Vi khuẩn clostridium botulinum là gì

C.botulinum lần đầu tiên được công nhận và phân lập vào năm 1895 bởi Emile Van Ermengem, từ một vụ bùng phát bệnh ngộ độc thức ăn do sử dụng giăm bông nhiễm độc tố vi khuẩn C.botulinum.

Trong tự nhiên, các bào tử của vi khuẩn C.botulinum phổ biến và có khả năng sống sót cao ở trong đất và bụi, được tìm thấy trong đát vườn, nghĩa trang, bùn, phân động vật tươi hoặc đã ủ, đường tiêu hóa của động vật.

Vi khuẩn C.Botulinum

2. Độc tố Botulinum xuất hiện ở đâu? Botulinum là độc tố mạnh nhất từng biết đến với liều lượng gây chết người (khoảng 1.2-1.3 ng/kg khi tiêm và 10-13 ng/kg khi hít vào). Có 7 loại độc tố Botulinum chính là A, B, C, D, E ,F, G. Trong đó, A và B có khả năng gây bệnh cho người, chiếm 98.7% các trường hợp.

Độc tố Botulinum trở thành mối nguy hiểm cho sức khỏe cộng đồng khi thực phẩm đóng hộp trở thành ngành công nghiệp phát triển và lan rộng.

Độc tố Botulinum được công nhận an toàn và hiệu quả để tạo thuốc Botox được sử dụng trong mỹ phẩm từ năm 1989 do Richard Clack, một bác sĩ thẩm mỹ từ Sacramento.

Độc tố Botulinum được ứng dụng trong thẩm mỹ

3. Nguyên nhân nhiễm độc tố Botilinum Trẻ sơ sinh trong 12 tháng tuổi đang tạo hệ vi sinh đường ruột nên rất dễ nhiễm C. botulinum từ môi trường. Mật ong được xác định là một yếu tố phổ biên gây nguy cơ ngộ độc cho trẻ sơ sinh (chiếm 1/5 các ca nhiễm C. botulinum ở Anh).

1. Thực phẩm

Nguy cơ ngộ độc Botulinum từ thực phẩm đóng hộp

Vi khuẩn C.botulinum phổ biến trong môi trường nên có thể lây nhiễm qua các khâu sản xuất, vận chuyển, bảo quản và sử dụng thực phẩm. Đặc biệt là các lọai thực phẩm đóng hộp như: sữa bột, pho mát, xúc xích, lạp xưởng, thực phẩn lên men yếm khí.

Các thực phẩm đóng hộp thường sử dụng nitric để ức chế độc tố botulinum. Các thực phẩm đóng hộp được chế biến thô sơ rất dễ nhiễm khuẩn C. botulinum.

2. Vết thương Vết thương nhiễm vi khuẩn C. botulinum sẽ tiết độc tố vào máu từ các vết thương hở. Trường hợp này phổ biến từ những năm 1990 ở những người nghiện ma túy và tiêm chích heroin vào da.

Một số trường hợp hiếm hoi người được phát hiện bị nhiễm độc tố Botulinum do sử dụng mỹ phẩm chứa Botox không phù hợp.

4. Biểu hiện và khuyến nghị điều trị độc tố Botulinum

Các triệu chứng ngộ độc Botulinum thường xuất hiện trong khoảng 12-36 giờ (thức ăn có sẵn độc tố), khoảng 3-10 ngày sau (thức ăn có nha bào vi khuẩn C. botulinum).

Độc tố Botulinum phân cắt các protein cần thiết để kích hoạt thần kinh khiến các tế bào không giải phóng được các túi chứa chất dẫn truyền thần kinh làm ngừng tín hiệu thần kinh dẫn đến tê liệt. Thời gian ủ bệnh càng ngắn độc tố càng nhiều và nguy cơ tử vong càng cao.

Biểu hiện ban đầu của bệnh: cảm thấy mệt mỏi, buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy. Khi độc tố xâm nhập sâu hơn, có các triệu chứng: Nhìn mờ, sụp mí mắt, liệt mềm 2 bên mặt, gây khó nuốt hoặc khó nói.Người nhiễm độc tố Botulinum hoàn toàn tỉnh táo và không có triệu chứng sốt.

