Chào bạn Ngữ văn lớp 6 trang 119 sách Chân trời sáng tạo tập 1
Đánh thức trầu sẽ được giới thiệu đến các bạn học sinh trong sách Ngữ Văn lớp 6, thuộc sách Chân trời sáng tạo.
Hôm nay, Download.vn muốn cung cấp bài Soạn văn 6: Đánh thức trầu, hy vọng có thể giúp các bạn học sinh chuẩn bị bài đầy đủ và nhanh chóng.
Soạn văn 6: Đánh thức trầu
a. Tác giả
- Trần Đăng Khoa [sinh năm 1958], quê ở Ðiền Trì, xã Quốc Tuấn, huyện Nam Thanh, Hải Dương.
- Trần Đăng Khoa được biết đến vai trò là một nhà thơ, nhà báo,biên tập viên của Tạp chí Văn nghệ Quân đội.
- Từ nhỏ, ông đã nổi tiếng là một thần đồng thơ văn, lên tám tuổi đã có thơ được đăng báo.
- Năm 1968, khi mới chỉ mười tuổi, tập thơ đầu tay là “Từ góc sân nhà em” được NXB Kim Đồng cho xuất bản.
- Ông ba lần được tặng giải thưởng thơ của báo Thiếu niên tiền phong [các năm 1968, 1969, 1971], Giải nhất báo Văn nghệ [1982] và Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật [năm 2000].
- Một số tác phẩm tiêu biểu của ông:
- Từ góc sân nhà em [thơ, 1968]
- Góc sân và khoảng trời [thơ, 1968]
- Thơ Trần Ðăng Khoa [tập 1, 1970]
- Khúc hát người anh hùng [trường ca, 1974]
- Trường ca Giông bão [trường ca, 1983]
- Chân dung và đối thoại [tiểu luận phê bình, 1998]...
b. Tác phẩm
Bài “Đánh thức trầu” được in trong tập thơ Góc sân và khoảng trời.
2. Đọc hiểu văn bản
a. Lời hát của người bà
- Cách xưng hô: “tao - mày”: sự thân thiết.
- “Mày làm chúa tao/Tao làm chúa mày”: sự cân bằng giữa con người với thiên nhiên, coi thiên nhiên như người bạn.
- “Tao không hái ngày/ Thì tao hái đêm”: Kinh nghiệm dân gian, hái trầu phải hái ban đêm, cho thấy sự trân trọng, nâng niu.
b. Lời hát của em bé
- Tình cảm dành cho cây trầu:
- Cách xưng hô “tao - mày”: gần gũi, thân thiết.
- Câu hỏi “Đã ngủ rồi hả trầu?” cùng với lời gọi “Trầu ơi, hãy tỉnh lại/Mở mắt xanh ra nào”: gọi trầu dậy nhẹ nhàng, trân trọng.
- Hỏi ý kiến của trầu “Lá nào muốn cho tao/Thì mày chìa ra nhé”: đầy tôn trọng giống như một người bạn.
- Lời hứa nhẹ nhàng “Tay tao hái rất nhẹ/ Không làm mày đau đâu…”: sự nâng niu, bảo vệ.
- Bộc lộ mong muốn được hái trầu “Tao hái vài lá nhé” và hy vọng trầu sống mãi, tiếp tục phát triển: “Đừng lụi đi trầu ơi”
=> Thể hiện tình yêu thương, cũng như sự hòa hợp với thiên nhiên, bảo vệ thiên nhiên.
3. Suy ngẫm và phản hồi
Câu 1. Khi “đánh thức trầu”, cậu bé dường như không chỉ tin rằng trầu có thể nghe được điều mình nói mà còn muốn trầu nhìn thấy mình nữa. Các chi tiết nào cho em biết như vậy?
Cậu bé đã nói với trầu:
“Trầu ơi hãy tỉnh lại
Mở mắt xanh ra nào
Lá nào muốn cho tao
Thì mày chìa ra nhé”
Câu 2. Cách xưng hô “mày”, “tao” và việc lặp lại các lời “đánh thức trầu” ở đầu mỗi đoạn thơ thể hiện tình cảm như thế nào giữa cậu bé với cây trầu?
Cách xưng hô “mày”, “tao” và việc lặp lại các lời “đánh thức trầu” ở đầu mỗi đoạn thơ thể hiện tình cảm gắn bó, thân thiết giống như những người bạn của cậu bé với cây trầu.
Câu 3. Theo em, vì sao mỗi khi muốn hái trầu vào ban đêm, cậu bé cũng bà và mẹ mình, phải gọi cho trầu tỉnh ngủ rồi mới xin “hái vài lá”? Điều này cho thấy cách đối xử với cây cối trong vườn của người dân quê như thế nào?
