Anh/Chị có đồng tình với quan điểm xã hội có tốt đẹp hay không

I. Đọc hiểu văn bản [3đ]:

Câu 1 [0.5đ]

Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận

Câu 2 [0.75đ]:

Thực vật ở vùng Tsunoda thuộc Bắc Cực giữa mùa hè ngắn ngủi đua nhau nảy mầm, nở thật nhiều hoa, kết hạt, chen chúc vươn mình trong khoảng không với mảnh đời thật ngắn ngủi.

Câu 3 [0.75đ]:

Điểm giống nhau: Sống trong điều kiện khắc nghiệt, tận dụng cơ hội thuận lợi để sinh trưởng trong khoảng thời gian ngắn.

Câu 4 [1đ]:

- Bày tỏ quan điểm: Đồng tình/Không đồng tình/Đồng tình một phần

- Lí giải hợp lí, thuyết phục

Gợi ý: 

- Ý kiến: Đồng tình

- Lý do:

• Cuộc đời của mỗi người đều là hữu hạn, chính vì vậy cần sống hết mình để tận hưởng cuộc sống ở hiện tại.
• Nếu không sống hết mình trong hiện tại, đến một thời điểm nào đó bạn sẽ cảm thấy nuối tiếc về những gì đã qua.
• Sống hết mình tức là không ngại dấn thân, điều đó sẽ đưa bạn đến gần hơn với thành công.
• Dù nhỏ bé, nhưng mỗi con người đều có giá trị riêng, những thành công tạo ra được hiện tại sẽ là tiền đề cho sự phát triển lớn mạnh trong tương lai.

II. Làm văn [7đ]:

1. Nghị Luận xã hội [2đ]

a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn [0.25đ]: Thí sinh có thể trình bày theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng - phân - hợp, móc xích hoặc song hành.

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận [0.25đ]: Sự cần thiết phải trân trọng cuộc sống mỗi ngày.

c. Triển khai vấn đề nghị luận [1đ]:

- Thí sinh có thể lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp phù hợp để triển khai vấn đề cần nghị luận theo nhiều cách nhưng phải làm rõ sự cần thiết phải trân trọng cuộc sống.

- Có thể theo hướng: Trân trọng cuộc sống mỗi ngày giúp con người biết trải nghiệm để tận hưởng cuộc sống, tận dụng thời gian và cơ hội để phát triển bản thân, từ đó tạo ra các giá trị, phát triển tương lai, đóng góp cho cộng đồng.

d. Chính tả, ngữ pháp [0.25đ]

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.

e. Sáng tạo [0.25đ]

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề cần nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ.

Mẫu 1

Học sinh hình thành văn bản dựa vào các gợi ý sau:

Trân trọng cuộc sống mỗi ngày: sống trọn vẹn, làm việc và tận hưởng những giá trị tốt đẹp của cuộc sống, bỏ qua mọi rối ren, ưu phiền.

Bàn luận: trân trọng cuộc sống giúp chúng ta sống có ích hơn, vui vẻ hơn, tạo năng lượng tích cực cho mọi người... → cuộc sống tốt đẹp hơn.

Chứng minh: học sinh lấy dẫn chứng về những người trân trọng cuộc sống [lưu ý: dẫn chứng tiêu biểu, nổi bật được nhiều người biết đến].

Phản biện: nhiều người sông bi quan, chưa biết trận trọng cuộc sống hoặc quá lao theo thú vui cá nhân mà bỏ lỡ những điều tốt đẹp.

Rút ra bài học cho bản thân.

Mẫu 2

Mở bài: Dẫn dắt để giới thiệu về vấn đề cần nghị luận: Con người cần biết trân trọng cuộc sống.

Thân bài:

1. Giải thích

- Mỗi người chỉ có một cuộc đời để sống và cuộc sống của con người cũng là hữu hạn.

- Trân trọng cuộc sống:

Biết quý trọng từng khoảng thời gian bạn được sống.

Sống hết mình và sống có ích...

