Tôn trọng, kính yêu, biết ơn đối với những người làm thầy cô giáo, cô giáo [đặc biệt đối với những thầy, cô giáo đã dạy mình], ở mọi nơi, mọi lúc; coi trọng những điều thầy dạy, coi trọng và làm theo đạo lí mà thầy đã dạy cho mình.
2. Trọng đạo là gì?
Coi trọng những lời thầy dạy, trọng đạo lý làm người.
* Biểu hiện:
- Có tình cảm, thái độ, hành động làm vui lòng thầy cô giáo.
- Có hành động đền ơn đáp nghĩa, làm những điều tốt đẹp xứng đáng với sự dạy dỗ của thầy cô.
Tặng hoa cô giáo nhân ngày 20/11 thể hiện lòng biết ơn đối với thầy cô.
@34752@@34753@
- Tôn sư, trọng đạo là truyền thống quý báu của dân tộc ta.
Tôn sư, trọng đạo là truyền thống quý báu của dân tộc ta.
- Là nét đẹp trong tâm hồn của mỗi con người, giúp con người sống có nhân nghĩa, thuỷ chung thể hiện đạo lí làm người.
Trong quá trình học tập, nếu có bất kỳ thắc mắc nào, các em hãy để lại câu hỏi ở mục hỏi đáp để cộng đồng Hoc24.vn cùng thảo luận và trả lời nhé . Chúc các em học tốt!
LTS: Sau khi đọc bài viết "Thầy là quý nhưng chân lý còn quý hơn thầy" được đăng trên Báo điện tử Giáo dục Việt Nam ngày 20/11/2016, thầy Trần Trí Dũng có đưa ra một số điểm bàn thêm về vấn đề này.
Tòa soạn trân trọng gửi đến độc giả bài viết!
Trong bài viết "Thầy là quý nhưng chân lý còn quý hơn thầy", tác giả Trương Khắc Trà đề cập về triết lý đã thành truyền thống "Tôn sư trọng đạo" xuất phát từ quan điểm của Nho giáo và đã lỗi thời trong xã hội hiện đại ngày nay.
Vì thế, khi đọc xong bài viết, tôi thấy cần trao đổi lại và làm rõ hơn về một thành ngữ đã trở thành quen thuộc trong xã hội Việt Nam ta.
| Tôn sư trọng đạo là truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta. [Ảnh: Tuoitre.vn] |
"Tôn sư trọng đạo" trước hết là sự phản ánh một quan niệm truyền thống đã có từ ngàn đời nay của dân tộc Việt Nam. Theo đó, Sư ở đây được hiểu là thầy và Đạo được hiểu là học, là kiến thức, là chân lý mà thầy truyền giảng. "Tôn sư" là sự đề cao vai trò và vị trí của người thầy. Trong quan niệm truyền thống, đó cũng là thể hiện sự tôn kính trước học vấn của thầy, trước sự đức độ của thầy. "Trọng đạo" có nghĩa là đề cao việc học, xem việc học và kiến thức là quan trọng.
"Tôn sư trọng đạo" theo đó là sự phản ánh tinh thần đề cao vai trò người thầy giáo trong xã hội và sự hiếu học, coi trọng kiến thức của nhân dân.
Tuy nhiên, trong cách tiếp cận về Nho giáo theo quan điểm của tác gỉả Trương Khắc Trà thì "Tôn sư" cũng có nghĩa là đặt thầy vào vị trí trung tâm của giáo dục.
Theo đó, tác giả viết: "Tôn sư trong Nho giáo là khẳng định vị trí số một của người thầy trong giáo dục.
