Giải bài tập 2 trang 8 SGK Lịch sử 10
Đề bài
Hãy cho biết những bước tiến trong lao động và đời sống của người nguyên thủy?
Phương pháp giải - Xem chi tiết
dựa vào sgk Lịch sử 10 trang 4 - 8 và suy luận để trả lời.
Lời giải chi tiết
Những bước tiến trong lao động và đời sống của người nguyên thuỷ:
* Vượn cổ: sống cách đây 6 triệu năm, đã có thể đi đứng bằng hai chân, dùng tay để cầm nắm, ăn hoa quả, củ, lá và các động vật nhỏ.
* Người tối cổ: Xuất hiện cách ngày nay khoảng 4 triệu năm.
- Bước tiến trong lao động:
+ Người tối cổ đã bắt đầu biết chế tác công cụ: họ lấy những mảnh đá hay hòn cuội lớn, đem ghè một mặt cho sắc, vừa tay cầm.
+ Với những chiếc rìu đá kiểu đó, họ dùng để chặt cây làm gậy hoặc dùng trực tiếp làm vũ khí, tự vệ, tấn công các con thú để kiếm thức ăn.
- Bước tiến trong đời sống:
+ Làm ra lửa bằng cách ghè hai mảnh đá với nhau, giúp cải thiện căn bản đời sống của mình.
+ Qua lao động, chế tạo công cụ và sử dụng công cụ, bàn tay con người khéo léo dần. Cơ thể do đó cũng biến đổi theo để có tư thế lao động thích hợp. Tiếng nói cũng thuần thục hơn do nhu cầu trao đổi với nhau.
+ Người tối cổ đã sống trong tổ chức xã hội đầu tiên của mình là bầy người nguyên thuỷ.
* Người tinh khôn [Người hiện đại]: xuất hiện khoảng 4 vạn năm trước đây.
- Bước tiến trong lao động:
- Trong việc chế tác công cụ, Người tinh khôn đã biết:
+ Ghè hai rìa của một mảnh đá, làm cho nó gọn và sắc cạnh hơn dùng làm rìu, dao, nạo.
+ Lấy xương cá, cành cây đem mài hoặc đẽo nhọn đầu để làm lao.
+ Biết chế tạo cung tên. Đây là một thành tựu lớn trong quá trình chế tạo công cụ và vũ khí. Với cung tên, con người mới săn bắn có hiệu quả và an toàn.
- Đến khoảng 1 vạn năm trước đây, loài người tiến vào thời đá mới và đạt những tiến bộ về kĩ thuật:
+ Có thể ghè đẽo những mảnh đá thành hình dạng gọn và chính xác, thích hợp với từng công việc, với nhiều kiểu loại theo những yêu cầu khác nhau [dao, rìu, đục,…], được mài nhẵn ở rìa lưỡi hay toàn thân, được khoan lỗ hay có nấc để tra cán.
+ Biết đan lưới đánh cá bằng sợ vỏ cây và làm chì lưới bằng đất nung, biết làm đồ gốm để dựng và đun nấu [nồi, bát, vò,…].
- Bước tiến trong đời sống:
+ Người ta rời hang động ra dựng lều, định cư ở những địa điểm thuận tiện hơn. Cư trú “nhà cửa” trở nên phổ biến từ cuối thời đá cũ.
+ Con người từ săn bắt, hái lượn, đánh cá đã biết tới trồng trọt và chăn nuôi.
+ Họ bắt đầu biết khai thác từ thiên nhiên cái cần thiết cho cuộc sống của mình, chứ không chỉ thu lượm những cái có sẵn trong thiên nhiên.
+ Đời sống văn hóa, tinh thần phong phú và đa dạng hơn, cụ thể:
● Bắt đầu làm sạch những tấm da thú để che thân cho ấm và cho “có văn hóa”. Những chiếc cúc [khuy] và kim làm bằng xương tìm thấy trong các di chỉ văn hóa đã nói lên điều đó.
