HÓA HỌC :KÍCH THƯỚC VÀ KHỐI LƯỢNG CỦA NGUYÊN TỬ
- Thành phần cơ bản của nguyên tử gồm: vỏ nguyên tử và hạt nhân.
Vỏ nguyên tử gồm các hạt electron. Hạt nhân gồm hạt proton và hạt notron.
- Khối lượng và điện tích của e, p, n. Kích thước và khối lượng rất nhỏ của
II.Trọng tâm: Hình thành các khái niệm.
III.Chuẩn bị: Phóng to hình 1.3 và hình 1.4 sgk
Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung
-GV: từ đầu lớp 8, các em đã biết được
nguyên tử là gì, nguyên tử là hạt như thế
nào? Ở lớp 10 các em sẽ được tìm hiểu kĩ
Hoạt động 1: Tìm hiểu về electron
-GV treo hình 1.3 sgk lên bảng dẫn dắt HS
tìm hiểu về thí nghiệm của Thomson
? tia âm cực mang điện tích gì? Và đường
truyền của nó như thế nào?
-GV gợi ý cho HS rút ra được kết luận về
-GV nhấn mạnh: hạt có khối lượng nhỏ,
mang điện tích âm đó là electron.
-GV hướng dẫn HS và ghi nhớ các số liệu
-GV lưu ý HS: các electron của những
nguyên tử khác nhau là hoàn toàn giống
Hoạt động 2: Tìm hiểu về hạt nhân nguyên
-GV đvđ: nguyên tử trung hoà về điện, vậy
nguyên tử đã có phần tử mang điện âm là
electron thì ắt phải có phần mang điện
-GV treo hình 1.4 sgk lên bảng dẫn dắt HS
tìm hiểu về thí nghiệm của Rơ-dơ-pho
bị lệch khi va chạm với phần nào
? phần mang điện tích dương có kích thước
như thế nào so với kích thước của nguyên
? vậy nguyên tử có cấu tạo như thế nào?
I- THÀNH PHẦN CẤU TẠO CỦA
b] Khối lượng và điện tích của electron
- Khối lượng: me = 9,1094.10-31 kg
- Điện tích: qe = -1,602.10-19 C [culông]
điện tích đơn vị: kí hiệu eo
2. Sự tìm ra hạt nhân nguyên tử
- Nguyên tử có cấu tạo rỗng: Hạt nhân
nguyên tử có kích thước rất nhỏ so với
nguyên tử và mang điện tích dương. Các
electron nằm ở lớp vỏ nguyên tử.
3. Cấu tạo của hạt nhân nguyên tử
c] Cấu tạo của hạt nhân nguyên tử
+ Hạt nhân: proton, notron.
- Khối lượng và điện tích của các hạt:
+ Mang điện: e: 1- ; p: 1+
II- KÍCH THƯỚC VÀ KHỐI LƯỢNG
-GV tóm lại: Nguyên tử phải chứa phần
mang điện dương, phần mang điện tích
dương này phải có kích thước rất nhỏ so với
nguyên tử có cấu tạo rỗng,
phần mang điện dương là hạt nhân.
Hoạt động 3: Tìm hiểu về cấu tạo của hạt
-GV tóm lại TN trên: nguyên tử có cấu tạo
rỗng. Trong nguyên tử, các phần tử mang
điện tích dương tập trung thành 1 điểm và có
khi đi gần đến hoặc va phải hạt cũng mang
điện tích dương, có khối lượng lớn nên nó bị
đẩy và chuyển động lệch hướng hoặc bị bật
trở lại. Hạt mang điện đó chính là hạt nhân
-GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK để biết
Rơ-dơ-pho đã tìm ra hạt proton như thế nào?
? Khối lượng và điện tích của proton là bao
-GV kết luận: Hạt proton [p] là một thành
phần cấu tạo của hạt nhân ntử.
-GV tiến hành tương tự như trên
? vì sao nơtron không mang điện
-GV kết luận: Nơtron [n] cũng là một thành
phần cấu tạo của hạt nhân ntử.
Hoạt động 4: tìm hiểu về kích thước và khối
-GV giúp hs hình dung: nếu hình dung
nguyên tử như 1 khối cầu thì đường kính của
nó vào khoảng 10-10m, để thuận lợi cho việc
biểu diễn kích thước quá nhỏ của nguyên tử
người ta đưa ra 1 đơn vị độ dài phù hợp là
1 = 10-10 m; 1nm = 10; 1nm = 10 m
-GV yêu cầu HS xem sgk trả lời:
? nguyên tử hidro có bán kính
? Đường kính của nguyên tử?
? Đường kính của hạt nhân nguyên tử
? Đường kính của electron và của proton?
-GV lưu ý hs: với tỉ lệ và kích thước như
- Đơn vị khối lượng nguyên tử: kí hiệu là u.
- 1 u bằng 1/12 khối lượng của một nguyên
- Khối lượng của nguyên tử cácbon là
-Khối lượng của 1 nguyên tử hidro là:
Bảng 1-Khối lượng và điện tích của các hạt
Đặc tính hạt Vỏ nguyên tử
Electron [e] Proton [p] Nơtron
qe = -1,6.10-19 C =-eo=1-qp = +1,6.10-19 C =
Khối lượngm me= 9,1094.1031kg
Câu hỏi : Số Avogađro được định nghĩa
bằng số nguyên tử cacbon đồng vị 12 có
trong 12 g cacbon đồng vị 12. Và bằng
a] Khối lượng của một nguyên tử cacbon -12.
b] Số nguyên tử cacbon-12 có trong 1 gam
a] Khối lượng của một nguyên tử cacbon -
b] Số nguyên tử cacbon-12 trong 1 gam
trên của ntử và hạt nhân thì các electron rất
nhỏ bé chuyển động xung quanh hạt nhân
-GV: thực nghiệm đã xác định khối lượng
của nguyên tử cácbon là 19,9265.10-27kg. Để
thuận tiện cho việc tính toán, người ta lấy
khối lượng của nguyên tử cacbon
[kí hiệu là u hoặc đvC] làm đv khối lượng
-GV cho bài tập, yc hs tính toán và so sánh
với số liệu thông báo trong sgk.
-GV yc hs xem và học thuộc khối lượng và
điện tích của các hạt cấu tạo nên nguyên tử
ukhoái löôïng cuûa nguyeân töû cacbon-12
* vỏ nguyên tử gồm các electron:
* hạt nhân nguyên tử : proton: mp
từ khóa liên quan