Bài viết bởi Bác sĩ Võ Khắc Khôi Nguyên - Khoa Ngoại tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park
Thoái hoá khớp gối là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra khuyết tật vận động và gánh nặng kinh tế cho điều trị rất lớn. Hiệp hội Nghiên cứu Viêm xương khớp Quốc tế và Hội Thấp khớp học Hoa Kỳ đã khuyến cáo phương pháp đa phương thức kết hợp các phương pháp điều trị không dùng thuốc và dược lý vẫn là lựa chọn tốt nhất để điều trị viêm xương khớp.
Tuỳ theo giai đoạn bệnh, bác sĩ có thể áp dụng các biện pháp điều trị thoái hóa khớp gối dùng thuốc hay can thiệp phẫu thuật. Khi sự kết hợp của các phương pháp không dùng thuốc và dược lý trở nên không thành công trong việc kiểm soát các triệu chứng, điều trị phẫu thuật có thể được xem xét. Tuy nhiên, nền tảng của mọi điều trị vẫn là các biện pháp không dùng thuốc.
Điều trị không dùng thuốc chủ yếu dựa vào giáo dục bệnh nhân, tập thể dục, phòng ngừa chấn thương, giảm cân ở bệnh nhân thừa cân và sử dụng các thiết bị hỗ trợ và tiêm huyết tương giàu tiểu cầu. Một phương pháp đa phương thức kết hợp các phương pháp điều trị không dùng thuốc và dược lý vẫn là lựa chọn tốt nhất để điều trị viêm xương khớp. Đây cũng chính là khuyến cáo của Hiệp hội Nghiên cứu Viêm xương khớp Quốc tế và Hội Thấp khớp học Hoa Kỳ.
Điều trị thoái hóa khớp gối không dùng thuốc là lựa chọn tốt nhất để điều trị
2.1 Giáo dục bệnh nhân
Giáo dục bệnh nhân là nền tảng của mọi điều trị đối với bệnh thoái hoá khớp. Bệnh nhân nên kiểm soát tình trạng của mình càng nhiều càng tốt: Biết thoái hoá khớp là bệnh mãn tính, về sự tiến triển của tình trạng theo thời gian như cũng như các biện pháp quản lý bệnh. Mục tiêu điều trị không phải là để khỏi bệnh mà nhằm kiểm soát các triệu chứng gây khó chịu, trong đó quan trọng nhất là đau khớp và giới hạn vận động. Hiểu biết đúng đắn về bệnh sẽ góp phần giảm đau và giúp người bệnh chấp nhận “sống chung với bệnh”.
2.2 Chương trình tập luyện vận động
Thông thường, bệnh nhân sẽ có tâm lý ít vận động khớp để khớp bớt “mòn”, bớt đau. Đây là quan điểm sai lầm. Việc lười vận động sẽ không tạo ra kích thích cơ học lên khớp, nên làm cho thoái hóa sụn nhanh hơn do làm mềm và mỏng sụn khớp, cơ học khớp bị suy yếu và kém linh hoạt. Hoạt động thể chất mang lại nhiều lợi ích cho bệnh nhân thoái hóa khớp gối: Bên cạnh những cải thiện về chức năng khớp, vận động còn giúp giảm nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường, biến cố tim mạch, té ngã, tàn tật và cải thiện tâm lý và giúp người bệnh hòa nhập cuộc sống.
Các thói quen tập thể dục nên được điều chỉnh theo nhu cầu, khả năng chịu đựng và sở thích của từng bệnh nhân. Người bệnh nên tránh các hoạt động cường độ cao và cần tuân thủ lâu dài để tăng hiệu quả. Các bài tập vận động nên được thực hiện ít nhất ba ngày trong một tuần và để đánh giá đáp ứng của cơ thể, bệnh nhân nên hoàn thành ít nhất 12 buổi tập luyện.
Các bài tập vận động nên được thực hiện trong điều trị thoái hóa khớp gối không dùng thuốc
Hoạt động thể chất được khuyến khích là các bài tập aerobic, đi bộ, tập khí công, yoga, bơi... Các bài tập này giúp tăng cường cơ bắp và thể lực chung đều được khuyến nghị cho bệnh nhân thoái hóa khớp gối. Các bài tập tăng cường sức cơ vùng đùi, có thể làm giảm tải cho khớp gối. Các bài tập dưới nước có tác dụng ngắn hạn trong việc giảm đau cho bệnh nhân bị thoái hóa khớp háng và khớp gối. Trái với suy nghĩ phổ biến cho rằng việc chạy bộ trên đường trường sẽ gây hại cho khớp gối, trên thực tế chạy bộ thường xuyên ở mức độ vừa phải vẫn có thể an toàn cho bệnh nhân thoái hoá khớp, trong khi những người chạy chuyên nghiệp có thể tăng nguy cơ viêm xương khớp.