● Biết dùng đồ trang sức như: vòng cổ bằng vỏ ốc và chuỗi hạt xương [bằng cách đem khoan lỗ và lấy dây xâu lại], vòng tay, vòng cổ chân, hoa tai,… bằng đá màu.
● Các nhà khảo cổ học còn tìm thấy chiếc sáo bằng xương dùi lỗ, đàn đá và có lẽ còn có cả trống bịt da.
Loigiaihay.com
Luyện Bài Tập Trắc nghiệm Lịch sử lớp 10 - Xem ngay
Lịch sử hình thành và phát triển của loài người là một trong vẫn đề tài nghiên cứu vô cùng lớn của nhân loại. Do vậy, qua bài biết dưới đây hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về Tổ chức xã hội của người tinh khôn là gì?
Người tinh khôn là gì?
Người tinh khôn chính là loài người hiện nay trên trái đất, theo nghiên cứu và lịch sử khoa học đã ghi nhận người tinh khôn có đặc trưng về mặt trí tuệ phát triển với thể tích bộ não có tỷ lệ so với thể tích cơ thể là lớn nhất trong giới động vật, dáng đứng thẳng hoàn toàn, hai chi sau đảm nhiệm vận chuyển, hai chi trước trở thành tay là cơ quan lao động và chế tạo công cụ lao động.
Sự thông minh và khả năng thích ứng của người tinh khôn đã khiến cho loài này có ảnh hưởng lớn nhất trên trái đất.
Theo ghi chép thì người tinh khôn xuất hiện vào cuối thời kỳ đồ đá, cách đây khoảng 4 vạn năm trước. Người tinh khôn mang những đặc điểm nhận biết như: Về cấu tạo cơ thể thì người tinh không có cấu tạo như con người ngày nay, xương nhỏ, bàn tay nhỏ, họ khéo léo và có thể sử dụng linh hoạt các ngón tay, hộp sọ và thể tích não phát triển, phần trán cao, mặt phẳng, cơ thể nhỏ gọn và có phần linh hoạt hơn trước, qua đó mà tao nên tư thế thích hợp với các hoạt động lao động có tính chất phức tạp của con người.
Về di cốt thì người tinh khôn được tìm thấy ở khắp các châu lục trên thế giới. Đây được xem là bước nhảy vọt thứ hai, cùng lúc đó thì bắt đầu xuất hiện của người tin khôn với những màu da khác nhau do phải thích ứng lâu dài với những điều kiện tự nhiên ở mỗi châu lâu là khác nhau.
Về công cụ lao động thì thời kì này người tinh khôn đã biết ghè hai rìa của một mảnh đá để làm nó nó trở nên sắc nhọn, dùng làm rìu, dao hay nạo. Họ còn ấy xương cá, cành cây để đem về mài hoặc đẽo nhọn để dùng làm lao.
Một trong những thành tựu quan trọn ở thời kì này trong quá trình lao động đó chính là họ đã chế tạo ra cung tên, sử dụng vào mục đích săn bán và đạt được hiệu quả rất cao, nhờ vậy mà lượng thức ăn tăng lên đáng kể, đặc biệt là thức ăn từ động vật.
Về nơi ở thì thì bắt đầu đã rời các hang động và thay vào đó là dựng lều, định cư ở những địa điểm thuận lợi hơn, dần dần cư trú trong nhà ở đã trở nên phổ biến ở Người tinh khôn từ cuối thời kì đá cũ.
Bước vào thời kì đá mới, người tinh khôn bắt đầu ghè đẽo những mảnh đá thành hình dạng gọn và chính xác hơn, thích hợp với từng công việc và với từng mục đích sử dụng khác nhau như dao, rìu, đục…
Ngoài ra họ đã bắt đầu biết đan lưới dùng để đánh cá bằng những sợi vỏ cây và làm chì lưới bằng đất nung, biết làm các đồ gốm được dùng trong việc đun nấu như nồi, bát…
Tổ chức xã hội của người tinh khôn là thị tộc và bộ lạc. trong đó:
– Thị tộc được hiểu là cộng đồng người gồm khoảng vài trăm người, đều là những người có chung huyết thống. Ở thời kì này do trình độ lực lượng sản xuất còn chưa phát triển, nguồn sống chủ yếu là dựa vào việc trồng trọt và chăn nuôi, do đó mà vai trò của người phụ nữ trong thị tộc là rất quan trọng.
