Những rối lọan trong giấc ngủ là những hành vi không mong muốn xảy ra trong khi đi vào giấc ngủ, trong thời gian ngủ hoặc khi thức dậy. Chẩn đoán là lâm sàng. Điều trị có thể bao gồm dùng thuốc và trị liệu tâm lý.
Đối với các bệnh lý này, bệnh sử và khám lâm sàng có thể chẩn đoán xác định.
Ngồi, đi bộ hoặc các hành vi phức tạp khác xảy ra trong lúc ngủ, thường với đôi mắt mở mà không bệnh nhân không biết. Mộng du phổ biến nhất trong giai đoạn sau của thời thơ ấu và thanh thiếu niên, xảy ra sau và trong thời kỳ tỉnh táo từ giai đoạn không có chuyển động của mắt nhanh [NREM] giai đoạn N3. Thiếu ngủ trước đó và sinh hoạt cá nhân không hợp lý sẽ làm tăng khả năng xảy ra những thời kỳ này, và nguy cơ cao hơn đối với các người thân bậc 1 của các bệnh nhân có rối loạn này. Các giai đoạn có thể được kích hoạt bởi các yếu tố gây thức trong khi ngủ [ví dụ như caffeine, các chất kích thích, các hành vi làm gián đoạn giấc ngủ] hoặc tăng cường giấc ngủ N3 [ví dụ như thiếu ngủ trước đó, tập thể dục quá mức].
Bệnh nhân có thể lẩm bẩm lặp lại và beenhjnhaan có thể bị thương do những chướng ngại vật hoặc cầu thang. Bệnh nhân không nhớ giấc mơ sau khi tỉnh giấc hoặc sáng hôm sau, thường không nhớ mộng du.
Điều trị là nhằm vào việc loại bỏ các yếu tố gây khởi phát mộng du. Nó cũng bao gồm việc bảo vệ bệnh nhân khỏi bị thương tích-ví dụ như bằng cách sử dụng báo thức để đánh thức bệnh nhân khi họ rời khỏi giường, sử dụng giường thấp, cài đặt cửa báo động loại bỏ các vật sắc nhọn khỏi giường bệnh và chướng ngại vật từ phòng ngủ. Đôi khi, bệnh nhân nên ngủ nệm trên sàn nhà.
Benzodiazepine, đặc biệt là clonazepam 0,5 đến 2 mg uống trước khi đi ngủ có thể hữu ích nếu các biện pháp hành vi không hoàn toàn hiệu quả, nhưng những loại thuốc này có tác dụng bất lợi đáng kể.
Vào ban đêm, bệnh nhân đột nhiên la hét, bùng phát và dường như sợ hãi và kích thích mạnh mẽ. Điều này có thể dẫn đến mộng du. Bệnh nhân rất khó đánh thức. Giấc ngủ kinh hoàng thường gặp ở trẻ em và xuất hiện khi trẻ em được đánh thức một phần hoặc bị đánh thức từ giấc ngủ giai đoạn N3; do đó, chúng không đại diện cho những cơn ác mộng. Ở người lớn, chứng sợ ngủ có thể liên quan đến các vấn đề tâm lý hoặc rối loạn sử dụng rượu.
Điều trị trọng tâm đối với trẻ em là sự trấn an của phụ huynh. Nếu các hoạt động hàng ngày bị ảnh hưởng [ví dụ học tập không tốt] cần chỉ định các thuốc benzodiazepine đường uống tác dụng trung bình hoặc kéo dài [như clonazepam 1 đến 2 mg, diazepam 2 đến 5 mg] uống lúc đi ngủ. Người lớn có thể đáp ứng với liệu pháp tâm lý hoặc điều trị thuốc.
Trẻ em thường gặp ác mộng hơn người lớn. Ác mộng xảy ra trong giấc ngủ REM, thường gặp khi sốt, mệt mỏi quá mức, tinh thần đi xuống hoặc sau khi uống rượu.
Điều trị các cơn ác mộng là hướng vào bất kỳ bệnh lý nền tâm thần nào.
