Sau sinh bao lâu thì tiêm thuốc tránh thai được

- Xin chào các giáo sư, tiến sĩ , bác sĩ... Cháu xin hỏi là vợ cháu mới sinh và 2 vợ chồng cháu ở 2 nơi một Bắc một Nam. Cháu cũng đang chuẩn bị về để đầy tháng cho con vậy xin hỏi sau một tháng vợ chồng cháu có được yêu không và có ảnh hưởng gì tới sức khỏe của vợ cũng như sữa cho con bú không? Cháu xin chân thành cảm ơn. [Lê Hải Phong, 27 tuổi]

- GS. BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng - Chủ tịch Hội Nội tiết Sinh sản TP HCM:

Chào cháu,

Sau sinh một tháng, hai vợ chồng có thể có quan hệ tình dục và không ảnh hưởng đến sức khỏe của vợ cũng như không ảnh hưởng đến chất lượng và số lượng sữa mẹ. Tuy nhiên, nếu không cho con bú hoàn toàn thì trứng có thể rụng sớm, nên cân nhắc biện pháp ngừa thai. Nếu có cho con bú hoàn toàn thì đến 3 tháng sau mới có rụng trứng.

- Thưa bác sĩ, tôi sinh con được 2 tháng [sinh thường], giờ tôi muốn sinh hoạt vợ chồng lại bình thường, vậy tôi có nên sử dụng các biện pháp tránh thai hay không? [Nguyễn Thị Lâm, 28 tuổi, q12]

- GS.TS Nguyễn Duy Tài - nguyên Trưởng bộ môn sản, Đại học Y dược TP HCM:

Chào Lâm.

Thông thường sau sinh 4 tuần sẽ có kinh nguyệt trở lại, và khi có kinh thì bạn có khả năng có thai. Dođó, bạn nên có biện pháp ngừa thai sau sinh 4-6 tuần. Nếu bạn cho con bú mẹ hoàn toàn thì thường là không có kinh nguyệt sau sinh, tuy nhiên vẫn có thể có thai. Chính vì vậy, dù có kinh nguyệt hay không thì bạn cũng nênáp dụng các biện pháp tránh thai, nếu chưa muốn có bầu "tập 2".

- Tôi có nghe nói có màn phim tránh thai, biện pháp này có an toàn không? Có rủi ro có thai không? [Thư Lâm, Phan Thiết]

- GS. BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng:

Màng phim tránh thai là biện pháp diệt tinh trùng khi hai vợ chồng có giao hợp. Tỷ lệ vỡ kế hoạch khi sử dụng biện pháp này cao hơn là thuốc viên hoặc đặt vòng tránh thai. Màng phim còn có thể làm cho môi trường âm đạo thay đổi nhẹ, nên có thể làm cho âm đạo tiết dịch nhiều. Tuy nhiên, đối với các cặp vợ chồng thường xuyên sống xa nhau, thỉnh thoảng mới gặp mà không có kế hoạch trước thì màng phim tránh thai là một biện pháp có thể chấp nhận được.

- Xin chào bác sĩ.Hiện nay em đã có mộtem bé và chưa muốn sinh thêm bé nữa. Bác sĩcho em hỏi biện pháp phòng tránh thai an toàn ạ? [Mai nguyễn, 29 tuổi, Hà nội]

- GS. TS Nguyễn Duy Tài:

Với những phụ nữđang cho con bú, có các biện pháp tránh thai hiệu quả như sau:

- Bao cao su

- Vòng tránh thai

-Đặt que cấy mặt trong cánh tay

- Viên thuốc tránh thaiđơn thuần có chứa chất progestin

Với những phụ nữ không cho con bú, có các biện pháp tránh thai hiệu quả như dướiđây:

- Tính theo ngày kinh

- Bao cao su

- Vòng tránh thai [trong tử cung]

- Vòng tránh thai [đặt trongâmđạo]

-Đặt que cấy mặt trong cánh tay

- Viên thuốc tránh thaihỗn hợp có chứa hoạt chất estrogen vàprogestin

- Cho tôi hỏi khi sử dụng thuốc ngừa thai thì nên sử dụng loại hàng ngày hay uống khẩn cấp thì tốt hơn? Dùng thuốc ngừa thai thì có bị tác dụng phụ gì không? Cám ơn chương trình. [Nguyễn Thị Minh Vân, Bình Dương]

- GS. BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng:

Chào cháu,

Cháu nên sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày, không nên sử dụng thường xuyên loại thuốc tránh thai khẩn cấp [như một tháng sử dụng 2-3 lần] vì hiệu quả không cao và nhiều tác dụng phụ hơn như gây rối loạn kinh nguyệt. Thuốc ngừa thai có thể có một số tác dụng phụ, nhưng thường nhẹ và có thể thay đổi loại thuốc để tránh các tác dụng phụ này.

- Em vừa sinh con xong được 2 tháng ạ. Cũng chưa có quan hệ lại với chồng. Nhưng cảm giác lúc sinh con vẫn ám ảnh. Em cảm giác lúc bác sĩ cầm kéo cắt cho em bé ra, em sợ lắm. Em chẳng biết phải làm sao đến lúc mà quan hệ lại với chồng nữa. Những lúc muốn gần gũi, nghĩ vậy thôi là em thấy hoang mang lắm rồi? [QuyHang Lam, 35 tuổi, q4]

- Chuyên gia tâm lý Lý Thị Mai:

Chào em!

Trước hết tôi xin chúc mừng em được mẹ tròn con vuông! Làm mẹ là thiên chức, làm vợ được yêu thương lại là một hạnh phúc lớn lao hơn. Vượt cạn đã được hai tháng việc vợ chồng trở lại với nhịp điệu chăn gối là việc hết sức bình thường. Sinh con có để lại sự lo lắng nhưng nếu cơ thể đã khỏe mạnh thì việc đón nhận quan hệ với chồng là điều nên làm và không đáng sợ như em nghĩ.

Vợ chồng gián đoạn việc chăn gối một thời gian sau sinh con cũng là sự thiệt thòi. Bằng tình yêu đối với chồng và để bảo vệ hạnh phúc gia đình em sẽ sớm vượt qua sự sợ hãi không đáng có.

