Dịch tràn dạ dày là gì

Ngày nay, số lượng người mắc bệnh trào ngược dạ dày đang có xu hướng tăng lên hàng ngày. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng mắc bệnh này rất nhiều. Trong đó, chế độ ăn uống, thói quen sinh hoạt chưa hợp lý là một trong những nguyên nhân chính. Vậy, có cách nào cải thiện tình trạng này không?

1. Giải đáp bệnh trào ngược dạ dày là gì?

Để hiểu rõ hơn về căn bệnh rất phổ biến này, sau đây chúng tôi sẽ giúp các bạn tìm hiểu về trào ngược dạ dày là bệnh gì? Trên cơ sở đó, bạn sẽ cảm nhận được mức độ nguy hiểm của bệnh.

Sự khác biệt giữa dạ dày bình thường và trào ngược dạ dày

Theo các bác sĩ chuyên ngành dạ dày, thực quản, bệnh trào ngược dạ dày hay nói cách khác là chứng trào axit dạ dày. Bệnh này thường không có tác động đến cuộc sống hàng ngày. Tuy nhiên, mắc bệnh lâu sẽ dẫn đến suy dinh dưỡng [ở trẻ em], viêm thực quản, suy giảm chức năng hô hấp. Biến chứng nặng nhất của căn bệnh này có thể dẫn đến tử vong.

2. Triệu chứng có thể gặp khi mắc bệnh trào ngược axit dạ dày

Một số triệu chứng điển hình mà người bệnh thường gặp, có thể kể đến như:

• Ợ chua: Người bệnh thường có triệu chứng này kết hợp với chứng ợ nóng [từ ổ bụng, dạ dày mang đến cảm giác nóng lên cổ]. Triệu chứng này là triệu chứng phổ biến của bệnh trào ngược dạ dày nhất là sau khi ăn no, khó tiêu, thời gian nghỉ ngơi. Người bệnh sẽ cảm nhận được vị chua trong miệng khi có cảm giác ợ lên.

• Ợ hơi: Là triệu chứng thường gặp khi đói. Cũng giống như ợ hơi và ợ nóng, ợ hơi cũng xảy ra nhiều khi bạn có cảm giác khó tiêu, ăn no,...

• Xuất hiện các triệu chứng nôn, ói, buồn nôn: triệu chứng này và cảm giác nghẹn thức ăn là triệu chứng thường gặp sau khi ăn. Đặc biệt, những người mắc chứng trào ngược axit dạ dày rất dễ ói khi bị ốm nghén,say sóng, say tàu xe,...

• Ăn không ngon, khó nuốt: Triệu chứng này biểu hiện sự trào ngược axit dạ dày, trào ngược dịch mật, mang đến cảm giác đắng miệng. Ngoài ra, axit dạ dày trào lên sẽ gây sưng thực quản, dẫn đến khó khăn trong việc nuốt thức ăn. Từ đó dẫn đến cảm giác ăn không ngon, chán ăn, sụt cân,...

• Các triệu chứng ho, viêm họng, miệng tiết nhiều nước bọt, khàn giọng: Nguyên nhân trực tiếp gây nên tình trạng này là do axit dạ dày bị trào ngược mang lại. Khi axit dạ dày ợ lên và phản xạ tự nhiên gây tiết nhiều nước bọt, sưng tấy dây thanh quản, ho, khản tiếng,...

• Có cảm giác đau tức vùng ngực: Triệu chứng này có nguyên nhân từ sự kích thích các sợi dây thần kinh đi qua vùng ngực. Cảm giác đau tức ngực do trào ngược axit dạ dày rất dễ nhầm với triệu chứng của các bệnh liên quan đến tim mạch.

3. Trào ngược axit dạ dày do đâu?

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, nguyên nhân trực tiếp gây nên tình trạng trào ngược dạ dày xuất phát từ hai nguyên nhân trực tiếp: Do vấn đề bất thường từ thực quản, và vấn đề về dạ dày.

3.1. Nguyên nhân từ bất thường ở cơ quan thực quản

Trào ngược axit dạ dày do những bất thường ở cơ hoành, cơ thắt dưới thực quản

Do sự bất thường ở cơ thắt dưới thực quản

Thông thường, sự hoạt động của cơ dưới thực quản sẽ diễn ra theo một trình tự nhất định. Các cơ này sẽ mở ra khi chúng ta nuốt thức ăn, sau đó đóng lại, không cho các loại dịch ở dạ dày trào lên. Tuy nhiên, khi các cơ thắt dưới thực quản có vấn đề như lực trương của cơ bị giảm sẽ khiến cho chức năng của các cơ này yếu đi.