Giai đoạn cuối, chất độc có thể lan rộng, làm tê liệt các cơ, đặc biệt là tê liệt cơ ngực gây suy hô hấp dẫn đến tử vong.

Khuyến nghị điều trị cụ thể được xem xét trên từng nhóm bệnh nhân có mức độ khác nhau.

Chăm sóc hỗ trợ là cơ sở điều trị chính với ngộ độc độc tố botulinum, phải theo dõi sát tình trạng hô hâp thông qua theo dõi thường xuyên nhịp thở, độ bão hòa oxy.

Ngoài ra, cần đánh giá bệnh nhân về mức độ phản xạ yết hầu và ho, kiểm soát tiết dịch họng thanh quản để có biện pháp xử lý y tế thích hợp.

5. Cách phòng tránh nhiễm độc tố Botulinum Không ăn thực phẩm đóng hộp nếu hộp đựng của nó bị phồng lên hoặc nếu thực phẩm có mùi hư hỏng. Vi khuẩn C. botilinum có thể chịu được nhiệt độ cao trong thời gian dài nhưng độc tố sẽ bị phá hủy nhanh chóng bởi nhiệt.

Vì vậy, người sử dụng có thể loại bỏ độc tố botulinum bằng cách hâm nóng thực phẩm ở nhiệt độ hơn 85℃ trong hơn 5 phút. Đối với trường hợp ngộ độc botulinum ở trẻ do ăn mật ong có thể được ngăn ngừa bằng cách không cho trẻ nhũ nhi ăn mật ong.

Độc tố botulinum được tạo ra bởi vi khuẩn Clostridium botulinum và đôi khi bởi những dòng vi khuẩn Clostridium butyricum và Clostridium baratii.

Ngộ độc botulinum là một bệnh hiếm gặp nhưng nghiêm trọng vì độc tố tấn công vào các dây thần kinh của cơ thể gây khó thở, tê liệt cơ hay thậm chí tử vong.

Độc tố botulinum được tạo ra bởi vi khuẩn Clostridium botulinum và đôi khi bởi những dòng vi khuẩn Clostridium butyricum và Clostridium baratii. Vi khuẩn được tìm thấy tự nhiên ở nhiều nơi, nhưng chúng hiếm khi gây bệnh cho người. Những vi khuẩn này tạo ra bào tử giúp chúng tồn tại trong môi trường, ngay cả trong điều kiện khắc nghiệt. Các bào tử thường không gây bệnh cho người nhưng trong những điều kiện nhất định, những bào tử này có thể phát triển và tạo ra chất độc rất nguy hiểm.

Điều kiện nào phát sinh độc tố botulinum?

Điều kiện để bào tử phát triển và sinh độc tố là: Môi trường ít hoặc không có oxy, lượng axit thấp, đường, muối thấp, ở một nhiệt độ, lượng nước nhất định. Do đó, ở những thực phẩm đóng hộp, bảo quản hoặc lên men tại nhà không đúng cách có thể tạo điều kiện thích hợp cho các bào tử phát triển và tạo ra độc tố botulinum. Khi ăn những thực phẩm này có thể dẫn đến tình trạng ngộ độc.

Ngoài ngộ độc thực phẩm, botulinum còn gây ra các loại ngộ độc khác như: Ngộ độc ở trẻ sơ sinh (khi bào tử của vi khuẩn xâm nhập, phát triển vào ruột của trẻ và sinh ra độc tố gây bệnh); Ngộ độc vết thương (khi bào tử xâm nhập vào vết thương từ tiêm chích ma túy, tai nạn xe, … và tạo ra độc tố); Ngộ độc do điều trị (khi tiêm quá nhiều độc tố botulinum, ví dụ thẩm mỹ); Ngộ độc ruột ở người trưởng thành (tương tự như ngộ độc ở trẻ sơ sinh).

Triệu chứng của ngộ độc botulinum là gì?

Tất cả các triệu chứng của ngộ độc botulinum đều do tê liệt cơ gây ra bởi độc tố. Nếu không được điều trị, bệnh có thể tiến triển xấu dẫn đến tê liệt hoàn toàn một số cơ như cơ hô hấp, các cơ ở cánh tay, chân và thân. Trong bệnh ngộ độc thực phẩm, các triệu chứng thường bắt đầu từ 18 đến 36 giờ sau khi ăn thực phẩm bị ô nhiễm.