- Bác cho con hỏi kinh nguyệt con không đều, nên con không thể canh ngày để có thể thụ thai được. Mong bác giúp con với ạ. Con xin chân thành cảm ơn bác nhiều. [Kim Dung, Q1]

- GS. BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng:

Dung mến!

Cô thông cảm với khó khăn mà cháu gặp phải khi mong con và dùng biện pháp canh ngày để thụ thai mà kinh nguyệt lại không đều. Cháu có thể có hai phương án:

- Điều trị để vòng kinh đều rồi mới có thai. Phương án này nghe có vẻ hợp lý nhưng làm chậm trễ việc mang thai của vợ chồng cháu.

- Cháu có thể đến bác sĩ chuyên khoa hiếm muộn để theo dõi, siêu âm canh noãn và chủ động gây rụng trứng và có quan hệ với chồng. Biện pháp này hiệu quả tốt nhưng cháu phải tốn công đi lại để theo dõi.

- Bị bướu cổ thì cóảnh hưởng đếntình dục như thế nào? Mong bác sĩ tư vấn biện pháp tránh thai an toàn trong thời gian còn bị bướu cổ? [Mẹ Zin, 45 tuổi, q9]

- GS. TS Nguyễn Duy Tài:

Chào bạn

Bướu cổ có 2 dạng: bướu lành và bướcác tính. Nếu bị bướuác tính sẽảnh hưởng về sức khỏe, trongđó có sức khỏe sinh sản.

Biện pháp tránh thai an toàn khi bị bướu cổ [cả lành tính và các tính] như bao cao su hay vòng tránh thai. Nếu tránh thai căn cứ vào ngày rụng trứng thì nguy cơ vỡ kế hoạch cao.

- Em năm nay 27 tuổi, hiện đã xây dựng gia đình và có một em bé. Em đã từng đặt vòng nhưng ra nhiều dịch âm đạo còn bao cao su thì cả vợ chòng em đều không thấy thoải mái. Bác sĩ cho em hỏi liệu em có dùng được thuốc tránh thai không? Và loại nào thì không bị tác dụng phụ ạ? [Thùy Linh]

- GS. BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng:

Chào cháu,

Với một phụ nữ 27 tuổi, đã một lần sinh bé như cháu thì có thể sử dụng thuốc tránh thai. Cháu nên đến phòng khám chuyên khoa phụ sản - kế hoạch hóa gia đình để được khám, làm xét nghiệm, siêu âm và sẽ thảo luận với bác sĩ để quyết định chọn loại thuốc viên nội tiết tránh thai nào phù hợp với cơ địa của cháu. Tác dụng phụ có xảy ra hay không là tùy vào từng người chứ không có loại nào mà không gây tác dụng phụ cho tất cả phụ nữ.

- Tránh thai bằng cách cho con bú có thật hay không và hiệu quả của việc này là bao nhiêu ạ? Hay chỉ là truyền miệng? [Khanh Chip, 43 tuổi, q8]

- GS. TS Nguyễn Duy Tài:

Tránh thai bằng cách cho con bú có hiệu quả 60-70% nếu như bạn cho con bú hoàn toàn bằng sữa mẹ[khoảng 3-4 tiếng cho bú một lần cả ngày lẫnđêm]. Mẹ nên cho bé bú hoàn toàn bằng sữa mẹ 4 thángđầu sau khi sinh.

- Thưa bác sĩ. Bạn gái em không thích dùng thuốc vì sợ biến chứng sau này, nhưng mỗi lần "quan hệ" thì bọn em không dùng biện pháp phòng nào hết. Bác sĩ có thể cho em biết là uống thuốc ngừa thai thì có tác hại gì không ạ. Cám ơn bác sĩ. [Khai Nguyên]

- GS. BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng:

Chào Nguyên,

Cô rất vui khi được Nguyên đặt câu hỏi vì đây là một vấn đề mà nhiều thanh niên, nam nữ gặp phải. Cô khẳng định thuốc viên nội tiết tránh thai không ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, không gây ra các tác dụng phụ như thanh niên thường lo lắng. Cháu nên khuyên bạn gái mạnh dạn đến một phòng khám chuyên khoa để được khám, xét nghiệm và siêu âm rồi thảo luận tìm ra loại thuốc viên tránh thai phù hợp nhất với cơ thể của cô ấy. Nếu không chủ động tránh thai, các biến chứng do có thai ngoài ý muốn sẽ rất nặng nề cho cả cháu và bạn gái.

- Tôi có con được mộttuổi, vợ chồng tôi có kế hoạch sẽ sinh đứa thứ 2 sau 4 năm nữa. Vậy xin bác sĩ cho biết tôi phải tránh thai bằng cách nào? [Nguyễn Thị Hải, 28 tuổi, q Phú Nhuận]

- GS. TS Nguyễn Duy Tài:

Trường hợp của bạn nên chọn các biện pháp tránh thai như: bao cao su, thuốc viên tránh thai kết hợp [có chứa hoạt chất estrogen và progestin]. Bạn có thể chọn loại thuốc có hàm lượng estrogen 20-30 micro gram.

- Chào chuyên gia. Vợ tôi sinh con đã được 6 tháng rồi nhưng vẫn không nghĩ đến chuyện chăn gối. Tôi có nói gì thì vẫn không nghe và tỏ ra rất khó gần, không thoải mái vì lo sợ có thai và sợ không dám dùng thuốc ngừa thai. Nhờ chuyên gia tư vấn giúp để tôi có thể thuyết phục vợ mình. Cám ơn chuyên gia! [Thanh Nguyên, TP HCM]

- Chuyên gia tâm lý - Thạc sĩ Lý Thị Mai:

Chào em!

Em không nói rõ nhưng có lẽ đây là lần sinh con đầu lòng của hai vợ chồng. Vợ em có những lo lắng chính đáng của cô ấy. Những gì thuộc về biện pháp tránh thai em hãy khéo léo tìm tài liệu để vợ chồng cùng tìm hiểu hay đến bác sĩ để được tư vấn cụ thể. Khi hiểu đúng cô ấy sẽ chọn cho mình một biện pháp phù hợp. Nếu như vợ vẫn còn ngần ngại, thì giai đoạn đầu em có thể \chuyển sang một biện pháp tránh thai khác là bao cao su để vợ mình có thể an tâm trở lại việc chăn gối một cách tự nhiên. Thông thường người vợ yêu chồng cảm thấy dùng bao cao su thường xuyên cũng không phải là giải pháp tránh thai hay. Nên cách tự nhiên nhất giữa hai vợ chồng là sự tìm hiểu, chia sẻ những e ngại để giúp cùng nhau tháo gỡ. Đừng nên áp đặt việc tránh thai là nhiệm vụ của vợ, còn chồng thì không hề liên quan đến vấn đề này.