2. Bình luận và chứng minh

- Cuộc đời của mỗi người đều là hữu hạn, chính vì vậy cần sống hết mình để tận hưởng những điều tốt đẹp trong cuộc sống hiện tại.

- Nếu không biết trân trọng cuộc sống của bản thân, đến một thời điểm nào đó bạn sẽ cảm thấy nuối tiếc về những năm tháng đã sống lãng phí.

- Khi biết trân trọng cuộc sống của chính mình, bạn không chỉ đạt được những thành công mà còn có được sự yêu thương, trân trọng của những người xung quanh.

- Dẫn chứng:

Quá khứ: Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đại tướng Võ Nguyên Giáp…

Hiện tại: Cố nhạc sĩ Trần Lập…

=> Họ đều là những con người sống hết mình, cống hiến cho đất nước và để lại nhiều tiếc thương cho những người xung quanh khi ra đi.

- Bên cạnh đó vẫn còn một bộ phận không nhỏ những người không biết trân trọng cuộc sống: sa ngã vào các tệ nạn xã hội, chạy theo lối sống đua đòi vật chất, nhiều học sinh sinh viên không chịu cố gắng học tập mà chỉ ham chơi, ỷ lại vào người khác… Đó đều là những hành vi đáng lên án trong xã hội hiện đại.

3. Liên hệ bản thân

Học sinh cần cố gắng học tập nâng cao kiến thức và tu dưỡng rèn luyện đạo đức để xứng đáng với danh hiệu chủ nhân tương lai của đất nước.

Kết bài: Khẳng định lại giá trị của việc biết trân trọng cuộc sống.

2. Nghị luận văn học: Phân tích Đất nước [5đ]

a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận [0.25đ]: Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề.

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận [0.5đ]: Tư tưởng Đất nước của Nhân dân.

c. Triển khai vấn đề nghị luận theo các luận điểm:

- Giới thiệu khái quát về tác giả Nguyễn Khoa Điềm, trường ca Mặt đường khát vọng và đoạn trích [0.5đ]

- Tư tưởng Đất nước của nhân dân được thể hiện qua sự khẳng định vai trò của nhân dân [2đ]:

• Nhân dân xây dựng, bảo vệ và làm ra lịch sử đất nước
• Nhân dân sáng tạo, giữ gìn và phát huy các giá trị vật chất, tinh thần của dân tộc.
• Nhân dân là chủ nhân của đất nước.

- Tư tưởng đất nước của nhân dân được thể hiện qua giọng điệu vừa trữ tình, vừa tha thiết, vừa suy tư sâu lắng... [0.5đ].

- Đánh giá [0.5đ]:

• Thể hiện nhân thức sâu sắc của nhà thơ với vai trò của nhân dân đối với đất nước, góp phần làm nên phong cách trữ tình - chính luận của Nguyễn Khoa Điềm.
• Có ý nghĩa thức tỉnh thế hệ trẻ thời chống Mỹ và tuổi trẻ hôm nay về tình yêu, trách nhiệm đối với đất nước.

d. Chính tả, ngữ pháp [0.25đ]:

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.

e. Sáng tạo [0.5đ]:

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề cần nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ.

Đề thi môn Ngữ văn THPT Quốc gia 2020 của Bộ GD&ĐT - Đợt 1

I. ĐỌC HIỂU [3,0 điểm] Đọc đoạn trích:

Không cần ngôn ngữ, mọi sự sống nhỏ nhoi trong tự nhiên đều dạy cho loài người cha trọng của việc “sống hết mình ở thời khắc này.". Chẳng hạn tại vùng Tsunoda thuộc Bắc Cực, giữa mùa hè ngắn ngủi, các loài thực vật đua nhau nảy mầm, nở thật nhiều hoa, kết hạt, chen chúc vươn mình trong khoảng không với mảnh đời thật ngắn ngủi. Có lẽ chúng chuẩn bị sẵn sàng để đối phó với mùa đông dài khắc nghiệt sắp tới và phó thác sinh mạng mình cho tự nhiên. Rõ ràng là chúng thực sự sống hết mình cho hiện tại, không ảo tưởng không phân tâm.