-Các dấu hiệu và triệu chứng của ngộ độc botulinum có thể bao gồm: Khó nuốt, yếu cơ, nhìn đôi, sụp mí mắt, mờ mắt, nói lắp, khó thở, khó cử động mắt. Bên cạnh đó, các dấu hiệu và triệu chứng trong ngộ độc thực phẩm cũng có thể có bao gồm: Nôn mửa, buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy.

-Các dấu hiệu và triệu chứng ở trẻ sơ sinh có thể bao gồm: Táo bón, bú kém, sụp mí mắt, chậm phản ứng với ánh sáng, khuôn mặt ít biểu cảm hơn bình thường, tiếng khóc yếu nghe khác với bình thường, khó thở.

Lưu ý: Người bị ngộ độc botulinum có thể không có tất cả các triệu chứng này cùng một lúc. Nếu có các triệu chứng ngộ độc botulinum, hãy đến ngay cơ sở y tế để được điều trị kịp thời.

Làm thế nào để phòng ngừa ngộ độc botulinum?

Để phòng chống ngộ độc do botulinum, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) khuyến cáo:

1. Trong sản xuất, chế biến phải dùng những nguyên liệu bảo đảm an toàn thực phẩm, tuân thủ theo đúng yêu cầu quy định về vệ sinh trong quy trình sản xuất. Trong sản xuất đồ hộp, phải chấp hành chế độ khử khuẩn một cách nghiêm ngặt;

2. Chỉ sử dụng các sản phẩm thực phẩm, nguyên liệu thực phẩm có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, tuyệt đối không sử dụng các sản phẩm đóng hộp đã hết hạn sử dụng, bị phồng, bẹp, biến dạng, hoen gỉ, không còn nguyên vẹn hoặc có mùi vị, màu sắc thay đổi khác thường.

Thực hiện ăn chín, uống sôi. Ưu tiên ăn các thực phẩm mới chế biến, mới nấu chín.

Không nên tự đóng gói kín các thực phẩm và để kéo dài trong điều kiện không phải đông đá. Với các thực phẩm lên men, đóng gói hoặc che đậy kín theo cách truyền thống (như dưa muối, măng, cà muối...) cần đảm bảo phải chua, mặn. Khi thực phẩm hết chua thì không nên ăn.

3. Khi xuất hiện các triệu chứng ngộ độc Botulinum, cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

vi khuẩn Clostridium botulinum gây bệnh gì?

Độc tố botulinum được tạo ra bởi vi khuẩn Clostridium botulinum và đôi khi bởi những dòng vi khuẩn Clostridium butyricum và Clostridium baratii. Ngộ độc botulinum là một bệnh hiếm gặp nhưng nghiêm trọng vì độc tố tấn công vào các dây thần kinh của cơ thể gây khó thở, tê liệt cơ hay thậm chí tử vong.

Vi khuẩn botulinum chết ở nhiệt độ bao nhiêu?

Bào tử botulinum không độc, nhưng lại rất bền với nhiệt, phải 120 độ C mới chết. Thực phẩm nào ít nhiều cũng có bào tử botulinum. Vô hại nếu chúng ta cứ thế ăn. Nhưng nếu đưa thực phẩm đó vào môi trường kỵ khí (hút chân không hay đóng hộp) thì bào tử sẽ "nảy mầm" thành vi khuẩn.

Ai là người phát hiện ra vi khuẩn Clostridium botulinum?

Vi khuẩn Botulinum (Clostridium Botulinum, viết tắt C. botulinum) là một loại vi khuẩn gram dương hình que, kỵ khí nên chỉ có thể phát triển trong môi trường thiếu oxy. Năm 1895, lần đầu tiên vi khuẩn C. botulinum được công nhận và phân lập bởi Emile Van Ermengem khi phát hiện nhóm bệnh ngộ độc sau ăn giăm bông.

Clostridium botulinum là vi khuẩn có đặc điểm gì?

Clostridium botulinum (C. botulinum) là một vi khuẩn Gram dương, có hình thái bào tử hình que, sống kỵ khí, di chuyển được, có khả năng sản xuất các độc tố botulinum khi sinh bào tử trong môi trường yếm khí. Bệnh do vi khuẩn C. Botulinum lưu hành trên toàn cầu.