L
ẬP DÀN Ý BÀI VĂN NGHỊ
LU
Ậ
N 1.
TÁC DỤNG CỦA VIỆC LẬP DÀN Ý
1.1.
Khái niệm
-Là công vi
ệ
c l
ự
a ch
ọ
n và s
ắ
p x
ế
p nh
ữ
ng n
ội dung cơ bả
n d
ự
đị
nh tri
ể
n khai vào b
ố
c
ụ
c ba ph
ầ
n c
ủa văn bả
-
Lập dàn ý là tìm và sắp xếp một cách hệ thống các luận điểm, luận cứ đúng đắn, đầy đủ và thích hợp với đề tài.
1.2.
Tác dụng của việc lập dàn
ý
-
Giúp người viết có bố cục rõ ràng [3 phần].
-
Giúp người viết bao quát được nội dung chủ yếu [luận cứ, luận điểm, luận chứng triển khai trong bài viết].
-
Tránh xa đề, lạc đề, lặp ý, bỏ sót ý hoặc không cân xứng giữa các ý.
-
Phân bố thời gian hợp lí, tránh tình trạng “đầu voi đuôi chuột”.
2.
CÁCH LẬP DÀN Ý BÀI VĂN NGHỊ LUẬN
2.1.
Phân tích đề mẫu
Bàn về vai trò và tác dụng to lớn của sách trong đời sống tinh thần của con người, nhà văn M. Go
-
rơ
-
ki có viết:
“Sách mở rộng trước mắt tôi những chân trời mới”.
Hãy giải thích và bình luận ý kiến trên.
2.1.1.
Tìm ý cho bài văn
Tìm ý cho bài văn là hệ thống luận điểm [ý lớn], luận cứ [ý nhỏ] cho bài văn. Muốn tìm ý phải căn cứ vào yêu cầu thao tác.
a.
Xác định luận đề:
Luận đề là vấn đề, đề tài, sự việc được đề cập tới trong đề bài.
Để xác định được luận đề, cần trả lời các câu hỏi sau: Bài văn cần làm sáng tỏ vấn đề gì? Quan điểm của chúng ta về vấn đề đó như thế nào?
Trong đề bài này luận đề là: Vai trò to lớn của sách đối với con người và ý kiến của anh/chị về vấn đề trên.
b.
Xác định các luận điểm:
Luận điểm là các ý kiến, các quan điểm được đưa ra với mục đích giải quyết một vấn đề hay bàn luận một hiện tượng.
Căn cứ vào đề bài, vào yêu cầu của bài văn và huy động những hiểu
biết của mình, anh/chị hãy suy nghĩ và trả lời các câu hỏi sau đây:
- Sách là gì?
Sách là sản phẩm tinh thần kì diệu của con người.
-
Sách có tác dụng như thế nào?
Sách mở ra những chân trời mới.
-
Thái độ đối với sách và việc đọc sách như thế nào?
Có thái độ đúng đắn đối với sách và việc đọc sách.
c.
Tìm luận cứ cho các luận điểm.
Luận cứ là những lí lẽ và sự thật hiển nhiên được nêu ra để làm sáng tỏ cho luận điểm.
*
Đối với luận điểm
1: Sách là sản phẩm tinh thần kì diệu của con người.
+ Sách là sản phẩm thuộc lĩnh vực nào của đời sống con người?
Lĩnh vực tinh thần
+ Sách phản ánh lưu giữ những thành tựu gì của nhân loại?
Lưu giữ các tri thức về nhiều lĩnh vực của đời sống.
+ Sách có chịu ảnh hưởng của thời gian và không gian không?
Những loại sách giá trị vượt qua sự thử thách của thời gian và không gian.
*
Đối với luận điểm
2: Sách mở ra những chân trời mới.
+ Sách đem lại cho con người những hiểu biết gì về tự nhiên xã hội?
Những kinh nghiệm, những hiểu biết về cả chiều rộng lẫn chiều sâu của tự nhiên và xã hội.
+ Sách có tác dụng như thế nào với cuộc sống riêng tư và quá trình tự hoàn thiện mình?
Cuộc sống riêng tư của con người trở nên thú vị và sâu sắc hơn nhờ có sách. Con người có thể nhờ đọc sách để hoàn thiện mình.
* Đối
với luận điểm
3: Có thái độ đúng đắn đối với sách và việc đọc sách.
+ Thái độ của anh chị đối với các loại sách?
Có thái độ đúng đắn, chỉ đọc những loại sách có nội dung lành mạnh, trong sáng, bổ
ích.
+ Đọc sách như thế nào là tốt nhất?
Đọc có kế hoạch, có định hướng về loại sách, thậm chí cần lưu ý đến cách thức đọc
sách.
2.1.2.
Lập dàn ý
Mở bài
: Trực tiếp hay gián tiếp, song phải giới thiệu được câu nói của M. Go
-
rơ
-ki.
Thân bài
:
Lần lượt sắp xếp các luận điểm, luận cứ cho hợp lí:
-
Sách là sản phẩm tinh thần kì diệu của con người.
+ Sách thuộc lĩnh vực tinh thần;
+ Lưu giữ các tri thức về nhiều lĩnh vực của đời sống;
+ Những loại sách giá trị vượt qua sự thử thách của thời gian và không gian.
-
Sách mở ra những chân trời mới.
+ Những kinh nghiệm, những hiểu biết về cả chiều rộng lẫn chiều sâu của tự nhiên và xã hội.