Uống thuốc dị ứng trước khi ăn hải sản

Hải sản là thực phẩm chính trong các bữa ăn tại biển, đồng thời cũng là sở thích của nhiều người. Hải sản là những thức ăn bổ dưỡng, tốt cho cơ thể mà không làm tăng cân.

Đi kèm với đó là nguy cơ dị ứng hải sản luôn kề cận. Vì vậy, kiến thức xử trí và dùng thuốc khi bị dị ứng hải sản (DƯHS) là rất cần thiết. 

Hải sản dễ gây dị ứng

Hải sản là những thực phẩm quý, giàu chất dinh dưỡng nhưng cũng là nhóm thức ăn gây dị ứng nhiều nhất trong các trường hợp bị dị ứng thực phẩm. Nhiều loại hải sản có thể gây dị ứng như: cua, tôm, ghẹ, cá nhám, cá ngừ, sò, mực, ốc... Trường hợp nguy cơ cao dễ bị DƯHS là: trẻ em, người cao tuổi, người mắc một trong các bệnh dị ứng như: bệnh suyễn, chàm, phát ban, viêm mũi xoang dị ứng, viêm da cơ địa..., hoặc gia đình có nhiều người (bố mẹ, anh em) có cơ địa dị ứng.

Do hải sản có chứa nhiều loại protein bổ dưỡng nhưng cũng có những protein “lạ”, khi ăn vào cơ thể sẽ là những kháng nguyên thực sự. Những kháng nguyên này sẽ kích hoạt hệ thống miễn dịch của cơ thể gây dị ứng. Chất gây dị ứng có trong hải sản khi vào cơ thể sẽ gây ra phản ứng quá mẫn. Đầu tiên, cơ thể sản sinh ra một loại kháng thể chống lại chất gây dị ứng trong thức ăn. Nếu tiếp tục ăn, chất dị ứng sẽ thúc đẩy kháng thể này kết hợp với các tế bào của hệ miễn dịch để tạo ra histamin. Histamin sinh ra trong các tổ chức, cơ quan khác nhau sẽ gây nên những bệnh lý khác nhau (histamin phóng ra ở mũi, vòm miệng và họng sẽ làm hắt hơi, ngạt mũi, khó nuốt, khó thở; phóng ra ở ruột thì gây đau bụng, tiêu chảy; phóng ra trên da sẽ gây ngứa, mề đay...).

Biểu hiện của DƯHS rất đa dạng và thường xảy ra rất nhanh, thường chỉ sau khi ăn vài giờ, có người chỉ chục phút. Phản ứng dị ứng không phụ thuộc số lượng ăn nhiều hay ít mà phụ thuộc vào độ mẫn cảm của từng cá thể. Trường hợp dị ứng nhẹ thì nổi mề đay, ngứa, nôn nao khó chịu. Bình thường vài giờ sau, các triệu chứng sẽ giảm và hết dần. Cũng có trường hợp có các biểu hiện thần kinh như đau đầu, chóng mặt, ngất. Người bị nặng thì ngoài nổi ban và ngứa còn phù nề mặt, khó thở, nôn, đau quặn bụng, có cảm giác nóng rát vùng thượng vị, tiêu chảy... Các triệu chứng hô hấp như hắt hơi, ngạt, chảy nước mũi, khó thở kiểu hen, co thắt thanh quản. Biểu hiện dị ứng trên đường tiêu hóa như đau bụng, tiêu chảy, nôn mửa. Đặc biệt là sốc phản vệ khi có trụy tim mạch với các triệu chứng sốc như da tái lạnh, mạch nhanh nhỏ, nổi vân tím, tụt huyết áp... Các trường hợp tối cấp như co thắt thanh quản, sốc phản vệ có thể gây tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.


Người có cơ địa dị ứng cần cẩn trọng khi ăn hải sản.