Chế độ quần hôn ở thời kì đầu và địa vị độc tôn của người phụ nữ chính là cơ sở để hình thành nên thị tộc mẫu quyền. Dần dần sự phát triển của lực lượng sản xuất đã làm thay đổi vị trí của người đàn ồng trong thị tộc, hình thức thị tộc phụ quyền đã ra đời và dần thay thẻ chế độ mẫu quyền.
Theo ghi chép lịch sử thì lãnh đạo của thị tộc là một hội đồng thị tộc, đứng đầu là tộc trưởng do mọi người bầu ra. Các hoạt động quản lý điều hành thị tộc sẽ đều dựa trên nghị quyết của hội nghị thị tộc gồm các nam nữ đã thành niên trong thị tộc. Tộc trưởng sẽ nhận được sự tôn kính và chấp hành sự điều khiển của tộc trưởng một cách tự nguyện.
Bộ lạc được hiểu là hình thức cộng đồng người hình thành do những thị tộc có quan hệ huyết thống hoặc quan hệ hôn nhân liên kết với nhau. Theo đó, mỗi bộ lạc sẽ bao gồm nhiều thị tộc, trong đó có một thị tộc sẽ được gọi là bào tộc.
Vì vậy, có thể hiểu mỗi thị tộc sẽ được xác định là một đơn vị cơ sở của xã hội, toàn bộ chế độ thị tộc, bào tộc và bộ lạc đều phát triển từ đơn vị ấy với một sự tất yếu hầy như không thể ngăn cả nổi, bởi vì đây là điều hoàn toàn tự nhiên.
Về mặt số lượng người thì có những bộ lạc đông, lên đến hàng vạn người. Trên thực tế, mỗi bộ lạc sẽ có tên gọi riêng, sử dụng chung một hệ ngôn ngữ, có chung các tục lệ, tập quán, tín ngưỡng, văn hóa.
Những đặc trưng cơ bản của bộ lạc
Mỗi bộ lạc sẽ có vùng lãnh thổ sinh sống ổn định riêng, đây được xác định là nét đặc trưng mới tiến bộ hơn so với hình thức xã hội thị tộc.
Đứng đầu bộ lạc vẫn là một hội đồng, trong đó sẽ gồm những tù tưởng của các thị tộc trong bộ lạc. Đối với những vấn đề quan trọng của bộ lạc thì sẽ được đưa ra để bàn bạc trong hội nghị bộ lạc với sự tham gia của tất cả các tù tường và thủ lĩnh quân sự. Bộ lạc có một vị thủ lĩnh tối cao nhưng về mặt quyền hạn thì rất hạn chế .Nhiều bộ lạc liên kết với nhau để tạo thành liên minh bộ lạc.
Thời nguyên thủy, hình thái kinh tế – xã hội được thống nhất một cách tự nhiên và tương đối đơn giản với hình thức cộng đồng tín ngưỡng. Khi trình độ của lực lượng sản xuất còn rất thấp, sự phân công xã hội ở quy mô lớn chưa diễn ra nên chưa có sự trao đổi sản phẩm thường xuyên nên những mối liên hệ thân tộc là huyết thống là những nhân tố tự nhiên và cần thiết đối với quá trình phát triển hình thức cộng đồng người.
Với nội dung bài viết phía trên, chúng tôi đã giải thích cho Quý khách về Tổ chức xã hội của người tinh khôn là gì? Nếu còn gì thắc mắc về vấn đề này Qúy khách hãy liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ trực tiếp.