Dotcom nghĩa là gì

Bong bóng dotcom là gì?

.COM [dotcom] là thuật ngữ trên Internet mô tả các trang web với kết thúc là đuôi .com. Nó được sử dụng rộng rãi trên Internet từ năm 1995 và kéo theo đợt bùng nổ .COM khi các tổ chức và cá nhân đăng ký một số lượng lớn tên miền .com

Từ năm 1995 đến năm 2001, Internet trải qua đợt bùng nổ goi là bong bóng .com [dotcom]. Một số lượng lớn công ty đầu tư tiền và cổ phiếu vào các công ty internet đến khi nhiều công ty này phải phá sản.

Những công ty trụ vững sau bong bóng dotcom tiếp tục phát triển đến ngày nay, nhiều công ty trên internet được định giá cả tỷ đô la.

Quá trình hình thành bong bóng dotcom

Bong bóng Dotcom lần 1 diễn ra trong hoàn cảnh hàng loạt các tiến bộ về công nghệ máy tính xuất hiện.

Năm 1995, Microsoft giới thiệu hệ điều hành Windows 95 với nhiều cải tiến vượt trội so với bản 3.1. Sự canh tranh giữa các hãng chế tạo phần cứng máy tính, nhất là chế tạo bộ vi xử lý đã làm cho máy tính cá nhân rẻ hơn. Hai yếu tố này mở ra cơ hội sử dụng rộng rãi máy tính cá nhân tại doanh nghiệp và gia đình.

Máy tính cá nhân không chỉ hỗ trợ cho các ngành trực tiếp sử dụng chúng, nó còn hỗ trợ gián tiếp và cực kỳ hiệu quả cho tất cả các ngành khác. Những công việc như tính toán thu chi, quản lý nhân sự, nghiên cứu, đều hưởng lợi lớn từ sự xuất hiện và phát triển mạnh mẽ của máy tính.

Cùng với đó là sự ra đời phiên bản thứ tư của trình duyệt Internet Netscape [Netscape Navigator] với những phát triển đáng kể so với các phiên bản trước đã cho phép mọi người khai thác, trao đổi thông tin, mua bán qua mạng, mở ra kỷ nguyên của thương mại điện tử và khai thác sức mạnh của hệ thống thông tin quản lý.

Ngày 9/8/1995, công ty Netscape tiến hành IPO và giá mỗi cổ phiếu của Netscape có lúc hơn 5 lần giá dự kiến [75 USD so với 14 USD]. Kết thúc ngày giao dịch đầu tiên, mỗi cổ phiếu của Netscape có giá 58,25 USD tương đương 2,9 tỷ USD giá trị thị trường. Trong suốt năm 1995, giá trị công ty này tăng gấp đôi sau mỗi quý. Đây được coi là ngày bắt đầu của bong bóng Dotcom lần thứ nhất.

Thành công của Netscape kéo theo sự ra đời của hàng loạt công ty công nghệ, dịch vụ mạng và tạo ra niềm tin của các nhà đầu tư vào các công ty này. Đây chính là bong bóng dotcom. Tuy nhiên, ở khía cạnh khác, nó đã khiến cho thế giới công nghệ phát triển nhanh chóng và việc ứng dụng vào quản lý, sản xuất đã khiến cho năng suất lao động tăng lên. Đây là nguyên nhân chính khiến cho nền kinh tế tăng trưởng khá lâu và ổn định.

Niềm tin vào tương lai của ngành công nghệ thông tin và do đó là vào sự phát triển của các công ty trong ngành này đã thôi thúc các nhà đầu tư quan tâm tới các cổ phiếu của các công ty công nghệ cao. Nó cũng kích thích các nhà đầu tư mạo hiểm [venture capitalists] rót vốn cho các dự án thành lập các trang web kinh doanh.

Cùng với đầu tư mạnh và sự dễ dãi, thị trường chứng khoán bắt đầu tăng trưởng nhanh. Giá trị của thị trường chứng khoán về lĩnh vực công nghệ NASDAQ đã tăng từ 1.000 điểm vào năm 1995 lên đỉnh cao là mức 5.132,52 điểm [và 5.048,62 điểm lúc đóng cửa] vào 10/3/2000. Các công ty tham gia thị trường lần lượt IPO với giá rất cao và đôi khi giá tăng gấp hai chỉ sau ngày ra mắt đầu tiên. Điều này dường như đã cho mọi người suy nghĩ là họ có thể rất dễ dàng kiếm lời.

Sự sụp đổ của các công ty dotcom

Ngày 10/3/2000, trị giá của thị trường chứng khoán NASDAQ là 6.710 tỷ USD và sự đổ vỡ bắt đầu từ ngày 11/03.

Ngày 20/03, Barrons, một tổ chức tài chính lớn cho đăng tải một bài báo có tên gọi Burning Up, vạch trần tình trạng của dotcom lúc đó. Trong đó viết về 51 trong số 207 công ty dotcom sẽ sớm hết vốn trong vòng 12 tháng tiếp theo. Gần 3/4 trong số 207 công ty này đang phải chịu lỗ và cũng không có khả năng sinh lời trong những tháng tiếp theo. Hay thậm chí là Amazon.com chỉ còn đủ tiền mặt để sống sót qua 10 tháng.

Đến ngày 30/03 thì trị giá của NASDAQ chỉ còn 6.020 tỷ USD. Vào ngày 06/04 nó chỉ còn 5.780 tỷ USD. Chỉ chưa đầy một tháng, gần 1 nghìn tỷ USD của trị giá thị trường chứng khoán đã bị bốc hơi.

Một hiệu ứng domino lan toả, các công ty dotcom lần lượt sụp đổ. Ngày 18/5, Boo.com phá sản. 11/6, Pets.com đóng cửa. Ngày 30/9, The Learning Company bị Mattel bán lại với giá 27,5 triệu USD, chỉ vài tháng sau khi thâu tóm với giá 27,5 tỷ USD. FreeInternet.com, ISP lớn thứ 5 nước Mỹ, phá sản tháng 10/2000. Ngày 7/3/2011, eToys chết. Tháng 4/2001, đến lượt Kozmo.com và Flooz.com.

Tại thời điểm cuối năm 2000, chỉ số NASDAQ đã giảm hơn một nửa còn 2471. Đến tháng 9/2002, chỉ số này tiếp tục sụt giảm còn 1173. Nói cách khác, 73% trị giá của cơn sốt dot-com đã bay hơi.

Trong vòng 3 năm kể từ 2000 đến 2004: không đầy một nửa số công ty IT và Internet sống sót qua cuộc đại khủng hoảng. Cổ phiếu Amazon giảm từ 107 USD xuống còn 7 USD. Tháng 10/2003, thương vụ sáp nhập trong mơ của American Online và Time Warner chính thức trở thành cơn ác mộng khi cả 2 vị CEO phải rời ban quản trị, AOL Time Warner trở lại thành Time Warner. Trong năm 2002, liên minh AOL-Time Warner phải thực hiện xóa sổ 99 tỷ USD trị giá thị trường.

Tại Thung lũng Silicon, số người bị sa thải lên tới mức 200.000. Thành phố San Francisco, nơi từng là trung tâm công nghệ trong thời kỳ dot-com, bỗng chốc trở thành bãi hoang khi 30.000 người bỏ đi chỉ trong vòng vài tháng.