2.3 Phòng tránh thương tích
Phòng ngừa chấn thương là cần thiết trong các hoạt động thể dục thể thao, cũng như trong các sinh hoạt cá nhân thường ngày. Khớp gối bị chấn thương sẽ làm tăng nguy cơ tiến triển thoái hoá khớp nhanh hơn ở khớp gối không bị chấn thương.
Viêm khớp gối có thể xảy ra ở người thường xuyên đi giày cao gót. Việc tiếp xúc lâu với giày cao gót sẽ tạo ra thay đổi lực ở khớp gối khi đi bộ, điều này có thể dẫn đến những biến đổi thoái hóa ở khớp và làm tăng nguy cơ viêm khớp.
2.4 Giảm cân
Giảm cân có làm giảm các triệu chứng viêm xương khớp và ngăn ngừa tiến triển tổng thể của tổn thương cấu trúc không? Đây là câu hỏi quan trọng nhất trong việc quản lý viêm xương khớp. Ở những bệnh nhân béo phì, giảm cân và duy trì cân nặng ở mức độ thấp hơn làm giảm đau do viêm xương khớp. Giảm cân ở người béo phì có thể cải thiện cấu trúc sụn khớp, cũng như độ dày của sụn.
Chúng ta thường suy nghĩ rằng: khi trọng lượng tăng 1 kilogam, thì mỗi bên khớp gối sẽ gánh thêm nửa kilogam. Thực tế chúng ta đã lầm tưởng. Trọng lượng tăng thêm 1 kilogam sẽ làm tăng thêm 1-2 kilogam áp lực cho mỗi bên khớp gối. Trọng lượng dư thừa làm tăng tải trọng khớp, dẫn đến ảnh hưởng xấu đến sụn khớp và góp phần gây ra các tác động viêm khớp.
2.5 Dụng cụ chỉnh hình hỗ trợ
Các thiết bị chỉnh hình như giày dép đặc biệt, đế lót, nẹp khớp gối và gậy được khuyên dùng cho bệnh nhân thoái hóa khớp hông hoặc khớp gối. Nạng tay nên chống ở phía đối bên với khớp bị đau. Nạng sẽ như một trợ thủ đắc lực cho bệnh nhân khi di chuyển. Hơn nữa, nẹp khớp gối có thể làm giảm bớt lượng thuốc giảm đau cần thiết cho người bệnh.
2.6 Tiêm huyết tương giàu tiểu cầu [PRP]
Cùng với sự tiến bộ của y học hiện đại, phương pháp điều trị thoái hóa khớp gối cũng đạt được những kết quả mới. Và tiêm huyết tương giàu tiểu cầu đã được chứng minh là an toàn, hiệu quả, nhanh chóng chấm dứt triệu chứng đau và đảm bảo hiệu quả lâu dài. Huyết tương giàu tiểu cầu sẽ được chiết tách trực tiếp từ chính máu của bệnh nhân, do đó phương pháp này đạt độ an toàn cao, cũng như quá trình điều trị nhẹ nhàng, cùng với chi phí hợp lý.
Tiêm huyết tương giàu tiểu cầu [PRP] điều trị thoái hóa khớp gối tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là bệnh viện đa khoa có chức năng thăm khám và điều trị các bệnh lý cơ xương khớp như viêm khớp, thoái hóa, thoát vị, đau nhức xương khớp,.... Tại Vinmec cũng đã thực hiện chẩn đoán, điều trị bằng các phương pháp y học hiện đại với các bệnh lý cơ xương khớp, không chỉ đem lại hiệu quả cao mà còn hạn chế tối đa biến chứng bệnh tái phát. Có được thành công lớn là bởi Vinmec luôn trang bị đầy đủ cơ sở vật chất hiện đại, các quy trình thăm khám, điều trị được thực hiện bởi đội ngũ bác sĩ giàu chuyên môn, kinh nghiệm sẽ đem lại kết quả điều trị bệnh tối ưu cho Quý khách hàng.
Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec có Gói điều trị bệnh cơ xương khớp bằng huyết tương giàu tiểu cầu, ứng dụng công nghệ PRP [hay còn gọi là huyết tương giàu tiểu cầu] trong điều trị các bệnh lý về cơ xương khớp, bao gồm các bệnh:
- Bệnh lý gân và viêm gân; Viêm gân gót
- Viêm mỏm lồi cầu [thường gặp ở khuỷu tay người chơi gôn và chơi tennis]
- Viêm cân gan chân
- Tạo hình dây chằng và viêm gân gối [1 bên đối với chấn thương của người chơi: bóng đá, bóng rổ, bóng ném]
- Hội chứng chóp xoay vai
- Chấn thương do thể thao
- Tổn thương và chèn ép dây thần kinh
- Viêm xương khớp giai đoạn đầu
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để được giảm ngay 20% phí khám bệnh lần đầu trên toàn hệ thống Vinmec [áp dụng từ 1/8 - 30/9/2022]. Quý khách cũng có thể quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn tư vấn từ xa qua video với các bác sĩ Vinmec mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Điều trị và phòng tránh bệnh thoái hóa khớp gối
XEM THÊM:
Với mỗi trường hợp thoái hóa khớp gối, các bác sĩ thăm khám và tư vấn về phương pháp khắc phục để mang lại hiệu quả cao nhất cho người bệnh. Điều quan trọng nhất là nên đi khám ngay khi có triệu chứng để được điều trị thoái hóa khớp gối nhanh chóng và phòng ngừa tối đa nguy cơ biến chứng.
