CẤP CỨU[028] 54 11 35 00
- Tìm Bác Sĩ
- Äặt hẹn
Khám Bệnh - Há»i Äáp
Nội soi khÆ¡Ìp laÌ€ một thủ thuật mà baÌc sĩ phẫu thuáºt chỉnh hiÌ€nh sử duÌ£ng để thăm khám, chẩn Ä‘oaÌn vaÌ€ Ä‘iều triÌ£ caÌc vâÌn đề bên trong khÆ¡Ìp.
Trong quaÌ triÌ€nh nội soi khÆ¡Ìp vai, baÌc sĩ phẫu thuáºt sẽ Ä‘Æ°a một ống kÃnh nhỏ gá»i là ôÌng nội soi vaÌ€o khÆ¡Ìp vai của bệnh nhân. á»ng nội soi sẽ hiển thị hình ảnh trên một maÌ€n hiÌ€nh giuÌp baÌc sĩ phẫu thuáºt dÆ°Ì£a vaÌ€o những hiÌ€nh ảnh naÌ€y để thao tác trên các dụng cụ phẫu thuáºt rất nhá».
Do ôÌng nội soi khá»›p và caÌc duÌ£ng cuÌ£ phẫu thuật râÌt nhỏ nên baÌc sĩ phẫu thuáºt có thể thá»±c hiện những vết rạch nhá» thay vì Ä‘Æ°á»ng raÌ£ch lá»›n nhÆ° trong phẫu thuật mổ hở. Äiá»u naÌ€y giuÌp bệnh nhân Ãt Ä‘au hÆ¡n đồng thá»i ruÌt ngăÌn thÆ¡Ì€i gian để bệnh nhân hồi phuÌ£c vaÌ€ trở laÌ£i vá»›i hoạt Ä‘á»™ng thÆ°á»ng ngaÌ€y.
GIẢI PHẪU HỌC
KhÆ¡Ìp vai có cấu trúc phÆ°Ìc taÌ£p và coÌ khả năng vận động nhiá»u hÆ¡n bất kỳ loại khÆ¡Ìp nà o khác trong cÆ¡ thể. CâÌu taÌ£o của khÆ¡Ìp vai gồm ba xÆ°Æ¡ng: xÆ°Æ¡ng caÌnh tay, xÆ°Æ¡ng bả vai, vaÌ€ xÆ°Æ¡ng Ä‘oÌ€n.
BaÌc sĩ có thể Ä‘á» nghị nội soi khÆ¡Ìp vai khi bệnh nhân bị Ä‘au khÆ¡Ìp vai vaÌ€ tiÌ€nh traÌ£ng Ä‘au naÌ€y không thuyên giảm khi được Ä‘iều triÌ£ bảo tồn bao gồm nghỉ ngÆ¡i, trị liệu bằng tay nhÆ° táºp vật lyÌ triÌ£ liệu hoặc áp dụng thuáºt nắn xÆ°Æ¡ng, thuáºt châm cứu và sá» dụng thuôÌc uôÌng hoặc thuôÌc tiêm để có thể giảm viêm. Viêm laÌ€ má»™t trong các phản Æ°Ìng thông thÆ°á»ng của cÆ¡ thể vá»›i tổn thÆ°Æ¡ng hay bệnh táºt. Khi khÆ¡Ìp vai biÌ£ bệnh hay tổn thÆ°Æ¡ng, tình trạng viêm sẽ gây ra sÆ°ng, Ä‘au vaÌ€ cứng khÆ¡Ìp.
Nguyên nhân của hầu hết các vâÌn đề ở vai laÌ€ do tổn thÆ°Æ¡ng, váºn Ä‘á»™ng quaÌ mức hay do tuổi tác. Nội soi khÆ¡Ìp vai có thể giuÌp giảm các triệu chÆ°Ìng Ä‘au vai do tổn thÆ°Æ¡ng gân chóp xoay, sụn viá»n, suÌ£n khá»›p, vaÌ€ các mô má»m khác quanh khÆ¡Ìp vai.
Các thủ thuáºt nội soi khÆ¡Ìp vai thÆ°á»ng gặp, bao gồm:
- Chỉnh sá»a chóp xoay
- Cắt bỠgai xương
- Cắt bá» hay chỉnh sá»a sụn viá»n
- Chỉnh sá»a dây chằng
- Cắt bỏ mô bị viêm hay sụn bị bong ra
- Chỉnh sá»a tráºt khá»›p vai taÌi phaÌt.
