Bài tập trang 87 ngữ văn 9 tập 1 năm 2024

Hướng dẫn chi tiết trả lời bài 4 trang 87 SGK Ngữ văn lớp 9 tập 1 phần trả lời câu hỏi đọc - hiểu, soạn bài Cảnh ngày xuân ngắn gọn nhất giúp các em chuẩn bị tốt kiến thức trước khi tới lớp.

Đề bài

Phân tích những thành công về nghệ thuật miêu tả thiên nhiên của Nguyễn Du trong đoạn trích Cảnh ngày xuân.

Trả lời bài 4 trang 87 SGK Ngữ văn 9 tập 1

Câu trả lời tham khảo

Trả lời chi tiết

- Thành công của đoạn trích là nghệ thuật miêu tả thiên nhiên, nghệ thuật sử dụng từ ngữ của Nguyễn Du. Tác giả đã sử dụng một hệ thống từ ghép.

- Đoạn trích là ba bức tranh đặc sắc về cảnh ngày xuân:

  • Bức tranh đầu là cảnh thiên nhiên đặc trưng của mùa xuân. Với vài nét chấm phá của thi nhân, mùa xuân hiện lên tươi đẹp, trong sáng.
  • Bức tranh tiếp theo là khung cảnh lễ hội thanh minh nhộn nhịp, đông vui. Hình ảnh con người vui vẻ. Chen chúc đi dự hội đạp thanh. Bằng hàng loạt tính từ, động từ, danh từ, kết hợp với nhịp đội, tác giả đã tạo được không khí vui tươi của ngày hội: nô nức yến oanh, tài tử giai nhân, ngựa xe như nước áo quần như nêm.
  • Bức tranh cuối cùng là cảnh ngày hội tan, chị em Thúy Kiều tha thẩn ra về. Tâm trạng bâng khuâng, nuối tiếc của hai chị em dường như hòa trong không gian êm đềm, lắng đọng của chiều tà ấy bằng các từ: thơ thẩn, bước dần, lần xem, nao nao...

- Nguyễn Du đã cho thấy một nghệ thuật miêu tả thiên nhiên điêu luyện, sắc sảo. Tả cảnh mà gợi tình, gợi những tâm trạng của con người trước bức tranh thiên nhiên

Trả lời ngắn gọn

Qua đoạn trích Cảnh ngày xuân có thể thấy được sự thành công về nghệ thuật miêu tả thiên nhiên của Nguyễn Du

Đoạn trích có bố cục cân đối, hợp lí.

- Mặc dù không thật rõ ràng, nhưng cũng có thể nói đến kết cấu ba phần (mở đầu, diễn biến, kết thúc.

- Tác giả sử dụng nhiều từ ngữ giàu chất tạo hình như những từ láy gợi hình, tình tứ tả màu sắc, từ ghép…

  • Tác giả kết hợp tài tình bút pháp tả cụ thể, chi tiết và bút pháp gợi tả có tính chấm phá

→ Nguyễn Du cho thấy nghệ thuật miêu tả thiên nhiên tinh tế, tài hoa.

Tham khảo cách trình bày khác

Những thành công về nghệ thuật miêu tả thiên nhiên của Nguyễn Du trong đoạn trích Cảnh ngày xuân là:

- Đoạn thơ có kết cấu theo trình tự thời gian đi từ khái quát đến cụ thể rất phù hợp với việc tái hiện khung cảnh mùa xuân và cuộc du xuân của chị em Kiều.

- Tác giả sử dụng thành công bút pháp nghệ thuật kết hợp giữa tả và gợi. Hai câu thơ đầu vừa miêu tả thời gian vừa gợi không gian mùa xuân.

- Để gợi không khí xuân rộn ràng, tác giả sử dụng một loạt từ hai âm tiết: gần xa, nô nức, yến anh,...

-----

Trên đây là gợi ý trả lời câu hỏi bài 4 trang 87 SGK ngữ văn 9 tập 1 được Đọc tài liệu biên soạn chi tiết giúp các em soạn bài Cảnh ngày xuân trong chương trình soạn văn 9 tốt hơn trước khi đến lớp.

Hướng dẫn Soạn Bài 6 sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập một. Nội dung bài Soạn bài Thuật ngữ sgk Ngữ văn 9 tập 1 bao gồm đầy đủ bài soạn, tóm tắt, miêu tả, phân tích, cảm nhận, thuyết minh, nghị luận … đầy đủ các bài văn mẫu lớp 9 hay nhất, giúp các em học tốt môn Ngữ văn 9, ôn thi vào lớp 10.


1. Câu 1 trang 87 sgk Ngữ văn 9 tập 1

So sánh hai cách giải thích sau đây về nghĩa của từ nước và từ muối.

  1. Cách thứ nhất:

– Nước là chất lỏng không màu, không mùi, có trong sông, hồ, biển,…

– Muối là tinh thể trắng, vị mặn, thường tách từ nước biển, dùng để ăn.

  1. Cách thứ hai:

– Nước là hợp chất các nguyên tố hi-đrô và ô xi, có công thức là H2O.

