Soạn bài Cách làm bài văn lập luận chứng minh trang 48 SGK Ngữ văn 7 tập 2: để hiểu về cách thức viết bài văn lập luận chứng minh.
I. Các bước làm bài văn Lập luận chứng minh – Cách làm văn lập luận chứng minh trang 48-51 SGK Ngữ văn lớp 7 tập 2
Theo đề văn: Nhân dân ta thường nói “Có chí thì nên“. Hãy chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ đó.
1. Tìm hiểu đề và tìm ý
a] Xác định yêu cầu chung của đề.
Chứng minh câu tục ngữ c”Có chí thì nên” là đúng
b] Câu tục ngữ khẳng định điều gì?
– Chí: ý chí phấn đấu
– Có chí thì nên: Ai có ý chí, nỗ lực, quyết tâm phấn đấu thì sẽ thành công.
c] Chứng minh:
– Về lí lẽ:
+ Trong cuộc sống, khi làm bất kì việc việc gì đều cần phải có ý chí mới thành công được.
+ Nếu khi gặp khó khăn mà có ý chí quyết tâm, dễ nản lòng bỏ cuộc thì sẽ không đạt được kết quả tốt.
Về thực tế là những tấm gương tiêu biểu về ý chí quyết tâm.
2. Lập dàn bài
a] Mở bài: Câu tục ngữ đúc rút một chân lí: có ý chí, nghị lực trong cuộc sống sẽ thành công.
b] Thân bài:
– Xét về lí:
+ Ý chí giúp con người vượt qua thử thách, làm việc với ý chí quyết tâm cao thì sẽ thành công
+ Không có chí sẽ dễ thất bại
– Xét về thực tế:
+ Những tấm gương thành công của những người có chí: Mạc Đĩnh Chi – vị trạng nguyên nổi tiếng bậc nhất trong lịch sử với tinh thần vượt khó vươn lên trong học tập
+ Chí giúp con người vượt qua những chướng ngại lớn
c] Kết bài:
– Phải tu dưỡng chí ngay từ khi còn nhỏ: ý chí trong việc học tập
– Bắt đầu chuyện nhỏ tạo thói quen cho những việc lớn
3. Viết bài
– Tập trung viết đúng theo chủ đề và dàn ý đã lập.
– Phân chia thời gian hợp lí.
Bài viết mẫu:
Chí – Ý chí là mong muốn, là suy nghĩ, là nguyện vọng, sự bền bỉ, kiên trì, kiên định, nỗ lực không ngừng nghỉ trước mọi khó khăn thử thách. Trong cuộc sống khi làm bất cứ công việc gì cũng cần phải có ý chí mới thành công được, giống như ông cha ta đã nói “Có chí thì nên”.
Đúng như vậy, ý chí giúp con người ta có thêm sức mạnh về mặt tinh thần, giúp cho bạn có thêm niềm tin vào những thứ đã, đang và sẽ làm trong tương lai. Nhờ vào niềm tin đó chúng ta mới càng khao khát vượt qua khó khăn, thử thách để hướng tới thành công. Ý chí chính là yếu tố quan trọng tác động mạnh mẽ đến suy nghĩ, hành động và quyết định của bạn, giúp bạn cố gắng hết mình để tạo ra thành quả. Và kết quả mà chúng ta nhận được từ nghị lực sống chính là sự thành công.
Nghị lực của con người không phải trời sinh ra mà có, nó xuất phát và được rèn luyện từ gian khổ của cuộc sống. Để rèn luyện nghị lực, ta phải rèn từ những việc nhỏ trong cuộc sống, cố gắng hết mình khi làm bất kì công việc nào. Khi đã có nghị lực con người đối chọi với khó khăn một cách dễ dàng hơn, có thể vượt qua được mọi thử thách của cuộc sống một cách đơn giản hơn.
