Nguyên nhân chính gây nên lỗ thủng tầng ozone là gì?
|
HÓA CHẤT & THIẾT BỊ THÍ NGHIỆM Show  MIỀN BẮC Hóa chất & Thiết bị thí nghiệm 0826 020 020 MIỀN TRUNG Hóa chất & Thiết bị thí nghiệm 0826 020 020 MIỀN NAM Hóa chất & Thiết bị thí nghiệm 0826 020 020 HCCN TẠI HÀ NỘI & CÁC TỈNH MIỀN BẮC Đinh Phương Thảo Giám đốc kinh doanh 0963 029 988 Phan Thu Bừng Hóa Chất Công Nghiệp 0981 370 387 Phạm Quang Tú Hóa Chất Công Nghiệp 0869 587 886 HCCN TẠI HỒ CHÍ MINH & CÁC TỈNH MIỀN NAM Nguyễn Hải Thanh Hóa Chất Công Nghiệp 0932 240 408 (028).220.060.06 Đặng Duy Vũ Hóa Chất Công Nghiệp 0988 527 897 HCCN TẠI CẦN THƠ & CÁC TỈNH MIỀN TÂY Hotline Hóa Chất Công Nghiệp 0901 081 154 Đỗ Quốc Toàn Hóa Chất Công Nghiệp 0971 25 29 29 Tháng 10 năm 1985, các nhà khoa học Anh phát hiện thấy tầng khí ozon trên không trung Nam cực xuất hiện một "lỗ thủng" rất lớn, bằng diện tích nước Mỹ. Năm 1987, các nhà khoa học Ðức lại phát hiện tầng khí ozon ở vùng trời Bắc cực có hiện tượng mỏng dần, có nghĩa là chẳng bao lâu nữa tầng ozon ở Bắc cực cũng sẽ bị thủng. Tin này nhanh chóng được truyền khắp thế giới và làm chấn động dư luận. Các nhà khoa học đều cho rằng, nguyên nhân này có liên quan tới việc sản xuất và sử dụng tủ lạnh trên thế giới. Sở dĩ tủ lạnh có thể làm lạnh và bảo quản thực phẩm được lâu là vì trong hệ thống ống dẫn khép kín phía sau tủ lạnh có chứa loại dung dịch freon thể lỏng (thường gọi là "gas"). Nhờ có dung dịch hoá học này tủ lạnh mới làm lạnh được. Dung dịch freon có thể bay hơi thành thể khí. Khi chuyển sang thể khí, freon bốc thẳng lên tầng ozon trong khí quyển Trái đất và phá vỡ kết cầu tầng này, làm giảm nồng độ khí ozon. Không những tủ lạnh, máy lạnh cần dùng đến freon mà trong dung dịch giặt tẩy, bình cứu hoả cũng sử dụng freon và các chất thuộc dạng freon. Trong quá trình sản xuất và sử dụng các hoá chất đó không tránh khỏi thất thoát một lượng lớn hoát chất dạng freon bốc hơi bay lên phá huỷ tầng ozon. Qua đó chúng ta thấy rằng, tầng zon bị thủng chính là do các chất khí thuộc dạng freon gây ra, các hoá chất đó không tự có trong thiên nhiên mà do con người tạo ra. Rõ ràng, con người là thủ phạm làm thủng tầng ozon, đe doạ sức khoẻ của chính mình, Sớm ngừng sản xuất và sử dụng các hoá chất dạng freon là biện pháp hữu hiệu nhất để cứu tầng ozon. Nhiều hội thảo quốc tế đã bàn tính các biện pháp khắc phục nguy cơ thủng rộng tầng ozon. 112 nước thuộc khối Cộng đồng Châu Âu (EEC) đã nhất trí đến cuối thế kỷ này sẽ chấm dứt sản xuất và sử dụng các hoá chất thuộc dạng freon. Vì vậy các nhà khoa học đang nghiên cứu sản xuất loại hoá chất khác thay thế các hoá chất ở dạng freon, đồng thời sẽ chuyển giao công nghệ sản xuất cho các nước đang phát triển. Có như vậy, việc ngừng sản xuất freon mới trở thành hiện thực. Muốn đạt được yêu cầu thiết thực này, không chỉ riêng một vài nước mà cả thế giới đều phải cố gắng thì mới có thể bảo vệ được tầng ozon của Trái đất. Tầng ozon được phát hiện vào năm 1913 bởi các nhà vật lý người Pháp Charles Fabry và Henri Buisson. Nó đóng một vai trò to lớn đối với toàn bộ sự sống trên Trái Đất. Tuy nhiên hiện nay, tầng ozon đang xuất hiện ngày càng