Cách ăn hải sản an toàn

Biện pháp phòng ngừa DƯHS tốt nhất là ăn chín uống sôi. Tuyệt đối tránh ăn cá mực hoặc các loại cá biển còn sống, tái hay chưa nấu chín, nhất là cá hồi, cá mòi, cá thu... Không ăn hải sản đã chế biến từ lâu. Không ăn tôm, cua, sò, hến chết. Đặc biệt là cua chết càng lâu thì lượng histamin sinh ra càng nhiều, khi ăn vào càng dễ bị dị ứng, ngộ độc. Không ăn hải sản cùng với thực phẩm giàu vitamin C vì hải sản chứa hàm lượng lớn asen pentavenlent. Bình thường những chất này không gây hại cho cơ thể, nhưng nếu ăn kèm với lượng lớn thực phẩm giàu vitamin C thì asen pentavenlent sẽ chuyển hóa thành asen trioxide (thường gọi là thạch tín) gây ngộ độc thạch tín cấp tính, nếu nghiêm trọng có thể nguy hiểm đến tính mạng. Hải sản vốn dĩ đã có sẵn tính hàn, do đó khi ăn tốt nhất nên tránh ăn kèm với những thực phẩm mang tính hàn khác (như: rau muống, dưa chuột, dưa hấu, lê, những đồ uống có gas, nước lạnh...) dễ gây cảm giác khó chịu, đầy bụng, khó tiêu. Không nên ăn các hải sản được đánh bắt ở vùng có thủy triều đỏ có thể mang tảo độc và gây ngộ độc, đặc biệt các loài động vật thân mềm có hai mảnh vỏ (như trai, sò, ngao,...)

Khi ăn những món hải sản lạ thì nên thử từng ít một. Đặc biệt cẩn trọng với trẻ em do hệ miễn dịch của trẻ chưa hoàn chỉnh, vì thế nguy cơ dị ứng, ngộ độc của bé cũng cao hơn. Tuyệt đối không cho bé thử những loại hải sản lạ. Ngay cả với những loại hải sản thông thường, cha mẹ cũng chỉ nên cho bé tập ăn thử một ít, nếu sau đó thấy an toàn mới ăn tăng lên. Với người có cơ địa dị ứng, cũng cần cẩn trọng khi ăn hải sản.

Làm gì khi bị dị ứng hải sản?

Dị ứng hải sản chỉ xảy ra trên một số ít người có cơ địa không tiếp nhận những loại thực phẩm này. Tuy nhiên để đề phòng dị ứng hải sản, những người đã bị dị ứng với loại nào thì nên tránh dùng lại. Sau khi có các biểu hiện của dị ứng, việc đầu tiên cần làm khi bị DƯHS là gây nôn, để loại bỏ các chất dị ứng trong thức ăn không phóng thích vào cơ thể thêm nữa. Trường hợp nặng phải đưa ngay người bệnh đến bệnh viện để dùng các loại thuốc chống dị ứng và điều trị thích hợp. Đặc biệt, không được sử dụng bừa bãi các loại thuốc chống dị ứng mà chưa có chỉ định của bác sĩ. Mỗi ngày nên uống từ 1,5-2l nước sẽ làm giảm các triệu chứng về dị ứng, dặc biệt là dị ứng hải sản. Không những thế nước còn giúp thanh lọc cơ thể, giúp bạn khỏe khoắn, tươi vui mỗi ngày.

Việc dùng thuốc khi bị DƯHS nhằm giảm nhẹ hoặc mất các triệu chứng dị ứng, quan trọng nhất là chống phản ứng phản vệ.

Đối với một phản ứng dị ứng nhẹ (mày đay cấp, ngứa, chảy nước mũi, hắt hơi...), chỉ cần dùng thuốc kháng histamin như: phenergan, cetirizin, chlopheniramin, loratadin... để giảm triệu chứng. Về ngoài da có thể bôi kem dịu da, chống ngứa có methol, phenol, sulfat kẽm, nhưng bệnh nhân phải không gãi vì càng gãi càng tăng ngứa, tăng sẩn nề.

Với các biểu hiện DƯHS nặng hơn thì cần phối hợp thuốc kháng histamin như trên để loại bỏ nhanh các triệu chứng dị ứng kết hợp vài loại thuốc uống hoặc tiêm, truyền, theo chỉ định của bác sĩ.

(Nguồn: suckhoedoisong.vn)

Hải sản là nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng, bổ dưỡng cho sức khỏe nhưng rất dễ gây dị ứng. Các triệu chứng của dị ứng hải sản cũng rất khác nhau tùy theo cơ địa của từng người, thậm chí là nguy hiểm tới tính mạng. Để ăn hải sản đúng cách, khám phá nguyên nhân và cách chữa trị cùng VinID ngay nhé!

1. Nguyên nhân gây dị ứng hải sản

Triệu chứng dị ứng hải sản là phản ứng bất thường của cơ thể (sốc phản vệ) khi hấp thụ một lượng lớn protein trong hải sản. Các triệu chứng này không thuộc vào khẩu phần ăn mà tùy thuộc vào độ nhạy cảm của cơ địa từng người.

