Cách nhận biết lừa đảo trên Facebook

1. Điểm danh 8 chiêu trò lừa đảo cần cảnh giác

- Nhận quà từ bạn nước ngoài làm quen qua mạng

Các đối tượng lừa đảo tự giới thiệu là người nước ngoài, kết bạn, liên lạc để tạo mối quan hệ với nạn nhân thông qua mạng xã hội.

Một thời gian nói chuyện, cảm thấy đã tạo được lòng tin ở đối phương, đối tượng lừa đảo sẽ thông báo muốn gửi tiền, quà từ nước ngoài về Việt Nam. Sau đó, yêu cầu người bị hại phải nộp tiền để nhận quà với các lý do khác nhau như cước vận chuyển, thuế, phí… vào các tài khoản ngân hàng do các đối tượng cung cấp rồi chiếm đoạt.

Xem thêm video: Cảnh giác nhận quà từ bạn ngoại quốc và bẫy lừa đảo

- Tự xưng là cơ quan chức năng gọi điện thông báo điều tra

Các đối tượng lừa đảo thường giả danh cán bộ Công an, Viện kiểm sát, Tòa án hoặc giả mạo Cổng thông tin điện tử của Công an để thông báo chủ thuê bao có liên quan đến các vụ án đang bị điều tra.

Sau đó, khai thác các thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng và yêu cầu chuyển toàn bộ tiền trong tài khoản của bị hại vào các tài khoản ngân hàng do đối tượng cung cấp với lý do để phục vụ công tác điều tra rồi chiếm đoạt.

Xem thêm: 3 cách nhận biết các cuộc gọi lừa đảo, mạo danh

- Hack Facebook nhắn tin mượn tiền

Đây là chiêu lừa đảo đã quá quen thuộc trong những năm gần đây, các đối tượng lừa đảo thường lập hoặc chiếm đoạt quyền quản trị tài khoản của người nào đó rồi nhắn tin lừa người thân, bạn bè của chủ tài khoản chuyển tiền.

Xem thêm: Bị lừa trên Facebook, làm thế nào để đòi lại tiền?

- Thông báo trúng thưởng tiền, tài sản có giá trị

Kẻ lừa đảo sẽ gửi tin nhắn thông báo trúng thưởng xe máy, điện thoại, đồng hồ hoặc tiền mặt… có giá trị lớn. Sau đó, yêu cầu người bị hại nạp tiền qua thẻ điện thoại hoặc chuyển tiền qua tài khoản ngân hàng để làm thủ tục nhận thưởng. 

- Gửi link giả để đánh cắp thông tin ngân hàng

Thủ đoạn thường thấy là gửi tin nhắn SMS giả mạo của ngân hàng để lừa khách hàng truy cập vào đường link giả, sau đó yêu cầu cung cấp các thông tin bảo mật như tên, mật khẩu đăng nhập, mã OTP, thông tin thẻ,...

khi có được các thông tin này, đối tượng sẽ rút tiền trong tài khoản của nạn nhân.

- Chuyển nhầm tiền vào tài khoản ngân hàng

Các đối tượng lừa đảo cố ý “chuyển nhầm” một khoản tiền đến tài khoản ngân hàng. Tiếp đó, yêu cầu người dùng trả lại số tiền kia như một khoản vay cùng với khoản lãi cắt cổ.

Xem thêm: Bị lừa chuyển tiền qua tài khoản ngân hàng có lấy lại được không?

- Kêu gọi đầu tư tài chính, tiền ảo

Đây là chiêu trò lừa đảo phát triển rầm rộ trong vài năm gần đây. Các đối tượng lập ra các website đầu tư tài chính, các ứng dụng có giao diện tương tự đầu tư tài chính quốc tế, rồi sử dụng nhiều thủ đoạn khác nhau để thu hút, lôi kéo nhiều người tham gia.

Các sàn tiền ảo, đầu tư tài chính này cam kết người chơi sẽ được hưởng mức lãi suất cao nhưng lại an toàn, có thể rút vốn bất kỳ lúc nào, không cần đầu tư trí tuệ, thời gian.

Sau một thời gian, sàn giao dịch thông báo dừng hoạt động để bảo trì hoặc lỗi không truy cập được, khách hàng không đăng nhập để rút tiền trong tài khoản mới biết mình đã bị lừa.

