Tại sao trung quốc lại đông dân nhất thế giới

Tại sao trung quốc lại đông dân nhất thế giới

Thẻ căn cước điện tử của Trung Quốc được sử dụng trong nhiều dịch vụ tiện ích - Ảnh: CNN

Theo số liệu từ chính phủ, 5 họ phổ biến nhất Trung Quốc chiếm 30% dân số nước này, tức 433 triệu người.

Bộ An ninh Trung Quốc ghi nhận, trong số 1,37 tỉ dân, Trung Quốc có khoảng 6.000 họ vẫn được sử dụng. Gần 86% dân số Trung Quốc chỉ sử dụng 100 trong số 6.000 họ này.

Để so sánh, thống kê dân số Mỹ năm 2010 ghi nhận đến 6,3 triệu họ, trong khi dân số Mỹ chưa được đến 1/4 của Trung Quốc. Đa phần những họ này đều chỉ được ghi nhận một lần.

Theo Đài CNN, có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc Trung Quốc có ít họ đến vậy. Một trong số đó có thể kể đến... công nghệ.

Trung Quốc không phải lúc nào cũng có ít họ. Theo ông Chen Jiawei, giáo sư nghiên cứu các họ của Trung Quốc tại ĐH Beijing Normal, quốc gia này có hơn 20.000 họ xuyên suốt chiều dài lịch sử.

Trải qua lịch sử đầy biến động với các cuộc di dân, xung đột chính trị và chiến tranh, nhiều họ tại Trung Quốc biến mất. Ngoài ra, thông lệ ban họ hoặc sửa họ của các nhà cầm quyền thời xưa cũng góp phần không nhỏ khiến các dòng họ nhỏ mất đi.

Dù vậy, các họ hiếm tại quốc gia đông dân nhất thế giới này đang đối mặt với thách thức mới trong thời đại số.

Số hóa thì họ cũng ít đi

Chữ Hán hay Hán tự vốn là chữ tượng hình với nhiều chữ cái khác nhau.

Theo CNN, với công nghệ phát triển, một số họ được viết bằng Hán tự quá khó, không thể viết được trên máy tính. Vì thế, nhiều người đã chọn cách... đổi họ cho tiện.

Trước đây, những người có họ khó viết vẫn không gặp quá nhiều vấn đề vì hầu hết các văn bản và thư từ đều được viết tay. Tuy nhiên, sự trỗi dậy của công nghệ với hệ thống căn cước số mới đã biến việc viết các họ này trở nên khó khăn.

Vấn đề ở chỗ không phải tất cả các chữ của Trung Quốc đều được mã hóa. Tân Hoa Xã ghi nhận, vào năm 2017, khoảng 32.000 Hán tự đã được mã hóa, nhưng vẫn còn hàng chục ngàn chữ khác còn sót lại.

Cũng theo hãng tin trên, tính tới năm 2017, có tới 60 triệu công dân Trung Quốc gặp khó khi viết họ của mình.

Một yếu tố khác khiến số lượng họ tại Trung Quốc tiếp tục giảm xuống là nỗ lực chuẩn hóa ngôn ngữ của Bắc Kinh.

Nhiều tỉnh thành tại Trung Quốc lại dùng các phương ngữ khác nhau của tiếng Quan Thoại. Sự phân hóa này sâu sắc đến nỗi nhiều vùng không thể hiểu được ngôn ngữ của nhau.

Hệ quả là bảng chữ cái tiếng Hoa phổ thông đã ra đời vào năm 2013, được lãnh đạo nhà nước khen ngợi là "bước khởi đầu" để chuẩn hóa tiếng Hoa.

Bảng chữ này bao gồm 8.000 ký tự, tức chỉ một phần nhỏ trong số các chữ cái đang tồn tại trong Hán tự. Dù thế, bảng chữ này được áp dụng trong giáo dục và đào tạo, sách báo, và nhiều loại hình văn bản khác nhau.

Điều này đã thu hẹp kho chữ cái người dân Trung Quốc có thể sử dụng để viết tên của họ.

