Trên thực tế, ai trong số chúng ta cũng đã từng sử dụng đến những sản phẩm được ứng dụng từ hợp chất NaHCO3. Nhưng đặc tính của hợp chất này ra sao thì không phải ai cũng rõ. Vì vậy Hanteco sẽ giải đáp chi tiết những thắc mắc về NaHCO3 có lưỡng tính không? Tính chất hoá học của NaHCO3 là gì?
Thế nào là một hợp chất lưỡng tính trong hóa học ?
Trong hoá học, chất lưỡng tính được biết đến là chất vừa có tính axit, vừa có tính bazơ. Trong đó, axit là chất nhường proton và bazơ là chất nhận proton. Tác dụng giữa axit và bazơ là phản ứng hóa học có sự cho và nhận proton.
Những hợp chất hoá học dưới dạng dung dịch
- Chất lưỡng tính sẽ thể hiện đồng thời tính axit và tính bazo.
- Những hợp chất axit kim loại thường sẽ tác dụng với axit, bazơ để tạo ra muối và nước.
- Một trường hợp khác thuộc các chất lưỡng tính là amphiprotic, chất này thể hiện cả hai khả năng cho và nhận proton.
Như vậy, hợp chất lưỡng tính vừa thể hiện tính axit và bazơ, sẽ tạo ra muối khi tác dụng với axit, cũng như bazo.
Vậy để trả lời cho câu hỏi NaHCO3 có lưỡng tính không, sau đây mời các bạn theo dõi những phân tích về tính chất hoá học của NaHCO3.
Tính chất hoá học của NaHCO3
NaHCO3 có lưỡng tính không, ta sẽ đi tiến hành phân tích những tính chất hoá học của hợp chất Natri Bicarbonat để làm sáng tỏ.
Hình dạng tinh thể nhỏ, màu trắng của Natri Bicarbonat [baking soda]
Natri Bicarbonat ít tan trong nước, trong dung dịch phân li hoàn toàn thành ion.
NaHCO3 → Na+ + HCO3-
Natri Bicarbonat bị phân huỷ ở 270 độ, tham gia phản ứng nhiệt phân tạo muối và giải phóng khí CO2.
2NaHCO3 [nhiệt độ]→ Na2CO3 +CO2↑ + H2O
Natri bicarbonat thuỷ phân trong môi trường kiềm yếu. Trường hợp này có thể dùng quỳ tím và metyl để nhận biết.
NaHCO3 + H2O ⇄ H2CO3 + NaOH
Natri bicarbonat là một hợp chất lưỡng tính, vừa có tính axit vừa có tính bazơ.
- Tác dụng với các dung dịch kiềm [NaOH, KOH…]. Đây là một ví dụ điển hình cho phản ứng trung hòa.
NaHCO3 + NaOH → Na2CO3 + H2O
2NaHCO3 + Ca[OH ]2 → Na2CO3 + CaCO3 + H2O
NaHCO3 + Ca[OH]2 → NaOH + CaCO3 + H2O
- Phản ứng của 2 muối axit với nhau: [muối axit mạnh sẽ đóng vai trò là axit; muối axit yếu sẽ đóng vai trò là bazơ]
NaHSO4 + NaHCO3 → Na2SO4 + CO2 + H2O
- Tác dụng với axit: [muối của axit yếu phản ứng với axit mạnh tạo ra muối mới + axit yếu hơn]
HCl + NaHCO3 → NaCl + CO2 + H2O
- Tác dụng với muối:
NaHCO3 + AlCl3 + H2O → NaCl + CO2 + Al[OH]3
NaHCO3 + FeCl3 + H2O → Fe[OH]3 + NaCl + CO2
- Tác dụng với oxit axit:
NaHCO3 + SO2 → NaHSO3 + CO2
NaHCO3 có lưỡng tính không?
Căn cứ vào đặc trưng của một hợp chất lưỡng tính thì có thể khẳng định NaHCO3 là chất lưỡng tính.
Điều này được thể hiện qua việc nó có thể tác dụng được với nhiều hợp chất như dung dịch kiềm, muối, axit, oxit axit … tạo ra nhiều sản phẩm khác nhau. Chính vì vậy NaHCO3 là một trong những hợp chất có tính ứng dụng cao nhất trong hoá học.
Ứng dụng của hợp chất NaHCO3
NaHCO3 được ứng dụng rất rộng rãi trong nhiều lĩnh vực đời sống hàng ngày.
Trong công nghiệp sản xuất
- Sản xuất thuốc đau dạ dày
- Sản xuất thuỷ tinh
- Sản xuất bình cứu hoả
Những ứng dụng của NaHCO3 trong ngành sản xuất
Trong chế biến thực phẩm
- Chất phụ gia an toàn giúp tạo độ phồng xốp trong quá trình làm bánh
- Làm mềm các món hầm, ninh
- Giúp kéo dài thời gian bảo quản thực phẩm đóng hộp
- Tạo gas cho các đồ uống giải khát
Những ứng dụng phổ biến của NaHCO3 trong ngành chế biến thực phẩm
Trong đời sống
Trong đời sống, NaHCO3 được biết đến nhiều hơn với tên gọi baking soda. Chính vì có đặc tính kiềm nên baking soda có thể phản ứng và trung hoà axit cho tác dụng làm sạch và khử mùi hiệu quả.
Ứng dụng làm chất tẩy rửa trong đời sống của baking soda
Ngoài ra, với kết cấu mài mòn của tinh thể, baking soda cũng được dùng để làm sạch bụi bẩn và vết ố trên nhiều loại bề mặt, trong đó phải kể đến tác dụng làm trắng răng.
Tính lưỡng tính là như thế nào?
Khái quát về lưỡng tính. Người lưỡng tính hay song tính là thuật ngữ để chỉ những người có nhu cầu quan hệ tình cảm với cả phái nam lẫn phái nữ. Họ thường có cảm xúc rung động và thăng hoa bất kể với giới nào khi phát sinh quan hệ tình dục. Có 2 trường hợp lưỡng tính đó là lưỡng tính giả và lưỡng tính thật.
Làm sao biết chất nào lưỡng tính?
Trong hóa học, một hợp chất lưỡng tính là một chất có khả năng hoạt động như một acid hoặc một base. acid là chất cho proton [hoặc nhận cặp electron] còn base nhận proton. Cho nên chất lưỡng tính là chất vừa thể hiện tính acid vừa thể hiện tính base.
Oxit lưỡng tính là gì ví dụ?
\=> Oxit lưỡng tính là những chất có khả năng tác dụng được cả với dung dịch axit và dung dịch bazơ. Ví dụ điển hình là Al2O3, ZnO, SnO, PbO, BeO, Cr2O3. Ngoài ra, còn có hydroxit lưỡng tính như Al[OH]3, Zn[OH]2, Sn[OH]2, Pb[OH]2, Be[OH]2, Cr[OH]3.
Làm sao để biết hiđroxit lưỡng tính?
Hidroxit lưỡng tính là Hidro khi tan trong nước sẽ vừa có thể phân li như một bazo nhưng cũng vừa có thể phân li như một axit. Ví dụ: Zn[OH]2 được gọi là một Hidroxit lưỡng tính, khi phân li trong nước có những hiện tượng sau: Phân li như một aixit: Zn[OH]2 Zn2+ + 2OH. Phân li như một bazo: Zn[OH]2 ZnO22- + 2H.