Sự khác nhau giữa khái niệm và định nghĩa

Định nghĩa là sự xác định bằng ngôn ngữ nhất định những đặc trưng cơ bản tạo thành nội dung của khái niệm về một sự vật, hiện tượng hay quá trình, với mục đích phân biệt nó với các sự vật, hiện tượng hay quá trình khác. Định nghĩa có vai trò quan trọng trong khoa học và là bộ phận căn bản trong mọi lý thuyết khoa học.

Các nguyên tắc của định nghĩa:

  1. Nguyên tắc tương xứng, nghĩa là ngoại diên của khái niệm được định nghĩa và ngoại diên của khái niệm dùng để định nghĩa phải bằng nhau
  2. Không nói vòng quanh
  3. Không nói theo cách phủ định
  4. Phải rõ ràng, nghĩa là định nghĩa không chứa những thuộc tính có thể suy ra từ thuộc tính khác

Ví dụ: Hình vuông là hình có 4 góc vuông và có 4 cạnh bằng nhau.

Để định nghĩa một khái niệm nào đó, người ta thường ghép nó với một khái niệm lớn hơn (chủng), rồi chỉ ra những đặc điểm cơ bản của khái niệm cần định nghĩa (đặc điểm về loại). Ví dụ, định nghĩa về carbon: "carbon" là nguyên tố hóa học (chủng) có trọng lượng nguyên tử bằng 12 đơn vị carbon (đặc điểm về loại)". Đối với những khái niệm lớn và bao trùm, chẳng hạn như khái niệm vật chất, ý thức, người ta sử dụng cách định nghĩa ngoại lệ.

Trong toán học, khi đưa ra 1 khái niệm, người ta thường liệt kê các điều kiện cần và đủ để xác định khái niệm đó. Một khái niệm trong toán học do đó có thể được định nghĩa theo nhiều cách khác nhau, điển hình là số e.

Thông thường có 4 cách định nghĩa trong toán học:

  1. Phương pháp cấu trúc chỉ rõ cách xây dựng khái niệm đó
  2. Phương pháp quy khái niệm đang xét về những khái niệm đã biết
  3. Phương pháp tiên đề, định nghĩa một khái niệm thông qua các tiên đề: ví dụ định nghĩa về song song
  4. Phương pháp quy nạp dựa trên 2 yếu tố:
    1. Những đối tượng xuất phát hoặc cơ bản của hệ thống
    2. Những quy tắc hay thao tác cho phép dùng những đối tượng hiện có để tạo thành đối tượng mới của hệ thống

Định nghĩa mờ trong lô gíc mờ còn được gọi là định nghĩa thao tác, là phương pháp định nghĩa một sự vật thông qua một tập hợp nhận định gần đúng về sự vật đó nhờ một loạt thao tác có thể tạo ra bằng thực nghiệm hoặc quan trắc mà kết quả khách quan của nó có thể trực tiếp nhận biết được thông qua sự quan sát có tính chất kinh nghiệm hay bằng đo lường. Ví dụ định nghĩa về lửa như sau: "Lửa là một cái gì đó nóng". "Lửa là cái phát sáng". "Lửa là sức mạnh của thần thánh"...

  •  Cổng thông tin Aristoteles

  • Definition (language and philosophy) tại Encyclopædia Britannica (tiếng Anh)
  • Definitions, Stanford Encyclopedia of Philosophy Gupta, Anil (2008)
  • Definitions, Dictionaries, and Meanings, Norman Swartz 1997
  • Guy Longworth (ca. 2008) "Definitions: Uses and Varieties of". = in: K. Brown (ed.): Elsevier Encyclopedia of Language and Linguistics, Elsevier.
  • Definition and Meaning, a very short introduction by Garth Kemerling (2001).

Bản mẫu:Định nghĩa

Bản mẫu:Aristotelian logic

Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Định_nghĩa&oldid=65410919”

Khái niệm và lý thuyết là hai từ tương tự chúng ta thường gặp trong các học giả. Mặc dù một số người có xu hướng sử dụng hai từ này thay thế cho nhau, nhưng có một sự khác biệt giữa khái niệm và lý thuyết. Một lý thuyết là một nguyên tắc chung đáng tin cậy về mặt khoa học giải thích một hiện tượng. Một khái niệm là một ý tưởng chung hoặc sự hiểu biết về một cái gì đó. Đây là sự khác biệt chính giữa khái niệm và lý thuyết.

