả/năm.

Bài học đầu tiên là gầy dựng không khí cộng đồng vui vẻ. Rạp mở ra những chương trình khuyến mãi hấp dẫn như Đón khán giả danh dự hằng tháng.

Tạo chiều sâu thì có CLB Nghệ thuật điện ảnh được thành lập không lâu sau ngày ra mắt rạp. Mười năm qua, tại đây đã có trên 40 lớp gồm phổ cập kiến thức điện ảnh, hướng dẫn về diễn xuất điện ảnh, về lồng tiếng, với trên 2.000 lượt học viên .

Thêm nữa, sau này còn có chương trình Điện ảnh sáng chủ nhật mỗi tuần mở ra sân chơi giao lưu với nghệ sĩ và sân chơi chuyên đề với trên trăm buổi - như Những trường đoạn phim kinh điển, Giới thiệu những bộ phim đoạt giải Oscar, Kỷ niệm 50 năm điện ảnh VN,25 phim nghẹt thở hay nhất mọi thời đại

Định hướng của chúng tôi là lấy doanh thu bù công ích. Trích tiền bán vé để mở những sân chơi công ích, rồi từ những sân chơi như thế lại có tác dụng lôi kéo khán giả đến rạp nhiều hơn, anh Lê Hoài Nam - phó giám đốc Tân Sơn Nhất - đúc kết.

Nguồn phim để tạo ưu thế cạnh tranh là phim tư liệu, phim cũ nhưng thuộc loại kinh điển. Quan trọng là tạo được thói quen cho khán giả đến rạp. Nhưng nếu ngủ quên trên chiến thắng thì tiêu! - anh Nam cho biết sự khó khăn đang phải đối mặt.

Diamond multiplex cinema [DMC]

Bài toán nhức đầu về nguồn phim - ví như nguồn dinh dưỡng nuôi rạp - cũng đặt ra trước DMC nhưng ở một góc độ khác. Thời gian qua, ngoài Fafilm còn có khá nhiều công ty như Visionnet, Thiên Ngân, BHD, Provision, Anet nhập ủy thác bơm phim cho các rạp.

Mỗi rạp khoanh sự lựa chọn trong mớ phim chào hàng sẵn có. Riêng tại DMC, với ba phòng chiếu [206 chỗ, 109 chỗ, 74 chỗ], ngốn khoảng 9-10 phim hằng tháng, đòi hỏi phải tìm kiếm chủ động hơn nữa.

Tuyệt nhất là nếu tìm được nguồn phim riêng không đụng hàng. DMC, hình thành từ sự liên doanh giữa Tập đoàn Good Fellas [Hàn Quốc] với Fafilm VN, do đó có được một lợi thế để khai thác: nhập và phát hành nguồn phim từ Hàn Quốc.

Năm 2003 có 310.000 lượt khán giả. Từ tháng 1 đến 5-2004 có 130.000 lượt. Đi thang máy lên tầng 13 của cao ốc Diamond Plaza, cửa thang vừa mở, cả một cơ ngơi cho riêng cụm rạp Diamond.

Có quán nước để nhấm nháp cảm giác uống cà phê trên tầng cao, tán chuyện về bộ phim, về các ngôi sao... Đây là một thuận lợi mà một vài rạp ở nơi khác  phải mơ ước.

Cinebox

Nếu đã đam mê phim thì không thể không yêu cầu phụ đề. Xem phụ đề, không bị thuyết minh hoặc lồng tiếng chồng lấn nên giọng điệu, hơi thở của nhân vật, nghệ thuật âm thanh nguyên gốc đều được giữ trung thực, thưởng thức mới epphê!,  anh Nguyễn Thiên Thao - giám đốc Công ty cổ phần Điện ảnh 212 [nơi làm khai sinh cho Cinebox] - giải thích. Cinebox trở thành rạp duy nhất tại VN mà tất cả bộ phim chiếu tại đây đều được làm phụ đề.

Bỏ ra trên 5 tỉ để xây rạp với hai phòng chiếu [324 chỗ, 74 chỗ], thiết bị hiện đại với hệ thống dolby digital, máy chiếu Christie [khoảng 70.000 USD]..., thực tế từ lúc rạp trình làng [tháng 9-2003] đến nay cho thấy đây là một sự đầu tư đúng hướng.

Khán giả ngày càng biết nhiều hơn đến địa chỉ này. Vòng quay bình quân mỗi tháng bốn phim cho hai phòng chiếu.

Những tên cướp biển Caribê thu hút 14.000 lượt người, thuộc loại cao so với các rạp khác cùng chiếu bộ phim này.

Bộ phim Người hùng trong buổi chiếu đầu tiên đã có cách ra mắt độc đáo với một dàn nhân viên được hóa trang, phục sức và đạo cụ hệt như từ trong phim bước ra.

Thị hiếu của khán giả ra sao? Giám đốc Nguyễn Thiên Thao nói phần lớn những phim nhẹ nhàng, vui vui, diễn viên đẹp dễ bán được vé hơn.

Phó giám đốc Văn Chí Hùng thì lắc đầu nói dù vậy kinh doanh rạp vẫn không phải là công việc thích hợp cho người yếu tim. Nguồn phim phải tùy thuộc, không phải lúc nào cũng có phim hợp gu, phim mới.

***

Mô hình cụm rạp [multiplex], thiên về những phòng chiếu vừa và nhỏ tỏ ra thích hợp tại VN, đã được xác định là chiến lược phát triển của cụm Tân Sơn Nhất, tiếp đó DMC và trong phạm vi hẹp hơn là Cinebox.

Hình thức liên doanh, cổ phần cũng tỏ ra đắc địa trong kinh doanh rạp. Một vài rạp ngắc ngứ, thuộc tầm kiểm soát của ngành Fafilm, nghe nói trong thời gian tới đây cũng sẽ được liên doanh hoặc cổ phần hóa để tìm lại sức sống.