Ngày nay, công nghệ thông tin ngày càng phát triển và được ứng dụng vào mọi mặt đời sống, trong đó có lĩnh vực Giáo dục và Đào tạo. Nhằm giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về vấn đề này, bài viết xin chia sẻ 5 hình thức ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học.
Lợi ích của việc ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy
Hiện nay, Bộ GD&ĐT yêu cầu đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin[ CNTT] trên tất cả các cấp học, bậc học, ngành học..xem CNTT như một công cụ hỗ trợ đắc lực nhất cho đổi mới phương pháp dạy học.
Giảng viên trường Cao đẳng Dược TPHCM chia sẻ: Việc ứng dụng CNTT trog dạy học giúp giáo viên nâng cao tính sáng tạo và sự linh hoạt trong cách giảng dạy cũng như bài giảng. Giáo viên không chỉ bó buộc trong khối lượng kiến thức hiện có mà còn được tìm hiểu thêm về những chuyên ngành khác như tin học, học hỏi kĩ năng sử dụng hình ảnh, âm thanh trong thiết kế bài giảng. Nguồn thông tin dồi dào trên mạng cũng giúp giáo viên đa dạng hóa cách giảng dạy và truyền thụ kiến thức, giúp bài giảng sinh động và hấp dẫn hơn.
Bên cạnh đó, CNTT cũng giúp giáo viên chia sẻ và thảo luận bài giảng của mình với đồng nghiệp
Việc ứng dụng CNTT trong dạy học cũng giúp học sinh tiếp cận được những phương pháp dạy học mới và hấp dẫn, làm tăng sự tương tác giữa thầy và trò. Tiếp xúc với CNTT cũng giúp cho học sinh nâng cao kĩ năng tin học cần thiết, là công cụ đắc lực giúp học sinh đa dạng và sáng tạo trong những buổi thuyết trình, tăng khả năng tìm kiếm thông tin bài học cho các em.
4 hình thức ứng dụng CNTT trong dạy học
Giảng dạy bằng bài giảng điện tử
Giảng dạy bằng bài giảng điện tử theo công nghệ e Learning có ưu điểm là tạo hứng thú cho cả thầy và trò trong buổi học nhờ có sự truyền đạt và tiếp nhận bài giảng thông qua những hình thức phong phú, đa dạng như hình ảnh, âm thanh giúp cho học sinh học tập hiệu quả, tiếp nhận bài giảng dễ hiểu hơn.
Đồng thời , giáo viên được giảm nhẹ việc thuyết giảng, có điều kiện trao đổi, thảo luận với học sinh về những vấn đề nảy sinh, giúp cho giờ học thêm sinh động.
Tham khảo sách và giáo trình điện tử
Hiện nay, phần lớn các thư viện, nhà xuất bản, viện nghiên cứu, trường đại học, cao đẳng trong nước và nước ngoài đều có trang web riêng. Trên các trang web đó có đăng tải các công trình nghiên cứu khoa học, các cuốn sách và giáo trình điện tử. Ứng dụng này hỗ trợ rất lớn trong việc tham khảo tài liệu của giáo viên và học sinh, sinh viên.
Ứng dụng thiết bị điện tử vào quá trình dạy học
Các nghiên cứu giáo dục cho thấy người học chỉ nhớ được 10% những gì đã đọc, 20% những gì đã nghe và khoảng 50% những gì họ nghe và thấy. Một số thiết bị nghe thường dùng trong nhà trường là máy ghi âm [cassette] + băng từ, máy ghi âm kỹ thuật số; các thiết bị nhìn như máy đèn chiếu [slide projector] + phim dương bản, máy phóng hình [overhead projector] + phim [film] A4, + phim nhựa; các phương tiện nghe nhìn như máy chiếu phim video, băng từ + Ti vi [television], đầu đĩa VCD, DVD ,Ti vi, máy chiếu đa chức năng [multimedia projector]… Sinh viên được học tập thường xuyên trong môi trường có các thiết bị điện tử sẽ luôn tăng hứng thú học tập, phát huy khả năng tư duy sáng tạo.
Tìm kiếm tài liệu và thông tin trên mạng
Có thể thấy rằng, Internet và máy tính chính là một phương tiện giúp mỗi người tự học tốt nhất. Giáo viên và sinh viên có thể tìm kiếm, tra cứu tri thức về mọi lĩnh vực.
Công nghệ thông tin là một trong những nhân tố thúc đẩy sự phát triển của nền giáo dục 4.0. Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học giúp các phương pháp đào tạo truyền thống chuyển sang một chương mới, hiện đại và hiệu quả hơn.
