Trường hợp xây dựng, lắp đặt không bao thầu nguyên vật liệu, giá tính thuế giá trị gia tăng là

Theo Nghị định số 15/2022/NĐ-CP ngày 28/1/2022 về việc miễn giảm thuế theo Nghị quyết 43/2022/QH15 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, hoạt động công trình xây dựng là đối tượng được giảm thuế.

Tuy nhiên, Phụ lục I kèm theo Nghị định có một số vật liệu xây dựng không được giảm thuế GTGT như: Sắt thép, cát, đá,… Hiện có 2 nhận định khác nhau:

- Áp mức thuế suất GTGT công trình 8% sẽ ảnh hưởng đến một số vật liệu xây dựng 10% cũng giảm 8% là trái quy định.

- Mức thuế suất GTGT của dự toán chi phí xây dựng không ảnh hưởng đến mức thuế suất giá vật liệu xây dựng vì đây là 2 loại khác nhau, không phải tất cả đều là 8% hay 10%. Một loại là thuế đầu vào nhà thầu chịu khi mua vật tư để thi công. Một loại là thuế của công trình đã hoàn thành nhà thầu bàn giao cho chủ đầu tư.

Bà Nguyễn Thị Thanh Loan (Vĩnh Long) hỏi, đơn vị bà xác định theo nhận định thứ 2 là đúng hay sai?

Cục Thuế tỉnh Vĩnh Long trả lời vấn đề này như sau:

Căn cứ Khoản 1, Khoản 2 Điều 1 và Khoản 1 Điều 3 Nghị định số 15/2022/NĐ-CP ngày 28/01/2022 của Chính phủ quy định chính sách miễn, giảm thuế theo Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội:

"Điều 1. Giảm thuế GTGT

1. Giảm thuế GTGT đối với các nhóm hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng mức thuế suất 10%, trừ nhóm hàng hóa, dịch vụ sau:

a) Viễn thông, hoạt động tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản, kim loại và sản phẩm từ kim loại đúc sẵn, sản phẩm khai khoáng (không kể khai thác thanh, than cốc, dầu mỏ tinh chế, sản phẩm hoá chất. Chi tiết tại Phụ lục I ban hành kèm theo Nghị định này.

b) Sản phẩm hàng hóa và dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. Chi tiết tại Phụ lục II ban hành kèm theo Nghị định này.

c) Công nghệ thông tin theo pháp luật về công nghệ thông tin. Chi tiết tại Phụ lục III ban hành kèm theo Nghị định này.

… 2. Mức giảm thuế GTGT

a) Cơ sở kinh doanh tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ được áp dụng mức thuế suất thuế GTGT 3%, đối với hàng hóa, dịch vụ quy định tại Khoản 1 Điều này.

… Điều 3. Hiệu lực thi hành và tổ chức thực hiện

1. Nghị định này có hiệu lực từ ngày 1/2/2022, Điều 1 Nghị định này được áp dụng kể từ ngày 1/2/2022 đến hết ngày 31/12/2022".

Căn cứ quy định trên:

Trường hợp doanh nghiệp của bà Loan tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ, có cung cấp hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng mức thuế suất thuế GTGT 10% nếu hàng hóa, dịch vụ không thuộc danh mục hàng hóa, dịch vụ được quy định tại Phụ lục I, Phụ lục II, Phụ lục III (ban hành kèm theo Nghị định số 15/2022/NĐ-CP ngày 28/1/2022 của Chính phủ) thì được áp dụng mức thuế suất thuế GTGT 8% kể từ ngày 1/2/2022 đến hết ngày 31/12/2022 theo quy định tại Khoản 1, Khoản 2 Điều 1 và Khoản 1 Điều 3 Nghị định số 15/2022/NĐ-CP ngày 28/1/2022 của Chính phủ (không phân biệt thuế GTGT đầu vào được giảm hay không được giảm theo quy định nêu trên).

Trong quá trình thực hiện nếu có vướng mắc, đề nghị bà Loan liên hệ trực tiếp với Phòng Tuyên truyền Hỗ trợ người nộp thuế hoặc số điện thoại: 02703.823.559 để được hướng dẫn.

Thuế xây dựng cơ bản tức là ý nói chung các loại thuế phải đóng khi xây dựng nhà ở tư nhân.