Ngoài ra, sự quan tâm, chia sẻ việc chăm sóc con, chia sẻ việc nhà..., cùng sự yêu thương ân cần của em mới chính là cách tốt nhất giúp vợ em yên tâm trở lại với hạnh phúc gối chăn.

Nếu đã thực hiện những gợi ý trên nhưng vẫn chưa đạt được kết quả, em có thể đưa vợ đến các chuyên gia tư vấn tâm lý.

- Thưa bác sĩ Nguyễn Thị Ngọc Phượng, vợ chồng con đã có một bé gái 4 tuổi. chúng con định sinh thêm em bé, mấy tháng nay vợ chồng con đã không dùng biện phá tránh thai gì nhưng hiện tại con vẫn chưa có thai [trước đây một năm con có bầu một lần và đã bỏ vì chưa có ý sinh thêm]. Hiện tại chồng con đang điều trị và uống thuốc trị Viêm gan B, tên thuốc là Tenofovir 300, loại thuốc này anh ấy đã uống liên tục 2 năm, 3 năm trước a ấy dùng loại khác. Vậy xin hỏi Bác sĩ, loại thuốc này có ảnh hưởng đến việc sinh con không ạ? Con nên làm gì để có thể sinh con bình thường ạ. con cảm ơn bác sĩ đã tư vấn! [Nguyyen Hang, 28 tuổi, Vũng Tàu]

- GS. BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng:

Chào cháu,

Nếu không dùng biện pháp tránh thai nào, sau 6 tháng đến một năm mà cháu vẫn chưa có thai thì nên đi khám để tìm nguyên nhân và điều trị sớm.

Loại thuốc mà cháu nói dùng để điều trị viêm gan siêu vi B thuộc nhóm B, tức là có thể sử dụng ngay cả cho phụ nữ trong lúc mang thai vì ít ảnh hưởng đến thai nhi. Nếu muốn yên tâm hơn, cháu có thể bàn với chồng đến hỏi bác sĩ đang điều trị viêm gan cho chồng cháu: có thể ngưng thuốc vài tháng để thực hiện kế hoạch có thai của vợ chồng cháu được không?. Chồng cháu đã uống 2-3 năm rồi, chắc siêu vi viêm gan không còn độc tính quá nhiều.

Trường hợp của hai vợ chồng cháu là có con được, an toàn. Điều cần nhớ là phải dự phòng lây nhiễm viêm gan siêu vi B cho vợ và con.

- Con tôi mới được 6 tháng tuổi, vẫn còn đang bú sữa mẹ. Nếu tôi dùng thuốc tránh thai trong thời gian này thì có ảnh hưởng gì đến sữa mẹ và đến con không thưa bác sĩ? [Đỗ Ngọc Phượng, 34 tuổi, q1]

- GS. TS Nguyễn Duy Tài:

Trường hợp của bạn nếu sử dụng viên thuốc tránh thai có chứa hoạt chất progestin đơn thuần thì không ảnh hưởng đến chất lượng và lượng sữa mẹ. Dođó, sức khỏe củaem bé cũng không bịảnh hưởng khi mẹ dùng thuốc tránh thai trên.

- Thưa bác sĩ, tôi đang bị u xơ tử cung, nếu tôi sử dụng que thánh thai liệu có ảnh hưởng gì đến sức khỏe không ạ? [Võ Thị Hoài, 37 tuổi, q Bình Thạnh]

- GS. TS Nguyễn Duy Tài:

U xơ tử cung có thể gây kinh nguyệt nhiều. Que tránh thai là biện pháp tránh thai có hoạt chấtprogestin nên sẽ khiến bạnít kinh. Thường khicấyque này, chu kỳ kinh củabạn sẽthất thường [rong huyết...], sau 6 tháng sẽ không có kinh, chođến khi hết tác dụng của que tránh thai [thường khoảng 3 năm]. Sau khi lấy que tránh thai ra, bạn sẽ có kinh nguyệt trở lại bình thường.

- Thưa bác sĩ, vợ chồng cháu đã có 2 bé và hoàn toàn không muốn có thêm con nữa. Cháu đang cân nhắc 2 biện pháp tránh thai lâu dài là cấy que và đặt vòng. Bác sĩ có thể tư vấn cho cháu biện pháp nào tốt hơn trong trường hợp của cháu không ạ? [Nguyễn Mai An, 27 tuổi, Ha Noi]

- GS. BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng:

Mai An thân mến!

Cấy que và đặt vòng đều là biện pháp tránh thai có hiệu quả cao. Cô cần phải biết rõ cơ địa của cháu như thế nào thì mới quyết định được biện pháp nào tốt nhất cho cơ thể cháu. Cấy que thì tránh thai được 3-4 năm, nhưng có khả năng có rối loạn kinh nguyệt. Đặt vòng cũng có tác dụng tránh thai đến 5 năm, nhưng có thể làm tăng nguy cơ viêm nhiễm đường sinh sản, làm tắc nghẽn 2 vòi trứng. Mai An nên đi khám, xét nghiệm, siêu âm và cùng với bác sĩ cân nhắc biện pháp tránh thai tốt nhất cho cơ thể của Mai An.

- Xin bác sĩ cho hỏi có loại thuốc tránh thai nào sử dụng cho bà mẹ cho con bú không? [nguyen ha thanh thu, 32 tuổi]

- GS. BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng:

Chào cháu,

Hiện nay trên thị trường Việt Nam có các loại thuốc tránh thai chỉ chứa progestin, có thể là thuốc viên uống, tiêm, đặt vòng nội tiết, cấy que... Những loại này không làm giảm và ảnh hưởng đến chất lượng của sữa mẹ. Bên cạnh các loại thuốc nội tiết tránh thai, cháu còn có thể sử dụng biện pháp khác như bao cao su, đặt vòng...

