Vì sao bệnh tiểu đường gây biến chứng gì

Hầu hết những người mắc bệnh tiểu đường sau khi khỏi đều có những biến chứng nguy hiểm. Cùng tìm hiểu về biến chứng bệnh tiểu đường và cách giải quyết.

Vì sao mắc bệnh tiểu đường (đái tháo đường)

Bệnh tiểu đường (đái tháo đường) là 1 căn bệnh âm thầm phát triển trong cơ thể chúng ta. Khi bệnh có biểu hiện bên ngoài thì lúc đó bệnh đã nặng rồi, vì vậy cần lưu ý những thay đổi sức khỏe dù là nhỏ nhất để có thể phát hiện và điều trị kịp thời.

Bản chất của bệnh tiểu đường: là bệnh rối loạn chuyển hóa chất đường trong cơ thể do tuyến tụy không tự sản xuất được insulin hoặc tế bào mất khả năng sử dụng insulin có sẵn trong cơ thể dẫn đến biểu hiện lượng đường trong máu luôn cao hơn ở mức bình thường.

Tiểu đường được chia làm 3 loại chính:

Đái tháo đường type 1: Chiếm 5 – 10% tổng số người mắc bệnh đái tháo đường. Nguyên nhân gây ra bệnh là do tuyến tụy không thể sản xuất insulin, bệnh thường do yếu tố di truyền gây nên. Độ tuổi thường gặp mắc căn bệnh này: dưới 20 tuổi.

Bởi vì các tế bào tuyến tụy sản xuất insulin bị phá hủy. Những người mắc bệnh đái tháo đường type 1 phải sống suốt đời với thuốc vì phải tiêm insulin thường xuyên. Vì tiểu đường type 1 là căn bệnh di truyền, không thể phòng ngừa được nên bên cạnh việc tiên insulin. Người bệnh cần chú ý đến chế độ ăn uống và tập thể dục đều đặn.

>>> Xem thêm: Cách phòng và kiểm soát bệnh tiểu đường.

Đái tháo đường type 2: Chiếm khoảng 90-95% số bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường. Độ tuổi thường gặp là trên 40 tuổi. Nguyên nhân của bệnh tiểu đường type 2 là do cơ thể không sản xuất đủ insulin hoặc cơ thể không đáp ứng với insulin như bình thường. Đa số người bệnh mắc bệnh này là do lối sống không lành mạnh: ít vận động, thừa cân va không tập thể dục.

Bệnh đái tháo đường type 2 thường ít triệu chứng, thường khi phát hiện ra bệnh thì đã thành các biến chứng nguy hiểm. Đa số các trường hợp phát hiện khi bệnh là do tình cờ đi xét nghiệm máu  trước khi mổ hoặc có biến chứng nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não, nhiễm trùng da kéo dài. Bệnh nhân nữ hay bị ngứa vùng kín do nhiễm nấm âm hộ, bệnh nhân nam bị liệt dương.

Đái tháo đường thai kỳ

Đái tháo đường thai kỳ: Chiếm khoảng 4% trong số phụ nữ mang thai. Bệnh thường xuất hiện ở phụ nữ mang thai tuần 24 – 28 và sẽ tự khỏi sau sinh. Tuy nhiên, nếu không được điều trị kịp thời sẽ gây ảnh hưởng xấu đến mẹ và thai nhi.

Khác với bệnh tiểu đường type 1 và 2, bệnh tiểu đường thai kỳ sẽ biến mất sau khi em bé được sinh ra. Nếu một người phụ nữ mắc bệnh tiểu đường thai kỳ trong thời gian mang thai đầu tiên Đến lượt thời kỳ mang thai lần 2 cô ấy có nguy cơ mắc bệnh một lần nữa và có thể phát bệnh tiểu đường type 2 sau khi sinh em bé xong. Phụ nữ mang thai ở tuổi càng cao càng có nguy cơ mắc tiểu đường thai kỳ.