Giới thiệu về việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học
Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học là gì?
Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học là quá trình đầu tư trang thiết bị, cơ sở vật chất công nghệ để đáp ứng nhu cầu làm việc, học tập của các bộ, giáo viên và học sinh. Trong môi trường giáo dục, những thiết bị, công nghệ hiện đại đóng vai trò là công cụ hỗ trợ cho việc dạy và học các môn trong nhà trường.
Bên cạnh đó, ứng dụng công nghệ thông tin còn là việc người dùng khai thác tốt các phần mềm thiết kế bài giảng như: powerpoint, word, excel,… Học sinh, sinh viên và cán bộ giáo viên sẽ tăng cường sử dụng Internet để nghiên cứu, tham khảo thông tin, xây dựng các giáo án điện tử chất lượng.
Tại sao phải ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học?
Đổi mới phương pháp học tập, giảng dạy
So với các quốc gia tiến bộ trên thế giới, Việt Nam có nền giáo dục khá truyền thống. Giáo dục Việt Nam có xu hướng giao tiếp theo lối mòn “một thầy – một trò”. Quá trình tương tác giữa giáo viên và học sinh còn nhiều hạn chế. Điều này khiến cho học sinh lười suy nghĩ, tìm hiểu và khám phá kiến thức mới. Vì vậy, chất lượng học tập không đạt hiệu quả cao như mong đợi.
Trong khi đó, công nghệ thông tin sẽ thiết lập tương tác hai chiều giữa người dạy và người học. Học sinh trực tiếp tham gia vào quá trình tìm hiểu kiến thức khiến cho bài giảng trở nên sinh động hơn. Với sự hỗ trợ của các phần mềm dạy học, cả giáo viên và học sinh đều được “giải phóng” khỏi những công việc thủ công, tốn thời gian, tạo điều kiện đi sâu vào bản chất bài học.
Thích nghi với những biến động mới
Trong những năm gần đây, Việt Nam đã và đang chuyển mình sang thời kỳ công nghệ 4.0. Sự xuất hiện của các công nghệ hiện đại như smartphone hay Internet đã tác động mạnh mẽ đến mọi lĩnh vực, ngành nghề. Để thích nghi với hiện tại cũng như đáp nhu cầu học tập ngày càng cao, ngành giáo dục buộc phải chuyển đổi theo hướng công nghệ số.
Đặc biệt, khi đại dịch Covid -19 bùng phát, ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học càng được đề cao mạnh mẽ. Để thực hiện giãn cách xã hội theo chỉ thị của nhà nước, cán bộ giáo viên và học sinh chuyển hẳn sang hình thức học trực tuyến.
Với mô hình học tập này, phương pháp giảng dạy truyền thống đã hoàn toàn bị thay thế. Mỗi cá nhân đều trực tiếp ứng dụng công nghệ thông tin để tham gia vào quá trình học tập, giảng dạy.
Có bao nhiêu mức độ ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học?
Hiện nay, ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học được chia làm 4 mức độ:
- Mức độ 1: Công nghệ thông tin được sử dụng nhằm mục đích hỗ trợ giáo viên soạn giáo án, in ấn, sưu tầm tài liệu,… Mức độ này chưa được ứng dụng cho các tiết học cụ thể của từng môn học
- Mức độ 2: Công nghệ thông tin được dùng để hỗ trợ một công việc trong toàn bộ quá trình giảng dạy
- Mức độ 3: Giáo viên sử dụng phần mềm dạy học để tổ chức một tiết học, một chủ đề hoặc một khóa học
- Mức độ 4: Ứng dụng công nghệ thông tin vào toàn bộ quá trình dạy học
Ưu điểm và hạn chế của công nghệ thông tin trong dạy học
Ưu điểm
- Tối ưu hóa các bài giảng bằng các chương trình học được lập trình sẵn, kích thích đa giác quan, tạo sự hứng thú cho học viên
- Tăng khả năng tư duy, tưởng tượng, thúc đẩy tính chủ động cho các em học sinh
- Hạn chế lối giảng dạy “thầy ghi trò chép”, tạo ra quá trình tương tác qua lại giữa người dạy và người học
- Học sinh có thể liên lạc, tương tác và hỗ trợ học tập trực tuyến thông qua mạng xã hội và Internet
- Dễ dàng tiếp cận với kiến thức mới, linh hoạt hơn trong quá trình nghiên cứu, tìm tài liệu
- Khơi gợi hứng thú, trí tò mò và khả năng tự giác học tập
Hạn chế
- Công nghệ thông tin không phù hợp với tất cả các bài giảng, một số bài giảng vẫn cần thực hiện giảng dạy theo phương pháp truyền thống
- Một số giáo viên, nhất là các giáo viên lớn tuổi rất khó theo kịp những ứng dụng và phần mềm công nghệ hiện đại
- Cơ sở hạ tầng, thiết bị, máy móc điện tử còn nhiều hạn chế, tạo nên sự khập khiễng giữa các môi trường giảng dạy khác nhau
- Nhiều học viên có xu hướng trì hoãn, lười biếng khi tham gia các lớp học trực tuyến
- Chưa có công tác đánh giá truyền tải kiến thức trực tuyến rõ ràng, cơ chế quản lý chưa nhất quán và chuyên nghiệp
Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học mang lại lợi ích gì?