- Sau khi sinh con xong thì một phần vì tâm lý không thoải mái, một phần phải lo lắng cho con nên tôi gần như không muốn nghĩ đến chuyện gần chồng và rất sợ chuyện đấy.
Nhờ các chuyên gia tư vấn giúp có cách nào để tôi khắc phục không? Hay là tôi bị lãnh cảm? Xin cám ơn các chuyên gia! [Huỳnh Thi, bình dương]

- Chuyên gia tâm lý - Thạc sĩ Lý Thị Mai:

Có lẽ cần phải nói ngay việc em kết luận lãnh cảm là chưa thỏa đáng. Tâm lý không thoải mái sau sinh con: thay đổi hình thể, vất vả chăm con, lo lắng kinh tế, thiếu sự quan tâm, sợ tiếp tục có thai..., sẽ làm giảm hứng thú và gây tâm lý ngán ngại khi gần chồng.

Em có thể chia sẻ tất cả những vấn đề trên với chồng mình để được sự trợ giúp tích cực. Nếu chỉ là vấn đề sợ có con ngay thì vợ chồng cùng tìm cách tháo gỡ và chọn giải pháp tránh thai an toàn theo sự hướng dẫn của các bác sĩ, phù hợp với thể trạng của em. Điều này sẽ góp phần giải tỏa những lo lắng không đáng có và làm tăng hưng phấn trong đời sống vợ chồng.

Sinh con là hạnh phúc lớn nhưng sớm trở lại với nhịp điệu gối chăn hài hòa lại là một hạnh phúc lớn hơn trong đời sống hôn nhân. Chúc em thành công!

- Thưa bác sĩ, tôi sinh con được mộtnăm, vợ chồng tôi kế hoạch 5 năm nữa sinh lại, trong thời gian kế hoạch nếu tôi sử dụng thuốc tránh thai thì sau 5 năm tôi có thể sinh con được không thưa bác sĩ? [Nguyễn Nhật Uyên, 34 tuổi, q1]

- GS. TS Nguyễn Duy Tài:

Trường hợp của bạn có thể uống thuốc tránh thai kết hợp. Tuy nhiên, bạn nên lưuý kiểm tra sức khỏeđịnh kỳ hàng năm và số lượng kinh sẽ giảm dần sau thời gian uống thuốc. Khi ngưng thuốc, buồng trứng hoạtđộng lại bình thường và bạn có thểcó thai ngay trong chu kỳ kinhđầu tiên.

- Bác cho con hỏi: con năm nay 33 tuổi mới sinh mổ bé lần 2, lần 1 con cũng sinh mổ. Bé thứ 2 được 10 tháng rồi ạ. Con muốn đặt vòng tránh thai nhưng nhiều người bảo không nên đặt vì con sinh mổ 2 lần. Bác có thể tư vấn giúp con cách nào tốt nhất không ạ. Con cảm ơn! [Hương Lan, 33 tuổi]

- GS. BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng:

Chào cháu,

Có vết sẹo mổ cũ lấy thai 2 lần trên tử cung không phải là một chống chỉ định của đặt vòng tránh thai. Cháu cứ đến cơ sở hay bệnh viện chuyên khoa phụ sản để được giúp. Nếu vì viêm nhiễm âm đạo nhiều, không đặt vòng tránh thai được, thì cháu có thể sử dụng thuốc viên tránh thai hay biện pháp khác như bao cao su, cấy que. Nếu hai vợ chồng muốn tránh thai vĩnh viễn thì có thể thắt ống dẫn tinh hay thắt ống dẫn trứng, cũng rất an toàn và hiệu quả.

- Sau khi quan hệ, tôi có mua thuốc tránh thai khẩn cấp nhưng không dám uống vì sợ sẽ ảnh hưởng đến sữa mẹ [vì con đầu lòng của tôi mới được 5 tháng và đang bú sữa mẹ]. Mộttháng sau kinh nguyệt của tôi vẫn bình thường, liệu tôi có nên an tâm vì điều đó không? [Phan Như Ý, 38 tuổi, q4]

- GS. TS Nguyễn Duy Tài:

Bạn không nên uống thuốc ngừa thai khẩn cấp vì có thể ra huyết bất thường mà đôi khi gây ngộ nhận là mình có kinh nguyệt trở lại. Dođó, việc sử dụng biện pháp tránh thai tiếp theo sẽ khó khăn hơn. Bạn nên sử dụng bao cao su hoặc viên thuốc ngừa thaiđơn thuần chứa hoạt chấtprogestin. Khi bạn ngưng cho bé bú, bạn đổi sang dùng viên thuốc ngừa thai kết hợp.

- Tôi thường xuyên bị rong kinh và kinh nguyệt thường không đều. Mỗi khi có kinh thường đau bụng dữ dội, khi bị đau bụng tôi thường uống thuốc giảm đau, nếu cứ tiếp tục uống thuốc như vậy thì có làm giảm khả năng làm mẹ của tôi không thưa bác sĩ? [Đỗ Thị Thùy Dung, 32 tuổi, q3]

- GS.TS Nguyễn Duy Tài:

Bạn nênđi gặp bác sĩ phụ khoađể loại trừ khối u buồng trứng gâyđau bụng dữ dội [thống kinh] hay bệnh lý về tử cung.

Nếu bạn không bị một bệnh lý phụ khoa nào thì viên thuốc ngừa thai kết hợp sẽ hiệu quả trong trường hợp của bạn [vừatránh thai vừakhông rong kinh đồng thờikhôngđau bụng kinh].

- Tôi thật sự mệt mỏi với cuộc sống sau khi có con, người tôi lúc nào cũng mệt vì vừa lo lắng cho vóc dáng cơ thể, lo chăm con... nên tôi không còn hứng thú hay thoải mái khi quan hệ với chồng.