Mỗi khi muốn hái trầu vào ban đêm, cậu bé cùng bà và mẹ mình phải gọi cho trầu tỉnh ngủ rồi mới xin “hái vài lá”, điều này cho thấy cách đối xử rất trân trọng, nâng niu của người dân quê với cây cối trong vườn.
Câu 4. Từ câu hát của người bà “Trẩu trẩu trầu trầu/Mày làm chúa tao/Tao làm chúa mày”… cũng như lời “đánh thức trầu” của cậu bé trong bài thơ, em nghĩ thế nào về quan niệm “con người là chúa tể của muôn loài”?
Quan niệm “con người là chúa tể của muôn loài” không hoàn toàn chính xác. Tất cả các loài sống trên trái đất đều có một vai trò, trách nhiệm riêng và cùng hỗ trợ để phát triển. Con người nên tôn trọng tự nhiên, chứ không nên coi mình là chúa tể có thể thống trị, điều khiển thiên nhiên.
Cập nhật: 01/12/2021
Xuất bản ngày 03/09/2019 - Tác giả: Huyền Chu
Cảm nhận về đoạn thơ sau: Đã dậy chưa hả trầu? Tao hái vài lá nhé, Cho bà và cho mẹ, Đừng lụi đi trầu ơi! Biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong đoạn thơ
Đề bài: Nêu cảm nhận về đoạn thơ sau:
Đã dậy chưa hả trầu?
Tao hái vài lá nhé
Cho bà và cho mẹ
Đừng lụi đi trầu ơi!
Đánh thức trầu - Trần Đăng Khoa
Biện pháp nghệ thuật trong Đã dạy chưa hả trầu ....
- Nhân hóa "trầu": Trò chuyện với sự vật, hô - gọi trầu như trò chuyện với con người, hô - gọi con người: Đã dậy chưa hả, Đừng lụi đi
=> làm cho "trầu" trở nên gần gũi với con người. Dùng trầu để làm phương tiện, làm cớ để con người giãi bày tâm sự.
- Điệp Ngữ: "Cho" => để làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh.
Văn mẫu cảm nhận Đã dạy chưa hả trầu ....
Với quan niệm hồn nhiên của con trẻ, lại từng thuộc làu làu câu hát của bà khi muốn hái trầu đêm, Trần Đăng Khoa đã đánh thức trầu bằng một lối riêng – lối của những chú bé bạn bè đồng trang đồng lứa.
Câu hát của bà em là câu hát để hái trầu đêm của người lớn. Dù có quan hệ bình đẳng [người này là chúa của người kia và ngược lại] thì cái ý thức làm chúa để muốn hái lúc nào thì hái- vẫn là chủ yếu trong mối quan hệ ấy. Câu hát của bà như là chiếc cầu nối quá khứ vào hiện tại, làm rõ thêm mối quan hệ mới hồn nhiên và thật sự bình đẳng, mến thân của Trần Đăng Khoa với bạn Trầu. Muốn xin mấy lá trầu thì không thể không nói chuyện với chủ nhân. Cái anh bạn Trầu này xem chừng đã ngủ. Câu hỏi để đánh thức tuy không khẳng định nhưng thiên về ý biết chắc Trầu đã ngủ. Bởi thế nên mới không hỏi. "Đã ngủ chưa hả trầu" mà hỏi "đã ngủ rồi hả trầu" và sau đó còn nhắc lại "mày đã ngủ". Trong câu hỏi đó vừa thân mật lại vừa có một tí so sánh, một tí lí sự rất trẻ con: Đã ngủ rồi hả trầu? Tao đã đi ngủ đâu Mà trầu mày đã ngủ [Mày và tao cùng là trẻ con, cùng chơi ban ngày, vậy sao mày đi ngủ sớm thế]? Đánh thức bạn nhưng Trần Đăng Khoa chỉ dùng lời gọi nhẹ nhàng chứ không thò tay giật tóc, véo tay hay hét toáng vào tai. Cái việc đánh thức bạn, làm bạn dở giấc ngủ dẫu sao cũng là bất đắc dĩ, dẫu sao cũng là không hay nên cần phải giải thích, phải thanh minh để bạn thông cảm: Bà tao vừa đến đó Muốn xin mấy lá trầu Đã là bạn bè với nhau thì bà của Khoa cũng là bà của Trầu. Để cho bà vui lòng thì dù có bị đánh thức đột ngột, mắt có cay xè chắc Trầu