Xem thêm: Cảnh báo khi đầu tư qua các sàn tiền ảo, ngoại hối trái phép

- Lợi dụng dịch bệnh để gửi link độc hoặc lừa bán thuốc giả

Lợi dụng tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, các đối tượng lừa đảo gửi thư điện tử và tệp đính kèm hoặc liên kết dẫn đến các nội dung về cập nhật tình hình dịch bệnh.

Khi mở tệp đính kèm hay nhấp vào liên kết, máy tính của nạn nhân sẽ bị tấn công bởi các mã độc, từ đó để lộ thông tin cá nhân, thông tin thẻ tín dụng.

Ngoài ra, các đối tượng lừa đảo còn dùng thủ đoạn khác là tung tin giả về các sản phẩm không rõ nguồn gốc nhưng lại có khả năng phòng ngừa vi rút Covid-19 khiến nhiều người cả tin mua hàng.

>> Gọi ngay tổng đài 1900.6199  để được hướng dẫn xử lý tình huống bị lừa đảo qua mạng.

Để không mắc bẫy lừa đảo từ các đối tượng xấu, cần lưu ý những điều sau:

- Cảnh giác với các cuộc điện thoại từ số máy lạ, đặc biệt là các số máy có đầu số nước ngoài.

- Tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân cho bất kỳ tổ chức, cá nhân nào khi chưa biết họ là ai và sử dụng vào mục đích gì.

- Không truy cập vào các đường link gắn kèm trong nội dung tin nhắn lạ; không thực hiện thao tác trên điện thoại theo các cú pháp được hướng dẫn bởi người lạ.

- Không mua, bán, cho mượn Giấy chứng minh thư nhân dân/Căn cước công dân, tài khoản cá nhân, tài khoản ngân hàng, các loại thẻ tín dụng do ngân hàng cấp, phát.

- Giữ bí mật, không cung cấp thông tin cá nhân, số điện thoại, thông tin về tài khoản ngân hàng... cho bất kỳ người lạ nào gọi đến.

- Không thực hiện các yêu cầu chuyển tiền thông qua tin nhắn của các trang mạng xã hội, kể là của người thân, bạn bè.

Cần gọi điện xác nhận nếu người nhận không nghe máy hoặc viện lý do không tiện nói chuyện thì kiên quyết không chuyển khoản để tránh trường hợp người thân, bạn bè bị hack tài khoản mạng xã hội.

- Không chuyển, nộp tiền cho bất kỳ tài khoản cá nhân, tổ chức nào khi chưa biết rõ họ là ai. Tuyệt đối không cung cấp mã OTP cho người khác; hạn chế công khai ngày sinh, số Căn cước công dân, số điện thoại, số tài khoản ngân hàng trên không gian mạng.

- Không tin vào những chiêu trò nhận thưởng qua mạng với yêu cầu nạp tiền qua thẻ điện thoại hoặc chuyển tiền qua tài khoản ngân hàng để làm thủ tục nhận thưởng.

- Khi tài khoản bỗng dưng nhận được một khoản tiền “chuyển nhầm” thì không được sử dụng số tiền ấy vào việc chi tiêu cá nhân. Đồng thời, chỉ làm việc và liên lạc với ngân hàng để giải quyết vấn đề.

- Không để các đối tượng lôi kéo, dụ dỗ tham gia đầu tư vào các sàn giao dịch tiền ảo, sàn giao dịch ngoại hối, tránh bị lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

3. Bị lừa rồi có cách nào đòi lại tiền không?

Người bị hại chắc chắn rất khó để tự mình đòi lại tiền từ những kẻ lừa đảo. Vì vậy, ngay sau khi biết mình bị lừa, người bị hại nên tố giác hành vi lừa đảo này tới Công an nơi cư trú [thường trú hoặc tạm trú] để được giải quyết.

Nếu làm đơn tố giác gửi đến cơ quan Công an, người tố giác cần chuẩn bị hồ sơ gồm:

- Đơn trình báo công an;

- Chứng minh thư nhân dân/Căn cước công dân của bị hại [bản sao công chứng];

- Chứng cứ kèm theo để chứng minh [video, hình ảnh, ghi âm có chứa nguồn thông tin của hành vi phạm tội…].