Tại sao trung quốc lại đông dân nhất thế giới
Trung Quốc giảm xả nước giữa mùa khô: Miền Tây bị ảnh hưởng ngay trước Tết

NGUYÊN HẠNH

TPO - Ấn Độ hiện đứng thứ hai trên thế giới với dân số 1,37 tỷ người, nhưng điều đó có thể sẽ thay đổi trong vòng sáu năm tới, theo Liên Hợp Quốc.

Quốc gia Nam Á - dự kiến sẽ có thêm hơn 270 triệu người từ nay đến năm 2050 - sẽ vượt qua Trung Quốc để trở thành quốc gia đông dân nhất thế giới vào năm 2027. Các dự đoán trước đây của Liên hợp quốc cho thấy dân số Ấn Độ sẽ vượt qua Trung Quốc vào đầu năm 2022.

Báo cáo của Liên hợp quốc nói thêm, Ấn Độ, quốc gia có dân số đạt đỉnh khoảng 1,64 tỷ người, có thể sẽ vẫn là quốc gia đông dân nhất cho đến cuối thế kỷ này.

Báo cáo nêu rõ: “Ấn Độ dự kiến sẽ có thêm gần 273 triệu người từ năm 2019 đến năm 2050, trong khi dân số Nigeria dự kiến sẽ tăng thêm 200 triệu người.

“Hai quốc gia này có thể chiếm 23% tổng dân số toàn cầu tăng thêm từ nay đến năm 2050.”

Ấn Độ và Trung Quốc, với dân số 1,43 tỷ, từ lâu đã là hai quốc gia đông dân nhất thế giới - chiếm lần lượt 18 và 19% tổng dân số toàn cầu. Tiếp theo là Mỹ với khoảng 330 triệu và Indonesia với 270 triệu.

Đến năm 2050, Ấn Độ dự kiến sẽ có gần 1,5 tỷ dân, tiếp theo là Trung Quốc với chỉ dưới 1,1 tỷ, Nigeria với khoảng 730 triệu, Mỹ với 430 triệu và Pakistan với 400 triệu.

Đối với dân số toàn cầu, dự kiến sẽ tăng thêm hai tỷ người trong ba thập kỷ tới — từ 7,7 tỷ hiện tại lên 9,7 tỷ vào năm 2050. Báo cáo cho biết thêm rằng dân số thế giới có thể đạt mức đỉnh gần 11 tỷ vào cuối thế kỷ này.

Trong một báo cáo khác của Liên Hợp Quốc, Ấn Độ được phát hiện là quốc gia có cộng đồng kiều bào lớn nhất thế giới, với khoảng 18 triệu người sinh ra ở Ấn Độ hiện đang sống ở nước ngoài. Mỹ cũng được xác định là quốc gia tiếp nhận người di cư hàng đầu trên thế giới, với 51 triệu người, hay 18% tổng số người di cư toàn cầu.

“Cộng đồng người gốc Ấn là một trong những cộng đồng sôi động nhất trên thế giới… Họ có mặt ở tất cả các châu lục, ở tất cả các khu vực ”, Clare Menozzi, quan chức phụ trách các vấn đề dân số của LHQ cho biết trong một tuyên bố.

Cộng đồng người hải ngoại Ấn Độ rất đa dạng, “chủ yếu bao gồm những người là công nhân nhưng cũng có thể là sinh viên, và những người đã chuyển đi vì lý do gia đình.”

Bà nói thêm rằng những người di cư gốc Ấn Độ sinh ra ở các quốc gia vùng Vịnh đang đóng một vai trò quan trọng trong sự thịnh vượng kinh tế của các quốc gia đó.

Menozzi cho biết: “Họ cũng có mặt đông đảo ở Canada, Mỹ, Anh, và Úc.

“Và nếu bạn nhìn ví dụ ở Mỹ, tôi biết từ thống kê giáo dục của một số người sinh ra ở Ấn Độ, họ thường có trình độ học vấn rất cao.”

Tại sao trung quốc lại đông dân nhất thế giới

Vì sao hơn 1,2 tỷ người TQ chỉ có 100 họ, trong khi Mỹ có tới 6,3 triệu họ?

Tại sao trung quốc lại đông dân nhất thế giới

Sự trỗi dậy của Trung Quốc đã tới ngưỡng?