cũng không nỡ giận, không nỡ trách. Có lẽ Trầu ngủ say quá, chú bé Trần Đăng Khoa lại phải gọi và nhắc lại yêu cầu: Trầu ơi hãy tỉnh lại Mở mắt xanh ra nào Lá nào muốn cho tao Thì mày chìa ra nhé Kèm theo đó là một lời hứa: Tay tao hái rất nhẹ Không làm mày đau đâu Bàn tay trẻ thơ "như hoa đầu cành. Hoa hồng hồng nụ cánh tròn ngón xinh" [Huy Cận]. Bàn tay ấy sẽ nâng niu "chẳng làm đau một chiếc lá trên cành" [Tố Hữu]. Sẽ hái vài lá trầu thôi. Đó là những lá bạn đồng ý cho, đã chìa ra sẵn: Đã dậy chưa hả trầu Phải đến ba lần đánh thức vì có thể bạn ngủ rất say mà cũng còn vì khi tỉnh rồi bạn vẫn có thể ngủ lại ngay. Bởi thế nên phải hỏi thêm một lần này nữa. Do một lẽ Khoa rất quý bà, thương mẹ. [Có không ít bạn ở tuổi này dễ vin vào lí do trẻ con, sợ tối, hãi ma để khước từ việc ra vườn một mình hái trầu trong đêm tối]. Và Khoa cũng rất quí, rất thương trầu: Đừng lụi đi trầu ơi! Hái trầu đêm dễ làm trầu lụi. Vậy nên phải đánh thức, phải nói rõ lí do, phải hái rất nhẹ nhàng, và chỉ hái vài lá vừa đủ cho bà và cho mẹ.
Đừng lụi đi trầu ơi là mong ước, là nguyện cầu của Trần Đăng Khoa đối với trầu. Bài thơ một lần nữa cho thấy tâm hồn trắng trong như lụa của tuổi thơ trong tình bạn – dù là bạn với cỏ cây.
Cùng Đọc tài liệu tham khảo thêm thật nhiều bài văn mẫu 7 hay khác nữa em nhé!
| Soạn bài Đọc kết nối với chủ điểm: Đánh thức trầu chi tiết Ngữ văn 6 tập 1 Chân trời sáng tạo với đầy đủ lời giải tất cả các câu hỏi và bài tập
Lựa chọn câu để xem lời giải nhanh hơn
Câu 3 Câu 3 [trang 124 SGK Ngữ văn 6 tập 1] Theo em, vì sao mỗi khi muốn hái trầu vào ban đêm, cậu bé cùng bà và mẹ mình, phải gọi cho trầu tỉnh ngủ rồi mới xin “hái vài lá”? Điều này cho thấy cách đối xử với cây cối trong vườn của người dân quê như thế nào? Phương pháp giải: Xét xem thái độ và tình cảm của các nhân vật trong bài thơ trên. Lời giải chi tiết: - Mỗi khi muốn hái trầu vào ban đêm, cậu bé cùng bà và mẹ mình, phải gọi cho trầu tỉnh ngủ rồi mới xin “hái vài lá” vì hái trầu đêm dễ làm trầu lụi nên phải đánh thức trầu, nói rõ lí do, phải hái rất nhẹ nhàng và chỉ hái vài lá đủ dùng. - Điều này đã cho thấy những người dân quê rất yêu quý thiên nhiên, họ cho rằng thiên nhiên cỏ cây cũng đáng được yêu thương và trân trọng như con người vậy.
Câu 4 Câu 4 [trang 124 SGK Ngữ văn 6 tập 1] Từ câu hát của người bà “Trẩu trẩu trầu trầu/ Mày làm chúa tao/ Tao làm chúa mày”… cũng như lời “đánh thức trầu” của cậu bé trong bài thơ, em nghĩ thế nào về quan niệm “con người là chúa tể của muôn loài”? Phương pháp giải: Đây là câu hỏi mở, em suy nghĩ và trả lời theo quan điểm của mình. Lời giải chi tiết: Từ câu hát của người bà và của cậu bé, em nghĩ rằng con người không hẳn là chúa tể muôn loài mà con người và loài vật là những người bạn, tất cả vạn vật đều sống hòa hợp với nhau. Muôn loài, dù là cỏ cây, hoa lá, động vật cũng đều có suy nghĩ, cảm xúc và tình cảm của riêng nó. Con người nên đối xử tôn trọng, bình đẳng, thân thiết và hoà mình cùng với muôn loài. HocTot.Nam.Name.Vn
Bài tiếp theo Luyện Bài Tập Trắc nghiệm Văn 6 - Chân trời sáng tạo - Xem ngay Báo lỗi - Góp ý |