Bài viết này tìm hiểu,

1. Lý thuyết là gì?
- Định nghĩa, tính năng, sự kiện

2. Khái niệm là gì?
- Định nghĩa, tính năng, sự kiện

3. Sự khác biệt giữa khái niệm và lý thuyết

Sự khác nhau giữa khái niệm và định nghĩa

Lý thuyết là gì

Định nghĩa lý thuyết

Một lý thuyết là một nguyên tắc chung đáng tin cậy về mặt khoa học giải thích một hiện tượng. Nó có thể được định nghĩa là một giả định hoặc một hệ thống các ý tưởng nhằm giải thích một cái gì đó, đặc biệt là một ý tưởng dựa trên các nguyên tắc chung không phụ thuộc vào điều được giải thích (từ điển Oxford).

Tính năng và sự kiện

Chức năng giải thích một hiện tượng là một tính năng cơ bản của một lý thuyết và tính năng này phân biệt một lý thuyết với các giả thuyết, khái niệm và mô hình. Một lý thuyết được bắt nguồn từ một giả thuyết; một khi một giả thuyết được chứng minh với bằng chứng hợp lệ, nó sẽ trở thành một lý thuyết. Lý thuyết tiến hóa, lý thuyết tương đối tổng quát, lý thuyết tương đối đặc biệt, lý thuyết tế bào và lý thuyết lượng tử là một số ví dụ về lý thuyết khoa học.

Một lý thuyết có thể không phải là một bộ nguyên tắc được chấp nhận chung hoặc phổ biến. Một số lý thuyết phải được sửa đổi hoặc thay thế bằng thời gian trôi qua vì bằng chứng mới có thể được đưa ra ánh sáng. Ví dụ, tổng hợp tiến hóa hiện đại là một lý thuyết trong đó thuyết tiến hóa của Darwin đã được kết hợp với di truyền học để giải thích quá trình tiến hóa.

Bây giờ chúng ta hãy xem thuật ngữ này được sử dụng như thế nào trong một câu.

Một số người từ chối tin vào lý thuyết chọn lọc tự nhiên khi nó được giới thiệu lần đầu tiên.

Nhà khoa học trẻ đã sử dụng một số lý thuyết để chứng minh quan điểm của mình.

Cô đã phát triển một lý thuyết mới về thuyết tương đối.

Trong hai năm sau đó, anh phát hiện ra rằng thật khó để đưa lý thuyết vào thực tế.

Sự khác nhau giữa khái niệm và định nghĩa

Khái niệm là gì

Định nghĩa và tính năng

Một khái niệm là một khái niệm trừu tượng; nó cũng là một ý tưởng chung hoặc sự hiểu biết về một cái gì đó. Trong sử dụng không chính thức, khái niệm thuật ngữ này đề cập đến bất kỳ ý tưởng nào, nhưng nó cũng có ý nghĩa cụ thể trong các lĩnh vực khác nhau như ngôn ngữ học, triết học, tâm lý học, toán học và vật lý.

Trong triết học, một khái niệm là một hình ảnh tinh thần tương ứng với một số thực thể hoặc lớp thực thể riêng biệt, hoặc với các tính năng thiết yếu của nó hoặc xác định việc áp dụng một thuật ngữ, đóng vai trò trong việc sử dụng lý trí hoặc ngôn ngữ. Nói cách khác, đó là một ý tưởng trừu tượng đại diện cho các đặc điểm cơ bản của những gì nó đại diện. Hình ảnh sau đây cho thấy một số hình ảnh tinh thần có liên quan đến khái niệm về một cái cây.

Sự khác nhau giữa khái niệm và định nghĩa

Có một số lý thuyết đáng chú ý về cấu trúc của các khái niệm, và một số trong số chúng bao gồm lý thuyết cổ điển, lý thuyết nguyên mẫu và lý thuyết-lý thuyết.

Bây giờ chúng ta hãy xem khái niệm thuật ngữ này được sử dụng trong một câu.

Ông đã sử dụng rất nhiều khái niệm trừu tượng, vì vậy lời giải thích của ông không thực sự có ý nghĩa gì.

Ông giới thiệu một số khái niệm mới cho lĩnh vực khách sạn.

Bạn không có khái niệm về các vấn đề của những người bình thường.

Ông đã thách thức khái niệm nghệ thuật truyền thống với phong cách mới của mình.

