Soạn bài phương pháp lập luận trong văn nghị luận

Đọc lại bài Tinh thần yêu nước của nhân dân ta. Xem sơ đồ dưới đây theo hàng ngang, hàng dọc và nhận xét về bố cục và cách lập luận, tức phương pháp xây dựng luận điểm ở trong bài.

[Gợi ý: Bài có mấy phần? Mỗi phần có mấy đoạn? Mỗi đoạn có những luận điểm nào? Hàng ngang [1] lập luận theo quan hệ nhân – quả, hàng ngang [3] lập luận theo quan hệ tổng – phân – hợp, hàng ngang [4] là suy luận tương đồng. Hàng dọc [1] suy luận tương đồng theo dòng thời gian.]

Sách đưa đến cho người đọc những hiểu biết mới mẻ về thế giới xung quanh, về vũ trụ bao la, về những đất nước và những dân tộc xa xôi. Những quyển sách khoa học có thể giúp người đọc khám phá ra vũ trụ vô tận với những quy luật của nó, hiểu được trái đất tròn mang trên mình nó bao nhiêu đất nước khác nhau với những hoàn cảnh thiên nhiên khác nhau. Những quyển sách xã hội lại giúp ta hiểu biết vê đời sống con người trên các phần đất khác nhau đó với những đặc điểm về kinh tế, lịch sử, văn hoá, những truyền thống, khát vọng.

- Lập luận: theo trình tự thời gian và không gian, bằng một câu chuyện kể với những chi tiết, sự việc cụ thể để rút ra luận điểm một cách kín đáo.

* “Thầy bói xem voi”:

- Luận điểm: Muốn hiểu đúng, đủ bất cứ sự vật, sự việc, con người ta cần xem xét, đánh giá toàn diện tránh phiến diện, một chiều.

- Luận cứ:

+ Cách các ông xem voi

+ Thái độ của năm ông thầy bói khi phán về voi.

+ Sai lầm của họ khi xem xét voi.

- Lập luận: theo trình tự các luận cứ, bằng nghệ thuật của một câu chuyện kể và sử dụng một số chi tiết cụ thể, chọn lọc nhằm rút ra kết luận kín đáo.

Lập luận là cách đưa ra những lí lẽ và dẫn chứng [luận cứ] để dẫn dắt thuyết phục người nghe [đọc] chấp nhận một quan điểm, tư tưởng nào đó của người nói [viết]. Quan điểm, tư tưởng cần được chấp nhận ấy là kết luận

Quảng cáo

Câu 1:

Luận cứ Kết luận Hôm nay trời mưa chúng ta không đi chơi công viên nữa. Vì qua sách em học được nhiều điều em rất thích đọc sách Trời nóng quá đi ăn kem đi Nguyên nhân Kết quả

Có thể hoán đổi vị trí giữa luận cứ và kết luận, ví dụ:

Chúng ta không đi chơi công viên nữa, [vì] hôm nay trời mưa.

Câu 2: Bổ sung luận cứ cho các kết luận:

  1. Em rất yêu trường em vì nó rất đẹp.
  1. Nói dối rất có hại vì sẽ làm mất lòng tin của mọi người.
  1. Mệt quá, nghỉ một lát để nghe nhạc thôi.

Quảng cáo

  1. Cá không ăn muối cá ươn. Con không nghe lời cha mẹ, trăm đường con hư nên trẻ em cần biết nghe lời cha mẹ.
  1. Đi tham quan sẽ biết thêm được nhiều điều mới lạ nên em rất thích đi tham quan.

Câu 3: Viết tiếp phần kết luận.

  1. Ngồi mãi ở nhà chán lắm phải ra ngoài
  1. Ngày mai đã thi rồi mà bài vở còn nhiều quá phải học thôi
  1. Nhiều bạn nói năng thật khó nghe khiến cho người khác khó chịu
  1. Các bạn đã lớn rồi, làm anh làm chị chúng nó cho nên phải làm gương cho các em.
  1. Cậu này ham bóng đá thật chẳng chịu chơi môn khác.

II. Lập luận trong văn nghị luận

Câu 1: Luận điểm trong văn nghị luận là những kết luận có tính khái quát, có ý nghĩa phổ biến đối với xã hội, khác với những kết luận của lập luận trong đời sống là những luận điểm gắn với những tình huống giao tiếp nhất định.