Xin chuyên gia hãy tư vấn giúp tôi! [Đỗ Võ Ngọc Huyền, 30 tuổi, q12]

- Chuyên gia tâm lý - Thạc sĩ Lý Thị Mai:

Tôi rất thông cảm với lo lắng chính đáng của em vì ông bà ta đã tổng kết "hai vợ chồng son sinh một đứa con thành bốn". Tuy nhiên, gia đình nào cũng phải trải qua giai đoạn như em thôi. Lúc này em rất cần sự trợ giúp của gia đình, người thân và đặc biệt là chồng em. Em có thể san sẻ bớt những gì có thể để có thời gian chăm sóc cho bản thân mình. Tìm những bài tập cho cơ thể trở lại gọn gàng, chăm con và hạnh phúc khi nhìn con lớn từng ngày, tự tin mình sẽ nhanh chóng trở lại như xưa sẽ giúp em phấn chấn, tập luyện tích cực, sống vui. Những cách tránh thai an toàn cũng là một yếu tố quan trọng góp phần giúp em yên tâm gạt bỏ lo lắng và tìm được cảm hứng khi ở bên chồng.

- Thưa bác sĩ, em nghe nói sau sinh mổ thì chỉ được sinh 2 lần thôi, đúng không bác sĩ? Hiện em đang cân nhắc giữa việc sinh mổ và sinh thường để tránh đau đớn, xin bác sĩ cho em lời khuyên. Cám ơn bác sĩ. [Hà Lê, 31 tuổi, Quận 3]

- GS. BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng:

Chào cháu,

Xin cám ơn cháu đã đặt câu hỏi về vấn đề sinh mổ hay sinh thường. Ý kiến của cô như sau:

- Sinh mổ không phải là tránh được mọi đau đớn.

- Sau sinh mổ, vẫn có thể có thai nhiều lần, nhưng phải theo chủ trương kế hoạch hóa gia đình của Nhà nước. Khi cô làm nhiệm vụ Giáo sư nhiệm giảng ở Đại học Y Nice Sophia Antipolis, cô từng mổ lấy thai cho một sản phụ có vết sẹo mổ lấy thai lần thứ 9.

- Cháu nên theo dõi thai đều đặn đúng lịch hẹn của bác sĩ. Chỉ nên mổ lấy thai khi có chỉ định, không nên yêu cầu mổ vì sợ đau vì sau mổ có thể có những biến chứng như dính với ruột, vết mổ không lành tốt, gây rong huyết và những lần có thai sau sẽ phức tạp hơn.

- Tôi năm nay 26 tuổi, 3 năm trước tôi có nạo thai mộttlần và những lần quan hệ sau tôi đều dùng các biện pháp tránh thai và uống thuốc ngừa thai. Xin bác sĩ cho biết bây giờ tôi có khả năng có con không nếu tôi ngưng dùng thuốc tránh thai cũng như các biện pháp tránh thai khác? [Trần Thị Thục Vy, 22 tuổi, q3]

- GS.TS Nguyễn Duy Tài:

Bạnđã từng nạo thai thì nguy cơ chậm có con sau này có thể xảy ra. Hiện nay, tất cả các biện pháp tránh thai nhằm trì hoãn việc có thai [nếu bạn sử dụngđúng hướng dẫn] vàbạn sẽ có thai trở lại bình thường khingưng ngừa thai.

Khả năng thụ thai sẽ tùy thuộc vào nhiều yếu tố: tâm lý, nội tiết, tình trạng sức khỏecủa người bạn tình.

- Thưa chuyên gia, con tôi năm nay được 7 tuổi, sau khi sinh con được 3 tháng, tôi bị stress dẫn đến trầm cảm. Bây giờ tôi muốn có thêm đứa nữa nhưng bác sĩ bảo tôi phải chữa cho dứt điểm vấn đề tâm lý của mình. Xin hãy tư vấn để tôi có thể tìm ra được cách giải quyết hợp lý cho mình. [Nguyễn Ngọc Lan, 35 tuổi, q7]

- Chuyên gia tâm lý - Thạc sĩ Lý Thị Mai:

Nếu bạn đã được chẩn đoán trầm cảm, việc trước tiên phải tuân thủ điều trị theo phác đồ mà bác sĩ đã đưa ra. Ao ước có thêm con là một nhu cầu chính đáng, nhưng để đứa con ra đời khỏe mạnh đó mới là điều quan trọng hơn. Em nên kiên nhẫn điều trị liên tục để cải thiện cả về thể chất lẫn tinh thần. Mẹ khỏe con mới khỏe, em cần chú ý điều này.

Về tinh thần, em nên trở lại với công việc xã hội và gia đình tích cực hơn, tham gia hoạt động giao tiếp với nhiều môi trường khác nhau, gần gũi chồng con, dành thời gian cho mình, đi du lịch mỗi khi có thể để tìm sự thư thái cho tâm hồn. Với sự tích cực của em và sự quan tâm của gia đình hy vọng sẽ giúp em sớm vượt qua.

Chúc em sớm bình phục!

- Thưa bác sĩ, em có cấy que vào cánh tay để tránh thai khoảng một năm, nhưng hàng ngày vẫn ra một ít máu. Em có đi khám thì bác sĩ cho uống Marvelon, kết quả là không ra máu nữa. Tuy nhiên khi ngừng uống thì lại tiếp tục ra máu. Như vậy tình trạng của em là thế nào và cách điều trị dứt điểm ra sao? Xin bác sĩ tư vấn giúp. Em cảm ơn. [Phạm Ngô Thu Giang, 33 tuổi]

- GS. BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng:

Chào cháu,

Que tránh thai thường gây rối loạn kinh nguyệt vì chỉ chứa progestin. Cháu nên đến gặp bác sĩ để được cho uống thêm một vài loại thuốc có chứa hoạt chất antiprogestin, thuốc kháng viêm không steroids, tranexamic acid kèm theo Marvelon để điều trị rong huyết được hiệu quả hơn. Nếu cháu thấy không yên tâm thì có thể lấy que ra và tiếp tục uống thuốc tránh thai.

- Thuốc ngừa thai có tác động đến chu kỳ kinh nguyệt hay gây triệu chứng vọp bẻ không hả? [Thế thị thanh]

- GS. BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng:

Chào Thanh,

Thuốc ngừa thai có tác dụng điều hòa kinh nguyệt. Tuy nhiên, trong 6 tháng đầu tiên sử dụng thuốc viên ngừa thai, có một số chị em phụ nữ có rong huyết, nhưng không có hại, nên không cần phải lo lắng.

Thuốc ngừa thai không gây triệu chứng vọp bẻ.