Sự khác biệt giữa khái niệm và lý thuyết

Định nghĩa

Khái niệm: Một khái niệm là một ý tưởng trừu tượng; ý tưởng chung hoặc sự hiểu biết về một cái gì đó

Lý thuyết: Một lý thuyết là một nguyên tắc chung đáng tin cậy về mặt khoa học giải thích một hiện tượng.

Thiên nhiên

Khái niệm: Khái niệm thường là một hình ảnh tinh thần.

Lý thuyết: Một lý thuyết có thể được trình bày với một mô hình.

Lĩnh vực

Khái niệm: Thuật ngữ khái niệm được sử dụng trong các lĩnh vực khác nhau như ngôn ngữ học, khoa học, triết học, v.v.

Lý thuyết: Thuật ngữ lý thuyết chủ yếu được sử dụng trong lĩnh vực khoa học.

Hình ảnh lịch sự:

Quá trình tổng quát hóa bằng cách sử dụng cây Phiên bản PNG 'By By Tomwsulcer - Công việc riêng (Muff) qua Commons Wikimedia

Các hoạt động lý thuyết của bộ Set xếp hạng 5 ảnh: Wikipedia, phần còn lại: tôi - Các trang Wikipedia khác nhau (CC BY-SA 3.0) qua Commons Wikimedia

Khái niệm là một đối tượng, một hình thức cơ bản của tư duy (bao gồm: một ý tưởng, một ý nghĩa của một tên gọi chung trong phạm trù logic, hoặc một sự suy diễn) phản ánh những thuộc tính chung, bản chất của các đối tượng sự vật, quá trình, hiện tượng trong tâm lý học và mối liên hệ cơ bản nhất các đối tượng trong hiện thực khách quan.

Bạn đang xem: Khái niệm và định nghĩa


Trong bất kỳ một bài tiểu luận nào hay một bài viết nào thì khái niệm luôn được đặt ở mục đầu tiên, để có thể hiểu được và phân tích được những nội dung tiếp theo thì cần nắm được khái niệm. Vậy khái niệm là gì? Định nghĩa là gì? Sự khác nhau của hai vấn đề trên là gì?.

Trong bài viết lần này chúng tôi sẽ cung cấp cho quý bạn đọc những nội dung liên quan tới khái niệm là gì So sánh khái niệm và định nghĩa?

Khái niệm là gì?

Khái niệm là hình thức của tư duy (tư duy trừu tượng) cùng với phản ánh những đối tượng trong hiện thực (vạt đơn nhất hoặc lớp các sự vật đồng nhất), thông qua những dấu hiệu chung, bản chất.

Khái niệm là một đối tượng, một hình thức cơ bản của tư duy (bao gồm: một ý tưởng, một ý nghĩa của một tên gọi chung trong phạm trù logic, hoặc một sự suy diễn) phản ánh những thuộc tính chung, bản chất của các đối tượng sự vật, quá trình, hiện tượng trong tâm lý học và mối liên hệ cơ bản nhất các đối tượng trong hiện thực khách quan.

Khái niệm (triết học): Immanuel Kant đã chia các khái niệm ra thành khái niệm aprioric (sản phẩm của trí tuệ) và khái biệm aposterioric (được tạo ra từ quá trình trừu tượng hóa kết quả thực nghiệm).

Khái niệm (tâm lý học): việc tạo ra một khái niệm là một chức năng cơ bản của sự cảm nhận và suy nghĩ. Các khái niệm cho phép t hệ thống hóa hiểu biét của ta về thế giới. Hai dạng khái niệm là bản bao gồm:

+ Khái niệm cổ điển (dập khuôn, mang tính Aristoteles): với các giới hạn rõ rệt, dựa vào các định nghĩa chính xác, có mang các điều kiện xứng đáng trong một thể loại cho trước.

+ Khái niệm tự nhiên (mờ, nhòe): thay vì dựa vào các định nghĩa và các điều kiện cần và đủ thì lại dựa vào sự đồng dạng so với những đối tượng tiêu bản đac được lưu lại trong trí nhớ.

Sự khác nhau giữa khái niệm và định nghĩa

Thuộc tính của khái niệm

Một khái niệm có hai thuộc tính và ngoại hàm (hay ngoại trương hay ngoại diên) và nội hàm.