Đồng thời, sự tác động của dịch vị đến thực quản bị giảm do axit dạ dày trung hòa với dịch ở thực quản, nước bọt dẫn đến hiện tượng axit dạ dày trào ngược lại thực quản. Như vậy, sự co thắt của cơ thắt dưới thực quản có ảnh hưởng nhất định đến tình trạng trào ngược axit dạ dày.

Do sự bất thường ở cơ hoành

Như chúng ta đã biết, phần ổ bụng và phần ngực được ngăn cách bởi hệ thống cơ hoành. Loại cơ này được ví như cánh cổng thành vùng bụng. Khi cánh cổng này khẽ khép lại sẽ tạo động lực cho cơ thắt dưới thực quản. Trong trường hợp cơ hoành bị thoát vị sẽ tạo điều kiện cho axit dạ dày trào ngược lên do cơ hoành và cơ thắt dưới không ở cùng một vị trí, không có sự thống nhất trong hoạt động.

3.2. Nguyên nhân đến từ sự bất thường ở dạ dày

Có hai nguyên nhân chính đến từ dạ dày làm xảy ra tình trạng trào ngược dạ dày mà chúng ta phải nói đến, bao gồm:

• Do tình trạng thức ăn không được tiêu hóa, tồn lại trong dạ dày. Các bệnh liên quan đến dạ dày như: Ung thư dạ dày, đau dạ dày, viêm loét dạ dày, hẹp môn vị,... cũng là nguyên nhân làm tăng nguy cơ trào axit dạ dày lên thực quản.

• Do lực tác động đến ổ bụng lớn. Các tình huống như ho lâu ngày, hắt hơi, gập bụng gây áp lực lớn cho ổ bụng. Từ đó trào ngược axit ở dạ dày có điều kiện để xuất hiện.

3.3. Các lý do khác

Bên cạnh hai nguyên nhân chính đến từ thực quản và dạ dày, còn có một số yếu tố khác cũng làm tăng nguy cơ mắc chứng trào ngược dạ dày như:

• Thừa cân: Những người thừa cân, béo phì có nguy cơ mắc nhiều bệnh hơn người bình thường trong đó có trào axit dạ dày. Nói như vậy vì cân năng là một trong yếu tố tác động trực tiếp lên vùng bụng, cơ thắt thực quản cụ thể là tạo áp lực lớn lên các bộ phận này. Từ đó, nguy cơ mắc chứng bệnh này cũng tăng lên.

• Chế độ dinh dưỡng không phù hợp: Người có thói quen sử dụng các loại đồ ăn chế biến sẵn, nhiều dầu mỡ, ăn quá no, ăn chanh, cam khi đói,... có nguy cơ bị trào ngược axit dạ dày cao.

4. Biện pháp cải thiện tình trạng trào ngược dạ dày

Để phòng tránh, cải thiện triệu chứng trào ngược axit dạ dày, bạn nên thực hiện thay đổi chế độ ăn uống, chế độ sinh hoạt không lành mạnh.

4.1. Những việc nên làm

• Tăng cường những chất có tác dụng trung hòa axit như: Các sản phẩm từ tinh bột: bột ngũ cốc, bột yến mạch, các loại bánh mì,.. Những thực phẩm này có tác dụng nhất định trong việc hạn chế sự bào mòn lớp dịch, axit trong dạ dày.

Ăn bánh mì thường xuyên có thể giảm tình trạng trào ngược dạ dày

• Bạn nên ăn nhiều các chất đạm dễ tiêu có trong thịt vịt, thịt lợn nạc, thịt lợn thăn,...

• Bổ sung chất xơ có chứa trong các loại đậu như: Đậu xanh, đậu đỏ, đậu đen, đậu Hà Lan,...

• Nên ăn nhiều sữa chua: Bởi trong sữa chua chứa rất nhiều lợi khuẩn, giúp quá trình tiêu hóa diễn ra nhanh hơn, tạo cảm giác ngon miệng. Một lưu ý nhỏ là bạn không nên dùng sữa chua trong khi đói bụng.

• Sử dụng các thực phẩm hỗ trợ chữa trị truyền thống như: Nghệ, mật ong,...

• Giảm cân bằng các biện pháp an toàn, hiệu quả như: Tập thể dục thể thao, hạn chế sử dụng các thực phẩm chứa nhiều đường, chất béo,...

• Đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán bệnh chính xác và các biện pháp chữa trị kịp thời.

4.2. Những việc không nên làm

• Không nên duy trì các thói quen xấu như: Ăn quá no, thức khuya, nằm sau khi ăn, mặc quần áo chật,...

• Không nên sử dụng các chất gây nghiện, các chất kích thích như: Rượu, bia, thuốc lá, cà phê,...

• Ngưng việc sử dụng các loại đồ ăn nhanh, chiên nhiều dầu mỡ, các loại thực phẩm chế biến sẵn,...

• Hạn chế việc sử dụng các loại thực phẩm chứa hàm lượng axit cao như: Đồ ăn cay nóng, nước ngọt có ga, các loại quả như chanh, quất, dứa,...

Hạn chế việc sử dụng đồ ăn cay nóng

Như vậy, các biện pháp cải thiện tình trạng trào ngược dạ dày là rất đơn giản, ai cũng có thể làm được nếu chúng ta kiên trì. Hãy thay đổi ngay hôm nay để bảo vệ sức khỏe, tài sản quý giá nhất của mỗi người.

Trên đây là những kiến thức cơ bản nhất liên quan đến bệnh trào ngược dạ dày, một căn bệnh thường gặp trên toàn cầu. Hy vọng, chúng tôi có thể giải đáp những thắc mắc trong lòng của các bạn bấy lâu nay về căn bệnh này. Các bạn hãy bỏ túi những kiến thức về chứng trào ngược axit dạ dày để bảo vệ sức khỏe của bản thân và cả nhà mình.

Trào ngược dạ dày thực quản là bệnh lý hàng đầu về tiêu hóa gây nhiều bất tiện cho người bệnh trong sinh hoạt. Vậy dấu hiệu bệnh trào ngược dạ dày thực quản là gì, phòng ngừa và điều trị ra sao. Cùng tham khảo bài viết dưới đây để có thêm những thông tin hữu ích.

Triệu chứng này thường xuất hiện sau khi người bệnh ăn quá no hoặc nằm ngay sau khi ăn. Người bệnh dễ bị nôn, buồn nôn hoặc có cảm giác mắc nghẹn thức ăn ở cổ. Người bệnh cũng dễ bị nôn hơn khi bị say tàu xe, ốm nghén, hay dùng một số loại thuốc…     

Nếu bạn thường xuyên bị ợ hơi lúc đói thì nguy cơ cao bị bệnh trào ngược dạ dày thực quản. Với trường hợp bạn bị ợ nóng thì đây là cảm giác nóng rát từ dạ dày hay vùng ngực dưới, lan hướng lên cổ. 

Ợ chua xảy ra nhiều nhất vào mỗi buổi sáng khi đánh răng. Ợ chua, ợ nóng cũng thường hay đi kèm với nhau. Bệnh nhân có cảm giác ợ lên, kèm theo vị chua trong miệng.

Các triệu chứng ợ nói trên có thể sẽ tăng lên khi bạn ăn no, uống nước, lúc đang đầy bụng khó tiêu hoặc khi bạn cúi gập người về phía trước, nằm nghỉ hoặc ngủ vào ban đêm.

Người bệnh có cảm giác bị đè ép, thắt ở ngực, xuyên ra lưng và hai cánh tay. Triệu chứng này là nguyên nhân khiến bệnh trào ngược dạ dày – thực quản dễ bị nhầm lẫn với các bệnh liên quan đến tim mạch. 

Cảm giác đau này thường xuất hiện đau ở đoạn thực quản – phần chạy qua ngực. Axit trào ngược lên kích thích vào đầu mút các sợi thần kinh trên bề mặt niêm mạc thực quản, gây ra cảm giác đau tương tự như đau ở ngực.

Khi dịch vị trào lên có kèm theo dịch mật khiến người bệnh cảm giác bị đắng miệng. Đây là biểu hiện của sự rối loạn thần kinh dạ dày. Khiến van môn vị mở quá mức và dịch mật trào ra, gây thêm hiện tượng hôi miệng.

Ngoài ra người bệnh có thể chán ăn, sụt cân, bị thiếu máu, hoặc có thể bị chảy máu ở đường tiêu hóa.

Hôi miệng là dấu hiệu bệnh trào ngược dạ dày thực quản giúp nhận biết sớm

Đây là phản xạ tự nhiên của miệng gặp acid chua trào ngược lên sau khi ợ chua. Nước bọt sẽ tiết ra nhiều hơn bình thường để trung hòa axit có trong dạ dày.