Những biến chứng bệnh tiểu đường 

1. Hư răng

Bệnh gây tổn thương đến nếu do đóng vôi, nhiễm trùng, miệng lưỡi hay khô và hôi miệng. Bệnh nhân cần đi khám răng định kỳ thường xuyên, đánh răng cho kỹ và không được hút thuốc lá.

2. Hư mắt (diabetic retinopa-thy)

Khi lượng đường trong máu cao, mắt sẽ bị mờ. Nếu không có biện pháp khắc phục hạ đường huyết ngay hoặc để lâu dài. Những mạch máu nhỏ trong mắt dễ bị nghẽn và bị bể trong lòng mắt dẫn đến mù lòa. Những năm đầu vừa mới bị tiểu đường thường không có triệu chứng, nhưng bạn cũng phải thường xuyên khám mắt định kỳ mỗi năm để có thể phát hiện sớm những thay đổi retina để chữa trị đúng cách.

3. Hư thận (diabetic nephropa-thy)

Đường lưu thông trong máu cao lâu ngày gây tác động xấu, làm hư các mạch máu nhỏ dẫn đến hư thận. Khi thận hư, bệnh nhân sẽ cảm thấy mệt mỏi, người bị phù, khó thở do chất độc không được đào thải ra khỏi cơ thể. Một khi thận hư hoàn toàn thì chỉ còn cách là dùng máy lọc thận để duy trì tính mạng. Bệnh nhân luôn nhớ dùng thuốc để giữ cho lượng đường càng gần mức bình thường càng tốt, chỉ số huyết áp dưới 130/80, ăn nhạt và hạn chế ăn chất đạm.

4. Tai biến mạch máu

Khi mắc bệnh tiểu đường cùng với mỡ máu, huyết áp cao, bệnh nhân rất dễ bị nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não làm liệt nửa người. Nguyên nhân chính do mỡ, đường trong máu cao, lâu ngày làm tắc nghẽn các động mạch khiến cho máu không lưu thông đến các bộ phận trong cơ thể để nuôi dưỡng chúng. Khi có những triệu chứng như: khó thở, mệt, đổ mồ hôi, đau ngực khi làm việc nặng. Bàn chân lạnh tím, hay đau bắp vế chân khi đi bộ thì nên đi khám xét nghiệm ngay lập tức. Phương pháp tập thể dục thể thao mỗi ngày, chế độ ăn uống thích hợp, không hút thuốc.. là một trong những cách hữu hiệu để đẩy lùi căn bệnh này.

5. Ðau hệ thống thần kinh (diabetic neuropathy) gồm có 2 loại:

Peripheral neuropathy: đây là nguyên nhân gây nên lở loét chân, dẫn đến phải cắt cụt chi của bệnh nhân tiểu đường. Tiểu đường càng lâu thì càng dễ bị, bắp thịt bị teo, yếu dần, khó cử động. Vì do tê, mất cảm giác nên khi đạp phải vật nhọn hoặc cọ sát đôi giày chật. Bệnh nhân không có cảm giác gì, nên dẫn đến nhiễm trùng và có thể bị cưa chân. Vì vậy, người bệnh tiểu đường phải kiểm soát bàn chân mỗi tối trước khi đi ngủ. Hãy mặc quần thoải mái và nên tham khảo bác sĩ khi có các triệu chứng lạ.

Autonomic neuropathy: Bệnh nhân sẽ bị xáo trộn nhịp tim, huyết áp chạy không đúng gây ra chứng chóng mặt (postural hypotension), tiêu chảy táo bón bất thường, buồn nôn mửa, đi tiểu khó khăn, khô âm đạo và nhất là bị chứng liệt dương. Bệnh nhân liệt dương bây giờ đỡ khổ hơn lúc trước nhiều, vì có thuốc chữa trị khá hiệu quả. Nên tham khảo với bác sĩ.

