Cựu bí thư Trần Văn Nam bị cáo buộc gây thiệt hại hơn ngàn tỉ - Ảnh: TUẤN DUY
Nội dung được nêu trong kết luận vụ án bán rẻ "43ha đất vàng" của Tổng công ty Sản xuất - xuất nhập khẩu tỉnh Bình Dương [Tổng công ty 3-2] vừa được Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an [C03] ban hành.
Cơ quan điều tra đã chuyển hồ sơ vụ án sang Viện kiểm sát nhân dân tối cao đề nghị truy tố ông Trần Văn Nam về tội "vi phạm quy định về quản lý tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí".
Hàng loạt cựu lãnh đạo Bình Dương cũng bị đề nghị truy tố gồm Phạm Văn Cành, cựu phó bí thư thường trực Tỉnh ủy, cựu chủ tịch HĐND tỉnh Bình Dương; Trần Thanh Liêm, cựu chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương; Nguyễn Thanh Trúc, phó chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương; Trần Xuân Lâm, chánh Thanh tra tỉnh Bình Dương; Võ Văn Lượng, chánh Văn phòng UBND tỉnh Bình Dương; Ngô Dũng Phương, trưởng phòng tài chính Đảng, Văn phòng Tỉnh ủy Bình Dương; cựu cục trưởng, cục phó Cục Thuế…
Bị can Trần Văn Nam là người có chức trách nhiệm vụ và có nhiều năm công tác trong chỉ đạo, quản lý nhà nước đối với các lĩnh vực kinh tế, giao thông, đất đai và qua nhiều vị trí lãnh đạo.
Đất "vàng" áp giá "bèo"
Năm 2010, ông Nam được bổ nhiệm giữ chức phó chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương, phụ trách lĩnh vực giao thông, đất đai.
Trong giai đoạn giữ chức phó chủ tịch, bị can Trần Văn Nam biết rõ tiền sử dụng đất là nguồn thu ngân sách nhà nước, bảng giá đất hằng năm được UBND tỉnh ban hành là căn cứ để tính tiền sử dụng đất.
Tuy nhiên năm 2012, ông Nam vẫn ký ban hành công văn chấp thuận giá đất dịch vụ tại khu liên hợp là hơn 51.000 đồng/m2 để Cục Thuế tính tiền sử dụng đất đối với khu 43ha và 145ha được giao cho Tổng công ty 3-2.
Theo C03, đây là mức giá đất bình quân được UBND tỉnh Bình Dương ban hành từ năm 2006.
Cơ quan điều tra cáo buộc hành vi trên của cựu bí thư Trần Văn Nam trái quy định pháp luật, là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến hậu quả gây thất thoát ngân sách nhà nước hơn 761 tỉ đồng.
Hai khu đất 43ha [khu đô thị Tân Phú] và 145ha [dự án Harmonie Golf Park] nằm liền kề nhau ngay cửa ngõ trung tâm hành chính tỉnh Bình Dương, xảy ra vi phạm khiến hàng loạt cán bộ tỉnh bị khởi tố - Ảnh: TUẤN DUY
Trong giai đoạn giữ chức vụ bí thư Tỉnh ủy Bình Dương, khi cổ phần hóa Tổng công ty 3-2, bị can Trần Văn Nam đã chủ trì tổ chức họp thường trực Tỉnh ủy, phê duyệt phương án sử dụng đất của đơn vị.
Theo đó, khu đất 43ha và 30% vốn góp tại Công ty Tân Phú phải chuyển về Công ty Impco là doanh nghiệp 100% vốn nhà nước do Tỉnh ủy quản lý.
Đến tháng 4-2017, mặc dù biết Tổng công ty 3-2 đã chuyển nhượng khu đất 43ha cho Công ty Tân Phú, không bàn giao về Công ty Impco trái chủ trương Tỉnh ủy, trái quy định pháp luật nhưng ông Nam không thực hiện các biện pháp quản lý để bảo toàn vốn của Nhà nước.
Thậm chí ông Nam còn tổ chức cuộc họp thường trực Tỉnh ủy để thống nhất và quyết định cho Tổng công ty 3-2 tiếp tục chuyển nhượng 30% vốn góp vào Công ty Tân Phú cho Công ty Âu Lạc, hoàn tất việc chuyển nhượng toàn bộ dự án trên khu đất 43ha từ Nhà nước sang tư nhân. Hành vi này của ông Nam bị cáo buộc gây thiệt hại hơn 302 tỉ đồng.