Nếu đến trực tiếp trụ sở Công an tố cáo, người bị hại mang theo Chứng minh thư nhân dân/Căn cước công dân và chứng cứ kèm theo để cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận thông tin.

Ngoài ra, người bị hại cũng có thể thông tin, trình báo lừa đảo qua đường dây nóng của cơ quan Công an địa phương.

Sau khi tiếp nhận tố giác và điều tra, nếu tìm được kẻ lừa đảo, cơ quan chức năng sẽ xử lý thích đáng và tìm cách trả lại tiền cho người bị lừa đảo.

4. Kẻ lừa đảo sẽ bị pháp luật xử lý như thế nào?

khi chiếm đoạt tài sản dưới 02 triệu và không thuộc một trong các trường hợp đặc biệt, người thực hiện hành vi lừa đảo sẽ bị phạt hành chính.

Mức phạt hành chính với hành vi dùng thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản của người khác là phạt tiền từ 01 - 02 triệu đồng [theo khoản 1 Điều 15 Nghị định 167/2013/NĐ-CP]

Trường hợp xử lý hình sự, người thực hiện hành vi lừa đảo qua mạng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản tại Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.

Theo đó, tùy vào số tiền chiếm đoạt cũng như các tình tiết liên quan, người thực hiện hành vi lừa đảo qua mạng có thể bị áp dụng mức phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm, phạt tù đến 20 năm hoặc thậm chí là tù chung thân.

Trên đây là những thông tin về 08 chiêu trò lừa đảo phổ biến qua mạng cần cảnh giác. Với những trường hợp cụ thể, bạn có thể gọi 1900.6199 để LuatVietnam hỗ trợ chi tiết.

>> Bị lừa đảo qua mạng: Làm thế nào đòi được?

Lừa đảo [Tiếng Anh là Phishing] là một cuộc tấn công nhằm tìm cách lấy cắp tiền của bạn hoặc danh tính của bạn, bằng cách để bạn tiết lộ thông tin cá nhân -- chẳng hạn như số thẻ tín dụng, thông tin ngân hàng hoặc mật khẩu -- trên các trang web được xác định là hợp pháp. Tội phạm mạng thường coi các công ty, bạn bè hoặc người quen biết có uy tín trong một tin nhắn giả mạo, trong đó chứa nối kết đến một website lừa đảo qua mạng.

Lừa đảo qua mạng là một hình thức phạm tội phổ biến trên mạng nhờ tính hiệu quả của nó. Tội phạm mạng đã sử dụng thành công email, tin nhắn văn bản, tin nhắn trực tiếp trên mạng xã hội hoặc trong trò chơi video để yêu cầu mọi người phản hồi thông tin cá nhân của họ. Cách bảo vệ tốt nhất là phải ý thức và biết điều gì sẽ xảy ra.

Dưới đây là một số cách để nhận biết một email lừa đảo qua mạng:

• Cuộc gọi khẩn cấp đến hành động hoặc các mối đe dọa - Hãy nghi ngờ các email yêu cầu bạn phải bấm, gọi hoặc mở tệp đính kèm ngay lập tức. Thông thường, họ sẽ tuyên bố bạn phải hành động ngay bây giờ để nhận giải thưởng hoặc tránh bị trừng phạt. Tạo ra nhận thức khẩn cấp là một thủ thuật phổ biến của các cuộc tấn công lừa đảo và lừa đảo. Họ sẽ thực hiện việc đó để bạn không nghĩ về điều đó quá nhiều hoặc tham vấn với một nhà tư vấn đáng tin cậy, người có thể cảnh báo bạn.

  Mẹo: Bất cứ khi nào bạn nhìn thấy thông báo gọi hành động ngay lập tức mất một lúc, hãy tạm dừng và xem cẩn thận tại tin nhắn. Bạn có chắc chắn đây là ảnh thật không? Phát chậm và an toàn.

• Người gửi lần đầu hoặc không thường xuyên - Mặc dù việc nhận email từ người khác lần đầu không có gì bất thường, đặc biệt là nếu họ không ở bên ngoài tổ chức của bạn, đây có thể là dấu hiệu của lừa đảo qua web. Khi bạn nhận được email từ một người nào đó mà bạn không nhận ra hoặc Outlook xác định là người gửi mới, hãy dành chút thời gian để kiểm tra kỹ hơn trước khi bạn tiếp tục.