Nói lời nói [đôi khi thô tục] và thường là các cử động hung hăng [ví dụ: vẫy tay, đấm, đá] xảy ra trong giấc ngủ REM. Những hành vi này có thể mô phỏng giấc mơ của bệnh nhân, không rõ vì lý do gì mà trong suốt giấc ngủ REM thường không mất trương lực cơ. Khi bệnh nhân tỉnh dậy sau các hành vi đó họ nhận thức được những giấc mơ sống động.
Bệnh lý này phổ biến hơn ở người cao tuổi, đặc biệt là những người có các bệnh lý thoái hóa thần kinh trung ương [CNS] – ví dụ, bệnh Parkinson Bệnh Parkinson Bệnh Parkinson là một rối loạn thoái hóa chậm tiến triển, được đặc trưng bởi run tĩnh trạng, tăng trương lực cơ, giảm vận động và vận động chậm, và sau cùng ổn định tư thế và/hoặc dáng đi. Chẩn... đọc thêm hoặc Alzheimer Bệnh Alzheimer Bệnh Alzheimer gây suy thoái nhận thức tiến triển và được đặc trưng bởi sự lắng đọng beta amyloid và các đám rối thần kinh ở vỏ não và chất xám dưới vỏ. Chẩn đoán dựa vào lâm sàng; xét nghiệm... đọc thêm , chứng sa sút trí tuệ mạch máu Suy giảm nhận thức do mạch máu và sa sút trí tuệ Suy giảm nhận thức do mạch máu và sa sút trí tuệ là tình trạng suy giảm nhận thức cấp tính hoặc mạn tính do nhồi máu não cục bộ hoặc nhồi máu não lan tỏa thường liên quan đến bệnh mạch máu não... đọc thêm , thoái hóa sụn khớp thần kinh, teo đa hệ thống Teo đa hệ thống [MSA] Teo đa hệ thống là bệnh thoái hóa thần kinh tiến triển gây nên các rối loạn chức năng bó tháp, tiểu não và thần kinh tự chủ. Nó bao gồm 3 bệnh trước đây được cho là khác biệt: teo trám cầu tiểu... đọc thêm , liệt trên nhân tiến triển Liệt trên nhân tiến triển [PSP] Liệt trên nhân tiến triển là bệnh lý thoái hóa hệ thần kinh trung ương hiếm gặp, gây liệt vận nhãn tiến triển, chậm vận động, co cứng cơ, loạn trương lực quanh trục tiến triển, giả liệt hành... đọc thêm . Hành vi tương tự có thể xảy ra ở những bệnh nhân ngủ rũ Ngủ rũ Ngủ rũ đặc trưng bởi buồn ngủ quá mức ban ngày mạn tính, thường mất đột ngột trương lực cơ [cataplexy]. Các triệu chứng khác bao gồm bóng đè, ảo giác thức và ảo giác mơ. Chẩn đoán bằng đa ký... đọc thêm hoặc dùng thuốc ức chế tái hấp thu norepinephrine [ví dụ atomoxetine, reboxetine, venlafaxine]. Ở bệnh nhân rối loạn hành vi giấc ngủ REM, synuclein tích lũy trong tế bào thần kinh, như xảy ra trong các bệnh lý thoái hóa thần kinh như bệnh Parkinson, teo đa hệ thống và sa sút trí tuệ với thể Lewy Sa sút trí tuệ với thể Lewy và bệnh Parkinson Sa sút trí tuệ Sa sút trí tuệ thể Lewy bao gồm chứng sa sút trí tuệ được chẩn đoán lâm sàng với thể Lewy và sa sút trí tuệ do bệnh Parkinson. Sa sút trí tuệ với thể Lewy là sự suy giảm nhận thức mạn tính đặc... đọc thêm . Một số bệnh nhân xuất hiện bệnh Parkinson nhiều năm sau khi được chẩn đoán rối loạn hành vi ngủ REM.