Uống thuốc dị ứng trước khi ăn hải sản
Dị ứng hải sản đến từ sốc phản vệ với các chất histamin

Những phản ứng nhạy cảm này có thể xuất phát từ 3 nguyên nhân:

  • Lượng protein bổ dưỡng trong hải sản đôi khi khác lạ với cơ thể, hệ miễn dịch coi đó là chất có hại, sẽ kích hoạt phản ứng gây dị ứng.
  • Hoặc lượng đạm trong hải sản là kháng nguyên không đầy đủ, khi kết hợp với nhóm “quyết định kháng nguyên” sẵn có trong cơ thể gây nên các triệu chứng dị ứng.
  • 1 số loại hải sản nhất định có chứa hợp chất histamin, khi hấp thụ vào cơ thể gây dị ứng. Trong trường hợp nặng có thể dẫn đến ngộ độc histamin.

2. Các triệu chứng khi bị dị ứng hải sản

Dị ứng hải sản biểu hiện ở nhiều triệu chứng với mức độ nặng nhẹ khác nhau. Chất histamin và các hóa chất giải phóng từ hải sản dẫn đến các triệu chứng dị ứng như sau:  

Uống thuốc dị ứng trước khi ăn hải sản
Biểu hiện dị ứng khác nhau tùy cơ địa tùng người
  • Biểu hiện ngoài da phổ biến: mẩn đỏ, môi/mặt sưng, phát ban, ngứa ran hoặc chàm,…
  • Biểu hiện thần kinh: đau đầu, choáng, thậm chí là ngất xỉu, hôn mê,…
  • Biểu hiện tổn thương niêm mạc: phù nề, niêm mạc mắt, mũi,… 
  • Biểu hiện hô hấp: chảy nước mũi, thở khò khè hay co thắt thanh quản.
  • Biểu hiện đường tiêu hóa: đầy bụng, tiêu chảy, buồn nôn,…

Đặc biệt, các triệu chứng tối cấp có thể xảy ra như da tái đi, nổi vân tím, tụt huyết áp. Trong trường hợp khẩn cấp như vậy, nếu không được đưa đến cơ sở y tế kịp thời có thể dẫn đến nguy hiểm tới tính mạng.

Nếu gia đình đã có người bị dị ứng với hải sản, khả năng cao các thế hệ sau này có thể có những phản ứng dị ứng tương tự. Các biểu hiện dị ứng thường xuất hiện ở người lớn nhiều hơn trẻ em.

3. Cách xử lý khi bị dị ứng hải sản

Những cơ địa nhạy cảm với các chất có trong hải sản cần lưu ý 1 số biện pháp tạm thời để xử lý khi cần thiết.

  • Nếu bạn dị ứng với loại hải sản nào, tốt nhất bạn nên ngừng ăn loại đó ngay lập tức.
  • Khi gặp người thân hoặc người có biểu hiện dị ứng hải sản, việc cấp thiết cần làm là thực hiện các kích thích gây nôn để nhanh chóng đẩy các phần thức ăn gây dị ứng ra khỏi cơ thể.   
Uống thuốc dị ứng trước khi ăn hải sản
Nước chanh mật ong ấm giúp giảm các biểu hiện dị ứng
  • Nếu có những biểu hiện dị ứng từ nhẹ đến vừa, bạn có thể pha chút mật ong nguyên chất cùng nước ấm. Mật ong có tác dụng kháng khuẩn, các vitamin giúp giảm mẩn ngứa từ dị ứng hữu hiệu. Nếu bạn dị ứng với tôm, chỉ cần 1 cốc nước chanh ấm, tình trạng dị ứng sẽ giảm nhanh chóng.
  • Nếu có những triệu chứng ngoài da như nổi mẩn đỏ, phát ban hay đầy bụng, tiêu chảy khi ăn hải sản, hãy thái vài lát gừng nhỏ pha cùng nước nóng để các tinh chất trong gừng tỏa ra. Để nguội bớt 1 chút rồi uống, biểu hiện mẩn ngứa sẽ dịu đi nhanh chóng.
  • Nên uống nhiều nước mỗi ngày (từ 1.5 lít đến 2 lít nước/ngày) để thanh lọc cơ thể, thải độc, làm giảm các triệu chứng dị ứng hải sản hữu hiệu.
  • Triệu chứng dị ứng ngoài da nhẹ đến vừa, chỉ cần sử dụng kem bôi ngoài da chứa các chất menthol, phenol, sulfat kẽm. Kết hợp uống kèm thuốc kháng histamin như phenergan, cetirizin, chlorpheniramine, loratadin… để giảm nhẹ tình trạng mẩn ngứa, chảy nước mũi, hắt hơi,…
  • Khi bị dị ứng hải sản, không nên gãi hoặc chà xát vào các vết mẩn sẽ làm tình trạng ngứa, sẩn nề nghiêm trọng hơn.
  • Đối với các biểu hiện dị ứng nặng, người nhà cần đưa bệnh nhân đến các địa chỉ y tế hay bệnh viện gần nhất để uống các loại thuốc chống dị ứng phù hợp. Không được tự ý uống thuốc chống dị ứng mà chưa có chỉ định của bác sĩ. 
  • Các trường hợp tối cấp cần kết hợp cùng thuốc kháng histamin hoặc tiêm, truyền nước theo chỉ định của bác sĩ để triệu chứng dị ứng giảm nhanh chóng. 