Cơ quan điều tra cho rằng bị can Trần Văn Nam đã có hành vi vi phạm pháp luật trong việc áp giá đất để tính thu tiền sử dụng đất và hành vi tạo điều kiện để Tổng công ty 3-2 hoàn tất chuyển nhượng toàn bộ dự án trên khu đất 43ha từ Nhà nước sang tư nhân.
Những hành vi vi phạm pháp luật của ông Nam bị C03 cáo buộc gây thiệt hại tài sản nhà nước hơn 1.063 tỉ đồng.
Hành vi của ông Nam đủ yếu tố cấu thành tội "vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí".
Kết quả điều tra xác định bị can Trần Văn Nam là người chỉ đạo điều hành, vừa là người thực hiện phạm tội, gây thiệt hại cho Nhà nước số tiền đặc biệt lớn.
"Việc cho áp giá đất để thu tiền sử dụng đất trái quy định dẫn đến giá vốn của các khu đất giao cho Tổng công ty 3-2 có giá trị thấp là một trong những nguyên nhân phát sinh tội phạm. Bị can Trần Văn Nam chưa thành khẩn khai báo về động cơ vụ lợi của bản thân", kết luận nêu.
Ông Nam còn bị cáo buộc "chỉ đạo hợp thức hóa tài liệu để che giấu vi phạm". Tuy nhiên trong quá trình công tác ông Nam có nhiều thành tích, cống hiến cho tỉnh Bình Dương và được tặng thưởng nhiều bằng khen. Do đó cơ quan điều tra đề nghị cơ quan truy tố xem xét các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm khi lượng hình.
Cựu chủ tịch tỉnh phạm tội do nể nang
Bị can Trần Thanh Liêm có chức vụ là phó bí thư Tỉnh ủy, chủ tịch UBND tỉnh [giai đoạn 2015-2020], bị can Phạm Văn Cành là phó bí thư thường trực [giai đoạn 2013-2018].
Ông Liêm và ông Cành biết Tổng công ty 3-2 đã chuyển nhượng khu đất 43ha cho liên danh trái chủ trương của Tỉnh ủy và trái quy định pháp luật. Tuy nhiên tại cuộc họp thường trực Tỉnh ủy, hai bị can vẫn đồng ý cho tổng công ty tiếp tục được chuyển nhượng 30% vốn góp tại liên doanh cho Công ty Âu Lạc, tạo điều kiện cho bị can Nguyễn Văn Minh và đồng phạm bán rẻ 43ha "đất vàng" của Nhà nước.
Hành vi của ông Liêm và ông Cành bị cáo buộc gây thiệt hại hơn 302 tỉ đồng.
Cơ quan điều tra đánh giá nguyên nhân phạm tội của hai cựu phó bí thư tỉnh Bình Dương là do ưu ái, có phần nể nang đối với Tổng công ty 3-2 là doanh nghiệp do Tỉnh ủy làm chủ sở hữu.
Khi vụ án tại Tổng công ty 3-2 đang được điều tra, ông Trần Văn Nam vẫn lần lượt tái cử các chức danh ủy viên Trung ương Đảng, bí thư Tỉnh ủy Bình Dương; ứng cử rồi trúng cử đại biểu Quốc hội khóa mới. Tuy nhiên, sau đó các chức danh này đã bị cách hoặc không được công nhận.
Ngày 6-7, Hội nghị lần thứ 3 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã bỏ phiếu kỷ luật ông Nam bằng hình thức "cách chức tất cả các chức vụ trong Đảng" trong ba nhiệm kỳ liên tiếp, từ năm 2010 đến nay.
Ngày 10-6, Hội đồng bầu cử quốc gia có nghị quyết không xác nhận tư cách đại biểu của ông Nam vì "không đủ tiêu chuẩn làm đại biểu Quốc hội khóa XV [nhiệm kỳ 2021 - 2026]" do liên quan đến các vi phạm được cơ quan trung ương làm rõ.
THÂN HOÀNG
Mới đây, Cơ quan Cảnh sát điều tra – Bộ Công an đã có kết luận điều tra bổ sung lần 2, đề nghị truy tố ông Trần Văn Nam [cựu Bí thư Tỉnh ủy Bình Dương], ông Trần Thanh Liêm [cựu Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương] và 26 bị can khác trong vụ án “Tham ô tài sản” và “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” xảy ra tại Tổng Công ty Xuất nhập khẩu tỉnh Bình Dương [Tổng Công ty 3/2] và các đơn vị liên quan.