• Soát chính tả và ngữ pháp kém - Các công ty và tổ chức chuyên nghiệp thường có đội ngũ biên tập nhằm đảm bảo khách hàng có được nội dung chuyên nghiệp, chất lượng cao. Nếu thư email có lỗi chính tả hoặc ngữ pháp rõ ràng thì đó có thể là thư lừa đảo. Những lỗi này đôi khi là kết quả của bản dịch không tốt từ một ngôn ngữ nước ngoài, và đôi khi chúng đang cố gắng tránh các bộ lọc tìm cách chặn những cuộc tấn công này.

• Lời chào chung - Một tổ chức làm việc với bạn nên biết tên của mình và những ngày này, bạn có thể dễ dàng cá nhân hóa email. Nếu email bắt đầu bằng một thông điệp "Kính gửi sir hoặc madam" chung đó là một dấu hiệu cảnh báo rằng có thể đó không thực sự là trang ngân hàng hoặc trang mua sắm của bạn.

• Miền email không khớp - Nếu email tự nhận là đến từ một công ty có uy tín, như Microsoft hoặc ngân hàng của bạn nhưng email đang được gửi từ một miền email khác như Gmail.com hoặc microsoftsupport.ru thì email đó có thể là thư lừa đảo. Cũng cần cẩn thận đối với những từ viết sai chính tả rất tinh tế của tên miền hợp pháp. Giống micros0ft.com đó, trong đó "o" thứ hai đã được thay thế bằng 0 hoặc rnicrosoft.com, trong đó "m" đã được thay thế bằng một "r" và "n". Đây là những thủ thuật phổ biến của những kẻ lừa đảo. 

• Các liên kết đáng ngờ hoặc tệp đính kèm không mong muốn - Nếu bạn cho rằng thư email là thư lừa đảo, đừng mở bất kỳ liên kết hoặc tệp đính kèm nào mà bạn nhìn thấy. Thay vào đó, hãy di chuột qua nhưng không bấm, nối kết để xem liệu địa chỉ có khớp với nối kết đã nhập trong thư không. Trong ví dụ sau đây, việc đặt chuột qua liên kết sẽ cho thấy địa chỉ web thực trong hộp có nền màu vàng. Lưu ý rằng chuỗi số không có gì giống địa chỉ web của công ty.

Mẹo: Nhấn lâu vào liên kết để tải trang thuộc tính cho biết đích thật của liên kết. Trên iOS, hãy làm những gì Apple gọi là "Nhẹ, nhấn lâu".

Tội phạm mạng cũng có thể dụ dỗ bạn truy cập vào các trang web giả mạo bằng các phương thức khác, chẳng hạn như tin nhắn văn bản hoặc cuộc gọi điện thoại. Bọn tội phạm tinh vi trên mạng lập ra các trung tâm cuộc gọi để tự động quay số hoặc nhắn tin qua số điện thoại tới những mục tiêu tiềm năng. Các tin nhắn này thường bao gồm lời nhắc khiến bạn nhập mã PIN hoặc một số loại thông tin cá nhân khác.

Để biết thêm thông tin, hãy xem mục Cách phát hiện một vụ lừa đảo "đơn hàng giả mạo". 

Bạn là người quản trị hay chuyên gia CNTT?

Nếu bạn có đăng ký Microsoft 365 với Tính năng Chống Mối đe dọa Nâng cao, bạn có thể bật Tính năng Chống Giả mạo ATP để giúp bảo vệ người dùng của bạn. Tìm hiểu thêm

• Không bao giờ bấm vào bất kỳ nối kết hoặc tệp đính kèm nào trong email đáng ngờ. Nếu bạn nhận được thư đáng ngờ từ một tổ chức và lo lắng thư đó có thể hợp lệ, hãy truy cập trình duyệt web của bạn và mở một tab mới. Sau đó truy cập trang web của tổ chức từ mục yêu thích đã lưu của riêng bạn hoặc thông qua tìm kiếm trên web. Hoặc gọi cho tổ chức bằng số điện thoại được liệt kê ở mặt sau của thẻ thành viên, in trên hóa đơn hoặc bản kê hay bạn tìm thấy trên trang web chính thức của tổ chức.

