Cách massage tắc tuyến lệ cho trẻ sơ sinh

Massage tuyến lệ cho trẻ sơ sinh có thể giúp thông lệ đạo cho bé, tránh các biến chứng nguy hiểm về sau. Vậy trong trường hợp nào nên và không nên massage tuyến lệ cho trẻ sơ sinh, cách massage như thế nào?

Tắc lệ đạo là bệnh bẩm sinh xảy ra khi các ống dẫn nước mắt ở góc trong mắt của bé sơ sinh [ống Nasolacrimal] bị tắc nghẽn. Viêm tắc lệ đạo sẽ xảy ra khi ống Nasolacrimal bị tắc nghẽn không thể dẫn nước từ bề mặt trên của mắt đi xuống mũi, nước mắt ứ đọng không thoát, mắt sẽ chảy nước từ đó làm tăng nguy cơ phát triển bệnh nhiễm trùng và viêm mắt.

Các khảo sát cho thấy có đến 20% các trẻ sơ sinh bị tắc lệ đạo. Nguyên nhân tắc lệ đạo ở trường hợp này có thể do các ống thoát nước mắt không phát triển đầy đủ, hoặc có một màng mỏng mô ống dẫn đổ vào mũi bị rách gây tắc lệ đạo tự phát ở trẻ trong 1-2 tháng đầu sau sinh. Ngoài ra, tắc lệ đạo có thể do một số nguyên nhân sau:

• Sự phát triển bất thường của hộp sọ và khuôn mặt, trong đó có hội chứng Down sẽ làm tăng khả năng tắc nghẽn của ống dẫn nước mắt;

• Bệnh nhiễm trùng mãn tính và viêm mắt có thể làm nghẽn hệ thống thoát nước mắt hay mũi gây viêm lệ đạo;
• Chấn thương mặt;

• Xoang mũi hay các khối u túi lacrimal xảy ra dọc theo hệ thống ống.

Triệu chứng của viêm tắc lệ đạo là mắt lúc nào cũng ướt như vừa khóc, kèm triệu chứng sưng đỏ, đặc biệt mỗi sáng ngủ dậy, mắt của bé sơ sinh thường có nhiều gỉ vàng dính quanh mí mắt. Khi gặp các triệu chứng trên, bố mẹ cần phải vệ sinh mắt cho trẻ và thực hiện các động tác massage tuyến lệ cho trẻ sơ sinh, nếu không cải thiện có thể phải thực hiện thông lệ đạo cho bé.

3. Các bước massage tuyến lệ cho trẻ sơ sinh

Massage bé sơ sinh giúp đôi mắt của bé được thư giãn, tạo phút nghỉ ngơi thư thái, tái tạo năng lượng cho các hoạt động tiếp theo. Massage mắt đúng cách và hợp lý còn giúp mắt của bé sơ sinh có vẻ đẹp tự nhiên, khỏe khoắn. Các bước massage tuyến lệ cho trẻ sơ sinh bao gồm:

• Đặt bé nằm trên giường hay trên 2 chân của bố hoặc mẹ;

• Một tay mẹ đặt để đỡ đầu bé, tay kia dùng ngón trỏ [hoặc ngón út] đặt lên vị trí hốc mắc [góc mắt] của bé, ngón tay hơi xiên xiên, mũi ngón tay hướng về phía đầu bé rồi ấn nhẹ ngón tay xuống để đẩy ghèn trong túi lệ ra ngoài;
• Sử dụng bông gòn thấm ít nước ấm để lau mắt bé cho sạch;
• Nhỏ thuốc mà bác sĩ kê toa [nếu có] rồi chờ khoảng 2 phút cho thuốc lan đều trong mắt bé;

• Đặt ngón trỏ vào vị trí cũ, sau đó ấn nhẹ và miết ngón tay dọc theo cánh mũi bé, thực hiện 10 lần.

Mỗi ngày mẹ nên thực hiện massage tuyến lệ cho trẻ sơ sinh 3 lần. Lưu ý, nếu thời điểm mẹ massage tuyến lệ cho trẻ sơ sinh không trùng với thời gian nhỏ thuốc theo y lệnh của bác sĩ, mẹ có thể thực hiện các động tác massage mà không bao gồm bước nhỏ thuốc. Thêm vào đó, mẹ lau mắt của bé bằng bông gòn thấm nước ấm và nước sử dụng phải là nước sạch.