Xung quanh chúng ta có vô số những tấm gương về ý chí, nỗ lực vượt lên khó khăn để thành công: từ những bạn học sinh có khoàn cảnh khó khăn vươn lên để đạt thành tích học tập tốt, hay bác nông dân nỗ lực để thoát nghèo, làm giàu cho quê hương, hay một tấm gương lớn của dân tộc ta, đó chính là Bác Hồ với ý chí lớn lao cứu đất nước thoát khỏi sự xâm lược, giành độc lập cho dân tộc.
Trong thời đại mới, luôn luôn có nhiều khó khăn thử ở phía trước, mỗi người luôn luôn phải có ý chí cố gắng nỗ lực để vượt qua và đạt được thành công. Và nên ghi nhớ câu nói: “Có chí thì nên” để làm động lực cho bản thân
4. Đọc lại và sửa chữa
– Đọc và sửa lỗi chính tả.
Phần II: LUYỆN TẬP
Cho hai đề văn sau:
Đề 1: Hãy chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ: Có công mài sắt, có ngày nên kim.
Đề 2: Chứng minh tính chân lí trong bài thơ:
Không có việc gì khó
Chỉ sợ lòng không bền
Đào núi và lấp biển
Quyết chí ắt làm nên.
[Hồ Chí Minh]
Em sẽ làm theo các bước như thế nào? Hai đề bài có gì giống và khác so với đề văn đã làm mẫu ở trên?
Trả lời:
Cả hai đề văn đều là văn lập luận chứng minh và giống nhau ở chân lí “Có chí thì nên” với bài văn mẫu. Tuy nhiên cách thức diễn đạt khác nhau.
Em sẽ làm theo các bước sau:
Bước 1: tìm hiểu đề và tìm ý
Bước 2: Lập dàn bài
– Mở bài
– Thân bài
– Kết bài
Bước 3: Viết bài hoàn chỉnh
Bước 4: Kiểm tra và chỉnh sửa bài
Tham khảo thêm các bài soạn Ngữ văn lớp 6, tại đây:
Tự đánh giá: Con cò trong ca dao trang 86
Soạn Hồ Chí Minh và Tuyên ngôn Độc lập trang 90
Cho đề văn: Chứng minh rằng nhân dân Việt Nam từ xưa đến nay luôn luôn sống theo đạo lí “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”, “Uống nước nhớ nguồn”.
Chuẩn bị làm văm với tiêu đề trên theo các bước: tìm hiểu đề và tìm ý, lập dàn bài, viết một số đoạn văn, đặc biệt là Mở bài, Kết bài [ghi vào vở bài tập].
1. Tìm hiểu đề và tìm ý:
- Đề nêu ra một tư tưởng thể hiện bằng các câu tục ngữ và yêu cầu chứng minh điều đó.
- Câu tục ngữ có ý nghĩa nhắc nhở chúng ta - những thế hệ sau luôn luôn phải ghi nhớ công ơn của thế hệ đi trước.
- Luận điểm của bài văn không phải là tính đúng đắn của hai câu "Ăn quả nhớ kẻ trồng cây", "Uống nước nhớ nguồn" mà là từ xưa đến nay nhân dân ta đã luôn luôn sống theo đạo lí đúng đắn được đúc kết trong hai câu này.
2. Lập dàn ý
a] Mở bài:
Dân tộc Việt Nam có truyền thống đạo đức tốt đẹp được xây dựng trên nền tảng của tư tưởng nhân nghĩa.
Suốt mấy ngàn năm, nhân dân ta nhắc nhở nhau sống theo đạo lí: Ăn quả nhớ kẻ trồng cây, uống nước nhớ nguồn.
b] Thân bài:
- Giải thích: Thế nào là Ăn quả nhớ kẻ trồng cây, Uống nước nhớ nguồn: Người được hưởng thành quả phải nhớ tới người đã tạo ra thành quả đó. Thế hệ sau phải ghi nhớ công ơn của thế hệ trước.