Chẩn đoán có thể nghi ngờ dựa trên khai thác các triệu chứng do bệnh nhân hoặc người ngủ cùng kể. Chẩn đoán xác định bằng đo đa kí giấc ngủ. Nó có thể phát hiện hoạt động vận động quá mức trong thời kỳ REM; thiết bị theo dõi nghe nhìn có thể ghi lại những chuyển động cơ thể bất thường và ngôn ngữ. Khám thần kinh để loại trừ các bệnh lý thoái hóa thần kinh. Nếu phát hiện thấy bất thường, có thể chỉ định chụp CT hoặc MRI.
Điều trị rối loạn hành vi khi ngủ REM là dùng clonazepam 0,5 đến 2 mg uống trước khi đi ngủ. Hầu hết các bệnh nhân cần uống thuốc kéo dài để tránh tái phát; khả năng dung nạp hoặc lạm dụng thấp. Một thay thế là melatonin 3 đến 12 mg [nhưng không biết liều lượng tối ưu].
Người ngủ cùng nên được cảnh báo về khả năng gây hại và có thể ngủ trên giường khác cho đến khi triệu chứng của bệnh nhân được giải quyết. Những đồ vật sắc nhọn cần được lấy ra khỏi giường bệnh.
Ở những bệnh nhân lớn tuổi trung niên và cao tuổi trong lúc ngủ các cơ cẳng chân hoặc cơ bàn chân thường bị chuột rút.
Chẩn đoán chuột rút liên quan đến giấc ngủ dựa trên tiền sử và thiếu các dấu hiệu thể chất hoặc khuyết tật.
Phòng bệnh bao gồm kéo giãn cơ bắp bị ảnh hưởng trong vài phút trước khi ngủ. Kéo giãn cơ ngay khi chuột rút xảy ra nhanh chóng làm giảm triệu chứng và tốt hơn nên điều trị bằng thuốc.
Nhiều loại thuốc [ví dụ bổ sung quinin, Ca, Mg, diphenhydramine, benzodiazepine, mexiletine] đã được sử dụng mà không có hiệu quả và xuất hiện nhiều tác dụng phụ [đặc biệt là với quinine và mexiletine]. Tránh uống cà phê và các chất kích thích khác.
Bản quyền © 2024 Merck & Co., Inc., Rahway, NJ, USA và các chi nhánh của công ty. Bảo lưu mọi quyền.
Tại sao khi ngủ hay nằm mơ?
Khi ngủ, não bộ sẽ tự do sáng tạo do đó sẽ tạo ra những giấc mơ vui vẻ, đầy màu sắc. Giấc mơ giúp chúng ta lưu trữ lại những sự việc đã xảy ra, thông tin vừa đọc được và sắp xếp lại cảm xúc con người. Đồng thời, nó giúp loại bỏ những lo âu, phiền muộn ảnh hưởng tới cuộc sống và học tập.
Làm sao để có giấc ngủ ngon?
10 bí quyết vàng để có giấc ngủ sâu.
Tắt nguồn ánh sáng xanh 1-2 giờ trước khi ngủ.
Không uống cà phê sau 2 giờ chiều..
Tập thể dục nhẹ nhàng..
Thiết lập thói quen ngủ đúng và đủ.
Uống trà hoa cúc, trà thảo mộc giúp thư thái..
Liệu pháp hương thơm..
Tắm nước ấm trước khi ngủ.
Giữ cho chăn êm, nệm ấm..
Đêm ngủ hay mơ cho thiếu chất gì?
Nếu cơ thể bị thiếu hụt vitamin B1 thì sẽ dễ gây ra chứng mất ngủ và ngủ mơ. Thế nên, chị em nào thường xuyên bị ngủ mơ thì phải ăn nhiều thực phẩm giàu vitamin B1 như ngũ cốc thô, cá hồi, rau xanh, gan và các loại nội tạng, trứng, sữa, thịt bò, đậu, thịt gà…
Tại sao nằm ngửa hay gặp ác mộng?
Các nghiên cứu chỉ ra rằng những người nằm ngửa dễ gặp ác mộng hơn. Nằm ngửa khi ngủ có thể gây khó thở. Khi bạn đang ở giai đoạn REM, việc thiếu không khí có thể gây ra cơn ác mộng, chẳng hạn như bị rượt đuổi, ngạt thở hoặc chết đuối .