Tại sao trung quốc lại đông dân nhất thế giới

Trung Quốc khuyến khích người dân sinh con

Tại sao Tập Cận Bình đưa TQ trở lại chủ nghĩa xã hội

Tại sao trung quốc lại đông dân nhất thế giới
Tại sao trung quốc lại đông dân nhất thế giới

Nguồn hình ảnh, Getty Images

Trong nhiều thập kỷ, cuộc sống ở Trung Quốc đã phát triển xung quanh phiên bản 'nhà trồng' về chủ nghĩa tư bản tăng tốc.

Mặc dù về mặt lý thuyết là một quốc gia "cộng sản", chính phủ Trung Quốc đã đặt niềm tin vào nguyên lý kinh tế 'người giàu đi trước, làng nước theo sau', tin rằng việc cho phép một số người trở nên cực kỳ giàu có sẽ mang lại lợi ích cho toàn xã hội, bằng cách kéo nó ra khỏi vũng lầy thảm khốc của cuộc Cách mạng Văn hóa thời Chủ tịch Mao Trạch Đông càng nhanh càng tốt.

Ở một mức độ nào đó, Trung Quốc đã đạt được điều này. Đã xuất hiện một đại bộ phận dân Trung Quốc thuộc tầng lớp trung lưu. Kết quả là người dân ở hầu hết mọi tầng lớp trong xã hội đều có mức sống tốt hơn.

Chênh lệch giàu nghèo

Từ chỗ trì trệ những năm 1970, Trung Quốc vươn lên hàng đầu, giờ đây đang thách thức Hoa Kỳ về vị trí thống trị kinh tế toàn cầu.

‘Đánh showbiz, chỉnh giáo dục, lấy của người giàu’: Tầm nhìn chiến lược Tập Cận Bình?

100 tuổi, Đảng CS TQ càng cần khẳng định tính chính danh

Đảng CS TQ 100 tuổi: Tập có phải là Mao của thế kỷ 21

Tập Cận Bình: Nhiệm vụ lịch sử là giải quyết vấn đề Đài Loan

Nhưng Trung Quốc cũng để lại một hố sâu chênh lệch thu nhập.

Tại sao trung quốc lại đông dân nhất thế giới
Tại sao trung quốc lại đông dân nhất thế giới

Nguồn hình ảnh, Zhang Peng

Điều này được nhìn thấy ở con cái của những người sinh đúng thời và đúng chỗ

Những bậc cha mẹ có thể tiếp quản các nhà máy vào những năm 1980 đã kiếm được mức lợi nhuận quá dồi dào. Tiền này được trả cho con cháu họ - những người giờ đây lái những chiếc xe thể thao đắt tiền quanh các đô thị hào nhoáng, đảo mắt qua các công nhân xây dựng, những người đang tự hỏi làm sao có đủ tiền mua nhà.

Tại sao trung quốc lại đông dân nhất thế giới
Tại sao trung quốc lại đông dân nhất thế giới

Nguồn hình ảnh, Getty Images

Chụp lại hình ảnh,

Tập Cận Bình xuất hiện trên màn hình lớn trong sự kiện kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng Cộng sản Trung Quốc

"Kim bài miễn trừ" cho Đảng CS Trung Quốc luôn là cụm từ "mang bản sắc Trung Quốc".

Khái niệm chủ nghĩa xã hội - "với bản sắc Trung Quốc" - đã cho chính phủ một không gian triết học bao la để điều hành một xã hội mà, theo nhiều cách, không được xã hội chủ nghĩa cho lắm.

Tổng Bí thư Tập Cận Bình dường như đã quyết định rằng điều này không thể chấp nhận được nữa.

Chính phủ Trung Quốc, dưới sự lãnh đạo của ông, đã bắt đầu đưa Cộng sản trở lại Đảng Cộng sản, ít nhất là ở một mức độ nào đó.

Tại sao trung quốc lại đông dân nhất thế giới
Tại sao trung quốc lại đông dân nhất thế giới

Nguồn hình ảnh, Getty Images

Chụp lại hình ảnh,

Bất chấp hệ thống cộng sản, có một khoảng cách rất lớn giữa những người giàu nhất và nghèo nhất của Trung Quốc

Câu cửa miệng mới là "thịnh vượng chung".

