Soạn Các hình thức kết cấu văn bản thuyết minh ngắn nhất

Chúng tôi sưu tầm và giới thiệu đến các em tài liệu soạn văn bài Các hình thức kết cấu của văn bản thuyết minh Ngữ Văn lớp 10. Nhằm mục đích giúp các em học sinh chuẩn bị tốt cho bài giảng sắp tới của mình. Mời các em tham khảo bài viết dưới đây.

Soạn văn 10 bài Các hình thức kết cấu của văn bản thuyết minh

Kiến thức cơ bản 

Văn bản thuyết minh nhằm:

- Giới thiệu, trình bày chính xác, khách quan về cấu tạo, tính chất, quan hệ, giá trị,… của một sự vật, hiện tượng, một vấn đề nào đó. Có nhiều loại văn bản thuyết minh.

Văn bản thuyết minh có thể có nhiều loại hình thức kết cấu khác nhau:

- Kết cấu theo trình tự thời gian: trình bày sự vật theo quá trình hình thành, vận động và phát triển.

- Kết cấu theo trình tự không gian: trình bày sự vật theo tổ chức vốn có của nó (bên trên - bên dưới, bên trong - bên ngoài, hoặc theo trình tự quan sát,…).

- Kết cấu theo trình tự lôgic: trình bày sự vật theo các mối quan hệ khác nhau (nguyên nhân - kết quả, chung - riêng, liệt kê các mặt, các phương diện,…).

- Kết cấu theo trình tự hỗn hợp: trình bày sự vật với sự kết hợp nhiều trình tự khác nhau.

Rèn kĩ năng

Hình thức kết cấu của văn bản Hội thổi cơm thi ở Đồng Vân:

a) Đối tượng và mục đích thuyết minh:

- Đối tượng: Hội thổi cơm thi ở Đồng Vân.

- Mục đích: nhằm giới thiệu cho người đọc về thời gian, địa điểm và diễn biến của hội thổi cơm thi và ý nghĩa văn hoá của nó trong đời sống tinh thần của người lao động vùng đồng bằng Bắc Bộ.

b) Các ý chính của văn bản:

- Thời gian, địa điểm diễn ra lễ hội.

- Diễn biến lễ hội:

+ Thi nấu cơm: làm thủ tục bắt đầu cuộc thi, lấy lửa trên ngọn cây chuối, nấu cơm.

+ Chấm thi: các tiêu chuẩn chấm thi, cách chấm để đảm bảo chính xác, công bằng.

- Ý nghĩa văn hoá của lễ hội đối với đời sống tinh thần của người dân lao động.

Hình thức kết cấu của văn bản Bưởi Phúc Trạch:

a) Đối tượng và mục đích thuyết minh:

- Đối tượng: bưởi Phúc Trạch - một loại trái cây nổi tiếng ở Hà Tĩnh.

- Mục đích: giúp người đọc hình dung, cảm nhận được đặc điểm (hình dáng, màu sắc, hương vị hấp dẫn, giá trị bổ dưỡng) của bưởi Phúc Trạch.

b) Các ý chính của văn bản:

- Về hình dáng bên ngoài của bưởi Phúc Trạch.

- Về hương vị đặc sắc của bưởi Phúc Trạch.

- Về sự hấp dẫn và bổ dưỡng của bưởi Phúc Trạch.

- Danh tiếng của bưởi Phúc Trạch.

Về cách sắp xếp ý của hai văn bản Hội thổi cơm thi ở Đồng Vân và Bưởi Phúc Trạch.

- Văn bản Hội thổi cơm thi ở Đồng Vân tổ chức kết cấu theo trình tự thời gian, xen lẫn lời kể và lời tả.

- Văn bản Bưởi Phúc Trạch tổ chức kết cấu theo trình tự quan hệ không gian (từ ngoài vào trong), trình tự quan hệ lôgic (các phương diện khác nhau của quả bưởi: hình dáng, màu sắc, hương vị, giá trị bổ dưỡng) và trình tự quan hệ nhân quả (giữa ý thứ nhất, thứ hai và ý thứ ba; giữa ý thứ ba và ý thứ tư).