• Mẹ không cần sử dụng tinh dầu massage do tinh dầu có thể sẽ làm cay mắt bé;

• Đa phần trẻ sơ sinh bị tắc lệ đạo không cần điều trị, vì tình trạng này sẽ tự mất đi cho đến khi bé được 1 tuổi. Tuy nhiên mẹ vẫn cần phải vệ sinh mắt cho trẻ từ 3-5 lần/ngày kết hợp massage tuyến lệ cho trẻ sơ sinh để tránh bị đau mắt;
• Khi sử dụng bông gòn hoặc vải xô mềm thấm nước nên sử dụng nước đun sôi để nguội hoặc nước muối sinh lý để đảm bảo vô trùng cho mắt của bé sơ sinh. Trong quá trình massage tuyến lệ cho trẻ sơ sinh, bé có thể khóc vì khó chịu, mẹ hãy ôm bé vào lòng, vỗ về an ủi bé;

• Nếu phát hiện mắt bé bị sưng đỏ, mẹ hãy đưa trẻ đến bác sĩ chuyên khoa mắt để được tư vấn và có biện pháp xử lý, điều trị cho phù hợp.

Ngoài cách vệ sinh mắt cho bé thường xuyên và massage tuyến lệ cho trẻ sơ sinh, nếu thấy không hiệu quả thì mẹ có thể nhờ đến bác sĩ khoa mắt để thông lệ đạo cho bé bằng những cách sau đây:

• Bơm rửa lệ đạo và sử dụng kháng sinh tại chỗ;

• Thông lệ đạo cho bé: Chỉ định với trẻ trên 4 tháng tuổi, sau khi thông lệ đạo cho bé có thể bơm rửa lệ đạo 2 – 3 lần, cách nhau khoảng 4 - 6 ngày, có thể thực hiện thông lệ đạo cho bé lại sau 1 - 2 tháng để đạt hiệu quả tốt hơn 90%;
• Đặt ống Silicon: Nếu trẻ trên 1 tuổi  thông lệ đạo cho bé 2,3 lần không đạt hiệu quả thì có chỉ định đặt ống silicon;

• Với trẻ trên 2 tuổi, thông lệ đạo cho bé và đặt ống silicon thất bại thì được chỉ định thực hiện khâu túi lệ mũi.

Hy vọng những thông tin trong bài viết trên đã giúp mẹ nắm được cách massage tuyến lệ cho trẻ sơ sinh. Trong quá trình chăm sóc trẻ, nếu cần sự hỗ trợ hãy sử dụng ngay gói bác sĩ gia đình của AIviCare để được các bác sĩ Nhi khoa hàng đầu chia sẻ và tư vấn. 

AIviCare được phát triển bởi VinBrain [thành viên của tập đoàn Vingroup] với lõi công nghệ là trí tuệ nhân tạo [AI] mang lại nhiều tính năng ưu việt và vượt trội trong tư vấn chăm sóc sức khỏe từ xa cho người bệnh. Sử dụng gói Bác sĩ gia đình 1- 1 ngay trên ứng dụng sẽ giúp cha mẹ:

• Đặt khám mọi lúc mọi nơi với bác sĩ chuyên gia 

• Thông tin thăm khám được lưu trữ trực tuyến giúp bác sĩ khai thác tiền sử bệnh tốt hơn và theo dõi việc điều trị chặt chẽ hơn.

• Chẩn đoán miễn phí với trí tuệ nhân tạo AI: AIviCare tích hợp công nghệ AI để tìm, đưa đề xuất giải pháp sức khỏe tốt nhất cho người dùng.

Nhanh tay tải ngay App AIviCare để được tư vấn sức khỏe đa chuyên khoa với đội ngũ chuyên gia, bác sĩ Nhi giỏi, tận tâm ngay hôm nay

• Link cài app trên hệ Google Play: TẠI ĐÂY

• Link cài app trên App Store:  TẠI ĐÂY

Tùy từng mức độ và độ tuổi bị tắc tuyến lệ mà bác sĩ sẽ đưa ra các phương án điều trị khác nhau. Với trẻ dưới 3 tháng bị tắc tuyến lệ có thể mát xa giúp thông lệ đạo, tuy nhiên cách mát xa mắt cho trẻ bị tắc tuyến lệ cũng cần nhiều lưu ý.

Tắc lệ đạo được hiểu là tình trạng tắc nghẽn sự lưu thông nước mắt trong hệ thống ống nối thông giữa mắt xuống mũi. Đây là một bệnh lý thường gặp ở trẻ sơ sinh, đặc biệt là trong những ngày đầu sau sinh.

Trẻ bị tắc tuyến lệ thường có các biểu hiện:

- Bị chảy nước mắt sống, có nhiều ghèn [gỉ] mắt nhất là khi thời tiết chuyển lạnh, có nhiều gió hoặc trời nắng nóng. Phụ huynh có thể quan sát khi trẻ ngủ dậy thường có nhiều ghèn màu vàng xung quanh vùng mi mắt

Mắt trẻ bị tắc tuyến lệ thường có nhiều ghèn [gỉ mắt] - Ảnh: Internet

Đọc thêm:

+10 bài tập thể dục cho mắt đơn giản, dễ thực hiện

+Cận thị bẩm sinh và những điều cần biết về tật khúc xạ này

- Mắt luôn trong trạng thái ướt như vừa khóc, thậm chí có những trẻ nước mắt rơi thành từng giọt

- Trẻ dụi mắt nhiều, vùng da bờ mi bị đỏ

- Trẻ bị viêm kết mạc kéo dài và tái đi tái lại nhiều lần.

