Tín hiệu nhiễu là gì

Trên thông số kỹ thuật của các thiết bị âm thanh, có một thông số gọi là tỉ lệ tín hiệu nhiễu ồn và thông tin này có ý nghĩa khá quan trọng đối với thiết bị.

Câu hỏi: Tỉ lệ tín hiệu nhiễu ồn là gì? Vì sao tôi luôn thấy thông tin này xuất hiện trong bảng thông số kỹ thuật của loa và ampli? Nó có ý nghĩa và vai trò như thế nào đối với thiết bị?

Trả lời: Tỉ lệ tín hiệu nhiễu ồn là một thông số xuất hiện ở các thiết bị âm thanh như loa, ampli hoặc tai nghe. Mặc dù tỉ lệ các phép toán làm nên tỉ lệ tín hiệu nhiễu ồn hoàn toàn thuần túy kỹ thuật nhưng bản thân khái niệm này không hoàn toàn như vậy. Đây là một khái niệm khá quan trọng, có ảnh hưởng đến chất âm của hệ thống âm thanh nhiều hơn mọi người vẫn tưởng.

Tín hiệu nhiễu là gì
Tín hiệu nhiễu là gì

Khái niệm tỉ lệ tín hiệu nhiễu ồn dùng để so sánh mức độ tín hiệu âm thanh với mức độ nhiễu ồn. Thông thường, đơn vị để biểu thị thông tin này là decibel (dB). Con số này càng cao, kết quả càng tốt vì như vậy đồng nghĩa với việc những dữ liệu có ích (tín hiệu âm thanh) sẽ nhiều hơn những dữ liệu không mong muốn (nhiễu ồn)

Chẳng hạn, khi một thiết bị âm thanh có ghi tỉ lệ tín hiệu nhiễu ồn là 100dB, điều đó có nghĩa là mức tín hiệu âm thanh sẽ lớn hơn mức nhiễu ồn 100dB. Một thiết bị có tỉ lệ tín hiệu nhiễu ồn đạt 100dB sẽ tốt hơn một thiết bị có tỉ lệ tín hiệu nhiễu ồn chỉ ở mức 70dB hoặc thấp hơn.

Để dễ hiểu hơn, hãy tưởng tượng rằng bạn đang nói chuyện với người khác ở trong bếp, đồng thời lúc này tiếng tủ lạnh cũng phát ra âm thanh khá lớn. Giả sử tiếng ồn mà tủ lạnh phát ra rơi vào mức 50dB. Nếu như bạn chỉ nói chuyện thì thầm, rơi vào tầm 30dB thì người bạn đang nói chuyện cùng sẽ không nghe được từ nào vì toàn bộ lời nói của bạn đã bị tiếng tủ lạnh át đi. Như vậy, bạn sẽ cần phải nói lớn hơn, nhưng dù ở mức độ 60dB, âm thanh vẫn có thể rất khó nghe. Nếu như cố gắng nói với mức âm lượng 90dB, nó có thể sẽ rất giống cãi nhau nhưng ít nhất vẫn đủ để nghe và hiểu rõ từng từ. Đây chính là khái niệm tỉ lệ tín hiệu nhiễu ồn.

Vậy tại sao tỉ lệ tín hiệu nhiễu ồn lại đóng vai trò quan trọng?

Tín hiệu nhiễu là gì
Tín hiệu nhiễu là gì

Thông số tỉ lệ tín hiệu nhiễu ồn xuất hiện trên rất nhiều thiết bị có thể phát ra tín hiệu âm thanh như loa, điện thoại (có dây hoặc không dây), headphone, micro, ampli, receiver, mâm đĩa than, radio, đầu CD / DVD, sound card của máy tính, điện thoại thông minh và rất nhiều thiết bị khác. Tuy nhiên không phải nhà sản xuất nào cũng công bố rõ ràng thông tin này.

Tiếng ồn thực sự mà chúng ta thường gặp là tiếng ồn trắng, nhiễu điện hoặc tĩnh điện, hoặc tiếng ầm ì rất nhỏ của một vật đang rung động. Khi cắm loa vào ampli hay receiver, bạn hãy thử mở volume to hết cỡ dù không chơi bất cứ thứ gì. Nếu nghe thấy tiếng u u thì đó chính là nhiễu ồn, chúng ta thường gọi đấy là nhiễu ồn âm nền. Cũng giống như chiếc tủ lạnh ở ví dụ trên, nhiễu ồn âm nền lúc nào cũng có mặt ở đó.
Như vậy, chỉ cần tín hiệu vào đủ mạnh và vượt qua được ngưỡng của nhiễu ồn âm nên, chất lượng âm thanh vẫn được đánh giá là cao cấp. Trường hợp này chúng ta tỉ lệ tín hiệu nhiễu ồn tốt, cho phép âm thanh được tái tạo một cách chính xác và sạch, không bị nhiễu ồn làm ảnh hưởng đến chất lượng.

Tín hiệu nhiễu là gì
Tín hiệu nhiễu là gì

Tuy nhiên, nếu tín hiệu vào bị yếu, thông thường âm thanh đầu ra cũng sẽ bị yếu và thường chúng ta sẽ phải tăng âm lượng lên. Thế nhưng, việc điều chỉnh âm lượng dù lên hay xuống cũng đều ảnh hưởng đến cả tín hiệu lẫn nhiễu ồn âm nền. Dù nhạc có to hơn thì lớp tiếng ồn âm nền cũng sẽ lớn tiếng theo, do đó người dùng chỉ nên tăng âm lượng lên đến mức vừa phải, đủ nghe là được. Một vài thiết bị có phần cứng hoặc phần mềm có chức năng cải thiện tỉ lệ tín hiệu nhiễu ồn

Thế nhưng, điều đáng tiếc là tất cả các thiết bị âm thanh, thậm chí các dây nối đều góp phần làm tăng mức nhiễu ồn vào tín hiệu âm thanh. Những thiết bị tốt là những thiết bị được thiết kế để giữ cho mức nhiễu ồn âm nền luôn ở mức thấp nhất và tỉ lệ tín hiệu nhiễu ồn cao nhất. Các thiết bị analog như ampli và mâm đĩa than thường có tỉ lệ tín hiệu nhiễu ồn cao hơn so với các thiết bị digital.

Một khi đã hiểu về ý nghĩa của tỉ lệ tín hiệu nhiễu ồn, người dùng nên tránh sử dụng các thiết bị có tỉ lệ này thấp. Tuy nhiên, cũng cần nhớ rằng tỉ lệ tín hiệu nhiễu ồn không phải thước đo duy nhất đánh giá chất lượng âm thanh của thiết bị. Những thông số khác như đáp tuyến tần số hay méo hài cũng cần phải được xem xét đến.

Các bạn có thể tham khảo các sản phẩm khác tại đây

Top 5 đầu CD đáng mua nhất do tạp chí Whathifi bình chọn

Nguyễn Hào