Nếu cần thuyết minh bài Tỏ lòng (Thuật hoài) của Phạm Ngũ Lão, có thể tổ chức kết cấu như sau:

- Giới thiệu khái quát về tác giả Phạm Ngũ Lão và bài thơ Tỏ lòng.

- Thuyết minh về giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ:

+ Giá trị nội dung của bài thơ.

+ Giá trị nghệ thuật của bài thơ.

Chú ý: Có thể thuyết minh giá trị nghệ thuật của bài thơ trước rồi mới thuyết minh giá trị nội dung hoặc đan xen.

- Khẳng định về giá trị của bài thơ.

Nếu phải thuyết minh một di tích, một thắng cảnh của đất nước, có thể giới thiệu dựa theo gợi ý sau:

- Giới thiệu chung về di tích hoặc thắng cảnh: tên gọi, giá trị nổi bật,…

- Thuyết minh cụ thể về đặc điểm, giá trị các mặt của di tích hoặc thắng cảnh : vị trí, quang cảnh, sự tích, đặc điểm và giá trị tiêu biểu,…

Có thể thuyết minh theo trình tự thời gian, không gian, quan hệ lôgic,… hoặc phối hợp một cách linh hoạt, tự nhiên các trình tự kết cấu.

- Khẳng định, nhấn mạnh về đặc điểm cũng như giá trị của đối tượng đã thuyết minh.

File tải miễn phí ngữ văn 10 các hình thức kết cấu của văn bản thuyết minh:

CLICK NGAY vào đường dẫn dưới đây để tải bài soạn văn lớp 10 bài các hình thức kết cấu của văn bản thuyết minh chi tiết, ngắn gọn bản file word, file pdf hoàn toàn miễn phí từ chúng tôi.

Ngoài nội dung trên, các em xem và tham khảo thêm các môn học khác được chia theo từng khối lớp tại chuyên trang của chúng tôi.

Đánh giá bài viết

  • Giải bài 11, 12, 13, 14 trang 110 SGK Sinh học 10...
  • Giải bài 6, 7, 8, 9, 10 trang 110 SGK Sinh học 10...
  • Giải bài 1, 2, 3, 4, 5 trang 110 SGK Sinh học 10...
  • Giải bài 7, 8, 9, 10, 11, 12 trang 163, 164 SGK...
  • Giải bài 1, 2, 3, 4, 5, 6 trang 162 SGK Sinh học...
  • Giải bài 1, 2, 3, 4, 5 trang 157 SGK Sinh học 10...
  • Giải bài 1, 2, 3, 4, 5 trang 154 SGK Sinh học 10...
  • Giải bài 1, 2, 3, 4, 5, 6 trang 151 SGK Sinh học...
  • Giải bài 1, 2, 3, 4 trang 146 SGK Sinh học 10...
  • Giải bài 1, 2, 3, 4 trang 140 SGK Sinh học 10...
  • Giải bài 1, 2, 3 trang 136 SGK Sinh học 10 Nâng...
  • Giải bài 1, 2, 3, 4 trang 133 SGK Sinh học 10...
  • Giải bài 1, 2, 3, 4 trang 129 SGK Sinh học 10...
  • Giải bài 1, 2, 3, 4, 5, 6 trang 126 SGK Sinh học...
  • Giải bài 1, 2, 3, 4 trang 124 SGK Sinh học 10...

Văn bản Hội thổi cơm thi ở Đồng Vân Văn bản Bưởi Phúc Trạch
a. Đối tượng Hội thi thổi cơm ở làng Đồng Vân, xã Đồng Tháp, huyện Đan Phượng Bưởi Phúc Trạch ở Hà Tĩnh
a. Mục đích Giới thiệu về tiến trình diễn ra hội thi thổi cơm và giá trị văn hóa của hội thi này Giới thiệu về đặc điểm của loại bưởi Phúc Trạch, sự yêu thích của mọi người đối với loại quả này
b. Ý chính