Vậy khi nào thì áp dụng cách mát xa mắt cho trẻ bị tắc tuyến lệ?

1. Các phương pháp điều trị tắc tuyến lệ ở trẻ sơ sinh

- Với trẻ bị tắc lệ đạo không có điểm lệ thì có thể được chỉ định rạch thông lệ đạo

- Với trẻ bị dò túi lệ thì thực hiện phẫu thuật đóng lỗ dò

- Với trẻ bị tắc ống lệ mũi bẩm sinh thì bác sĩ sẽ căn cứ vào độ tuổi của trẻ để chỉ định những phương pháp can thiệp phù hợp chẳng hạn như mát xa, bơm thông lệ đạo, tra thuốc, phẫu thuật,...

2. Khi nào thì áp dụng mát xa mắt chữa tắc tuyến lệ?

Như đã nói ở trên với trẻ bị tắc ống lệ mũi bẩm sinh sẽ có những chỉ định can thiệp phụ thuộc vào độ tuổi. Cụ thể như sau:

- Trẻ bị tắc lệ đạo dưới 3 tháng tuổi

Phương pháp can thiệp là mát xa vùng túi lệ và không cần thực hiện thủ thuật thông do tỷ lệ trẻ bị tắc lệ đạo ở tuổi này thường có khả năng tự khỏi rất cao. Tuy nhiên khi cha mẹ cần chú ý vệ sinh mi mắt trẻ bằng nước muối sinh lý hoặc sử dụng thuốc nhỏ tai chỗ trong trường hợp có dấu hiệu viêm theo hướng dẫn của bác sĩ.

Tùy từng độ tuổi của trẻ mà phương pháp can thiệp khi bị tắc lệ đạo sẽ khác nhau - Ảnh: Internet

- Trẻ bị tắc lệ đạo từ 3 tháng tới 8 tháng tuổi

Phương pháp thường gặp là bơm thông lệ đạo hoặc sử dụng thuốc tra kết hợp với cách mát xa mắt cho trẻ bị tắc tuyến lệ. Với mỗi tình trạng biến chứng hay tiến triển của bệnh khác nhau sẽ có áp dụng riêng.

- Trẻ trên 8 tháng tuổi

Với trẻ trên 8 tháng tuổi bị tắc lệ đạo thì thường can thiệp thông lệ đạo do tỷ lệ tự khỏi nhỏ hơn 50%.

- Trẻ sau 1 tuổi

Lúc này can thiệp thông lệ đạo có thể không còn phù hợp để trị dứt điểm, vì thế trẻ thường được can thiệp bằng phẫu thuật nói thông túi lệ - mũi.

3. Cách mát xa mắt cho trẻ bị tắc tuyến lệ và lưu ý

- Đặt bé cố định trên mặt phẳng

- Một tay nhẹ nhàng đỡ đầu trẻ sau đó nhẹ nhàng dùng ngón trỏ đặt lên hốc góc mắt trong hướng lên trên sao cho đầu ngón tay của bạn hướng về phía sau đầu bé

- Ấn nhẹ ngón trỏ xuống để đẩy ghèn mắt từ trong túi lệ ra ngoài

Phần hốc mắt khu vực túi lệ bị tắc - Ảnh: Internet

- Lặp lại động tác này 10 lần. Nếu bác sĩ có kê thuốc nhỏ, có thể nhỏ rồi tiếp tục mát xa. Lưu ý sử dụng bông thấm nước ấm sạch hoặc nước muối sinh lý để lau mắt cho bé sau khi mát xa xong.

Cha mẹ nên thực hiện cách mát xa này khoảng 3 lần mỗi ngày và cần kiên trì để đạt được kết quả.

Bên cạnh đó, nếu cha mẹ phát hiện trẻ có dấu hiệu tắc lệ đạo nhưng chưa có chỉ định cụ thể của bác sĩ thì cha mẹ cần chú ý việc vệ sinh mắt cho trẻ, lau bằng nước ấm hoặc dung dịch nước muối sinh lý vệ sinh từ 3 - 5 lần/ngày. Khi mắt trẻ có dấu hiệu tấy đỏ, cần ngay lập tức đưa trẻ tới chuyên khoa mắt để được thăm khám thích hợp.

Loại đèn điện nào tốt nhất cho mắt trẻ?