Định nghĩa là sự xác định bằng ngôn ngữ nhất định những đặc trưng cơ bản tạo thành nội dung của khái niệm về một sự vật, hiện tượng hay quá trình, với mục đích phân biệt nó với các sự phân căn bản trong mọi lý thuyết khoa học.

Các nguyên tắc của định nghĩa

+ Nguyên tắc tương xứng, nghĩa là ngoại diên của khái niệm được định nghĩa và ngoại diện của khái niệm dùng để định nghĩa phải bằng nhau.

+ Không nói vòng quanh.

+ Không nói theo cách phủ định.

+ Phải rõ ràng, nghĩa là định nghĩa không chứa những thuộc tính có thể suy ra từ thuộc tính khác.

So sánh khái niệm và định nghĩa

+ Giống nhau:

Đều mô tả các đối tượng nghiên cứu nào đó trong khoa học nói chung hay toán học nói riêng.

+ Khác nhau:

Định nghĩa (definition) cần chính xác, chặt chẽ, tập trung, nhất quán. Chính vì thế, một đối tượng một khi đã được định nghĩa thì nó hoàn toàn xác định, tồn tại, duy nhất và phân biệt được với các đối tượng khác. Trong toán học, định nghĩa là một loại thuật ngữ chính thống như định lý, hệ quả và tiên đề.

Khái niệm (concept) có nghĩa rộng hơn và bao quát hơn định nghĩa, khái niệm có thể bao hàm nhiều đối tượng. Vì thế, khái niệm không nhất thiết phải chặt chẽ, chính xác. Bởi vì khái niệm chính là cái nhìn bao quát về một sự vật hay hiện tượng được nhiều người chấp nhận. Khái niệm được sử dụng như một từ ngữ thông thường trong văn học và đời sống.

Thông thường định nghĩa khái niẹm sẽ được làm rõ các đặc điểm và các mối quan hệ truèu tượng bao quanh một sự việc nào đó. Đối với một quản trị viên khi thông báo và đảm bảo rằng sẽ kịp thời có những thông tin phản ánh chính xác nhất hiệu suất cả bộ phận bán hàng. Trong trường hợp này, một vài khái niệm có thể kể đến như hiệu suất làm việc, thời trang, quản lý của người phạm lỗi… khi được đưa khái niệm này sang định nghĩa hoạt động thì nó sẽ gắn liền với việc mô tả các hành động thực tế cần thiết. Ví dụ như: trong trường hợp trên thì quản trị viên cần phải xem xét và kiểm tra kỹ lại các đơn hàng cũng như thông tin khách hàng trước khi chuyển hàng đi. Đồng thời còn phải kiểm tra lại một lần nữa danh sách tài khoản sản phẩm vào cuối ngày trước khi được gửi.

Trong khi một định nghĩa khái niệm sẽ chỉ rõ ra làm thế nào để mà liên kết một công việc này và công việc khác thì định nghĩa hoạt động sẽ chỉ ra rõ ràng các việc mà bạn cần phải làm. Định nghĩa hoạt động sẽ gắn liền với thực té hơn nên có vai trò quan trọng trong các công việc như quản lý hay đo lường hoạt động.

Xem thêm: Cách Làm Thịt Chiên Ngon, Mới Lạ Cho Bữa Cơm Gia Đình, Cách Làm Thịt Heo Chiên Nước Mắm Da Giòn

Đối với các định nghĩa khái niệm thì nó sẽ dựa trên lý thuyết mà đặt vào trong một bối cảnh, sau đó tổng hợp lại với khái niệm có mức độ cao hơn và đặt nó ngang hàng với một số khái niệm khác. Còn đối với các định nghĩa hoạt động nó sẽ phan tích ra các hoạt động cụ thể như đơn vị đo lường và cách đo lường sao cho hiệu quả nhất. Làm thế nào dể có thể so sánh được định nghĩa khái niệm và định nghĩa hoạt động là vấn đề mà nhiều học giả quan tâm. Bởi vậy ngay cả người Việt cũng có nhiều từ ngữ khó có thể phân biệt được. Đặc biệt đối với các từ ngữ mang tính chuyên ngành thì còn khó hơn.

Như vậy, trên đây là toàn bộ nội dung liên quan đến khái niệm là gì? So sánh khái niệm và định nghĩa? mà quý độc giả có thể tham khảo để nắm được những nội dung cơ bản và hiểu rõ hơn về vấn đề này