- Chứng minh: Dân tộc Việt Nam sống theo đạo lí đó thể hiện qua hành động, lời ăn tiếng nói hằng ngày:
Lễ hội: giỗ Quốc Tổ, lễ tế Thần Nông, lễ tịch điền , Tết có lễ tảo mộ, tết thanh minh , tục tết thầy học, tết thầy lang. sau vụ gặt : tết cơm mới [ tế thần và biếu bậc trên , những người tri ân cho mình như bố mẹ, nhạc gia , thầy , ông lang…]
Nhà nào cũng có bàn thờ gia tiên, thờ cúng tổ tiên, ông bà…kính nhớ những người đã khuất. Phụng dưỡng, hiếu thảo với ông bà, cha mẹ lúc tuổi già..
Khắp đất nước, nơi nào cũng có đền miếu, chùa chiền thờ phụng các bậc tiền bối, các vị anh hung có công mở nước và giữ nước.
10/3 các nơi vẫn làm lễ giỗ tổ.
Các bảo tàng …. Nhắc mọi người về lịch sử oai hùng của dân tộc.
27/7 viếng các nghĩa trang liệt sĩ …
Các phong trào đền ơn đáp nghĩa….
Các ngày lễ 27/7, 20/11, 8/3, 1/5, giỗ tổ nghề… có ý nghĩa như thế nào?
Các thế hệ sau giữ gìn, vun đắp ,phát huy …
Đáng trách những kẻ vong ân bội nghĩa…
c] Kết bài:
- Lòng biết ơn là tình cảm cao quí , thiêng liêng, là thước đo đạo đức, phẩm chất …
- Tạo vẻ đẹp tinh thần truyền thống của VN.
Soạn văn 7 tập 2 bài 22 [trang 51]
Hôm nay, Download.vn sẽ cung cấp bài Soạn văn 7: Luyện tập lập luận chứng minh, vô cùng hữu ích.
Hy vọng với tài liệu này, các bạn học sinh lớp 7 sẽ có thể chuẩn bị bài một cách nhanh chóng và đầy đủ. Mời tham khảo dưới đây.
Soạn văn 7: Luyện tập lập luận chứng minh
Cho đề văn: Chứng minh rằng nhân dân Việt Nam từ xưa đến nay luôn luôn sống theo đạo lí “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”, “Uống nước nhớ nguồn”.
1. Tìm hiểu đề và tìm ý
- Vấn đề cần chứng minh: nhân dân Việt Nam luôn sống theo đạo lí “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây, Uống nước nhớ nguồn”.
- Cách lập luận: chứng minh.
2. Lập dàn ý
[1]. Mở bài
Giới thiệu vấn đề cần chứng minh: Nhân dân Việt Nam từ xưa đến nay luôn luôn sống theo đạo lí "Ăn quả nhớ kẻ trồng cây, Uống nước nhớ nguồn".
[2]. Thân bài
- Cả hai câu tục ngữ đều là nhắc nhở, khuyên nhủ của ông cha ta đối với con cháu - những người đang và sẽ thừa hưởng thành quả công lao của người đi trước về tấm lòng biết ơn.
- Chứng minh qua các dẫn chứng:
- Thời xưa: Người xưa thường tổ chức cúng kính để cảm ơn trời đất, mỗi vụ mùa đều cúng thần linh, thờ tổ tiên...
- Thời nay: các ngày lễ lớn như thương binh liệt sĩ, ngày nhà giáo Việt Nam, ngày thầy thuốc để tri ân người có ơn với đất nước; Tinh thần ghi nhớ công ơn về các anh hùng liệt sĩ ngã xuống vì dân tộc, các cuộc đền ơn đáp nghĩa…
- Liên hệ bản thân: Con cháu cần kính trọng ông bà và cha mẹ những người đã sinh thành, nuôi dưỡng chúng ta...; Học trò cần tôn trọng thầy cô giáo, những người đã cung cấp cho ta kiến thức bổ ích, dạy dỗ chúng ta nên người.