Trong vụ án này, cơ quan điều tra xác định, ông Nam và ông Liêm đã ký những văn bản, đồng ý áp giá đất thấp hơn nhiều mức giá quy định [cụ thể là 51.914 đồng/m2 đất] để giao các diện tích “đất vàng” cho Tổng Công ty 3/2, thời điểm đó do bị can Nguyễn Văn Minh làm chủ tịch. Các diện tích “đất vàng” gồm 145ha [Khu nghỉ dưỡng đảo Hồ Điệp] và 43ha tại phường Hòa Phú, TP Thủ Dầu Một.
Sau đó, bị can Nguyễn Văn Minh cùng cấp dưới dùng các diện tích đất này để góp vốn vào các công ty tư nhân [công ty Tân Phú, Tân Thành, Âu Lạc, Impco...], biến đất công thành đất tư, hưởng lợi số tiền lớn. Các bị can trong vụ án được xác định gây thiệt hại cho Nhà nước tổng số tiền hơn 1.850 tỷ đồng.
Tại cơ quan điều tra, ông Trần Văn Nam khai rằng việc lập phương án sử dụng đất, trong đó chuyển khu đất 43 ha về Công ty Impco là do Tổng công ty 3/2 tự đề xuất, Tỉnh ủy Bình Dương không có yêu cầu hay chỉ đạo gì về việc này, mà chỉ phê duyệt theo nội dung Tổng công ty 3/2 đã đề xuất. Việc ký hợp đồng chuyển nhượng khu đất này cho Công ty Tân Phú sau khi Tỉnh ủy Bình Dương phê duyệt chuyển khu đất này về Impco cũng do Tổng công ty 3/2 tự ý thực hiện.
Khi Tổng công ty 3/2 báo cáo việc này và xin chủ trương chuyển nhượng 30% vốn góp tại công ty Tân Phú cho công ty Âu Lạc thì Tỉnh ủy Bình Dương có họp, thống nhất đánh giá đây là “sự việc đã rồi”, nếu hủy bỏ sẽ rất phức tạp, nên Tỉnh ủy Bình Dương không yêu cầu Tổng công ty 3/2 làm đúng chủ trương mà lại ban hành một Thông báo mới, số 287-TB/TU ngày 20/4/2017, cho phép Tổng công ty 3/2 chuyển nhượng 30% vốn góp tại công ty Tân Phú cho công ty Âu Lạc.
Chủ trương này đồng nghĩa với chấp thuận việc Tổng công ty 3/2 chuyển nhượng khu đất 43ha mà không phải chuyển giao cho Công ty Impco theo phương án sử dụng đất đã được phê duyệt. Khắc phục “sự việc đã rồi” này như thế nào là do Tổng Công ty 3/2 tự thực hiện. Tỉnh ủy Bình Dương không có chỉ đạo cụ thể. Các văn bản do Tỉnh ủy Bình Dương ban hành sau này cũng chỉ nhằm mục đích để hợp thức việc thay đổi chủ trương giải quyết đối với “sự việc đã rồi” này.
Đánh giá về hành vi của ông Trần Văn Nam, kết luận điều tra bổ sung cho rằng bị can đã nhận thức được nội dung đề xuất của Cục thuế tỉnh Bình Dương áp giá đất quy định năm 2006 để tính thu tiền thuế trước bạ, tiền sử dụng đất giao cho Tổng công ty 3/2 năm 2012 là trái với quy định của pháp luật. Tuy nhiên, là người có chức vụ cao nhất giải quyết việc này, bị can Trần Văn Nam vẫn quyết định cho thực hiện.
Hành vi nêu trên của bị can Trần Văn Nam trực tiếp gây thất thoát cho ngân sách Nhà nước số tiền hơn 761 tỷ đồng, phạm vào tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”.
Theo cơ quan điều tra, ông Trần Văn Nam là người có chức vụ cao nhất trong số các bị can phạm tội ở vụ án này và đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn để phạm tội nên hành vi phạm tội của ông Nam là đặc biệt nghiêm trọng. Việc cho áp giá đất thấp để thu tiền sử dụng đất trái quy định, dẫn đến giá vốn của các khu đất giao cho Tổng công ty 3/2 có giá trị thấp, là một trong những nguyên nhân nảy sinh tội phạm./.