Đây là triết lý giáo dục lấy người thầy làm trung tâm, lời thầy là khuôn vàng thước ngọc". Tuy nhiên, trong cách hiểu truyền thống thông thường về câu thành ngữ "tôn sư trọng đạo" thì "Tôn sư" không có nghĩa là đặt người thầy vào vị trí trung tâm của của việc truyền giảng. Nếu như thế là ta đã hiểu sang vấn đề kỹ thuật chuyên môn ngành sư phạm. Tôn sư là đề cao vai trò của người thầy, và người thầy luôn ở vị trí được tôn kính. Theo như một câu tục ngữ của người Việt Nam ta: "Không thầy đố mày làm nên". Bởi lẽ, trong giáo dục, nói một cách cụ thể là trong việc dạy và học, người học luôn đóng vai trò là trung tâm của sự hội tụ kiến thức. Theo đó, người thầy giáo phải đánh giá đúng đối tượng là người học, hiểu và nắm bắt suy nghĩ của người học, hiểu tâm lý và khả năng nhận thức của người học để từ đó xây dựng nội dung giảng dạy, lựa phương pháp truyền thụ cho thích hợp và định lượng nội dung giảng dạy. Mọi sự đánh giá chủ quan, phiến điện không đúng về đối tượng người học đều dẫn đến thất bại trong giáo dục. "Tôn sư" không nghĩa là thầy luôn luôn đúng, vì điều đó còn tùy thuộc vào sức khỏe, trạng thái tâm lý của thầy giáo, sự thay đổi của điều kiện ngoại cảnh mà đã tác động đến hoạt động giáo dục. "Trọng đạo" cũng có nghĩa là trọng chân lý, xét trong tình huống giáo dục cụ thể chân lý là của cùng một chủ thể thầy dạy đưa ra, nhưng cũng có khi là chân lý được học trò đúc kết, tích lũy trong hoạt động sống nói chung. Vì thế, trong giáo dục, học trò vẫn có thể tranh luận với thầy, phản biện lại thầy về kiến thức chân lý mà vẫn giữ nguyên đạo lý và sự tôn sư. Như thế, sự "tôn sư" đi liền với "trọng đạo" không tách rời nhau mà luôn ở trong cùng một quan niệm nên không hề lỗi thời như quan điểm của tác giả Trương Khắc Trà trong bài viết.
Trong bài viết, tác gỉả viết: "Tiếc thay, chế độ phong kiến - Nho giáo đã hết vai trò lịch sử, đã lùi vào hậu trường nhưng tư tưởng giáo dục của nó vẫn hằn in trong cách nghĩ, cách học, cách làm giáo dục của người Việt trong thế kỷ XXI.
Ngày nay, "tôn sư trọng đạo" vẫn mang ý nghĩa tôn vinh người thầy và nghề dạy học, nhưng giáo dục ngày nay cơ bản đã khác xưa, mối quan hệ thầy trò cũng cũng phải vận động sao cho phù hợp với thời cuộc
". Ở đây, cho dù là sự vận động như thế nào đi chăng nữa thì vai trò của người thầy cũng không thể thay thế được.Người Trung Quốc có câu: "Một gánh sách không bằng một người thầy giỏi".
Mặt khác, sự "tôn sư" ở đây còn được hiểu là kính trọng thầy về kiến thức và đạo đức, nhưng cũng còn ý nghĩa khác nữa là quý mến thầy trong cách hiểu về tình người.
Lẽ tất nhiên, người thầy phải sống và làm việc sao cho xứng đáng với sự "tôn" ấy.
Theo dẫn dụ của tác giả Trương Khắc Trà thì quan niệm ngày nay, cần đề cao kiến thức hơn là người dạy kiến thức, nghĩa là "Thầy là quý nhưng chân lý còn quý còn quý hơn thầy".
Theo đó, trong quan niệm hiện đại sẽ đề cao sự phản biện, kể cả việc học trò có thể phản biện lại thầy.