Ngay cả ở vùng sa mạc khô cằn Sahara, nơi mà mỗi năm chỉ có một hai cơn mưa, nhưng mỗi khi có những giọt nước hiếm hoi trút xuống thì các loài thực vật lại vội vã nở mầm và nở hoa. Và trong khoảng thời gian từ một đến hai tuần ngắn ngủi, chúng ra hạt, oằn mình chịu đựng trong cát, trong cái nóng như thiêu như đốt, tiếp tục sống chờ đến trận mưa sau để nòi giống của chúng sẽ lại trỗi dậy…Quả thật là muôn loài trong tự nhiên đều sống hết mình, sống nghiêm túc trong từng khoảnh khắc, trong suốt khoảng thời gian sống được hạn định…

Sống hết mình cho hiện tại sẽ đưa sự sống, dù nhỏ bé, vươn đến ngày mai. Vậy thì loài người chúng ta càng phải biết trân trọng cuộc sống mỗi ngày để không thua kém cỏ cây muông thú. Điều này tôi cho rằng, vừa là lời hứa của chúng ta với vũ trụ đã tạo tác ra chúng ta và ban cho chúng ta giá trị cuộc sống, vừa là điều kiện cần thiết để chúng ta trình diễn vở kịch cuộc đời mình đúng với những giấc mơ sâu thẳm trong tâm hồn.

[Trích Cách sống từ điều bình thường trở nên phi thường, INAMORIKAZUO, Phạm Hữu Lợi
dịch, Nxb Lao động]

Thực hiện các yêu cầu sau:

Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích.

Câu 2. Theo đoạn trích, các loài thực vật ở vùng Tsunoda thuộc Bắc cực sinh trưởng như thế nào giữa mùa hè ngắn ngủi.

Câu 3. Chỉ ra những điểm tương đồng về sự sống của các loài thực vật ở vùng Tsunoda thuộc Bắc cực và Yuls sa mạc Sahara trong đoạn trích.

Câu 4. Anh/Chị có đồng tình với nhận định của tác giả “Sống hết mình cho hiện tại sẽ đưa sự sống, dù nhỏ bé, vươn đến ngày mai”? Vì sao?

II. LÀM VĂN [7,0 điểm]

Câu 1. [2,0 điểm]

Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn [khoảng 200 chữ] trình bày suy nghĩ của bản thân về sự cần thiết phải trân trọng cuộc sống mỗi ngày.

Câu 2. [5,0 điểm]. Phân tích tư tưởng Đất Nước của Nhân dân được nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm thể hiện trong đoạn trích sau:

Em ơi em
Hãy nhìn rất xa
Vào bốn ngàn năm Đất Nước
Năm tháng nào cũng người người lớp lớp
Con gái, con trai bằng tuổi chúng ta
Cần cù làm lụng
Khi có giặc người con trai ra trận
Người con gái trở về nuôi cái cùng con
Ngày giặc đến nhà thì đàn bà cũng đánh
Nhiều người đã trở thành anh hùng
Nhiều anh hùng cả anh và em đều nhớ
Những em biết không
Có biết bao người con gái, con trai
Trong bốn ngàn lớp người giống ta lứa tuổi

Họ đã sống và chết
Giản dị và bình tâm
Không ai nhớ mặt đặt tên
Nhưng họ đã làm ra Đất Nước
Họ giữ và truyền cho ta hạt lúa ta trồng
Họ truyền lửa cho mỗi nhà từ hòn than qua con cúi
Họ truyền giọng điệu mình cho con tập nói
Họ gánh theo tên xã, tên làng trong mỗi chuyến di dân
Họ đắp đập be bờ cho người sau trông cây hái trái
Có ngoại xâm thì chống ngoại xâm
Có nội thù thì vùng lên đánh bại
Để Đất Nước này là Đất Nước Nhân dân
Đất Nước của Nhân dân, Đất Nước của ca dao thần thoại

[Trích Đất nước - trường ca Mặt đường khát vọng, Nguyễn Khoa Điềm, Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2019, tr.121]

....................Hết...............