Từ vựng trong câu cử đầu vọng minh nguyệt có nghĩa là gì
|
Những bạn có niềm đam mê với nền văn học cổ đại Trung Quốc cũng như yêu thích các bài thơ Đường chắc hẳn không còn xa lại gì với những vần thơ trong câu thơ “ngẩng đầu nhìn trăng sáng cúi đầu nhớ cố hương” đúng không nào? Câu thơ nằm trong bài thơ “Tĩnh dạ tứ” của một nhà thơ Đường khá nổi tiếng đó chính là Lý Bạch. Bài thơ là dòng tâm trạng của một người con xa quê luôn hướng về quê hương nguồn cội của mình. Bài thơ được dịch ra tiếng Hán Việt và được đưa vào sách giáo khoa ngữ văn 7 trong chương trình học của học sinh Việt Nam. Câu thơ “ngẩng đầu nhìn trăng sáng cúi đầu nhớ cố hương” nói riêng và bài thơ “tĩnh dạ tứ” nói chung để lại trong lòng bạn đọc biết bao ấn tượng sâu sắc. Show
Vị trí câu thơ và xuất xứ bài thơ “tĩnh dạ tứ”Được viết theo thể thơ ngũ ngôn tứ tuyệt gồm 4 câu thơ rất hàm xúc và ngắn gọn bài thơ là một bức trăng tĩnh lặng về đêm của một người con xa quê hương mong muốn được về với quê hương của mình. Câu thơ “ngẩng đầu nhìn trăng sáng cúi đầu nhớ cố hương” thuộc trong phần luận và kết của phần dịch nghĩa của bài thơ. “tĩnh dạ tứ” hay cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh được Lý Bạch sáng tác vào một đêm trăng thanh tĩnh khi ông rất nhớ quê nhà. “Ngẩng đầu nhìn trăng sáng cúi đầu nhớ cố hương” có ý nghĩa như thế nào?Có rất nhiều bản dịch thơ nhưng bản dịch thơ của tác giả Tương Như là chuẩn nhất và được đưa vào chương trình học của các bạn học sinh Việt Nam. Đọc cả bài thơ dưới đây để có thể hiểu thêm về tấm lòng của một người con xa quê hương các bạn nhé: Nguyên tác Tĩnh dạ tứ Sàng tiền minh nguyệt quang Nghi thị địa thượng sương Cử đầu vọng minh nguyệt Đê đầu tư cố hương Dịch nghĩa: Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh Đầu giường trăng sáng soi, Ngỡ là sương trên mặt đất. Ngẩng đầu nhìn vầng trăng sáng, Cúi đầu lại thấy nhớ quê nhà. Dịch thơ: Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh Đầu giường ánh trăng rọi, Ngỡ mặt đất phủ sương. Ngẩng đầu nhìn trăng sáng, Cúi đầu nhớ cố hương. Nếu như hai câu thơ đầu nói về thiên nhiên hữu tình có trăng và rượu làm bạn thì hai câu thơ sau lại nói về hình ảnh con người cụ thể là chính tác giả. Với việc sử dụng biện pháp tu từ đối lập: “ngẩng đầu” và “cúi đầu”, “nhìn- nhớ”, “trăng sáng-cố hương”. Hình ảnh trăng là một hình ảnh đặc biệt luôn đi vào trong các bài thơ Đường của các thi nhân xưa. Trăng dường như trở thành tri kỉ với mọi người. “cố hương” phải chăng là quê cũ của thi nhân. Ai cũng thế đi xa đều nhớ đến người thân, gia đình và nơi chôn rau cắt rốn của mình. Với ngôn từ gần gũi, bình dị, hàm súc cô đọng giàu chất biểu cảm câu thơ “ngẩng đầu nhìn trăng sáng cúi đầu nhớ cố hương” nói riêng và bài thơ “tĩnh dạ tứ” nói chung không chỉ vẽ nên bức tranh thiên nhiên thơ mộng mà còn thể hiện được nỗi lòng của một người con xa quê hương luôn hướng về quê hương nơi chôn rau cắt rốn của mình. Thật cảm phục và thấu hiểu biết bao. Sự nghiệp văn học của nhà thơ Lý BạchLý Bạch được biết đến là nhà thơ nổi tiếng thời Đường. Ông sinh năm 701 và mất năm 762 tự là Thái Bạch, hiệu Thanh Liên cư sĩ. Lý Bạch được biết đến là nhà thơ với phong cách thơ lãng mạn nổi tiếng nhất thời Trung Hoa nói chung. Ông được xem là một thiên tài về thơ ca ở thời hưng thịnh của thơ Đường. Ông và người bạn tri kỷ của mình là Đỗ Phủ luôn có