Ở đây cần nói rõ hơn là, trong chữ "trọng đạo" trong quan niệm truyền thống cũng đã bao hàm sự coi trọng chân lý, kiến thức. Trọng đạo có nghĩa là coi trọng kiến thức của thầy dạy nhưng cũng có khi là những kiến thức khác không phải là của thầy dạy, điều đó cũng có nghĩa là kiến thức cũng luôn được đề cao. Do đó, trong giáo dục Việt Nam hoàn toàn có chuyện học trò phản biện lại thầy và vượt qua thầy về mặt khoa học. Đối với những thầy giáo bảo thủ, cho rằng học trò phản biện lại mình là hỗn láo, là không được phép đều cần phải xem lại. Như thế, bản thân chữ "trọng đạo" đã nói nên đầy đủ, không phải chỉ trong sự ảnh hưởng của Nho giáo hay quan niệm hiện đại của người phương Tây. Môi trường học tập là môi trường thân thiện, dân chủ và mang tính khoa học. Nhưng môi trường học tập cũng rất nhạy cảm. Vì thế, "trọng đạo" mà vẫn giữ sự "tôn sư" mới là điều cần thiết đáng nói. Đối với câu nói "chân lý còn quý hơn thầy" có thể dễ dẫn đến cách hiểu là học trò có thể sẽ coi thường thầy giáo nếu phát hiện ra những kiến thức, chân lý hơn cả những kiến thức mà thầy đã dạy. Và cũng từ đó mà có hành động tiêu cực với thầy, gây tổn thương cho thầy, đó đều là không phù hợp với đạo lý của người Việt Nam.
Vì thế, trong bất cứ hoàn cảnh nào, cho dù xã hội phát triển văn minh hiện đại đến đâu thì truyền thống "Tôn sư trọng đạo" vẫn là một truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam.
Sự vinh danh các nhà giáo, sự coi trọng kiến thức vẫn luôn được đặt nên hàng đầu trong giáo dục.
Bài viết thể hiện quan điểm, nhận thức, góc nhìn và cách hành văn của riêng tác giả.
Trần Trí Dũng
Tôn sư trọng đạo là truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta từ xa xưa và đến ngày nay vẫn được gìn giữ và phát huy. Vậy Tôn sư trọng đạo là gì?
Chúng tôi sẽ giúp quý bạn đọc nắm rõ vấn đề này thông qua bài viết Tôn sư trọng đạo là gì?
Tôn sư trọng đạo là gì?
Tôn sư trọng đạo là một cụm từ khá quen thuộc đối với mỗi người chúng ta bởi dân tộc ta có truyền thống tôn sư trọng đạo, từ xa xưa cho đến nay truyền thống này vẫn luôn được gìn giữ và phát huy.
Để định nghĩa tôn sư trọng đạo là gì thì trước tiên chúng ta cần hiểu tôn sư và trọng đạo nghĩa là gì.
Tôn sư là sự tôn trọng, kính yêu, biết ơn đối với những người làm thầy cô giáo, cô giáo [đặc biệt đối với những thầy, cô giáo đã dạy mình], ở mọi nơi, mọi lúc; coi trọng những điều thầy dạy, coi trọng và làm theo đạo lí mà thầy đã dạy cho mình. Còn trọng đạo nghĩa là muốn nói con người biết coi trọng những lời thầy dạy, trọng đạo lý làm người.
Tôn sư trọng đạo được hiểu là thái độ tôn trọng, kính yêu và biết ơn đối với những người làm thầy giáo, cô giáo [đặc biệt là những thầy cô giáo đã dạy mình] ở mọi lúc mọi nơi, coi trọng những điều thầy dạy, coi trọng và làm theo đạo lí mà thầy đã dạy mình.
Tôn sư trọng đạo là nét đẹp trong tâm hồn của mỗi người, giúp con người sống có nhân nghĩa, thủy chung thể hiện đạo lí làm người.
Biểu hiện của tôn sư trọng đạo
Tôn sư trọng đạo có những biểu hiện như sau:
+ Học trò luôn kính mến thầy cô
Sự kính mến của học trò đối với thầy cô của mình là biểu hiện rõ ràng nhất của truyền thống tôn sư trọng đạo. Sự tôn trọng, kính mến được thể hiện trong thái độ của mỗi người học sinh, từ đó học sinh có những cư xử lễ phép, vâng lời và tôn trọng những bài giảng, sự quan tâm của giáo viên,…
Từ khi sinh ra đến lớn khôn, ngoài bố mẹ, người thân thì thầy cô chính người cha, người mẹ thứ hai giúp chúng ta nền người và cung cấp cho chúng ta nhiều kiến thức để bước vào đời. Ở các cấp học khác nhau chúng ta đều có những người thầy cô, họ chỉ dạy cho chúng ta kiến thức và rèn luyện đạo đức giúp ta vững vàng hơn để vào đời và trở thành người công dân tốt cho xã hội.Tiếng nói của thầy cô vẫn có tác động lớn tới sự hình thành, phát triển nhân cách học sinh. Không những vậy, thầy cô còn là người sẵn sàng lắng nghe tâm sự, chia sẻ. Điều này đã tạo nên mối quan hệ khăng khít giữa giáo viên – học sinh. Chính vì thế mà nhiều học sinh còn coi người cô, người thầy là người mẹ, người cha thứ hai và luôn có thái độ yêu quý và kính trọng.