– Muối là hợp chất mà phân tử gồm có một hay nhiều nguyên tử kim loại liên kết với một hay nhiều gốc a-xít.

Hãy cho biết cách giải thích nào không thể hiểu được nếu thiếu kiến thức về hoá học.

Trả lời:

– Cách 1: nêu những dấu hiệu bên ngoài, có thể quan sát được trực tiếp bằng giác quan.

– Cách 2: nêu những tính chất đặc trưng bên trong.

⇒ Cách giải thích thứ 2 sẽ không thể hiểu được nếu thiếu kiến thức hóa học vì những tính chất này là kết quả nghiên cứu khoa học.


2. Câu 2 trang 88 sgk Ngữ văn 9 tập 1

Đọc những định nghĩa sau đây và trả lời câu hỏi.

– Thạch nhũ là sản phẩm hình thành trong các hang động do sự nhỏ giọt của dung dịch đá vôi hoà tan trong nước có chứa a-xít các-bô-níc.

– Ba-dơ là hợp chất mà phân tử gồm có một nguyên tử kim loại liên kết với một hay nhiều nhóm hi-đrô-xít.

– Ẩn dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện tượng khác có nét tương đồng với nó.

– Phân số thập phân là phân số mà mẫu là lũy thừa của 10.

  1. Em đã học cách định nghĩa này ở những bộ phận nào?
  1. Những từ ngữ được định nghĩa (in đậm) chủ yếu được dùng trong loại văn bản nào?

Trả lời:

  1. Thạch nhũ: thuật ngữ môn Địa lí.

– Ba-dơ: thuật ngữ môn Hóa học.

– Ẩn dụ: thuật ngữ môn Ngữ văn.

– Phân số thập phân: thuật ngữ môn Toán.

  1. Những từ ngữ in đậm chủ yếu được dùng trong văn bản khoa học.

II – ĐẶC ĐIỂM CỦA THUẬT NGỮ

1. Câu 1 trang 88 sgk Ngữ văn 9 tập 1

Thử xem những thuật ngữ dẫn trong mục I.2 ở trên còn có nghĩa nào khác không?

Trả lời:

Các thuật ngữ ở mục 2 nói trên chỉ có một nghĩa.


2. Câu 2 trang 88 sgk Ngữ văn 9 tập 1

Cho biết trong hai ví dụ sau, ở ví dụ nào, từ muối có sắc thái biểu cảm.

  1. Muối là hợp chất có thể hoà tan trong nước.
  1. Tay nâng chén muối đĩa gừng, Gừng cay muối mặn xin đừng quên nhau.

(Ca dao)

Trả lời:

Từ muối trong câu a) là thuật ngữ, được dùng theo ngôn ngữ khoa học.

Từ muối trong câu b) có sắc thái biểu cảm.


III – LUYỆN TẬP

1. Câu 1 trang 89 sgk Ngữ văn 9 tập 1

Vận dụng kiến thức đã học ở các môn Ngữ văn, Lịch sử, Địa lí, Toán học, Vật lí, Hóa học, Sinh học để tìm thuật ngữ thích hợp với mỗi chỗ trống. Cho biết mỗi thuật ngữ vừa tìm được thuộc lĩnh vực khoa học nào.

– /…/ là tác dụng đẩy, kéo của vật này lên vật khác.

– /…/ là làm hủy hoại dần dần các lớp đá phủ trên mặt đất do các tác nhân: gió, băng hà, nước chảy,…

– /…/ là hiện tượng trong đó có sinh ra chất mới.

– /…/ là tập hợp những từ có ít nhất một nét chung về nghĩa.

– /…/ là nơi có dấu vết cư trú và sinh sống của người xưa.

– /…/ là hiện tượng hạt phấn tiếp xúc với đầu nhụy.

– /…/ là lượng nước chảy qua mắt cắt ngang lòng sông ở một điểm nào đó, trong một giây đồng hồ. Đơn vị đo: m3/s.

– /…/ là lực hút của Trái Đất.

– /…/ là sức ép của khí quyển lên bề mặt của Trái Đất.

– /…/ là những chất do một nguyên tố hoá học cấu tạo nên.

– /…/ là thị tộc theo dòng họ người cha, trong đó nam có quyền hơn nữ.

– /…/ là đường thẳng vuông góc với một đoạn thẳng tại điểm giữa của đoạn ấy.

Trả lời:

– Lực → lĩnh vực Vật lí.

– Xâm thực → lĩnh vực Địa lí.

– Hiện tượng hóa học → lĩnh vực Hóa học.

– Trường từ vựng → lĩnh vực Ngữ văn.

– Di chỉ → lĩnh vực Lịch sử.

– Thụ phấn → lĩnh vực Sinh học.

– Lưu lượng → lĩnh vực Địa lí.

– Trọng lực → lĩnh vực Vật lí.

– Khí áp → lĩnh vực Địa lí.

– Đơn chất → lĩnh vực Hóa học.

– Thị tộc → lĩnh vực Lịch sử.

– Đường trung trực → lĩnh vực Toán học.