những bài thơ viết về nỗi nhớ quê hương da diết và muôn mượn hình ảnh ánh trăng và men rượu để nguôi đi nỗi nhớ quê hương của mình. Hồn thơ ông phóng khoáng và luôn bảo vệ lợi ích cho những người dân nghèo khổ và quê hương của ông. Ông là một nhà thơ tài năng và để lại cho đời một khối lượng lớn các bài thơ và tập thơ đồ sộ như: hành lộ nan, một mình uống rượu dưới trăng, thanh bình điệu kỳ 1… tiêu biểu nhất vẫn là bài thơ “tĩnh dạ tứ” với câu thơ “ngẩng đầu nhìn trăng sáng cúi đầu nhớ cố hương”. Kết luậnVậy câu thơ “ngẩng đầu nhìn trăng sáng cúi đầu nhớ cố hương” nằm trong bài thơ “tĩnh dạ tứ” của nhà thơ Lý Bạch. Với những vần thơ hồn hậu phóng khoáng cùng những tình cảm tha thiết chân thành mà nhà thơ muốn gửi gắm trong từng câu chữ. Câu thơ “ngẩng đầu nhìn trăng sáng cúi đầu nhớ cố hương” nói riêng cùng bài thơ “tĩnh dạ tứ” nói chung và nhà thơ Lý Bạch sẽ còn mãi với bạn đọc Việt Nam và cả những bạn đọc nước ngoài. Hy vọng những tác phẩm khác của Lý Bạch cũng được sự đón nhận và đọc của các bạn yêu thơ Đường. Bài thơ “tĩnh dạ tứ” có lẽ được coi là bài thơ thành công nhất của ông trong sự nghiệp sáng tác thơ của mình bởi thế bài thơ được đưa vào chương trình học của học sinh Việt Nam như một bài học rèn về lối sống yêu quê hương và hãy trân trọng nơi chôn rau cắt rốn của mình khi đã trưởng thành.
Những câu hỏi liên quan
Hai câu thơ Đường sau nằm trong bài thơ nào ? “…Cử đầu vọng minh nguyệt Đê đầu tư cố hương” A. Phong Kiều dạ bạc B. Tịnh dạ tứ C. Vọng Lư sơn bộc bố D. Hồi hương ngẫu thư. Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh - Nội dung bài thơ, Hoàn cảnh sáng tác, Dàn ý phân tích tác phẩm được VnDoc sưu tầm và đăng tải nhằm giới thiệu Nội dung tác phẩm, Hoàn cảnh sáng tác nằm trong chương trình giảng dạy môn Ngữ văn lớp 7. Mời quý thầy cô cùng các bạn tham khảo tài liệu dưới đây. Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh - Lý Bạch
Lưu ý: Nếu bạn muốn Tải bài viết này về máy tính hoặc điện thoại, vui lòng kéo xuống cuối bài viết. Để giao lưu và dễ dàng chia sẻ các tài liệu học tập hay lớp 7, mời các bạn tham gia nhóm facebook Tài liệu học tập lớp 7. Nội dung bài thơ Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh- Phiên âm: Sàng tiền minh nguyệt quang, (Lý Bạch) - Dịch nghĩa: Ánh trăng sáng đầu giường, - Dịch thơ: Đầu giường ánh trăng rọi, (Tương Như dịch)
Đôi nét về tác giả Lí Bạch- Năm sinh - năm mất: 701 - 762 - Tự Thái Bạch, hiệu Thanh Liên cư sĩ, được mệnh danh là Thi Tiên - Quê quán: ở Tam Cúc - Cuộc đời:
- Đặc điểm thơ Lí Bạch:
Đôi nét về tác phẩm Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnhXuất xứ bài thơ Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh- Bản dịch thơ Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh được Tương Như dịch, in trong cuốn Thơ Đường, tập II, xuất bản năm 1987 bởi Nhà xuất bản văn học. Hoàn cảnh sáng tác bài thơ Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh- Cuộc đời Lí Bạch là những năm tháng phiêu bạc giang hồ, đi khắp nơi trong thiên hạ để thảo chí thăm thú. Tuy vậy, không lúc nào trong ông quên đi quê hương mình. Trong một đếm trăng sáng, nhìn khung cảnh trong đêm, nhà thơ tức cảnh sinh tình mà sáng tác bài thơ Tĩnh dạ tứ. Thể thơ bài thơ Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh- Bài thơ Cảm nghĩ đêm thanh tĩnh được viết bằng thể thơ ngũ ngôn tứ tuyệt cổ thể.