Câu này chưa thực sự xuất hiện trên các áp phích tuyên truyền trên đường phố nhưng điều này không phải là quá xa vời.

Câu nói này hiện là nền tảng cho những gì lãnh đạo Trung Quốc đang làm.

Tại sao trung quốc lại đông dân nhất thế giới
Tại sao trung quốc lại đông dân nhất thế giới

Nguồn hình ảnh, Getty Images

Chụp lại hình ảnh,

China is this year celebrating the 100th anniversary of the Communist Party

Các cuộc trấn áp trong đời thường

Dưới khẩu hiệu này này, việc chính phủ Trung Quốc ra tay, nhắm vào giới giàu có trốn thuế càng có lý hơn, cũng như việc làm cho giáo dục trở nên công bằng hơn bằng cách cấm các công ty dạy thêm. Cuộc đàn áp hiện nay nhắm vào những gã khổng lồ công nghệ của Trung Quốc cũng có thể được coi là một phần của kế hoạch 'thịnh vượng chung'.

Vậy Tập Cận Bình có thực sự tin tưởng vào ý tưởng về một dự án cộng sản? Thật khó để chắc chắn 100%, nhưng một số nhà quan sát sẽ nói rằng cỏ vẻ như vậy.

Để so sánh, trước đây, mọi việc có vẻ không giống như thế đối với nhiều quan chức khác của ĐCS Trung Quốc.

Vấn đề là - cùng với lý tưởng cộng sản là tái phân phối của cải - ông Tập dường như cũng tin rằng việc này có nghĩa là đưa ĐCS trở lại hầu hết các khía cạnh của cuộc sống hàng ngày, như là con đường thực tế duy nhất để đạt được những gì cần phải làm.

Trẻ em đang lười biếng, lãng phí tuổi trẻ chỉ để chơi trò chơi điện tử?Đảng giải cứu: ra luật giới hạn ba giờ chơi game.

Thanh thiếu niên bị 'đầu độc' trí não, sùng bái các thần tượng truyền hình ngớ ngẩn?Đảng giải cứu: Cấm nghệ sỹ nam 'ẻo lả' tham gia chương trình.

Quả bom già hóa dân số đang sắp nổ:Đảng giải cứu: Chính sách ba con cho mọi gia đình!

Bóng đá, điện ảnh, âm nhạc, triết học, trẻ sơ sinh, ngôn ngữ, khoa học… Đảng đều có câu trả lời.

Đối nghịch với niềm tin của cha mình

Để hiểu được điều gì đã khiến Tập Cận Bình trở thành nhà lãnh đạo như ngày nay, bạn phải nhìn vào lý lịch của ông ấy.

Cha của ông, Tập Trọng Huân (Xi Zhongxun), là một anh hùng chiến tranh của Đảng Cộng sản, được biết đến như một người ôn hòa, người sau đó đã bị thanh trừng và bỏ tù vào thời Mao.

Vào thời điểm đó, mẹ của ông Tập buộc phải tố cáo cha của ông. Sau khi cha ông được phục hồi danh dự vào năm 1978, ông Tập thúc đẩy tự do hóa kinh tế ở tỉnh Quảng Đông và được cho là đã bênh vực một trong những lãnh đạo tiến bộ nhất của Trung Quốc là Hồ Diệu Bang (Hu Yaobang).

Với việc cha ông bị đàn áp dưới bàn tay của những thành viên nhiệt thành trong Đảng Cộng sản, với khuynh hướng cải cách của cha ông, nhiều người đặt câu hỏi tại sao ông Tập Cận Bình bây giờ dường như lại đưa Đảng đi theo hướng có vẻ trái ngược với niềm tin của cha mình?

Có nhiều cách giải thích khác nhau.

Có lẽ ông Tập chỉ đơn giản là không đồng ý với đường lối của cha mình về một số vấn đề chính trị.

Hoặc có thể ông Tập dự định theo đuổi một kế hoạch mà, dù rất khác biệt so với các chính sách mà cha ông ưu tiên, sẽ không bao giờ tiệm cận với các chính sách thời Mao Chủ tịch. Ít nhất là ông Tập không có ý định làm vậy.