Các thủ thuáºt Ãt gặp hÆ¡n nhÆ° giải ép dây thần kinh, chỉnh sá»a xÆ°Æ¡ng gãy, căÌt bỏ u nang cÅ©ng có thể được thá»±c hiện bằng phÆ°Æ¡ng pháp ná»™i soi khá»›p vai. Má»™t số phẫu thuáºt nhÆ° thay khÆ¡Ìp vai, vẫn cần phải mổ hở vá»›i vết rạch lá»›n hÆ¡n.
HiÌ€nh ảnh được chụp qua ống nội soi khá»›p cho thấy mà ng hoạt dịch ở khá»›p vai bình thÆ°á»ng
Bác sÄ© phẫu thuật chỉnh hình sẽ xem xét bệnh aÌn và tiền sử phẫu thuáºt của bệnh nhân, bao gồm các loại thuôÌc Ä‘ang sá» dụng để đảm bảo bệnh nhân không coÌ bất kỳ vấn Ä‘á» y khoa nà o cần phải xá» trà trÆ°á»›c khi phẫu thuáºt. XeÌt nghiệm maÌu, Ä‘iện tâm đồ, hoặc chụp X-quang phổi có thể cần thá»±c hiện để đảm bảo phẫu thuáºt an toaÌ€n.
NêÌu bệnh nhân coÌ những nguy cÆ¡ vá» sức khá»e thì cần có má»™t đánh giá chuyên sâu hÆ¡n trÆ°Æ¡Ìc khi phẫu thuật. Bệnh nhân phải thông báo cho baÌc sĩ phẫu thuáºt chỉnh hình vá» bất kỳ loại thuôÌc hoặc thá»±c phẩm chức năng nà o maÌ€ mình Ä‘ang sá» dụng. Bệnh nhân có thể phải ngÆ°ng sá» dụng một vaÌ€i loaÌ£i thuôÌc trÆ°Æ¡Ìc khi phẫu thuật.
BaÌc sĩ phẫu thuáºt chỉnh hiÌ€nh sẽ giải thiÌch cho bệnh nhân những thông tin chi tiết vá» thủ thuật. Hãy đảm bảo tuân thủ các hÆ°á»›ng dẫn vá» thá»i gian nhập viện vaÌ€ đặc biệt laÌ€ thá»i gian nhiÌ£n ăn hay nhiÌ£n uôÌng trÆ°Æ¡Ìc khi phẫu thuật.
Bệnh nhân sẽ Ä‘Æ°Æ¡Ì£c yêu cầu kyÌ giấy chấp thuáºn trong Ä‘oÌ xaÌc nhận bệnh nhân Ä‘ã hiểu rõ những nguy cÆ¡ của việc nội soi khÆ¡Ìp vai vaÌ€ đồng yÌ thÆ°Ì£c hiện thủ thuật naÌ€y. Hãy trao đổi vÆ¡Ìi baÌc sĩ vá» bất kỳ mối lo ngại nà o liên quan đến nhu cầu thá»±c hiện thủ thuáºt, các nguy cÆ¡ của thủ thuáºt vaÌ€ cách thá»±c hiện.
TrÆ°Æ¡Ìc khi phẫu thuáºt, baÌc sĩ gây mê sẽ trao đổi vÆ¡Ìi bệnh nhân về các phÆ°Æ¡ng pháp gây mê hoặc gây tê. Nhiá»u baÌc sĩ phẫu thuáºt kết hợp phÆ°Æ¡ng pháp phong bế thần kinh vá»›i thuôÌc an thần hay thuốc gây mê toà n thân liều thấp vì bệnh nhân có thể cảm thâÌy khó chịu khi phải giữ một tÆ° thÃªÌ trong suốt khoảng thá»i gian cần thiết để hoà n thà nh phẫu thuáºt.
Hầu hết các thủ thuáºt nội soi thÆ°á»ng keÌo daÌ€i khoảng một giÆ¡Ì€; tuy nhiên, thÆ¡Ì€i gian phẫu thuật sẽ tuÌ€y thuộc vaÌ€o những phát hiện của bác sÄ© phẫu thuáºt và những chỉnh sá»a cần thá»±c hiện trong quá trình ná»™i soi.