Tăng cao khả năng học tập
Những công cụ tìm kiếm như: giáo án điện tử, ebook, website,…, đã mở ra một “kho tàng” kiến thức phong phú cho người dạy và người học. Tùy theo khả năng và nhu cầu, giáo viên lẫn học sinh có thể chủ động tích lũy kiến thức cho riêng mình.
Bên cạnh đó, với nguồn tài nguyên số, giáo viên và học sinh có thể sử dụng các phương pháp giảng dạy phù hợp. Điều này mang lại tính cá thể hóa trong hoạt động giảng dạy, làm tăng khả năng truyền tải kiến thức.
Giáo dục 4.0 đòi hỏi mọi cá nhân đều phải tham gia vào bài giảng. Đây chính là tiền đề tạo ra sự tương tác qua lại giữa giáo viên và học sinh. Thông qua đó, giáo viên có thể điều chỉnh cách thức giảng dạy để cải thiện chất lượng học tập tốt nhất.
Tạo điều kiện thích nghi với công nghệ mới
Học sinh sẽ sớm tiếp cận với “thế giới” công nghệ hơn khi các bậc tiểu học ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học. Nhờ đó, các em nhỏ sẽ hiểu được giá trị của lĩnh vực này tốt hơn. Đây chính là tiền để để những “mầm xanh” chinh phục công nghệ trong tương lai.
Công nghệ thông tin là nhân tố không thể thiếu đối với mọi ngành nghề hiện nay. Vì vậy, khi được tiếp cận công nghệ từ sớm, người học sẽ dễ thích nghi với công việc sau này. Ngoài ra, công nghệ còn hỗ trợ người dùng hoàn thiện các kỹ năng mềm như: tư duy phân tích, khả năng phán đoán, làm việc độc lập,…
Mở các lớp học trực tuyến
Bên cạnh các lớp học truyền thống, người học có thể đăng ký thêm các lớp học online. Mô hình học tập mới lạ này giúp học viên chủ động hơn về thời gian, giảm stress, tăng hứng thú tìm hiểu kiến thức,…
Ngoài ra, ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học giúp giáo viên thoải mái sáng tạo giờ học theo cách của riêng mình. Các lớp học trực tuyến không chỉ tiết kiệm thời gian, công sức mà còn cả tiền bạc. Giáo viên và học sinh sẽ giảm chi phí cho việc in ấn giáo trình, tài liệu, bài thi,… Ngoài ra, một số phần mềm công nghệ còn hỗ trợ công việc chấm điểm.
Nâng cao chất lượng bài giảng
Trước đây, giáo viên chỉ có thể truyền tải bài giảng qua bảng đen, phấn trắng hoặc giáo trình khô khan. Hiện tại, với sự hỗ trợ của công nghệ, những bài giảng trở nên sinh động và thu hút hơn. Giáo viên có thể tích hợp với các phương tiện khác như: âm thanh, hình ảnh, video,…, để làm ví dụ minh họa cho bài giảng của mình.
Trước thềm chuyển đổi số, nền giáo dục cũng hướng đến môi trường đào tạo và dạy học 4.0, mang lại chất lượng hiệu quả trong công tác “ươm mầm xanh” cho thế hệ tương lai.
FAQs về ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học
– Nghiên cứu, tra cứu, tham khảo, tìm tài liệu thông qua Internet– Mở các lớp học trực tuyến, dạy học qua các nền tảng công nghệ– Giảng dạy, thuyết trình bằng slide tích hợp âm thanh, hình ảnh, video,…– Trao đổi thông tin qua email
– Sử dụng giáo án điện tử, sách điện tử