+ Sự đề cao vai trò của người thầy của xã hội
Nghề giáo là nghề cao quý và được xã hội rất tôn trọng, từ xưa đến nay thì điều này vẫn không hề thay đổi. Xã hội luôn có thái độ tôn kính và đề cao vai trò của người làm nghề giáo. Sự tôn trọng dành cho nghề giáo còn được thể hiện qua những hành động của Nhà nước, xã hội. Cụ thể, Nhà nước, xã hội luôn có sự quan tâm đến giáo dục và đời sống vật chất, tính thần của giáo viên.
Bên cạnh đó, còn có những chính sách hỗ trợ giáo viên như tăng ngân sách giáo dục, tăng lương giáo viên. Ngoài ra cũng có những chương trình hội khóa, đào tạo nâng cao kiến thức và trình độ chuyên môn cho giáo viên
+ Ngày nhà giáo Việt Nam
Ngày nhà giáo Việt Nam vào ngày 20 tháng 11. Đây là một ngày rất ý nghĩa để các thế hệ học trò nói chung và xã hội nói riêng thể hiện sự tri ân cho các người thầy, người cô.
Vì sao phải tôn sư trọng đạo?
Tôn sư trọng đạo là một truyền thống quý báu của dân tộc, chúng ta cần phát huy và giữ gìn.Không những vậy,tôn sư trọng đạo là 1 đức tính quý giá. Việc tôn trọng người thầy, người cô đã dạy mình không chỉ thể hiện truyền thống tốt đẹp của người Việt, mà còn làm nổi bật phẩm chất của chính mình.
Từ khi sinh ra đến lớn khôn, ngoài bố mẹ, người thân thì thầy cô chính người cha, người mẹ thứ hai, thầy cô mang đến cho chúng ta những kiến thức và rèn luyện giáo dục ta nên người.
Ngày nay, truyền thống tôn sư trọng đạo vẫn được tiếp nối, phát huy. Vào những ngày lễ, học sinh, gia đình đều tôn vinh các thầy cô đã tận tình cống hiến cho nghề giáo.
Một số câu cao dao, tục ngữ thành ngữ nói về truyền thống tôn sư trọng đạo
1/ Muốn sang thì bắc cầu Kiều
Muốn con hay chữ thì yêu lấy thầy.
2/ Cơm cha, áo mẹ, chữ thầy
Nghĩ sao cho bố những ngày ước mong.
3/ Ơn thầy soi lối mở đường
Cho con vững bước dặm trường tương lai.
4/ Gươm vàng rớt xuống Hồ Tây
Ơn cha nghĩa trọng công thầy cũng sâu.
5/ Mấy ai là kẻ không thầy
Thế gian thường nói đố mày làm nên.
6/ Vua, thầy, cha, ấy ba ngôi
Kính thờ như một, trẻ ơi ghi lòng.
7/ Mười năm rèn luyện sách đèn
Công danh gặp bước, chớ quên ơn thầy
8/ Mẹ cha công đức sinh thành
Ra trường thầy dạy học hành cho hay.
9/ Ơn thầy không bằng gốc bễ,
Nghĩa thầy gánh vác cuộc đời học sinh.
10/ Ăn quả nhớ kẻ trồng cây
Có danh có vọng nhớ thầy khi xưa.
Trên đây những chia sẻ của chúng tôi về vấn đề Tôn sư trọng đạo là gì? Chúng tôi hi vọng rằng những chia sẻ từ bài viết sẽ hữu ích và giúp quý bạn đọc hiểu rõ được nội dung này.