nhiều lỗ thủng và nguyên nhân một phần lớn là do hoạt động của con người gây ra. Vậy tầng ozon là gì? Tại sao lại xuất hiện lỗ thủng tầng ozon? Hậu quả của việc thủng tầng ozon là gì? Bài viết dưới đây sẽ giúp giải đáp những câu hỏi này. Tầng ozon Tầng ozon không phải là khái niệm quá xa lạ. Đây là một lớp phủ sâu trong tầng bình lưu của Trái Đất, chứa một lượng lớn ozon (O3, một dạng của oxi, có màu xanh nhạt, mùi khó chịu). Chúng có khả năng hấp thụ 97-99% các tia cực tím xâm nhập vào vỏ Trái Đất từ ánh nắng Mặt Trời. Độ dày của tầng ozone khoảng 3 đến 5mm, nhưng nó dao động khá nhiều tùy theo mùa và địa lý. Tầng ozon là gì? Tầng ozon được sinh ra từ chính những tác động của tia cực tím đến các phân tử oxy, tạo ra các oxi nguyên tử sau đó kết hợp và tạo thành O3. Gồm có 2 dạng:
Vai trò của tầng ozon Tầng ozon có vai trò hết sức quan trọng đối với sự sống trên Trái Đất, dù nó chỉ là một lớp không khí không quá dày. Nó bảo vệ Trái Đất khỏi các yếu tố gây hại từ bên ngoài, đặc biệt là hấp thụ các tia độc hại từ mặt trời chiếu xuống. Trong ánh nắng mặt trời chiếu xuống trái đất có rất nhiều tia có hại ảnh hưởng đến sức khỏe con người như tia hồng ngoại, tia cực tím, tia tử ngoại, tia UV,…Nếu tiếp xúc trực tiếp với các tia này sẽ phá hỏng cấu trúc tế bào da và mắt dẫn đến ung thư. Nhờ vào sự cản trở của tầng ozon, một phần lớn tia độc hại không thể gây hại cho Trái Đất. Thủng tầng ozon là đang là hiện tượng được toàn cầu chú ý. Đây là hiện tượng ozon ở tầng bình lưu không khí bị suy giảm, được phát hiện lần đầu tiên vào đầu thế kỷ 20 ở Nam Cực, sau đó xảy ra ở cả Bắc Cực. Việc thay đổi khoảng cách của mặt trời, gió và tầng bình lưu góp phần làm suy giảm ozone. Ngoài ra các vụ núi lửa phun trào cũng góp một phần nhỏ. Tuy nhiên các yếu tố này gây ra không quá 1 - 2 %, và các tác động cũng chỉ là tạm thời đối với tầng ozon. Nguyên nhân gây thủng tầng ozon Nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng suy giảm ozon là từ các hoạt động sản xuất, sinh hoạt của con người. Clo và Brom được biết đến là 2 chất làm suy giảm và làm thủng tầng ozon ở tốc độ siêu âm. Một phân tử clo có khả năng phá vỡ hàng ngàn phân tử ozon. Trong khi đó con người lại đang phát triển nền công nghiệp mạnh mẽ, kéo theo khí thải tạo ra trong quá trình sản xuất ngày càng lớn. Quá trình sản xuất công nghiệp và sinh hoạt của con người như phương tiện giao thông, đốt rừng, … thải ra không khí các hợp chất nhân tạo như CFC, halon, CH3CCl3 (Methyl chloroform), CCl4 (Carbon tetrachloride), HCFC (hydro-chlorofluorocarbons), hydrobromofluorocarbons và methyl bromide. Các chất khí này được gọi là ODS – các chất làm suy giảm tầng ozon chính. Các chất này vẫn được đào thải ra mỗi trường hàng ngày với nồng độ vô cùng lớn. Thủng tầng ozon đồng nghĩa với việc các tia độc hại từ ánh nắng mặt trời sẽ chiếu trực tiếp xuống Trái Đất, con người sẽ tiếp xúc với các tia này nhiều hơn. Điều này làm phá vỡ hệ miễn dịch gây ra nhiều bệnh như ung thư da, đục thủy tinh thể, cháy nắng, làm suy yếu hệ thống miễn dịch và lão hóa nhanh. Sự suy giảm của tầng ozon khiến cho khả năng sinh sản và tăng trưởng của các loại sinh