QUY TRÌNH THỰC HIỆN
Äầu tiên baÌc sĩ phẫu thuật sẽ tiêm dung diÌ£ch vaÌ€o khá»›p vai để bÆ¡m căng khÆ¡Ìp. Äiều naÌ€y giuÌp bác sÄ© nhìn thấy rõ hÆ¡n tất cả các câÌu truÌc của khá»›p vai qua ống nội soi. Sau Ä‘oÌ, baÌc sĩ sẽ rạch má»™t lá»— nhá» trên vai bệnh nhân [kiÌch cỡ bằng khuy aÌo] để Ä‘Æ°a ôÌng nội soi và o. Dung dịch sẽ chảy qua ống nội soi để giữ cho hình ảnh rõ nét vaÌ€ kiểm soaÌt tình trạng xuâÌt huyêÌt. Các hiÌ€nh ảnh tÆ°Ì€ ống nội soi Ä‘Æ°Æ¡Ì£c chiếu trên maÌ€n hiÌ€nh giuÌp cho baÌc sĩ phẫu thuật nhìn thấy bên trong vai bệnh nhân cùng vá»›i các tổn thÆ°Æ¡ng.
Khi Ä‘ã xaÌc Ä‘iÌ£nh rõ vâÌn đề, baÌc sĩ phẫu thuật sẽ Ä‘Æ°a những duÌ£ng cuÌ£ phẫu thuáºt rất nhỏ và o qua caÌc vết rạch riêng biệt để chỉnh sá»a khá»›p vai. Những duÌ£ng cuÌ£ chuyên biệt Ä‘Æ°Æ¡Ì£c sử duÌ£ng để thá»±c hiện các công việc nhÆ° nạo, cắt, keÌ£p, khâu xuyên, vaÌ€ thăÌt guÌt. Trong nhiá»u trÆ°Æ¡Ì€ng hÆ¡Ì£p, những duÌ£ng cuÌ£ đặc biệt Ä‘Æ°Æ¡Ì£c sá» dụng để khâu neo và o xÆ°Æ¡ng.
HỒI PHỤC
Sau phẫu thuáºt
Sau phẫu thuật, bệnh nhân sẽ nằm trong phoÌ€ng hồi sÆ°Ìc tÆ°Ì€ má»™t đêÌn hai giÆ¡Ì€ trÆ°Æ¡Ìc khi chuyển lên lầu traÌ£i. Äiều dưỡng sẽ theo dõi đáp ứng của bệnh nhân và cho sá» dụng thuôÌc giảm Ä‘au nêÌÌu cần. Trong thÆ¡Ì€i gian nằm viện, thông thÆ°Æ¡Ì€ng là tÆ°Ì€ má»™t đêÌn hai ngaÌ€y bệnh nhân sẽ bắt đầu chÆ°Æ¡ng trình táºp váºt lý trị liệu bao gồm liệu pháp lạnh và các hÆ°Æ¡Ìng dẫn cụ thể từ chuyên viên váºt lý trị liệu để giúp bệnh nhân chuẩn bị trở vá» nhà .
Tại nhà
Mặc duÌ€ nội soi khÆ¡Ìp vai có thá»i gian hồi phục nhanh hÆ¡n so vÆ¡Ìi mổ hở, bệnh nhân vẫn có thể cần đến vaÌ€i tuần hay vaÌ€i thaÌng để khÆ¡Ìp vai hồi phuÌ£c hoaÌ€n toaÌ€n.
Bệnh nhân có thể sẽ bị Ä‘au vaÌ€ khoÌ chiÌ£u trong Ãt nhất 1 tuần sau phẫu thuáºt. Tuy nhiên, nêÌu bệnh nhân trải qua một cuá»™c phẫu thuáºt lÆ¡Ìn hÆ¡n, có thể mâÌt và i tuần trÆ°Æ¡Ìc khi cÆ¡n Ä‘au giảm xuống. ChÆ°á»m Ä‘aÌ sẽ giuÌp giảm Ä‘au vaÌ€ sÆ°ng. BaÌc sĩ có thể chỉ Ä‘iÌ£nh thuôÌc giảm Ä‘au nêÌu cần.
Bệnh nhân thÆ°á»ng sẽ cần băng Ä‘eo hoặc má»™t váºt liệu cÃ´Ì Ä‘iÌ£nh đặc biệt để bảo vệ khÆ¡Ìp vai. BaÌc sĩ phẫu thuáºt sẽ trao đổi vÆ¡Ìi bệnh nhân về thÆ¡Ì€i gian cần sá» dụng băng Ä‘eo nà y.