- Em dùng thuốc tránh thai hàng ngày, dùng hơn 6 tháng thì cóảnh hưởngđến sức khỏe sau này khôngạ? [tranthingochang, 30 tuổi, 32buithi xuan,quan1,tphcm]

- GS.TS Nguyễn Duy Tài:

Viên thuốctránh thai hàng ngày [dạng kết hợp]có thể sử dụng trong nhiều năm [10-20 năm]. Tuy nhiên trước khi uống thuốc phảiđược khám tổng quát và có chỉđịnh của bác sĩ, sauđó bạnnên kiểm trađịnh kỳ mỗinăm.

- Tôi có thắc mắc là sau khi sinh xong thì bao lâu mới có thể gần gũi chồng lại được ạ?
Cám ơn các bác sĩ và chuyên gia [Lê Thị Phượng, tp.hcm]

- GS. BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng:

Chào cháu,

Sau khi sinh xong, bao lâu mới có thể gần gũi chồng là tùy theo từng người. Nếu sinh thường, khâu tầng sinh môn lành tốt, không bị băng huyết, thì có thể gần gũi chồng sau 1-2 tuần.

Nếu mổ lấy thai hay khâu tầng sinh môn không lành, có sốt sau khi sinh, sau mổ lấy thai thì phải chờ đến cơ thể trở trở lại bình thường thì mới có thể gần gũi chồng được.

- Tôi vừa sinh con được 7 tháng, tôi muốn tránh thai thì sử dụng biện pháp đặt vòng được không? Sử dụng biện pháp này thì khi nào muốn có con lại tôi có thể thụ thai được không?
Cám ơn bác sĩ. [Lê Thanh Thanh, tp.hcm]

- GS. BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng:

Thanh mến!

Cháu muốn đặt vòng để tránh thai sau sinh 7 tháng thì cũng được. Tuy nhiên còn có những biện pháp khác tránh thai cũng rất tốt cho sản phụ sau sinh 7 tháng như cháu như: thuốc viên tránh thai hoặc cấy que tránh thai, kết hợp sử dụng bao cao su...

Một điều mà chúng ta cần thận trọng là nếu người phụ nữ có tiền sử viêm nhiễm âm đạo nhiều lần, khi đặt vòng tránh thai có thể vi trùng gây ra viêm nhiễm đường sinh sản ngược dòng. Điều này có thể dẫn đến tắc nghẽn 2 vòi trứng sau khi bị viêm.

- Thưa bác sĩ cho biết, ngoài 3 biện pháp tránh thai thông thường là dùng bao cao su, dùng thuốc tránh thai và đặt vòng thì còn có biện pháp nào khác và an toàn hơn không ạ? [Nguyễn Thị Thảo Phương, 24 tuổi, q2]

- GS.TS Nguyễn Duy Tài:

Bạn có thể chọn que cấy mặt trong cánh tay, vòngđặt trongâmđạo hàng tháng, dụng cụ tránh thai Mirena, triệt sản.

- Thưa bác sĩ, ngoài các biện pháp ngừa thai như: dùng thuốc ngừa thai, tiêm tránh thai, đặt vòng... thì có còn cách ngừa thai nào khác mà an toàn tuyệt đối không thưa bác sĩ? [Thanh Phi]

- GS. BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng:

Chào Phi,

Hiện nay, ở Việt Nam có rất nhiều biện pháp tránh thai đa dạng, phong phú. Về hiệu quả cũng như an toàn khi sử dụng biện pháp tránh thai thì y văn thế giới đã khẳng định có thể yên tâm đối với một phụ nữ bình thường. Tuy nhiên, hiệu quả tùy thuộc vào cách sự dụng có đúng hướng dẫn hay không; về an toàn thì không có biện pháp nào tuyệt đối với tất cả phụ nữ. Vì thế các chuyên gia y học trên thế giới điều khuyên chị em phụ nữ phải đi khám phụ khoa và làm các xét nghiệm cần thiết trước và trong khi sử dụng biện pháp tránh thai để phát hiện sớm và điều trị kịp thời một vài bất thường có thể xảy ra do sự đáp ứng của cơ thể từng người đối với biện pháp tránh thai.

- Tôi sử dụng thuốc ngừa thai thì hay bị tác dụng phụ như tăng cân, nổi mụn bọc, lột da... nên nhờ chuyên gia tư vấn giúp có biện pháp ngừa thai nào an toàn hơn mà không phải dùng thuốc không? Cám ơn chuyên gia và chương trình. [Nguyễn Thị Nhật, 26 tuổi, Tp.HCM]

- GS. BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng:

Nhật thân mến!

Bên cạnh thuốc viên nội tiết tránh thai, còn có nhiều biên pháp tránh thai chủ động khác mà không gây triệu chứng bất thường, chúng ta có thể kể ra là bao cao su, cấy que, đặt vòng, thuốc viên tránh thai cũng có nhiều loại. Hiện nay đã có những loại chứa progestin thế hệ mới không làm tăng cân, giúp đẹp da, giảm mỡ trong máu, không giữ nước, không giữ muối, nên rất an toàn cho người sử dụng.

- Con trai tôi đã 2 tuổi. Tôi đang uống thuốc ngừa thai, nhưng tôi e sợ sẽ bị phản ứng phụ là tăng cân. Xin hỏi có phải uống thuốc ngừa thai lâu dài thì sẽ bị tăng cân không ạ. [Le Van]

- GS.TS Nguyễn Duy Tài:

Hiện nay, những loại thuốc ngừa thai kết hợp thường không gây tăng cân. Nếu bạn quan tâmđến cân nặng, bạn nên chúýđến những loại thuốc có hàm lượngestrogen thấpđang lưu hành trên thị trường Việt Nam. Bạn nênđến gặp bác sĩ phụ khoađểđược tư vấn phù hợpvớitình trạng sức khỏe và mong muốncủa bạn.