Bệnh trào ngược dạ dày thực quản khi trở nặng khiến axit dạ dày trào ngược lên với tần suất khá lớn. Điều này sẽ gây ra hiện tượng phù nề, sưng tấy niêm mạc thực quản. Vì thế bệnh nhân có cảm giác khó nuốt, nuốt nghẹn và bị vướng ở cổ.

Người bị trào ngược dạ dày thực quản có thể bị khản giọng và ho nhiều, ho liên tục. Hiện tượng này là do dây thanh quản khi tiếp xúc với axit dạ dày làm xuất hiện hiện tượng sưng tấy. Người bệnh sẽ bị khàn giọng, khó nói và lâu ngày chuyển thành ho.

Đầu tiên phải nhắc tới sự suy cơ thắt dưới thực quản. Khi có sự trào ngược của dịch dạ dày lên thực quản, dịch nhầy thực quản cùng với bicarbonat và nước bọt do có tính kiềm sẽ trung hòa lượng axit của dịch vị. Làm giảm hoặc mất đi sự kích thích của dịch vị lên vùng niêm mạc thực quản. Nhu động của thực quản sẽ đẩy dịch trào ngược chảy xuống dạ dày. Khi bạn bị suy cơ thắt dưới thực quản sẽ dẫn đến bệnh trào ngược dạ dày – thực quản.

Thứ hai là do hiện tượng thoát vị hoành. Khi cơ hoành co, làm tăng cường sức mạnh cho cơ thắt dưới thực quản ngăn cản trào ngược dạ dày thực quản. Khi bị thoát vị hoành, một phần dạ dày áp lực lên cơ hoành. Lúc này cơ thắt dưới thực quản không nằm cùng mức với cơ hoành nên dễ xảy ra hiện tượng trào ngược.

Thực quản có vấn đề là nguyên nhân gây ra trào ngược dạ dày thực quản

Viêm dạ dày, ung thư dạ dày và hẹp môn vị… làm cho các chất trong dạ dày chậm lưu thông xuống ruột, bị ứ đọng lại và từ đó làm tăng áp lực trong dạ dày.

Ngoài ra, ở một vài trường hợp áp lực ổ bụng tăng đột ngột khi ho, hắt hơi hoặc gắng sức cũng có thể là nguyên nhân gây hiện tượng trào ngược dạ dày thực quản.

Cân nặng gây áp lực lên vùng bụng có dạ dày và cơ thắt thực quản dưới khiến trương lực yếu đi. Vậy nên axit dạ dày và các chất dễ trào ngược hơn.

Trào ngược dạ dày thực quản có thể do béo phì gây nên

Bên cạnh các nguyên nhân trên, trào ngược dạ dày thực quản có thể do một số bệnh lý hiếm gặp khác như: Tổn thương hệ thần kinh phó giao cảm thực quản, bệnh lý nhiễm trùng ở thực quản gây xơ, yếu cơ vòng thực quản. Hoặc do mắc các bệnh lý di truyền, thoát vị hoành, chấn thương…

• Stress làm tăng tiết cortisol

Cortisol làm tăng axit trong dạ dày, làm tăng trương lực co bóp của dạ dày và  đẩy dịch dạ dày trào ngược lên thực quản. Hiện tượng stress làm rối loạn nhu động thực quản khiến cho cơ thắt thực quản trở nên nhạy cảm. Việc giãn mở cơ sẽ xảy ra thường xuyên và kéo dài làm dịch vị trào ngược lên thực quản.

• Thói quen ăn uống không lành mạnh

Ăn quá no, ăn đêm, ăn hoa quả có tính axit như cam hoặc chanh khi đói, ăn đồ ăn nhanh, chiên rán, các loại đồ uống chứa chất kích thích quá nhiều như cafe, thuốc lá gây áp lực cho trương lực của cơ thắt thực quản. Dẫn đến cơ này bị yếu, đóng mở bất thường. Từ đó gây nên chứng trào ngược dạ dày ở nhiều người.

• Tác dụng phụ của thuốc Tây

Khi bạn đang dùng thuốc huyết áp hoặc một số loại thuốc như Cholecystokinine, glucagon, aspirin,… vấn đề tác dụng phụ trào ngược sẽ rất dễ xảy ra. 