1. Thoái hóa khớp gối có nguy hiểm không?
- Bệnh thoái hóa khớp gối có thể xảy ra ở nhiều đối tượng khác nhau, nhưng những đối tượng có nguy cơ cao nhất là:
+ Người cao tuổi.
+ Người thường xuyên bê vác nặng, lao động quá sức.
+ Người thừa cân, béo phì.
+ Người mắc một số bệnh lý mạn tính, chẳng hạn như bệnh đái tháo đường.
+ Những người gặp phải chấn thương khớp gối như đứt dây chằng khớp gối, nứt xương khớp gối,…
Thoái hóa khớp gối có thể xảy ra ở nhiều đối tượng
- Khi mắc bệnh thoái hóa khớp gối, bệnh nhân có thể mắc phải một số biểu hiện như sau:
+ Khớp gối bị đau nhức, càng về sau những cơn đau càng tăng dần về tần suất và mức độ. Đặc biệt, những cơn đau sẽ càng rõ rệt khi bệnh nhân vận động hay thay đổi tư thế, chẳng hạn như khi đi bộ nhiều hay khi leo cầu thang bộ.
+ Có hiểu hiện sưng gối và căng cứng đầu gối, thường gặp nhất là ở thời điểm sau khi ngủ dậy. Đồng thời, khớp gối của người bệnh cũng kém linh hoạt hơn.
+ Khi di chuyển, dáng đi của người bệnh sẽ có nhiều thay đổi. Bệnh nhân thường đi theo kiểu chữ O, chữ X hoặc thậm chí là mất chức năng vận động.
- Bệnh thoái hóa khớp gối không phải là bệnh ngay lập tức có thể đe dọa đến tính mạng của người bệnh. Tuy nhiên, bệnh lại có thể làm ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng sống của người bệnh. Khi bị thoái hóa khớp gối, bệnh nhân thường phải đối mặt với những cơn đau mạn tính, khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày và trong lao động vì chức năng vận động bị suy giảm rõ rệt. Bên cạnh đó, người bệnh cũng thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, lo lắng, rối loạn giấc ngủ, thậm chí còn có thể gây ra trầm cảm.
Thoái hóa khớp gối gây ảnh hưởng nhiều đến chất lượng sống của người bệnh
Nếu không được điều trị kịp thời bằng những phương pháp phù hợp, bệnh nhân có thể phải đối mặt với những vấn đề sau:
+ Thường xuyên phải đối mặt với những cơn đau khớp, đi lại rất khó khăn.
+ Để lâu ngày sẽ dẫn đến cứng khớp, teo cơ.
+ Khớp gối bị thoái hóa còn có thể biến dạng, gây cong vẹo chi dưới.
+ Gây ra chứng vôi hóa sụn khớp.
+ Nguy hiểm nhất là tình trạng liệt chi dưới, tàn phế, khiến người bệnh phải sử dụng xe lăn mới có thể di chuyển được.
2. Các phương pháp điều trị khớp gối hiệu quả
Bệnh thoái hóa khớp gối thường liên quan đến vấn đề tuổi tác hay có thể hiểu là sự lão hóa tự nhiên, vì thế, rất khó để có thể chữa khỏi hoàn toàn căn bệnh này. Tuy nhiên, nếu phát hiện sớm và điều trị đúng phương pháp sẽ đảm bảo có thể làm giảm triệu chứng hiệu quả, giúp bệnh nhân phục hồi khả năng vận động của khớp gối, cải thiện chất lượng sống cho người bệnh và phòng ngừa nguy cơ biến chứng, biến dạng khớp gối.
Có thể điều trị bệnh bằng nhiều phương pháp khác nhau
Dưới đây là một số phương pháp điều trị thoái hóa khớp gối hiệu quả
- Giảm cân, duy trì cân nặng: Đây là phương pháp đơn giản, hiệu quả và cần thực hiện đầu tiên, nhất là đối với những người mắc chứng thừa cân béo phì. Việc giảm bớt trọng lượng của cơ thể sẽ giúp giảm bớt gánh nặng lên đầu gối. Từ đó, có thể giúp người bệnh giảm đau và làm chậm quá trình thoái hóa.