- Giới thiệu chung về hội thi

- Quá trình diễn ra phần thi của các đội thi

- Tiêu chuẩn chấm bài thi thổi cơm

- Ý nghĩa văn hóa của hội thi

- Đặc điểm bên ngoài của loại bưởi Phúc Trạch

- Quả bưởi Phúc Trạch sau khi tách bỏ lớp vỏ

- Sự yêu thích của mọi người đối với loại bưởi này

c. Cách sắp xếp các ý và cơ sở của chúng Các ý được sắp xếp theo trình tự thời gian Các ý được sắp xếp theo trình tự không gian, theo tổ chức vốn có của sự vật

d. Các hình thức kết cấu chủ yếu của văn bản thuyết minh

- Theo trình tự thời gian

- Theo trình tự không gian

- Theo trình tự logic

- Theo trình tự hỗn hợp

II. Luyện tập

Câu 1 (trang 168 sgk Văn 10 Tập 1):

- Nên chọn hình thức kết cấu theo trình tự logic, trình bày lần lượt các mặt, các phương diện của bài thơ như: nội dung, nghệ thuật,…

Câu 2 (trang 168 sgk Văn 10 Tập 1):

- Những nội dung thuyết minh và thứ tự trình bày những nội dung thuyết minh:

   + Vị trí, địa điểm của di tích, thắng cảnh đó

   + Những phần chính của di tích, thắng cảnh (trình bày theo thứ tự không gian)

   + Giá trị văn hóa, tinh thần của di tích, thắng cảnh đó

Nhận xét – Ý nghĩa

Qua bài học, học sinh nắm được các hình thức kết cấu của văn bản thuyết minh và luyện tập cách xây dựng kết cấu cho văn bản phù hợp với đối tượng thuyết minh.

Đối tượng

Mục đích

Các ý chính

Cách sắp xếp các ý

·       Hội thổi cơm thi ở Đồng Vân

Giới thiệu cụ thể về hội thu bao gồm các nội dung: thời gian – địa điểm -  tiến trình thực hiện – ý nghĩa của hội thi.

·       Phổ biến chung: thời gian, địa điểm

·       Nêu diễn biến: cách thức thi, nội dung chấm thi

·       Rút ra ý nghĩa

·       Trình tự không gian

·       Bưởi Phúc Trạch

Cung cấp kiến thức về bưởi giúp người đọc hình dung cụ thể, rõ ràng về giống, loại, màu sắc, hương vị và chất lượng bưởi.

·       Giới thiệu chung về quả bưởi: tên gọi, hình dáng, màu sắc

·       Đưa ra kiến thức về sự bổ dưỡng, chất lượng bưởi

·       Thể hiện sự hấp dẫn của bưởi qua danh tiếng của nó

·       Trình tự logic

d. Các hình thức kết cấu chủ yếu của văn bản thuyết minh

1. Trình tự thời gian

2. Trình tự không gian

3. Trình tự logic

4. Trình tự hỗn hợp

II. Luyện tập

Câu 1 (trang 168 sgk Văn 10 Tập 1):

- Nên chọn hình thức kết cấu theo kiểu hỗn hợp. Trình bày bản thuyết minh một cách cụ thể, rõ ràng, mạch lạc, logic. Mỗi vấn đề được trình bày có thứ tự, có sự sắp xếp phù hợp theo trình tự nhất định. Trình bày vấn đề đa chiều, đa  dạng, phải cung cấp đủ kiến thức về các mặt, xét trên nhiều phương diện để có cái nhìn đa chiều. Cần đảm bảo đáp ứng đúng và đủ yêu cầu cơ bản về nghệ thuật trong thuyết minh.  

Câu 2 (trang 168 sgk Văn 10 Tập 1):

- Các nội dung cơ bản cần phải có trong bài thuyết minh gồm:

      + Tên của di tích, thắng cảnh định thuyết minh.

      + Nêu địa điểm, vị trí của di tích đó

      + Giải thích về nguồn gốc xuất hiện, yếu tố lịch sử gắn với chi tiết đó.

      + Miêu tả không gian của di tích, có thể đi từ bao quát đến cụ thể giúp người đọc hình dung và hiểu rõ những điểm đặc biệt, ấn tượng của di tích này.

Nhận xét – Ý nghĩa

Qua bài học, học sinh nắm được những yêu cầu cơ bản khi làm văn bản thuyết minh. Ngoài ra học cách xác định bố cục, kết cấu của một văn bản thuyết minh sao cho đạt hiệu quả cao nhất.