Phương thức biểu đạt bài thơ Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh- PTBĐ miêu tả và biểu cảm. Bố cục bài thơ Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh- Gồm 2 phần:
Giá trị nội dung bài thơ Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnhBài thơ thể hiện một cách nhẹ nhàng mà thấm thía tình quê hương của một người sống xa nhà, xa quê hương trong cảnh đêm trăng thanh tĩnh. Giá trị nghệ thuật bài thơ Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh
Dàn ý phân tích bài thơ Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh1. Mở bài
2. Thân bài a. Hai câu thơ đầu:
- Tác giả đã dùng các từ "minh", "quang", "sương" để miêu tả hình ảnh ánh trăng ở phía trên đầu giường ngủ của mình → Đây là những chữ rất đắt, giúp khắc họa hình ảnh ánh trăng mang vẻ đẹp dịu êm, mơ màng, gợi lên cái khung cảnh yên tĩnh, tĩnh mịch của đêm trăng thanh. - Từ "sàng" giúp chúng ta nhận biết được:
→ Tuy đêm đã khuya đến vậy, nhưng nhà thơ vẫn còn thức để ngắm trăng - sự thao thức, băn khoăn không ngủ được. - Từ "nghi" và từ "sương" cùng xuất hiện trong câu thơ vô hình trung đã bổ sung nghĩa cho nhau, giúp câu thơ hoàn thiện hơn:
→ Chính vì ánh trăng phủ khắp vạn vật, khiến khắp chốn như phủ lên một màn sương trắng nên nhà thơ mới không phân rõ đâu là ánh trăng đâu là màn sương đêm. ⇒ Hai câu thơ đầu đã khắc họa khung cảnh đêm trăng rất thi vị, lãng mạn, huyền ảo, đẹp như ở chốn bồng lai. - Hai câu thơ đầu không chỉ tả cảnh mà còn tả tình: thông qua từ "ngỡ"
⇒ Hai câu thơ đầu vừa tả cảnh vừa tả tình. Đó là một đêm trăng đẹp huyền ảo với tâm trạng ngỡ ngàng, bâng khuâng của nhà thơ b. Hai câu thơ cuối:
- Từ "vọng" được sử dụng với 2 nét nghĩa:
→ Từ "vọng" đã diễn tả được nét tâm trạng nhớ thương về quê hương của nhà thơ. - Nhà thơ sử dụng phép đối giữa 2 hình ảnh: cử đầu - đê đầu → giúp cho câu thơ trở nên đăng đối, nhịp nhàng, đồng thời tạo được sự chuyển biến:
- Ở 2 câu thơ cuối, tình cảm của nhân vật trữ tình được thể hiện trực tiếp chứ không ẩn sau cảnh vật như 2 câu thơ đầu: "tư cố hương" - nỗi nhớ quê hương được bộc bạch trực tiếp, nhân vật trữ tình trong đêm khuya đã tự thổ lộ cõi lòng mình. → Trong đêm khuya, 1 mình đối diện với ánh trăng cô đơn, lạnh lẽo đã tạo cơ hội, tình hướng cho nhà thơ bộc bạch lòng mình - đây là thủ pháp quen thuộc của thơ trung đại: tức cảnh sinh tình. 3. Kết bài - Khái quát lại giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ:
- Cảm nhận của bản thân: Bài thơ thể hiện rõ phong cách thơ Lí Bạch Các tác phẩm tiêu biểu của Lý BạchBài thơ: Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng Phiên âm: Cố nhân tây từ Hoàng Hạc lâu, Dịch nghĩa: Bạn cũ từ biệt tại lầu Hoàng Hạc đi về phía tây, Dịch thơ: Bạn từ lầu Hạc lên đường Bài thơ: Tòng quân hành Phiên âm: Bách chiến sa trường toái thiết y, Dịch nghĩa: Đã đánh cả trăm trận nơi sa trường, giáp sắt mòn, Dịch thơ: Đánh trăm trận rách toe áo giáp Bài thơ: Thu tứ Phiên âm: Yên Chi hoàng diệp lạc, Dịch nghĩa: Ở Yên Chi lá vàng rơi Dịch thơ: Yên chi, non lá vàng bay, Bài thơ: Xuân tứ Phiên âm: Yên thảo như bích ty, Dịch nghĩa Cỏ Yên giống như tơ biếc Dịch thơ: Cỏ Yên biêng biếc tơ xanh ---------------------------------------------------------------- Như vậy là chúng tôi đã giới thiệu cho các bạn bài Bài thơ: Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh - Nội dung bài thơ, Hoàn cảnh sáng tác, Dàn ý phân tích tác phẩm. Mời các bạn tham khảo thêm đề thi học kì 1 lớp 7 từ tất cả các trường THCS trên toàn quốc của tất cả các môn Toán, Văn, Anh, Lý, Hóa, Sinh. Hy vọng rằng tài liệu lớp 7 này sẽ giúp ích trong việc ôn tập và rèn luyện thêm kiến thức ở nhà. Chúc các bạn học tốt và đạt kết quả cao trong kì thi sắp tới. Tài liệu tham khảo:
|