- Tôi sinh con được 7 tháng, muốn sinh hoạt bình thường với chồng nhưng tôi rất lo lắng và hoang mang khi thân hình tôi bây giờ rất mập và bị rạn da, vì tự ti như vậy nên tôi ngại khi chống đến gần, vậy tôi phải làm sao để vượt qua nỗi lo lắng đó, thưa chuyên gia? [Đỗ Thị Phụng, 30 tuổi, q3]

- Chuyên gia tâm lý - Thạc sĩ Lý Thị Mai:

Sinh cháu 7 tháng em trở lại với quan hệ chăn gối là điều rất nên. Một trong những yếu tố bảo vệ hạnh phúc gia đình sau sinh là nhanh chóng trở lại với quan hệ vợ chồng khi cơ thể đã hoàn toàn khỏe mạnh. Đừng để trong chỗ không ngờ, việc tránh né gần gũi với chồng có thể dẫn đến những rạn nứt tình cảm vợ chồng.

Việc thay đổi cơ thể là điều bình thường của phụ nữ sau sinh. Đầu tiên em cần được sự tư vấn của bác sĩ dinh dưỡng để có chế độ ăn hợp lý, sử dụng mỹ phẩm để cải thiện sự rạn da. Tích cực tập luyện các bài tập thể lực dành cho phụ nữ sau sinh. Quan trọng hơn là hãy chia sẻ thật với chồng những lo lắng "đáng yêu".

Cùng với thời gian chăm sóc con, bận rộn với công việc đi làm việc trở lại..., sẽ góp phần giúp em nhanh chóng trở lại hình ảnh bà mẹ một con xinh đẹp.

Chúc em thành công!

- Thưa bác sĩ. Em chưa muốn có con thì nên ngừa thai như thế nào ạ? Em đang uống thuốc ngừa thai hàng ngày nhưng thấy bất tiện và sợ bị tác dụng phụ? [Le Van]

- GS.TS Nguyễn Duy Tài:

Nếu bạn chưa muốn có con thì dùng viên thuốc ngừa thai hàng ngày là phù hợp. Bạn cũng có thể dùng bao cao su cho tất cả những lần quan hệ. Tuy nhiên, nếu xét về hiệu quả thì viên thuốc tránh thai hàng ngày sẽ cao hơn bao cao su.

Tác dụng phụ của viên thuốc ngừa thai tùy thuộc vào thể trạng của từngngười. Nếu bạn lo lắng thì có thể dùng viên thuốc ngừa thai kết hợp có hàm lượngestrogen liều thấp [20 micro gram].

- Cháu chào bác sĩ. Cháu sinh bé đã được gần mộtnăm, có cấy que tránh thai vì chưa có dự định sinh tiếp. Tuy nhiên, cấy que xong cháu bị khô âm đạo, lúc quan hệ gây đau. Vậy bác sĩ cho cháu hỏi cháu nên dùng thuốc nội tiết như nào để có tác dụng hiệu quả nhất và có ảnh hưởng tới sữa mẹ không vì cháu hiện vẫn cho con bú mẹ. Cháu cảm ơn bác sĩ [Minh phượng, 25 tuổi]

- GS.TS Nguyễn Duy Tài:

Bạn nênđến gặp bác sĩđã cấy que cho bạnđểđược khám, tư vấn vàđiều trị thêm.

- Xin chào bác sĩ. Cháu xin hỏi là vợ chồng cháu bằng tuổi, kết hôn từ năm 2010, năm 2012 thì có một bé trai, dự định đến năm 2017 sẽ sinh tiếp. Sau khi sinh bé đầu, vợ chồng cháu tiến hành đặt vòng để tránh thai, khoảng mộtnăm thì vòng rất bình thường, nhưng cách đây 2 tháng, vợ cháu bị rong kinh rất nặng, phải lấy vòng và điều trị mới hết. Bây giờ tụi cháu không biết áp dụng biện pháp tránh thai nào hiệu quả nhất trong thời gian này. Dùng bao cao su thì cả 2 vợ chồng đều không thích chút nào, uống thuốc thì sợ ảnh hưởng đến lần sinh tiếp theo... Cháu rất mong muốn được bác sĩ tư vấn biện pháp tránh thai nào hiệu quả nhất? [Võ Công Thơ, 29 tuổi, Thủ Đức, Tp Hồ Chí Minh]

- GS.TS Nguyễn Duy Tài:

Vợ bạn nên chọn biện pháp tránh thai bằng cách dùng viên uống tránh thai mỗi ngày loại kết hợp [có chứa hoạt chất estrogen và progestin]. Cho đến nay, chưa có nghiên cứu nào cho thấy thuốc viên ngừa thai làmảnh hưởngđến khả năng sinh sản sau khi ngưng sử dụng thuốc.

Tuy nhiên, bạn nênđưa vợđến bác sĩ phụ khoađểđược khám, tư vấn và lựa chọn loại thuốc phù hợp với tình trạng sức khỏe của vợ bạn.

- Chào bác sĩ,
Cháu đã có 2 con và đều sinh mổ, nhưng từ khi có con cháu cảm giác mình gần như không còn nhu cầu sinh hoạt vợ chồng, hoặc nếu có thì cũng không còn cảm giác như trước. Tình trạng này kéo dài khoảng 4 năm nay [sau khi sanh cháu thứ 2]. Cháu cần làm gì để điều chỉnh tình trạng này? Cháu đang dần chuyển sang trạng thái chuyện này không quan trọng, không cần thiết [với bản thân cháu]. [Thu Nguyễn, 35 tuổi]

- Chuyên gia tâm lý - Thạc sĩ Lý Thị Mai:

Chào Thu,

Để chăm sóc được hai con mạnh khỏe đòi hỏi công sức lớn nếu như hoàn cảnh thuận lợi, vợ chồng thuận hòa, thống nhất dạy con tốt, kinh tế ổn định mà cháu không có nhu cầu sinh hoạt vợ chồng là điều rất cần phải quan tâm, nhất là khi đang chuyển sang trạng thái không cần thiết nữa thì có lẽ cháu cần đến thăm khám bác sĩ chuyên khoa để loại trừ các bệnh thực thể. Nếu mọi việc điều ổn thì cháu cần tự hỏi cháu có còn yêu chồng không?

Hôn nhân hạnh phúc bao gồm nhiều yếu tố, nhưng để bảo vệ hạnh phúc gia đình thì chăn gối là một yếu tố quan trọng hàng đầu. Vì thế, cháu nên chia sẻ nhiều hơn với chồng để tìm ra những cách phù hợp có thể góp phần giúp cháu khắc phục, tránh những bất ổn không đáng có giữa vợ chồng.