4. Lưu ý ăn hải sản đúng cách, an toàn

  • Không nên ăn hải sản tái sống: Tuyệt đối không được ăn tôm, mực hay các loại cá biển tái, chưa chế biến chín hoặc đã chế biến quá lâu. Hải sản để lâu, lượng histamin càng cao, ăn vào dễ bị ngộ độc hơn.
  • Tuyệt đối không kết hợp ăn hải sản với vitamin C: Hàm lượng lớn asen pentavenlent trong hải sản khi kết hợp với vitamin C sẽ bị biến chất, chuyển hóa thành ngộ độc thạch tín cấp tính. Nghiêm trọng hơn có thể dẫn đến nguy hiểm tính mạng.
Uống thuốc dị ứng trước khi ăn hải sản
Chỉ nên ăn hải sản uy tín và được nấu chín hoàn toàn
  • Không ăn hải sản kèm các nguồn thực phẩm tính hàn: Không nên chế biến hải sản cùng thực phẩm tính hàn như rau muống, dưa leo hay đồ uống có gas, trái cây như lê, dưa hấu. Ăn vào sẽ gây đầy bụng, khó tiêu, tiêu chảy.
  • Không nên ăn hải sản ở vùng có thủy triều đỏ: Ở khu vực này, hải sản rất có thể mang tảo độc, dễ gây ngộ độc mạnh. Đặc biệt, với những loại hải sản lạ, bạn hãy thử từng chút một để xem phản ứng.
  • Cẩn trọng khi cho trẻ em ăn hải sản: Hệ tiêu hóa của trẻ em còn non trẻ, yếu nên nguy cơ ngộ độc cũng khá cao. Các phụ huynh nên tập cho bé ăn hải sản từng chút một để bảo đảm an toàn.
  • Lựa chọn hải sản chất lượng tại điểm bán uy tín: Tránh mua hải sản tại các nhà hàng không uy tín hoặc các chợ thủy hải sản, nhất là các loại hải sản lạ. Cẩn trọng và tỉnh táo khi đọc nhãn thực phẩm chứa thành phần không rõ ràng.

5. Giải đáp xoay quanh vấn đề dị ứng hải sản

Dị ứng hải sản bao lâu thì khỏi?

Phản ứng dị ứng của mỗi người rất đa dạng tùy theo cơ địa từng người cũng như cách chăm sóc sau dị ứng. Các biểu hiện thường kéo dài trong 1 vài tiếng hoặc nhiều hơn từ 2 – 3 ngày, nặng hơn có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng tùy tình trạng.

Ăn uống gì khi bị dị ứng hải sản?

Uống thuốc dị ứng trước khi ăn hải sản
Lựa chọn đồ ăn thanh đạm, dễ tiêu hóa khi bị dị ứng

Nên lựa chọn đồ ăn thanh đạm, dễ tiêu hóa như khoai tây, bánh mì thay vì các loại thịt, cá, trứng, sữa dễ gây nguy cơ dị ứng cao. Tránh ăn những thực phẩm cay nóng, các đồ uống kích thích.

Đối với tình trạng nôn mửa, bạn nên hấp thu nhiều nước, các chất điện giải bằng cách uống oresol để giảm kích thích dạ dày.

Hải sản giàu đạm, giàu dinh dưỡng tuy nhưng đây cũng là nhóm thực phẩm khiến nhiều người dị ứng hơn cả. Dị ứng hải sản là hiện tượng phổ biến nhưng không phải ai cũng biết cách xử lý kịp thời. Hy vọng những kiến thức chia sẻ cùng VinID sẽ giúp bạn ăn hải sản khoa học, đúng cách.

Uống thuốc dị ứng trước khi ăn hải sản