Tác dụng phụ của một số thuốc có thể gây chứng trào ngược dạ dày thực quản

Trào ngược dạ dày thực quản có thể để lại những biến chứng nguy hiểm cho người bệnh như sau:

• Viêm, loét thực quản.
• Hẹp thực quản.
• Barrett thực quản [hay còn gọi là tiền ung thư thực quản].
• Ung thư thực quản.
• Viêm họng, viêm mũi xoang, viêm phế quản hay viêm phổi. 

Người bệnh nên ăn uống đúng giờ, không nên bỏ bất kỳ bữa ăn nào. Hãy chú ý lựa chọn các thực phẩm có tính kiềm, có khả năng trung hòa axit như thực phẩm từ tinh bột như bánh mì, bột yến mạch hay chất đạm dễ tiêu.

Hạn chế ăn nhiều thực phẩm kích thích tăng tiết axit hay kích thích cơ thắt dưới thực quản: hoa quả có hàm lượng axit cao như chanh, cam, xoài xanh, cóc, dứa,…Đồng thời nên hạn chế các món ăn có tính chua, cay, nóng, các món muối chua như dưa cải chua, măng muối,…Đối với các thực phẩm chứa nhiều chất béo thì nên hạn chế. Còn thực phẩm từ sữa nên tham khảo ý kiến của bác sĩ.

Không hút thuốc, uống rượu bia, đồ uống có gas, không sử dụng các chất kích thích khi bị bệnh trào ngược dạ dày thực quản.

Người bị trào ngược dạ dày thực quản hạn chế ăn nhiều trái cây có tính axit

Người bệnh không được nằm hoặc lao động ngay sau khi ăn. Chú ý thư giãn giảm stress có thể làm giảm triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản tốt hơn.

Người bệnh có thể tích cực chườm ấm để giảm những áp lực lên dạ dày.

Bài thuốc dân gian với lá mơ lông, tía tô, nghệ tươi và cây lô hội cũng có tác dụng trong việc điều trị chứng trào ngược dạ dày thực quản.

Bệnh nhân bị trào ngược dạ dày thực quản có thể điều trị bệnh những loại thuốc sau đây:

• Omeprazol quá trình uống thuốc.
• Thuốc Axit Alginic.
• Domperidon.

Những trường hợp điều trị bằng thuốc không có kết quả, bệnh nhân có thể được xem xét để điều trị phẫu thuật, làm một cái van dạ dày ở quanh phần thực quản thấp. 

Hiện nay các bác sĩ ưa chuộng phương pháp “Nissen mềm” qua soi ổ bụng. Kết quả cũng tương tự như phẫu thuật mở, đạt hiệu quả chống trào ngược đến 80 – 90%. Song phẫu thuật cũng có nguy cơ tử vong và cũng có tới 30% số người sau mổ có triệu chứng nặng nề như chướng hơi, nuốt khó và không ợ được.

Ngay khi xuất hiện bất kỳ dấu hiệu nào liên quan đến trào ngược dạ dày thực quản bạn cần đến các cơ sở y tế chuyên khoa tiêu hóa để được khám, tư vấn và điều trị một cách kịp thời.

Là địa chỉ điều trị dạ dày uy tín tại Hà Nội, Trung tâm Tiêu hóa Hồng Ngọc được đông đảo bệnh nhân lựa chọn bởi chất lượng dịch vụ đáng tin cậy. Tại đây, khách hàng sẽ được thăm khám với đội ngũ bác sĩ tiêu hóa giỏi chuyên môn, từng công tác tại Bệnh viện Bạch Mai; được nội soi tiêu hóa với dàn máy hiện đại tích hợp công nghệ NBI hàng đầu thế giới; được tư vấn chu đáo và nhiệt tình bằng sự tận tâm.

**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh không được tự ý mua thuốc để điều trị. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, người bệnh cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý cũng như kê đơn thuốc hiệu quả tốt nhất.

Trung tâm Tiêu hoá – Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc

1. Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc Phúc Trường Minh – Số 8 Châu Văn Liêm, Nam Từ Liêm, Hà Nội
2. Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc – 55 Yên Ninh, Ba Đình, Hà Nội
3. Phòng khám Hồng Ngọc Savico Long Biên – Tầng 3, tòa B, Savico Megamall, 07- 09 Nguyễn Văn Linh, Long Biên, Hà Nội

Hotline: 0911 908 856 – 0932 232 016

Email: 

Cập nhật nhiều thông tin hữu ích và chương trình Ưu đãi tại:

//www.facebook.com/trungtamtieuhoaBVHongNgoc