Tập làm văn. Kể lại lời nói ý nghĩa của nhân vật
Câu 1 [trang 32 sgk Tiếng Việt lớp 4 tập 1]
Tìm lời dẫn trực tiếp và lời dẫn gián tiếp trong đoạn văn sau:
Ba cậu bé rủ nhau vào rừng. Vì mải chơi nên các cậu về khá muộn. Ba cậu bàn nhau xem nên nói thế nào để bố mẹ khỏi mắng. Cậu bé thứ nhất định nói dối là bị chó sói đuổi.
Cậu thứ hai bảo:
- Còn tớ, tớ sẽ nói là đang đi thì gặp ông ngoại.
- Theo tớ, tốt nhất là chúng mình nhận lỗi với bố mẹ. - Cậu thứ ba bàn.
Lời giải
- Lời dẫn trực tiếp:
+ Còn tớ, tớ sẽ nói là đang đi thì gặp ông ngoại.
+ Theo tớ tốt nhất là chúng mình nhận lỗi với bố mẹ.
- Lời dẫn gián tiếp.
+ [Cậu bé thứ nhất định nói dối là ] bị chó sói đuổi
Câu 2 [trang 32 sgk Tiếng Việt lớp 4 tập 1]
Chuyển lời dẫn gián tiếp trong đoạn văn sau thành lời dẫn trực tiếp
Vua nhìn thấy những miếng trầu têm rất khéo bèn hỏi bà hàng nước xem trầu đó ai têm. Bà lão bảo chính tay bà têm. Vua gặng hỏi mãi, bà lão đành nói thật là con gái bà têm.
Lời giải
Vua nhìn thấy những miếng trầu têm rất khéo bèn hỏi bà hàng nước:
- Xin cụ cho biết ai đã têm những miếng trầu này!
Bà lão liền nói:
- Chính già têm đấy ạ!
Nghe bà cụ nói vậy, nhà vua vẫn không tin, gặng hỏi mãi. Lát sau bà cụ mới thú thật:
- Trầu này do con gái già têm đây.
Câu 3 [trang 32 sgk Tiếng Việt lớp 4 tập 1]
Chuyển lời dẫn trực tiếp trong đoạn văn sau thành lời dẫn gián tiếp:
- Bác thợ hỏi Hòe:
- Cháu có thích làm thợ xây không?
Hòe đáp:
- Cháu thích lắm!
Lời giải
"Bác thợ hỏi Hòe có thích làm thợ xây không, Hòe nói rằng, cậu rất thích".
Tham khảo toàn bộ: Tiếng Việt lớp 4
Tìm trong truyện Người ăn xin, viết lại những câu kể lại ý nghĩa của cậu bé. Tập làm văn – Kể lại lời nói, ý nghĩ của nhân vật trang 19 Vở bài tập [SBT] Tiếng Việt 4 tập 1 – Tập làm văn – Kể lại lời nói ý nghĩ của nhân vật
TẬP LÀM VĂN – KỂ LẠI LỜI NÓI, Ý NGHĨ CỦA NHÂN VẬT
I – Nhận xét
1. Tìm trong truyện Người ăn xin, viết lại :
a] Những câu kể lại ý nghĩa của cậu bé
b] Câu kể lại lời nói của cậu bé
2. Lời nói và ý nghĩ của cậu bé nói lên điều gì về cậu ?
3. Lời nói và ý nghĩ của ông lão ăn xin trong hai cách kể sau đây có gì khác nhau ?
a] – Cháu ơi, cảm ơn cháu !Như vậy là cháu đã cho lão rồi. Ông lão nói bằng giọng khàn đặc.
b] Bằng giọng khản đặc, ông lão cảm ơn tôi và nói rằng như vậy là tôi đã cho ông rồi.
II – Luyện Tập
1. Hãy tô đậm lời dẫn trực tiếp, gạch một gạch dưới lời dẫn gián tiếp trong đoạn văn sau :
Ba cậu bé rủ nhau vào rừng. Vì mải chơi nên các cậu về khá muộn. Ba cậu bàn nhau xem nên nói thế nào để bố mẹ khỏi mắng. Cậu bé thứ nhất định nói dối là bị chó sói đuổi.
Cậu thứ hai bảo :
– Còn tớ, tớ sẽ nói là đang đi thì gặp ông ngoại.
– Theo tớ, tốt nhất là chúng mình nhận lỗi với bố mẹ. Cậu thứ ba bàn.