Tuy nhiên, khuynh hướng này vẫn có vẻ khá đáng chú ý.

Khi cha bị bắt vào tù, ông Tập Cận Bình mới 15 tuổi đã phải đi làm rẫy trong nhiều năm, sống trong hang.

Những khoảng thời gian đầy biến động này rõ ràng đã khiến ông Tập trở nên mạnh mẽ hơn, nhưng có thể dễ dàng biến chuyển thành sự căm ghét chính trị, đặc biệt là căm ghét những người theo đường lối cứng rắn.

Một số nhà quan sát Trung Quốc suy đoán rằng có lẽ ông Tập tin rằng chỉ có một nhà lãnh đạo mạnh mẽ mới có thể đảm bảo rằng Trung Quốc sẽ không quay trở lại thời kỳ hỗn loạn của những năm 1960 và 70.

Và hãy nhớ các quy định hiện đã được thay đổi để ông Tập có thể tiếp tục nắm quyền bao lâu tùy thích.

Một lý do cho tất cả những phỏng đoán này là chúng tôi chưa từng nghe ông Tập giải thích về các quyết định của mình. Các nhà lãnh đạo Trung Quốc không trả lời phỏng vấn ngay cả các hãng truyền thông do chính ĐCS kiểm soát.

Ông Tập lên tivi khi ông xuất hiện ở các ngôi làng nông thôn, được chào đón bởi đám đông dân địa phương, những người đón nhận sự thông thái của ông về việc trồng ngô hoặc các việc khác, sau đó ông rời đi.

Vì vậy, thật khó để dự đoán những quy tắc, hạn chế hoặc hướng dẫn mới nào có thể được áp dụng đối với hoạt động kinh tế ở Trung Quốc. Và chúng sẽ được áp dụng ở mức độ nào.

Trong thời gian gần đây, hiếm khi nào chưa đầy một tuần trôi qua mà không có sự thay đổi lớn nào trong các quy tắc quản lý của Trung Quốc.

Thành thật mà nói, thật khó để theo kịp các thay đổi này. Nhiều thay đổi được đưa ra thình lình.

Vấn đề ở đây không phải là có cái gì đó sai trong việc nhà nước kiểm soát các đòn bẩy sản xuất khác nhau. Việc này để các nhà kinh tế tranh luận về điều gì là hiệu quả nhất. Vấn đề ở đây là sự không chắc chắn đột ngột.

Làm sao ai đó có thể đưa ra quyết định đầu tư đáng tin cậy nếu họ không biết các quy tắc cơ bản sẽ như thế nào trong thời gian một tháng?

Sẽ có những người cho rằng toàn bộ quá trình này như một lẽ tự nhiên của một đất nước đang 'trưởng thành'. Những lĩnh vực chưa được kiểm soát thì cần phải có các quy định.

Nếu đúng như vậy, thì giai đoạn chuyển đổi mang tính chiến thuật gây sốc này có thể chỉ là một trạng thái tạm thời và cuối cùng sẽ lắng dịu khi các quy định mới trở nên rõ ràng hơn.

Nhưng hoàn toàn không rõ chiến lược này sẽ kéo dài bao lâu và sẽ được thực hiện tới mức độ nào.

Có một điều chắc chắn là bất kỳ sự thay đổi nào cũng nên được nhìn qua lăng kính "thịnh vượng chung" của ông Tập, vào thời điểm mà ĐCS Trung Quốc sẽ không từ bỏ một tấc quyền lực nào trong khi thực hiện mục tiêu này. Và ở Trung Quốc, bạn chỉ có thể hoặc 'lên xe' hoặc sẽ bị nó nghiền nát.

Đây là phần đầu tiên trong loạt ba phần về vai trò đang thay đổi của Trung Quốc trên thế giới.

Phần hai và ba sẽ khám phá cách Bắc Kinh thay đổi các quy tắc kinh doanh, và tác động toàn cầu của việc này.

Chụp lại video,

100 năm thành lập ĐCS TQ: Thay đổi xã hội qua năm tháng