Quảng cáo

Câu 2: Với đề bài "Sách là người bạn lớn của con người", có thể đặt ra những câu hỏi như sau:

- Vì sao lại nói "Sách là người bạn lớn của con người"? Vì sách rất có ích đối với con người.

- Ích lợi của sách đối với đời sống con người thể hiện cụ thể ở những phương diện nào?

- Trong thực tế, ích lợi của sách thể hiện ra sao? Những sự việc cụ thể nào cho thấy ích lợi của sách?

- Nhận rõ ích lợi to lớn của sách như vậy, chúng ta sẽ làm gì?

Câu 3:

a.RÚt ra kết luận làm thành luận điểm:

- Thầy bói xem voi: Phải có cái nhìn toàn diện trước sự vật, hiện tượng.

- Ếch ngồi đáy giếng: Không được chủ quan, kiêu ngạo.

- Xây dựng lập luận chính:

- Thầy bói xem voi: Muốn hiểu biết được sự vật, hiện tượng nào đó cần phải có cái nhìn toàn diện. [quan hệ điều kiện – kết quả]

- Ếch ngồi đáy giếng: Không được chủ quan, kiêu ngạo mà phải cố gắng mở rộng tầm hiểu biết của mình. [quan hệ suy luận bác bỏ – khẳng định]

– Chẳng hạn, với đề "Không được chủ quan, kiêu ngạo", có thể lập luận theo quan hệ tổng phân hợp như sau:

- Mở bài: Không được chủ qua, kiêu ngạo mà phải cố gắng mở rộng tầm hiểu biết của mình.

Quảng cáo

- Thân bài:

+ Thói huênh hoang, chủ quan, kiêu ngạo vẫn thường thấy trong thực tế.

+ Tác hại của thói huênh hoang chủ quan, kiêu ngạo.

+ Phải cố gắng khiêm tốn, học hỏi, mở rộng tầm hiểu biết của mình.

- Kết bài: hiểu biết của con người hạn hẹp, cần phải không ngừng mở rộng hiểu biết và khiêm tốn học hỏi.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 7 ngắn gọn, hay khác:

  • Sự giàu đẹp của tiếng việt
  • Thêm trạng ngữ cho câu
  • Tìm hiểu chung về phép lập luận chứng minh
  • Thêm trạng ngữ cho câu
  • Cách làm văn lập luận chứng minh

Xem thêm các loạt bài Để học tốt Ngữ văn lớp 7 hay khác:

  • Soạn Văn 7 [bản ngắn nhất]
  • Soạn Văn 7 [siêu ngắn]
  • Soạn Văn 7 [cực ngắn]
  • Văn mẫu lớp 7
  • Tác giả - Tác phẩm Văn 7
  • Lý thuyết, Bài tập Tiếng Việt - Tập làm văn 7
  • 1000 câu trắc nghiệm Ngữ văn 7 có đáp án
  • Giải vở bài tập Ngữ văn 7
  • Top 48 Đề thi Ngữ Văn 7 [có đáp án]

Đã có lời giải bài tập lớp 7 sách mới:

  • [mới] Giải bài tập Lớp 7 Kết nối tri thức
  • [mới] Giải bài tập Lớp 7 Chân trời sáng tạo
  • [mới] Giải bài tập Lớp 7 Cánh diều
  • Gói luyện thi online hơn 1 triệu câu hỏi đầy đủ các lớp, các môn, có đáp án chi tiết. Chỉ từ 200k!

Săn SALE shopee tháng 12:

  • Đồ dùng học tập giá rẻ
  • Sữa dưỡng thể Vaseline chỉ hơn 40k/chai
  • Tsubaki 199k/3 chai
  • L'Oreal mua 1 tặng 3

ĐỀ THI, GIÁO ÁN, KHÓA HỌC DÀNH CHO GIÁO VIÊN VÀ PHỤ HUYNH LỚP 7

Bộ giáo án, bài giảng powerpoint, đề thi dành cho giáo viên và khóa học dành cho phụ huynh tại //tailieugiaovien.com.vn/ . Hỗ trợ zalo VietJack Official

Tổng đài hỗ trợ đăng ký : 084 283 45 85

Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng....miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS.

Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:

Loạt bài Soạn văn lớp 7 | Soạn bài lớp 7 của chúng tôi được biên soạn một phần dựa trên cuốn sách: Để học tốt ngữ văn 7 và bám sát nội dung sgk Ngữ văn 7 Tập 1 và Tập 2.

Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.

Chủ Đề