2. Câu 2 trang 90 sgk Ngữ văn 9 tập 1

Đọc đoạn trích sau đây:

Nếu được làm hạt giống để mùa sau Nếu lịch sử chọn ta làm điểm tựa Vui gì hơn làm người lính đi đầu Trong đêm tối, tim ta làm ngọn lửa!

(Tố Hữu, Chào xuân 67)

Trong đoạn trích này, điểm tựa có được dùng như một thuật ngữ vật lí hay không? Ở đây, nó có ý nghĩa gì?

Trả lời:

– Trong đoạn trích này, điểm tựa không được dùng như một thuật ngữ.

– Ở đây, điểm tựa chỉ nơi làm chỗ dựa chính (ví như điểm tựa của đòn bẩy).


3. Câu 3 trang 90 sgk Ngữ văn 9 tập 1

Trong hóa học, thuật ngữ hỗn hợp được định nghĩa là “nhiều chất trộn lẫn vào nhau mà không hoá hợp thành một chất khác”, còn từ hỗn hợp hiểu theo nghĩa thông thường là “gồm có nhiều thành phần trong đó mỗi thành phần vẫn không mất tính chất riêng của mình”.

Cho biết trong hai câu sau đây, trường hợp nào hỗn hợp được dùng như một thuật ngữ, trường hợp nào hỗn hợp được dùng như một từ thông thường.

  1. Nước tự nhiên ở ao, hồ, sông , biển,… là một hỗn hợp.
  1. Đó là một chương trình biểu diễn hỗn hợp nhiều tiết mục.

Hãy đặt câu với từ hỗn hợp dùng theo nghĩa thông thường.

Trả lời:

– Trong trường hợp a), từ hỗn hợp được dùng như một thuật ngữ.

– Trong trường hợp b) từ hỗn hợp được dùng như một từ thông thường.

Ví dụ:

+ Trộn lẫn bột nghệ với sữa tươi đến khi được một hỗn hợp dẻo, mịn sau đó dùng để đắp lên mặt. (nghĩa thông thường).

+ Thức ăn cho heo được trộn từ hỗn hợp từ nhiều loại khác nhau.


4. Câu 4 trang 90 sgk Ngữ văn 9 tập 1

Trong sinh học, cá voi, cá heo được xếp vào lớp thú, vì tuy những vật này có xương sống, ở dưới nước, bơi bằng vây nhưng không thở bằng mang mà thở bằng phổi.

Căn cứ vào cách xác định của sinh học, hãy định nghĩa thuật ngữ cá. Có gì khác nhau giữa nghĩa của thuật ngữ này với nghĩa của từ cá theo cách hiểu thông thường của người Việt (thể hiện qua cách gọi cá heo, cá voi)?

Trả lời:

– Thuật ngữ cá của sinh học: động vật có xương sống, sống ở dưới nước, bơi bằng vây, thở bằng mang.

– Theo cách hiểu thông thường của người Việt cá không nhất thiết phải thở bằng mang.


5. Câu 5 trang 90 sgk Ngữ văn 9 tập 1

Trong kinh tế học, thuật ngữ thị trường (thị: chợ – yếu tố Hán Việt) chỉ nơi thường xuyên tiêu thụ hàng hoá, còn trong quang học (phân ngành vật lí nghiên cứu về ánh sáng và tương tác của ánh sáng với vật chất), thuật ngữ thị trường (thị: thấy – yếu tố Hán Việt) chỉ phần không gian mà mắt có thể quan sát được.

Hiện tượng đồng âm này có vi phạm một nguyên tắc thuật ngữ – một khái niệm đã nêu ở phần Ghi nhớ không? Vì sao?

Trả lời:

Hiện tượng đồng âm giữa thuật ngữ thị trường của kinh tế học và thuật ngữ thị trường của quang học không vi phạm nguyên tắc một thuật ngữ – một khái niệm.

Vì đây là hai thuật ngữ được sử dụng trong hai lĩnh vực khác nhau.


Bài trước:

  • Soạn bài Cảnh ngày xuân sgk Ngữ văn 9 tập 1

Bài tiếp theo:

  • Soạn bài Miêu tả trong văn bản tự sự sgk Ngữ văn 9 tập 1

Xem thêm:

  • Các bài soạn Ngữ văn 9 khác:
  • Để học tốt môn Toán lớp 9
  • Để học tốt môn Vật lí lớp 9
  • Để học tốt môn Hóa học lớp 9
  • Để học tốt môn Sinh học lớp 9
  • Để học tốt môn Lịch sử lớp 9
  • Để học tốt môn Địa lí lớp 9
  • Để học tốt môn Tiếng Anh lớp 9
  • Để học tốt môn Tiếng Anh lớp 9 thí điểm
  • Để học tốt môn Tin học lớp 9
  • Để học tốt môn GDCD lớp 9

Trên đây là phần Hướng dẫn Soạn bài Thuật ngữ sgk Ngữ văn 9 tập 1 đầy đủ và ngắn gọn nhất. Chúc các bạn làm bài Ngữ văn tốt!