Hơn nữa, duy trì cân nặng ở mức ổn định cũng là một trong những yếu tố quan trọng giúp ngăn ngừa một số bệnh lý liên quan đến thoái hóa khớp như tăng huyết áp hay đái tháo đường.
- Tập luyện: Người bệnh nên tập luyện mỗi ngày tùy theo mức độ bệnh và cần lựa chọn những bài tập phù hợp như tập yoga, đi bộ, đạp xe, bơi lội,… Tập luyện đều đặn sẽ có tác dụng cải thiện các triệu chứng bệnh.
- Thực hiện một số liệu pháp thay thế để kiểm soát bệnh hiệu quả:
+ Chườm lạnh hoặc chườm nóng: Khi khớp gối sưng đau thì nên chườm lạnh để giảm đau, giảm sưng. Sau đó, có thể chườm nóng để cải thiện tình trạng cứng khớp.
+ Xoa bóp khớp gối để làm dịu cơn đau và thư giãn cơ bắp. Hơn nữa, đây cũng là các có thể giúp kích thích lưu thông máu hiệu quả. Lưu ý, cần thực hiện đúng kỹ thuật để mang lại hiệu quả tốt nhất.
+ Cải thiện giấc ngủ để đảm bảo sức khỏe và kiểm soát bệnh tốt
+ Châm cứu với mục đích lưu thông khí huyết. Tuy nhiên chỉ nên áp dụng với những trường hợp cần thiết và trước khi thực hiện nên tham khảo ý kiến bác sĩ.
Xoa bóp khớp gối để làm dịu cơn đau
- Chế độ dinh dưỡng khoa học hợp lý: Một chế độ ăn lành mạnh không chỉ tốt cho bệnh thoái hóa khớp mà còn tốt cho sức khỏe nói chung. Người bệnh cần thực hiện ăn uống theo kế hoạch để đảm bảo kiểm soát cân nặng, giúp sụn khớp linh hoạt hơn và cải thiện tình trạng viêm. Người thoái hóa khớp gối nên tiêu thụ những thực phẩm giàu chất chống oxy hóa, chứa nhiều vitamin C, omega-3,…
- Dùng nẹp đầu gối để bảo vệ khớp: Một số loại nẹp đang được sử dụng nhiều như nẹp giảm áp, nẹp phục hồi chức năng,… Tác dụng của những loại nẹp này là giảm áp lực cơ thể lên đầu gối và giúp người bệnh đi lại dễ dàng hơn. Tùy từng trường hợp, các bác sĩ sẽ chỉ định loại nẹp phù hợp.
- Điều trị bằng các loại thuốc giảm đau để cải thiện triệu chứng thoái hóa khớp gối trong trường hợp cần thiết và theo sự chỉ định của bác sĩ.
- Điều trị thoái hóa khớp gối bằng phương pháp tiêm nội khớp: Mục đích của phương pháp này là giúp giảm viêm, giảm đau nhức và sưng khớp. Tuy nhiên, không nên thực hiện lâu dài. Trong đó, tiêm huyết tương giàu tiểu cầu PRP nhằm kích thích khắc phục những tổn thương khớp gối và cải thiện chức năng khớp gối.
- Phẫu thuật khớp gối: Được thực hiện đối với những trường hợp đã áp dụng những phương pháp trên nhưng không mang lại hiệu quả cao. Một số phương pháp phẫu thuật thường được áp dụng là phẫu thuật nội soi khớp gối, phẫu thuật thay khớp gối, phẫu thuật đục xương chỉnh trục.
Trên đây là những cách điều trị thoái hóa khớp gối hiệu quả nhất. Nếu có thắc mắc hoặc có nhu cầu thăm khám, mời quý khách hàng gọi đến tổng đài 1900 56 56 56 của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.
Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC là cơ sở y tế hội tụ đội ngũ chuyên gia, bác sĩ đầu ngành về Cơ xương khớp như: PGS.TS Nguyễn Thị Mai Hồng - 35 năm kinh nghiệm, Nguyên trưởng khoa Cơ Xương khớp bệnh viện Bạch Mai, chuyên gia Cơ Xương Khớp BVĐK MEDLATEC; TS.BS Nguyễn Thị Ngọc, ThS.BS Trịnh Thị Nga,.. .cùng hệ thống trang thiết bị y khoa hiện đại sẽ giúp quá trình thăm khám, chẩn đoán bệnh nhanh chóng chính xác.
Quý khách hàng có nhu cầu đặt lịch khám chuyên khoa Cơ Xương khớp, vui lòng liên hệ Tổng đài 1900 56 56 56, để được các tổng đài viên tư vấn và hỗ trợ kịp thời.