[3]. Kết bài
Đánh giá lại truyền thống “Uống nước nhớ nguồn” và “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” của dân tộc Việt Nam.
3. Viết bài
- Đoạn mở bài:
Con người khi sống cần phải có tấm lòng biết ơn. Chính vì vậy ông cha ta có câu: “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” hay “Uống nước nhớ nguồn” - là một lời nhắc nhở nhưng cũng thể hiện được cách sống của nhân dân ta từ xưa đến nay.
- Đoạn kết bài:
Qua phân tích trên, có thể thấy được cách sống đạo lí “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” vô cùng tốt đẹp. Thế hệ trẻ hôm nay hãy tiếp tục phát huy truyền thống đó để tiếp nối thế hệ ông cha trong quá khứ.
II. Thực hành trên lớp
Gợi ý:
Chúng ta đang sống trong thế kỷ XXI - với sự phát triển của khoa học công nghệ đã kéo theo nhiều giá trị cuộc sống thay đổi. Nhưng nhân dân Việt Nam vẫn giữ gìn được truyền thống tốt đẹp của dân tộc, đó là cách sống theo đạo lí “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”.
Đầu tiên, đây là hai câu tục ngữ trong kho tàng tục ngữ của dân tộc. Với những hình ảnh về “người ăn quả” - “kẻ trồng cây” và “uống nước”, “nhớ nguồn”, ông cha ta muốn khuyên nhủ con cháu rằng khi được hưởng thành quả, cần biết ơn những người đã cho ta thành quả đó.
Có thể khẳng định, sống có lòng biết ơn thì con người mới có được những giá trị tốt đẹp khác. Từ xa xưa, ông cha ta đã luôn giữ gìn tấm lòng biết ơn dành của mình qua tục thờ cúng tổ tiên, các bậc anh hùng có công với đất nước. Đến hiện tại, truyền thống đó vẫn được giữ gìn và phát huy. Những ngày lễ lớn như 20 tháng 11, mùng 8 tháng 3, 27 tháng 7 nhằm tri ân những con người, những ngành nghề đã có những đóng góp với xã hội. Hay như trong đại dịch Covid-19 vừa qua, tấm lòng biết ơn được thể hiện qua hành động tri ân với các y bác sĩ - “những chiến sĩ tuyến đầu” của nhiệm vụ chống dịch…
Đôi khi, lòng biết ơn lại đến từ những hành động vô cùng nhỏ bé. Đó có thể là lời giúp đỡ bố mẹ công việc nhà, lời cảm ơn dành cho người đã giúp đỡ mình, hay sự trung thực trong thi cử… Dù nhỏ bé nhưng lại thể hiện được thái độ trân trọng với những người có ơn với chúng ta.
Khi học cách biết ơn, có nghĩa là bạn sẽ biết trân trọng mọi thứ trong cuộc sống. Nhờ vậy mà bản thân sẽ cố gắng hơn, để đạt được những thành quả tốt đẹp mà bản thân mình đã từng khao khát có được. Thái độ biết ơn, trân trọng cũng sẽ khiến cho mọi người xung quanh có cái nhìn thiện cảm, thêm yêu thương bạn hơn. Chính vì vậy, cần lên án và tránh xa những hành vi vô ơn, bội bạc.
Tóm lại, “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” là một truyền thống vô cùng đáng quý. Hãy giữ gìn và phát huy truyền thống đó bởi: “Trái tim không biết ơn sẽ không tìm được hạnh phúc. Khi chúng ta có lòng biết ơn, sẽ tìm thấy hạnh phúc trong từng giờ”.
Xem thêm Chứng minh người Việt Nam luôn sống theo đạo lí Uống nước nhớ nguồn, Ăn quả nhớ kẻ trồng cây
Cập nhật: 28/01/2022