6. Bệnh ngoài da

Bệnh nhân dễ bị da khô do mất nước vì đi tiểu nhiều, ít mồ hôi vì đau giây thần kinh đặc biệt là mồ hôi nơi chân. Da bị ngứa ngáy làm bệnh nhân gãi, rách da. Từ đó làm nhiễm trùng, gây mụn nhọt. Bệnh nhân mập mạp thường hay bị nấm chỗ háng, nách và dưới vú nếu là đàn bà. Da bị nấm sẽ đỏ rát, có mụn nước, đau đớn, ngứa ngáy rất là khó chịu (candidiasis). Chúng ta phải để ý làn da nhất là ở phía dưới chân thường xuyên. Xem xét những chỗ bị đỏ, đổi màu, mọc mụt nước làm ngứa ngáy, đều có thể gây nhiễm trùng.

Khám xét nghiệm chỉ số đường huyết 6 tháng/ 1 lần hoặc trang bị máy đo đường huyết tại nhà là cách tốt nhất để phòng ngừa, phát hiện và điều trị bệnh kịp thời.

Bệnh tiểu đường và những thắc mắc thường gặp

Phòng khám Medic Sài Gòn tại Đà Nẵng.

97 Hải Phòng, Hải Châu, Đà Nẵng.

Hotline: 091.555.1519 – 0236.3616006

Bệnh tiểu đường là nhóm bệnh chuyển hóa gây ảnh hưởng đến khả năng sản sinh hoặc sử dụng insulin của cơ thể, hormone giúp chuyển hóa glucose thành năng lượng. Tiểu đường có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng về tim mạch, thận hoặc đột quỵ đối với người bệnh. Vậy bệnh tiểu đường ảnh hưởng thế nào tới cơ thể bạn?

1. Ảnh hưởng của tiểu đường tới cơ thể

Nếu không được kiểm soát tốt thì tiểu đường có thể gây tổn thương đến các cơ quan trong cơ thể, đặc biệt là tim - mạch máu, mắt, , hệ thần kinh, hệ tiêu hóa dạ dày - ruột và nướu răng.

Tuy nhiên trước tiên để hiểu rõ về cơ chế hoạt động của bệnh thì cần tìm hiểu hoạt động của insulin trong hệ nội tiết của cơ thể như sau:

• Tuyến tụy giúp sản xuất và phóng thích insulin để tạo ra năng lượng từ đường. Nếu tuyến tụy sản xuất ít hoặc thậm chí không sản xuất insulin thì cơ thể sẽ bị thiếu hụt insulin, lúc này cơ thể sẽ sử dụng hormon thay thế để chuyển hóa chất béo thành năng lượng nhưng đi kèm với đó sẽ tạo ra một lượng lớn các chất độc hại.
• Lượng axit và xeton tích tụ do quá trình trên sẽ dẫn tới tình trạng nhiễm ceton do bệnh tiểu đường là biến chứng nghiêm trọng biểu hiện bằng: khát nước nhiều, tiểu nhiều, mệt mỏi và hơi thở có thể có mùi thơm do nồng độ ceton trong máu cao. Nếu không điều trị, tình trạng này có thể dẫn tới mất ý thức hay thậm chí là tử vong.

Ảnh hưởng của tiểu đường đến hệ tim và mạch máu

• Người bị bệnh tiểu đường rất dễ có bệnh đi kèm về tim và liên quan đến mạch máu với nguy cơ cao gấp đôi so với người bình thường;
• Khái niệm “Bàn chân đái tháo đường” thể hiện tình trạng tổn thương mạch máu và thần kinh khiến nguy cơ cắt cụt bàn chân và ngón chân tăng lên gấp 10 lần người bình thường;
• Triệu chứng của các ảnh hưởng này thường không có dấu hiệu báo động cho đến khi bệnh nhân đau tim, đột quỵ hoặc da bàn chân đổi màu, hay chuột rút và giảm cảm giác;

Việc kiểm soát tiểu đường có thể giúp bệnh nhân tránh khỏi nguy cơ mắc các biến chứng này.