Theo quy định của pháp luật thì những nhân công xây dựng nhà cho bạn được coi là cá nhân kinh doanh dịch vụ xây dựng, lắp đặt và phải thực hiện nộp thuế như với cá nhân kinh doanh theo quy định tại thông tư 92/2015/TT-BTC hướng dẫn thực hiện thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân đối với cá nhân cư trú có hoạt động kinh doanh.

Tuy nhiên, đối với hoạt động xây dựng nhà ở riêng lẻ thì pháp luật cũng quy định về nghĩa vụ nộp thuế theo công văn 3700/TCT/DNK quy định về thu thuế đối với hoạt động xây dựng tư nhân thì:

"Trường hợp chủ hộ gia đình tự mua vật tư xây dựng và tự thuê công nhân xây dựng lẻ (không hợp đồng) hoặc có thuê thầu xây dựng nhưng không cung cấp được hợp đồng và các căn cứ chứng minh đã thuê thầu xây dựng thì chủ hộ gia đình là người phải nộp thuế thay"

"Tổng cục Thuế đã có công văn 3381/TCT-CS ngày 8/9/2008 và công văn số 2010/TCT-CS ngày 16/5/2017 đã nêu rõ: Hộ gia đình tự xây nhà không phải là người nộp thuế GTGT, TNDN và thuế thu nhập cá nhân; trường hợp hộ gia đình thuê nhà thầu là cơ sở kinh doanh thực hiện xây dựng nhà cho gia đình thì nhà thầu xây dựng phải kê khai nộp thuế theo quy định.

Căn cứ các quy định nêu trên, trường hợp Cục Thuế có cơ sở xác định nhà thầu có xây dựng nhà cho hộ gia đình, cá nhân nhưng không kê khai nộp thuế thì Cục Thuế thực hiện theo quy định tại khoản 1 Điều 16 Luật quản lý thuế. Quá trình xử lý, Cục Thuế báo cáo UBND để chỉ đạo các đơn vị chức năng khác trên địa bàn phối hợp thực hiện theo Điều 11 Luật Quản lý Thuế."

Về trường hợp này chủ nhà ở sẽ phải nộp thuế thay cho nhân công xây dựng nhà theo từng lần phát sinh đối với hoạt động xây dựng không bao thầu nguyên vật liệu theo quy định tại khoản 2, điều 3 Thông tư 92/2015/TT-BTC, việc tính thuế được xác định như sau:

"a.1.5) Doanh thu tính thuế đối với hoạt động xây dựng, lắp đặt là giá trị công trình, hạng mục công trình hoặc khối lượng công trình xây dựng, lắp đặt được nghiệm thu, bàn giao công trình, hạng mục công trình, khối lượng xây dựng, lắp đặt hoàn thành trong năm dương lịch. Trường hợp xây dựng, lắp đặt không bao thầu nguyên vật liệu, máy móc, thiết bị thì doanh thu tính thuế không bao gồm giá trị nguyên vật liệu, máy móc, thiết bị.

b) Tỷ lệ thuế tính trên doanh thu

Tỷ lệ thuế giá trị gia tăng, tỷ lệ thuế thu nhập cá nhân đối với cá nhân nộp thuế từng lần phát sinh áp dụng như đối với cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán hướng dẫn tại điểm b khoản 2 Điều 2 Thông tư này.

c) Xác định số thuế phải nộp

Số thuế GTGT phải nộp = Doanh thu tính thuế GTGT x Tỷ lệ thuế GTGT

Số thuế TNCN phải nộp = Doanh thu tính thuế TNCN x Tỷ lệ thuế TNCN

Điểm b khoản 2 Điều 2 Thông tư 92/2015/TT-BTC quy định:

"- Dịch vụ, xây dựng không bao thầu nguyên vật liệu: tỷ lệ thuế giá trị gia tăng là 5%; tỷ lệ thuế thu nhập cá nhân là 2%."

Như vậy, bạn phải đóng 2 loại thuế là thuế Giá trị gia tăng và thuế Thu nhập cá nhân.