2. Chuyển lời dẫn gián tiếp trong đoạn văn sau thành lời dẫn trực tiếp :
Lời dẫn gián tiếp
Vua nhìn thấy những miếng trầu têm rất khéo bèn hỏi bà hàng nước xem trầu đó ai têm.
Bà lão bảo chính tay bà têm.
Vua gặng hỏi mãi, bà lão đành nói thật là con gái bà têm.
Lời dẫn trực tiếp
M : Vua nhìn thấy những miếng trầu têm rất khéo bèn hỏi bà hàng nước :
– Trầu này ai têm, bà lão ?
………………………………
………………………………
3. Chuyển lời dẫn trực tiếp trong đoạn văn sau thành lời dẫn gián tiếp:
|
Lời dẫn trực tiếp |
Lời dẫn gián tiếp |
|
Bác thợ hỏi Hòe : – Cháu có thích làm Thợ xây không Hòe đáp: – Cháu thích lắm ! |
TRẢ LỜI:
I – Nhận xét
1. Tìm trong truyện Người ăn xin, viết lại :
a] Những câu ghi lại ý nghĩ của cậu bé
– Chao ôi ! Cảnh nghèo đói đã gặm nát con người đau khổ kia thành xấu xí biết nhường nào.
– Cả tôi nữa, tôi cũng vừa nhận được chút gì của ông lão.
b] Câu ghi lại lời nói của cậu bé
– Ông đừng giận cháu, cháu không có gì để cho ông cả.
2. Lời nói và ý nghĩ của cậu bé nói lên điều gì về cậu ?
– Lời nói và ý nghĩ của cậu bé cho thây cậu bé là một người nhân hậu, giàu tình thương người.
3. Lời nói và ý nghĩ của ông lão ăn xin trong hai cách kể sau đây có gì khác nhau ?
a] – Cháu ơi, cảm ơn cháu ! Như vậy là cháu đã cho lão rồi.
Trong cách kể này lời nói và ý nghĩ của ông lão được dẫn trực tiếp và nguyên văn.
b] Bằng giọng khản đặc, ông lão cảm ơn tôi và nói rằng như vậy là tôi đã cho ông rồi.
Trong cách kể này lời nói và ý nghĩ của ông lão được thuật lại gián tiếp qua nhân vật xưng “tôi”
II – Luyện tập
1. Hãy tô đậm lời dẫn trực tiếp, gạch một gạch dưới lời dẫn gián tiếp trong đoạn văn sau :
Ba cậu bé rủ nhau vào rừng. Vì mải chơi nên các cậu về khá muộn. Ba cậu bàn nhau xem nên nói thế nào để bố mẹ khỏi mắng. Câu bé thứ nhất đinh nói dối là bị chó sói đuổi.
Cậu thứ hai bảo :
– Còn tớ, tớ sẽ nói là đang đi thì gặp ông ngoại:
– Theo tớ, tốt nhất là chúng mình nhận lỗi với bố me. – Cậu thứ ba bàn.
2. Chuyển lời dẫn gián tiếp trong đoạn văn sau thành lời dẫn trực tiếp :
Lời dẫn gián tiếp:
Vua nhìn thấy những miếng trầu têm rất khéo bèn hỏi bà hàng nước xem trầu đó ai têm.
Bà lão bảo chính tay bà têm.
Vua gặng hỏi mãi, bà lão đành nói thật con gái bà têm.
==> Lời dẫn trực tiếp:
Vua nhìn thấy những miếng trầu têm rất khéo hỏi bà hàng nước
– Xin cụ cho ta biết ai đã têm những miếng trầu này.
Bà lão bảo :
– Tâu bệ hạ, trầu do chính tay già têm đấy ạ.
Nhà vua gặng hỏi mãi cuối cùng bà lão bèn thật thà nói .
– Thưa, trầu do con gái già têm.
3. Chuyển lời dấn trực tiếp trong đoạn văn sau thành lời dẫn gián tiếp :
|
Lời dẫn trực tiếp |
Lời dẫn gián tiếp |
|
Bác thợ hỏi Hòe: – Cháu có thích làm Thợ xây không Hòe đáp: – Cháu thích lắm ! |
Bác thợ hỏi Hòe rằng cậu có thích làm thợ xây hay không. Hòe bèn trả lời rằng mình rất thích. |
Câu 1. Tìm những câu ghi lại lời nói và ý nghĩ của cậu bé trong truyện Người ăn xin.
Trả lời:
- Những câu ghi lại lời nói của cậu bé: “ – Ông đừng giận cháu, cháu không có gì để cho ông cả.”