Ảnh hưởng của tiểu đường đến mắt

• Tiểu đường là nguyên nhân hàng đầu gây ra chứng mất thị giác ở người trưởng thành. Một số triệu chứng thường gặp có thể là: tăng nhãn áp, đục thủy tinh thể, bệnh võng mạc do các mạch máu nhỏ xuất hiện trong mắt;
• Thị lực ở bệnh nhân thường suy giảm hoặc mất đột ngột;

Chính vì vậy bệnh nhân tiểu đường cần được kiểm tra mắt thường xuyên và điều trị kịp thời để có thể ngăn ngừa tới 90% suy giảm thị lực do tiểu đường gây ra.

Thị lực ở bệnh nhân tiểu đường thường suy giảm hoặc mất đột ngột

Ảnh hưởng của tiểu đường đến thận

• Tiểu đường cũng là nguy cơ hàng đầu gây suy thận ở người trưởng thành, chiếm tới một nửa số trường hợp mắc bệnh;
• Triệu chứng bệnh ở giai đoạn khởi đầu thường là không rõ ràng hoặc khó nhận biết, giai đoạn sau khi thận đã suy thì có thể có phù ở chân và bàn chân;

Các thuốc hạ huyết áp nếu được chỉ định và kiểm soát bởi bác sĩ chuyên khoa có thể giúp giảm nguy cơ suy thận tới 33% ở người tiểu đường.

Ảnh hưởng của tiểu đường đến hệ thần kinh

• Lượng đường trong máu tăng cao ở bệnh nhân tiểu đường có thể gây hại đến hệ thần kinh;
• Đau thần kinh ngoại vi do tiểu đường có thể gây đau, nóng rát hoặc mất cảm giác ở bàn chân, thường xuất phát từ các ngón chân, có thể ảnh hưởng đến tay và các bộ phận khác;
• Đau thần kinh tự chủ xuất phát từ tổn thương thần kinh có chức năng kiểm soát nội tạng của cơ thể. Tình trạng này dẫn đến các triệu chứng về tình dục, liệt dạ dày hoặc không cảm nhận được bàng quang, chóng mặt, ngất xỉu.

Ảnh hưởng của tiểu đường đến răng

• Người bị bệnh tiểu đường có nguy cơ mắc các bệnh về răng lợi cao hơn so với người bình thường;
• Nướu răng dễ chảy máu, sưng và đỏ tấy do các tác động thường ngày;

Người bệnh tiểu đường cần có thói quen chăm sóc răng miệng thường tốt và đi nha sĩ thường xuyên để kiểm soát tình trạng này

Người bệnh tiểu đường cần có thói quen chăm sóc răng miệng thường tốt và đi nha sĩ thường xuyên để kiểm soát tình trạng răng miệng

2. Bệnh tiểu đường có những biến chứng gì?

Các biến chứng của bệnh tiểu đường được phân làm 2 nhóm: cấp tính và mạn tính.

Các biến chứng cấp tính gồm có:

• Hạ đường huyết: Bệnh nhân đói cồn cào, uể oải, mệt mỏi, chân tay bủn rủn, vã mồ hôi và choáng váng, tim đập nhanh. Khi đó lượng đường trong máu đang giảm đột ngột xuống dưới mức cho phép ( khoảng 3,6 mmol/l)
• Hôn mê: Ngược lại khi đường huyết quá cao có thể gây hôn mê đột ngột và cần được cấp cứu ngay lập tức.

Các biến chứng mạn tính gồm có:

• Biến chứng về mắt: Hệ mao mạch đáy mắt tổn thương khiến bệnh nhân suy giảm và mất thị lực;
• Biến chứng về tim mạch: Tăng huyết áp, xơ vữa động mạch gây tắc mạch là các biến chứng thường gặp;
• Biến chứng về thần kinh: Là những biến chứng sớm nhất khiến bệnh nhân đau, tê, nóng ở chân, hay tiết mồ hôi, nhịp thở bất ổn;
• Biến chứng về thận: Đường trong máu cao dễ gây tổn thương đến vi mạch trong thận gây giảm mức lọc của thận, hoặc thậm chí suy thận;
• Biến chứng nhiễm trùng: Đường máu cao cũng là điều kiện thuận lợi để vi khuẩn phát triển và làm suy yếu hệ miễn dịch của cơ thể.