2. Xây dựng nhà ở riêng lẻ phải nộp những thuế gì ?

2.1. Xây nhà ở tư nhân phải nộp thuế

Căn cứ Thông tư 03/2016/TT-BXD quy định về phân cấp công trình xây dựng và hướng dẫn áp dụng trong quản lý hoạt động đầu tư xây dựng có quy định về nhà ở, kết cấu dạng nhà:

Công trình xây dựng cấp đặc biệt: có tổng số tầng từ 50 tầng trở lên

Công trình xây dựng cấp I: có tổng số tầng từ 20-50 tầng

Công trình xây dựng cấp II: có tổng số tầng từ 8-20 tầng

Công trình xây dựng cấp III: có tổng số tầng từ 2-7 tầng

Công trình xây dựng cấp IV:  có 1 tầng

Căn cứ Công văn 3700/TCT/DNK năm 2004 quy định về thu thuế đối với hoạt động xây dựng nhà tư nhân có quy định các tổ chức, cá nhân có hoạt động xây dựng là đối tượng phải đăng ký, kê khai nộp thuế GTGT và thuế TNDN với cơ quan thuế địa phương nơi đăng ký kinh doanh hoặc nơi thực hiện xây dựng công trình. Trường hợp chủ hộ gia đình tự mua vật tư xây dựng và tự thuê công nhân xây dựng lẻ (không hợp đồng) hoặc có thuê thầu xây dựng nhưng không cung cấp được hợp đồng và các căn cứ chứng minh đã thuê thầu xây dựng thì chủ hộ gia đình là người phải nộp thuế thay. Tuy nhiên, trường hợp chủ nhà tự mua vật tư thì cơ quan thuế không thu thuế vật tư của chủ ngôi nhà. 

2.2. Cách tính thuế

Nộp thuế thay cho nhân công xây dựng nhà theo từng lần phát sinh đối với hoạt động xây dựng không bao thầu nguyên vật liệu theo quy định tại Điều 3 Thông tư 92/2015/TT-BTC quy định về cách tính thuế (xem trích dẫn tại mục 1): Phải đóng 2 loại thuế là thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân cho giá trị phần tiền thuê nhân công xây dựng.

3. Đóng thuế giá trị gia tăng và thu nhập cá nhân khi xây nhà ?

Theo quy định tại Công văn 3700/TCT/DNK và Nghị định 12/2015/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các Luật về thuế và sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định về thuế do Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành thì:

- “Trường hợp nhận khoán gọn (bao gồm cả nhân công và cung cấp vật liệu xây dựng) phải kê khai nộp thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập doanh nghiệp trên toàn bộ giá trị công trình;

- Trường hợp chủ hộ gia đình tự mua vật tư xây dựng và tự thuê công nhân xây dựng lẻ (không hợp đồng) hoặc có thuê thầu xây dựng nhưng không cung cấp được hợp đồng và các căn cứ chứng minh đã thuê thầu xây dựng thì chủ hộ gia đình là người phải nộp thuế thay.”

* Xây dựng nhà ở không có hợp đồng xây dựng với thợ xây chủ nhà ở phải nộp thuế GTGT và thuế TNCN khi xây dựng nhà ở.

+Thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân:

Theo quy định tại khoản 2 Điều 2 Thông tư 92/2015/TT-BTC có quy định như sau:

Thuế GTGT phải nộp = doanh thu tính thuế GTGT x tỷ lệ thuế GTGT

Thuế TNCN phải nộp = doanh thu tính thuế TNCN x tỷ lệ thuế TNCN

điểm b khoản 2 Điều 2 Luật về thuế 71/2014/QH13 cũng quy định về tỷ lệ thuế GTGT và TNCN như sau:

“– Dịch vụ, xây dựng không bao thầu nguyên vật liệu: tỷ lệ thuế giá trị gia tăng là 5%; tỷ lệ thuế thu nhập cá nhân là 2%.”

Doanh thu được xác định Theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 3 Thông tư 92/2015/TT-BTC như sau:

“a.1.5) Doanh thu tính thuế đối với hoạt động xây dựng, lắp đặt là giá trị công trình, hạng mục công trình hoặc khối lượng công trình xây dựng, lắp đặt được nghiệm thu, bàn giao công trình, hạng mục công trình, khối lượng xây dựng, lắp đặt hoàn thành trong năm dương lịch. Trường hợp xây dựng, lắp đặt không bao thầu nguyên vật liệu, máy móc, thiết bị thì doanh thu tính thuế không bao gồm giá trị nguyên vật liệu, máy móc, thiết bị.”