- Những câu ý nghĩ của cậu bé:
- Chao ôi! Cảnh nghèo đói đã gặm nát con người đau khổ kia thành xấu xí biết nhường nào!
- Cả tôi nữa, tôi cũng vừa nhận được chút gì của ông lão.
Câu 2. Lời nói và ý nghĩ của cậu bé nói lên điều gì về cậu ?
Trả lời:
Lời nói và ý nghĩa của cậu bé cho thấy cậu là một người nhân hậu, giàu lòng trắc ẩn, thương người.
Câu 3. Lời nói, ý nghĩ của ông lão ăn xin trong hai cách kể sau đây có gì khác nhau ?
a. - Cháu ơi, cảm ơn cháu ! Như vậy là cháu đã cho lão rồi. - ông lão nói bằng giọng khản đặc.
b. Bằng giọng khản đặc, ông lão cảm ơn tôi và nói rằng như vậy là tôi đã cho ông rồi.
Trả lời:
a. - Cháu ơi, cảm ơn cháu ! Như vậy là cháu đã cho lão rồi. - ông lão nói bằng giọng khản đặc.
=>Đây là cách tác giả dẫn trực tiếp nguyên văn lới của ông lão. Do đó các từ xưng hô là từ xưng hô của chình ông lão vối cậu bé[ lão- cậu].
b. Bằng giọng khản đặc, ông lão cảm ơn tôi và nói rằng như vậy là tôi đã cho ông rồi.
=>Đây là cách tác giả [ nhân vật xưng tôi] thuật lại gián tiếp lời của ông lão. Người kể xưng tôi gọi người ăn xin là ông lão.
1. Trong bài văn kể chuyện, nhiều khi ta phải kể lại lời nói và ý nghĩ của nhân vật. Lời nói và ý nghĩ cũng nói lên tính cách nhân vật và ý nghĩa câu chuyện.
2. Có hai cáh kể lại lời nói và ý nghĩ của nhân vật:
- Kể nguyên văn [ lời dẫn trực tiếp].
- Kể bằng lời của người kể chuyện [ lời dẫn gián tiếp].
Ba cậu bé rủ nhau vào rừng. Vì mải chơi nên các cậu về khá muộn. Ba cậu bàn nhau xem nên nói thế nào để bố mẹ khỏi mắng. Cậu bé thứ nhất định nói dối là bị chó sói đuổi.
Cậu thứ hai bảo :
- Còn tớ, tớ sẽ nói là đang đi thì gặp ông ngoại.
- Theo tớ, tốt nhất là chúng mình nhận lỗi với bố mẹ. - Cậu thứ ba bàn.
TIẾNG VIỆT 2 [1988]
Trả lời:
Lời dẫn trực tiếp:
- Còn tớ, tớ sẽ nói là đang đi thì gặp ông ngoại.
- Theo tớ, tốt nhất là chúng mình nhận lỗi với bố mẹ
Lời dẫn gián tiếp: Cậu bé thứ nhất định nói dối là bị chó sói đuổi.
Vua nhìn thấy những miếng trầu têm rất khéo bèn hỏi bà hàng nước xem trầu đó ai têm. Bà lão bảo chính tay bà têm. Vua gặng hỏi mãi, bà lão đành nói thật là con gái bà têm.Trả lời:
| Lời dẫn gián tiếp | Lời dẫn trực tiếp |
| Vua nhìn thấy những miếng trầu têm rất khéo bèn hỏi bà hàng nước xem trầu đó ai têm. | Vua nhìn thấy những miêng trầu têm rất khéo bèn hỏi bà hàng nước: - Xin cụ cho biết ai đã têm trầu này. |
| Bà lão bảo chính tay bà têm |
Bà lão bảo: - Tâu bệ hạ, trầu do chính gìa têm đấy ạ! |
| Vua gặng hỏi mãi, bà lão đành nói thật là con gái bà têm. |
Nhà vua không tin, gặng hỏi mãi, bà lão đành nói thật : - Thưa, đó là trầu do con gái già têm. |
Bác thợ hỏi Hòe :
- Cháu có thích làm thợ xây không ?
Hòe đáp :
- Cháu thích lắm !
Trả lời:
| Lời dẫn trực tiếp | Lời dẫn gián tiếp |
|
Bác thợ hỏi Hòe : - Cháu có thích làm thợ xây không ? |
Bác thợ hỏi Hòe là cậu có thích làm thợ xây không. |
|
Hòe đáp : - Cháu thích lắm ! |
Hòe nói rằng Hòe thích lắm |