Nếu cháu đã làm tất cả những điều trên mà không cải thiện thì cháu nên đến gặp các chuyên gia tâm lý để có đủ thời gian trị liệu một cách thích hợp.

- Cháu đã bị thai ngoài tử cungmộtlần, cháu có 3 con, cấy que không hợp. Cháu muốn hỏi về biện pháp thắt ống dẫn trứng. Nếu thực hiện có ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt và nội tiết tố không ạ? Vì cháu không muốn ảnh hưởng quan hệ vợ chồng. Sau sinh bao lâu thì thực hiện được ạ? Cháu sinh mổ. Cám ơn Bác [Lê Thanh An, 33 tuổi]

- GS.TS Nguyễn Duy Tài:

Thắtống dẫn trứng khiến tinh trùng và trứng không gặp nhau nên không thể thụ thaiđược. Nếu bạn chọn phương pháp này thì hiệu quả ngừa thai hơn 99%. Như vậy, về nội tiết và chu kỳ kinh nguyệt thì không bịảnh hưởng vì không có tácđộng nàoảnh hưởng lên não và buồng trứng. Dođó, bạn sẽ không bị tác dụng phụ nào.

- Thưa bác sĩ, cho em hỏi vòng tránh thai trong tử cung khác với vòng tránh thai trong âm đạo như thế nào? [nguyen thi hongy, 28 tuổi, ca mau]

- GS.TS Nguyễn Duy Tài:

Vòng tránh thai trong tử cung là dụng cụ với cơ chế tác dụng tại chỗ. Vòng tránh thai trongâmđạo thì có thuốc bên trong. Hiệu quả tránh thai của cả 2 loại vòng nàyđều cao, trên 97%.

- Bác sĩ cho hỏi có nên sử dụng biện pháp tránh thai khẩn cấp nhiều không? Vì tôi không muốn dùng thuốc ngừa thai thường xuyên. [Hồng Phương]

- GS.TS Nguyễn Duy Tài:

Thuốc ngừa thai khẩn cấp có nhiều tác dụng phụ hơn [rong huyết, vỡ kế hoạch] so vớiviên thuốc tránh thai kết hợp hàng ngày. Viên thuốc ngừa thai khẩn cấp chỉ nên sử dụng tốiđa 4 viên trong một chu kỳ. Vì là thuốcngừa thai khẩn cấp nên bạn không thể sử dụng như một biện pháp tránh thai thường xuyên.

- Sau khi sinh, em hoàn toàn không còn cảm giác muốn gần gũi chồng, em phải làm sao? Con em rất ngoan và em cũng không phải vất vả chăm sóc con vì có bà giúp đỡ nên em nghĩ không phải vì em bị mệt. [Ngọc Anh Đặng]

- Chuyên gia tâm lý - Thạc sĩ Lý Thị Mai::

Ngọc mến!

Em có nhiều sự thuận lợi sau khi sinh cháu. Tuy nhiên, sau sinh 6 tuần, cơ thể phụ nữ đã ổn định trở lại. Vậy vấn đề của em có lẽ là sự e ngại khi trở lại với nhịp điệu chăn gối là điều dễ hiểu.

Cảm ơn em đã chia sẻ với chúng tôi. Nhưng vấn đề tình dục thì lại chính là điều em nên chia sẻ với người bạn đời nhất. Ai cũng biết hòa hợp tình dục không chỉ giúp tâm lý vợ chồng thoải mái, dễ chịu, hưng phấn, mà còn giải quyết những bất đồng của hai người một cách hiệu quả nhất.

Hãy nhanh chóng trở lại với cuộc sống, công việc, bạn bè, chăm sóc bản thân, tìm hứng thú thư giãn nghe nhạc, đọc sách, xem phim, chăm sóc nhà cửa như trang hoàng lại phòng ngủ... để tạo sự mới mẻ, hưng phấn. Ngoài những vấn đề này, em cần thêm tình yêu và sự hỗ trợ tinh tế từ phía người chồng để giúp em sớm trở lại sự hứng thú trong quan hệ vợ chồng.

- Bác sĩ ơi. Em vừa mới lập gia đình nhưng chưa muốn có con. Xin bác sĩhãy giúp em cách ngừa thai an toàn ạ. Chồng em không thích xài bao. Còn em thì sợ uống thuốc ngừa thai lâu dài sẽ bị phản ứng phụ như tăng cân, khó có con sau này. Em nghe nói có cách ngừa thai bằng cách tiêm vào cánh tay. Hình thức này như thế nào và có an toàn không? Em xin cảm ơn. [Le Nguyet, 30 tuổi]

- GS.TS Nguyễn Duy Tài:

Bạn nên chọn bao cao su, viên thuốc tránh thai hàng ngày hoặc ngừa thai theo vòng kinh [nếu vòng kinh bạnđều]. Những biện pháp ngừa thai khác không phù hợp với bạn. Ví dụ như que cấy tránhthai sẽ khiến bạn rong kinh, không có kinh,đôi khi da của bạn sẽ bị khô. Thuốc tiêm ngừa thai 1 tháng hoặc 3 tháng thì bạn không nên dùng vì sẽ gây vô kinh.

Hiện nay chưa có nghiên cứu nào cho thấy dùng viên thuốc ngừa thai hàng ngày làm hạn chế khả năng có con, tăng cân sau khi ngưng thuốc.

- Nhờ các chuyên gia tư vấn giúp ngoài thuốc tránh thai ra thì có còn biện pháp ngừa thai nào an toàn nữa không ạ? [Hà Mai]

- GS.TS Nguyễn Duy Tài:

Bạn có thể dùng dụng cụ tử cung [có thuốc hoặc không thuốc], bao cao su, que cấy, triệt sản.

Phụ nữ sau sinh 4-6 tuần là có thể có thai lại, dù cho có kinh nguyệt hay không. Sử dụng một biện pháp tránh thai sau sinh làđiều cần thiết.Để lựa chọn phương pháp ngừa thai phù hợp, các chị em nênđến gặp bác sĩ phụ khoađểđược khám vàtư vấn.

Trong thời gian khám thai, các chị em nên traođổi với bác sĩ sản khoađể có sự chuẩn bị về mặt tâm lý trước khi sinh.

Chúccác chị em chọn cho mìnhphương pháp tránh thai an toàn sau sinh.

Thu Ngân