• Nếu tin nhắn đáng ngờ xuất hiện từ người bạn biết, hãy liên hệ với người đó qua một số phương tiện khác chẳng hạn như nhắn tin văn bản hoặc gọi điện thoại để xác nhận.

• Báo cáo thư [xem bên dưới].

• Xóa thư [Delete it].

• Microsoft Office Outlook - Với thư đáng ngờ đã chọn, chọn Thư báo cáo từ dải băng, rồi chọn Lừa đảo qua web. Đây là cách nhanh nhất để báo cáo thư và loại bỏ thư khỏi Hộp thư đến của bạn, đồng thời sẽ giúp chúng tôi cải thiện bộ lọc để bạn nhìn thấy ít thư hơn trong tương lai. Để biết thêm thông tin, hãy xem mục Sử dụng phần bổ trợ Thông báo báo cáo.

• Outlook.com - Chọn hộp kiểm bên cạnh thư đáng ngờ trong hộp thư đến Outlook.com của bạn. Chọn mũi tên bên cạnh Thư rác, rồi chọn Lừa đảo qua web.

Lưu ý: Nếu bạn đang sử dụng một máy khách email khác với Outlook, hãy bắt đầu một email mới để tạo và đưa vào email lừa đảo dưới dạng tệp đính kèm. Vui lòng không chuyển tiếp email khả nghi; chúng ta cần nhận thư dưới dạng tệp đính kèm để có thể kiểm tra các tiêu đề trên thư. 

Khi bạn đang ở trên một site đáng ngờ trong Microsoft Edge, hãy chọn biểu tượng Cài đặt và Thêm [...] ở góc trên bên phải của cửa sổ, rồi chọn Trợ giúp và phản hồi > báo cáo site không an toàn.  Hoặc bấm vào đây.

Mẹo: Nhấn ALT+F sẽ mở menu Cài đặt Khác.

Để biết thêm thông tin, hãy xem mục Duyệt web một cách bảo mật Microsoft Edge.

Nếu bạn nghi ngờ rằng bạn có thể vô tình nghi ngờ có một cuộc tấn công lừa đảo qua mạng thì có một vài điều bạn nên làm. 

1. Mặc dù bạn mới nghĩ ra cách ghi lại nhiều chi tiết về cuộc tấn công nhưng bạn có thể nhớ lại. Cụ thể, hãy cố lưu ý mọi thông tin như tên người dùng, số tài khoản hoặc mật khẩu bạn có thể đã chia sẻ.

2. Ngay lập tức thay đổi mật khẩu trên những tài khoản bị ảnh hưởng đó và bất cứ nơi nào khác mà bạn có thể sử dụng cùng một mật khẩu. Trong khi thay đổi mật khẩu, bạn nên tạo mật khẩu duy nhất cho từng tài khoản, đồng thời có thể bạn muốn xem mục Tạo và sử dụng mật khẩu mạnh.

3. Xác nhận rằng bạn đã bật xác thực đa yếu tố [còn được gọi là xác minh hai bước] cho mọi tài khoản mà bạn có thể bật. Xem là gì: Xác thực đa yếu tố

4. Nếu cuộc tấn công này ảnh hưởng đến tài khoản cơ quan hoặc trường học của bạn, bạn nên thông báo cho nhân viên hỗ trợ IT tại cơ quan hoặc trường học của bạn về sự tấn công có thể xảy ra. Nếu bạn đã chia sẻ thông tin về thẻ tín dụng hoặc tài khoản ngân hàng của mình, bạn có thể muốn liên hệ với các công ty đó cũng như để cảnh báo cho họ về những vụ lừa đảo có thể xảy ra.

5. Nếu bạn mất tiền hoặc là nạn nhân của nạn mất cắp thông tin danh tính, hãy báo cáo cho cơ quan hành pháp tại địa phương. Các chi tiết trong bước 1 sẽ rất hữu ích cho họ.

Các khóa đối với vương quốc - bảo mật thiết bị và tài khoản của bạn

Cách phần mềm xấu có thể gây hại cho máy tính của bạn