vật biến bị suy giảm nặng nề. Đặc biệt là đối với các sinh vật biển sẽ bị giảm hệ miễn dịch một cách nghiêm trọng. Các tia tử ngoại cũng khiến cho các sinh vật phù du bị tiêu diệt dần. Trong chuỗi thức ăn thủy sản, sinh vật phù du xuất hiện ở trên cao. Nếu sinh vật phù du giảm số lượng do phá hủy tầng ozon, chuỗi thức ăn biển sẽ bị phá vỡ theo nhiều cách. Hậu quả của hiện tượng thủng tâng ozon đối với sinh vật Khi chịu sự tác động lớn từ tia cực tím, lá cây sẽ bị hư hại nhanh chóng, cản trở quá trình quang hợp của cây cối. Cây chậm phát triển, giảm năng suất. Nhiều loài cây trồng dễ bị tổn thương bởi ánh sáng tia cực tím mạnh và phơi sáng quá mức có thể dẫn đến tăng trưởng tối thiểu, quang hợp và ra hoa. Không chỉ vậy, nhiều hệ thực vật cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi các tia UV và dẫn đến tuyệt chủng. Khi tầng ozon bị suy giảm sẽ làm tăng lượng bức xạ tử ngoại UV-B đến mặt đất, các phản ứng hóa học tăng do các chất trong không khí hoạt động mạnh hơn, dẫn đến hiện tượng ô nhiễm khí quyển. Một trong những hiện tượng minh chứng rõ ràng nhất đó chính là các trận mưa axit diễn ra ngày càng nhiều hơn, để lại những hậu quả không lường trước được tính nghiêm trọng. Thủng tầng ozon cũng khiến hiện tượng nhà kính gia tăng, Trái Đất ngày càng nóng lên.
Các tia tử ngoại từ ánh nắng Mặt Trời có thể làm giảm tuổi thọ của các công trình xây dựng. Các vật liệu xây dựng do chịu tác động mạnh từ các tia tử ngoại dẫn đến bị xuống cấp, lão hoá nhanh hơn. Tuổi thọ của các công trình kiến trúc vì vậy mà giảm sút và đang là một trong những vấn đề đang được quan tâm rất lớn.
Qua những thông tin bổ ích trên đây, hy vọng đã cung cấp đầy đủ cho bạn những kiến thức về tầng ozon cũng như hiện tượng thủng tầng ozon. Hãy cùng nhau bảo vệ tầng ozon, bảo vệ Trái Đất trước những tác động xấu! Nguyên nhân chính gây thủng tầng ozon là gì?Như đã giải thích ở trên, nguyên nhân chính của sự suy giảm tầng ozon là sự hiện diện của các khí nguồn chứa clo (chủ yếu là CFC và các halocarbon liên quan). Khi có tia cực tím, các khí này phân ly, giải phóng các nguyên tử clo, sau đó trở thành chất xúc tác phá hủy ozon.
Lỗ thủng ozone là gì?Thủng tầng ozon là đang là hiện tượng được toàn cầu chú ý. Đây là hiện tượng ozon ở tầng bình lưu không khí bị suy giảm, được phát hiện lần đầu tiên vào đầu thế kỷ 20 ở Nam Cực, sau đó xảy ra ở cả Bắc Cực. Việc thay đổi khoảng cách của mặt trời, gió và tầng bình lưu góp phần làm suy giảm ozone.
Khí nào tầng ozon bị thủng?Vào giữa những năm 1970, nghiên cứu khí quyển cho thấy tầng ozone, nơi hấp thụ phần lớn bức xạ tia cực tím của Mặt trời, có thể bị suy giảm do các hóa chất công nghiệp chlorofluorocarbons (CFC). Việc phát hiện ra lỗ thủng tầng ozone ở Nam Cực năm 1985 đã xác nhận sự suy giảm tầng ozone do chlorofluorocarbons gây ra.
Tại sao lại thủng tầng ozon ở Nam Cực?Dưới đây là những nguyên nhân khiến lỗ hổng này thường xuất hiện ở Nam Cực. Một số hợp chất chứa halogen, đặc biệt loại khí CFC, từ mặt đất sẽ di chuyển lên tầng bình lưu nhờ gió và đối lưu không khí. Hoạt động này xảy ra ở cả 2 bán cầu dù nguồn gốc khí thải phần lớn ở bán cầu bắc.
|