PhuÌ£c hồi chÆ°Ìc năng
Sau phẫu thuáºt khá»›p vai, phuÌ£c hồi chÆ°Ìc năng Ä‘oÌng một vai troÌ€ quan troÌ£ng giuÌp bệnh nhân trở laÌ£i vÆ¡Ìi các hoạt Ä‘á»™ng hà ng ngaÌ€y. Tùy thuá»™c và o trÆ°á»ng hợp phẫu thuáºt cụ thể,  bác sÄ© phẫu thuáºt sẽ Ä‘á» nghị bệnh nhân bắt đầu chÆ°Æ¡ng trình táºp váºt lý trị liệu sá»›m nhất có thể. Chuyên viên váºt lý trị liệu sẽ cung cấp các hÆ°á»›ng dẫn vá» Ä‘iá»u trị Ä‘au và sÆ°ng. Äồng thá»i sẽ cung cấp một chÆ°Æ¡ng triÌ€nh táºp luyện để giuÌp bệnh nhân phục hồi sức maÌ£nh vaÌ€ khả năng vận động của khá»›p vai. Ngoà i ra, bệnh nhân còn được hÆ°á»›ng dẫn để thá»±c hiện các hoạt Ä‘á»™ng hà ng ngà y nhÆ° mặc quần áo, là m việc, lái xe, v.v.
BIÊÌN CHƯÌNG
Hầu hết bệnh nhân không gặp biêÌn chÆ°Ìng sau khi nội soi khÆ¡Ìp vai. Tuy nhiên, cũng nhÆ° các cuá»™c phẫu thuật khác, phÆ°Æ¡ng pháp nà y vẫn có má»™t và i nguy cÆ¡. Các nguy cÆ¡ nà y thÆ°á»ng nhẹ và có thể Ä‘iá»u trị được. Các nguy cÆ¡ có khả năng xảy ra sau khi nội soi khÆ¡Ìp vai bao gồm nhiễm truÌ€ng, xuâÌt huyêÌt nặng, hiÌ€nh thaÌ€nh maÌu đông vaÌ€ tổn thÆ°Æ¡ng maÌ£ch maÌu hay dây thần kinh.
BaÌc sĩ phẫu thuật sẽ trao đổi vÆ¡Ìi bệnh nhân về những biêÌn chÆ°Ìng coÌ thể xảy ra trÆ°Æ¡Ìc khi phẫu thuật.
KÊÌT QUẢ
Vì tình trạng sức khá»e của các bệnh nhân khác nhau nên thÆ¡Ì€i gian hồi phuÌ£c hoà n toaÌ€n ở má»—i bệnh nhân cÅ©ng sẽ khác nhau.
Nếu chỉ chỉnh sá»a Ä‘Æ¡n giản ở khá»›p vai, bệnh nhân có thể không cần sá» dụng băng Ä‘eo và coÌ thể hồi phục lại sau một thÆ¡Ì€i gian ngắn phục hồi chức năng . Bệnh nhân coÌ thể Ä‘i laÌ€m hay Ä‘i hoÌ£c trở laÌ£i trong vòng vaÌ€i ngaÌ€y sau phẫu thuật.
ThÆ¡Ì€i gian hồi phuÌ£c sẽ lâu hÆ¡n nêÌu phẫu thuật phức tạp hÆ¡n. Mặc duÌ€ những vết raÌ£ch trong nội soi khá»›p vai rất nhỏ, nhÆ°ng các tổn thÆ°Æ¡ng lá»›n bên trong khÆ¡Ìp vai vẫn có thể được chỉnh sá»a bằng thủ thuáºt nà y. Thá»i gian hồi phuÌ£c hoà n toà n có khi mâÌt vaÌ€i thaÌng. Mặc dù quá trình nà y coÌ thể chậm, nhÆ°ng việc tuân thủ các hÆ°Æ¡Ìng dẫn và kế hoạch phuÌ£c hồi chÆ°Ìc năng của bác sÄ© phẫu thuáºt là điá»u rất quan trá»ng để phẫu thuáºt thaÌ€nh công.
Nguồn: “Viện Hà n Lâm Phẫu thuáºt viên Chỉnh hình Hoa Kỳâ€