Lưu ý khi sử dụng thiết bị làm mát
Trẻ em, người già, người mang bệnh tim mạch, bệnh phổi tắc nghẽn, cao huyết áp... cần thận trọng trong sử dụng quạt, máy lạnh khi ngủ
Nắng nóng, oi bức khiến nhiều người phải tăng cường sử dụng các thiết bị, vật dụng có thể làm mát, hạ nhiệt mà phổ biến là máy điều hòa nhiệt độ, các loại quạt, nệm nước. Việc sử dụng các thiết bị, vật dụng nói trên trong thời điểm này là cần thiết nhưng phải sử dụng phù hợp, đúng cách để phòng ngừa phát bệnh, thậm chí nguy hiểm tính mạng.
Một trường hợp bệnh nhi đến khám bệnh về đường hô hấp tại Bệnh viện Nhi Đồng 2 - TPHCM, ngày 28-3
Nhiều nguy cơ cho người già, trẻ sơ sinh
Theo PGS-TS Cao Văn Thịnh, Bệnh viện 115 [TPHCM], nguy cơ mắc bệnh do sử dụng không hợp lý thiết bị làm mát là không thể xem thường. Quạt máy thường làm thay đổi quá trình trao đổi khí nên nếu để quạt một hướng cố định liên tục vào cơ thể đang đẫm mồ hôi sẽ dễ gây ra cảm cúm, còn trong để lúc ngủ rất dễ làm cho cơ thể bị trúng gió. Quạt máy sẽ làm các mạch máu nhỏ của cơ thể co lại và thân nhiệt giảm xuống.
Nếu quạt chạy không đều và để kéo dài liên tục sẽ gây mất cân bằng sinh nhiệt thích ứng của cơ thể, rất dễ gây chảy nước mũi, nhức đầu; nếu kéo dài tình trạng này sẽ gây chóng mặt, mệt mỏi, mất ngủ... Không khí trong môi trường phòng ngủ có gắn máy điều hòa nhiệt độ rất khô, nếu không tạo độ thông thoáng phù hợp và để trạng thái cơ thể bị nóng, lạnh đột ngột bất thường trong môi trường này hoặc chịu lạnh cố định trong thời gian dài sẽ dễ dẫn đến rất nhiều bất lợi cho sức khỏe, đặc biệt những người đang mang bệnh cao huyết áp.
Bác sĩ Trần Anh Tuấn, Trưởng Khoa Hô hấp Bệnh viện Nhi Đồng 2-TPHCM, cho biết việc sử dụng máy lạnh, quạt điện không đúng cách thường dễ làm cho trẻ bị dị ứng đường hô hấp, viêm mũi, viêm phế quản, viêm phổi, đau họng, đặc biệt đối với trẻ cơ địa yếu hoặc bị hen suyễn. Những ngày qua, số trẻ nhập viện tại Khoa Hô hấp của Bệnh viện Nhi Đồng 2 do nguyên nhân này đang tăng nhanh, chiếm đến 20% số bệnh nhi đang điều trị các bệnh về hô hấp.
Cũng theo bác sĩ Tuấn, quạt máy luôn tạo vòng xoáy hút bụi bặm, vi khuẩn nên nếu để thổi trực tiếp lâu dài vào cơ thể trẻ sẽ làm cơ thể trẻ mất nước, tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công vào vùng hầu họng gây ra bệnh. Trẻ nằm ngủ trong phòng gắn máy điều hòa mà không bảo đảm độ thông thoáng hoặc nằm liên tục trong thời gian dài sẽ dễ dẫn đến hiện tượng khô người.
Trong môi trường phòng máy lạnh, độ ẩm thấp, nấm mốc dễ sinh sống cộng với lượng khí carbon làm cho trẻ bị ngợp. Các trường hợp đột tử khi ngủ trong xe hơi ở người lớn là ví dụ điển hình nguy cơ tử vong trong không gian sử dụng máy lạnh nhưng thiếu độ thông thoáng.
Sử dụng sao cho đúng ?
Các bác sĩ khuyên khi dùng quạt nên điều chỉnh tốc độ vừa phải, tuyệt đối không để quạt thổi cố định lên cơ thể mà phải để ở chế độ xoay. Không để quạt thốc vào cơ thể, đặc biệt với người từ ngoài trời nóng bước vào hoặc vừa hoạt động thể lực mà nên lau mồ hôi, nghỉ vài phút rồi mới dùng quạt.
Khi nằm ngủ nên nằm cùng hướng thổi của quạt và chỉ nên để tốc độ gió trong mức 0,2 m đến 0,5 m/giây, tối đa không quá 3 m/giây. Nếu ngủ trong phòng thoáng gió chỉ nên mở quạt ở số nhỏ cho gió thổi nhẹ. Người già yếu, người suy nhược và trẻ em nên hạn chế dùng quạt trong lúc ngủ, nếu dùng nên có màn che chắn bớt.
Với phòng ngủ có máy lạnh, ngoài việc phải tính toán sao cho đủ dưỡng khí và vệ sinh định kỳ để tránh nguy cơ phát tán mầm bệnh vào nhà, nên xác định biên độ nhiệt độ ở ngoài trời và trong phòng ngủ chênh nhau trong khoảng từ 8°C đến 10°C là thích ứng.
Những ngày nắng nóng nên để máy lạnh ở mức từ 25°C đến 28°C để cơ thể không phải chống nóng hoặc chống lạnh và không bị choáng váng khi thay đổi môi trường đột ngột. Khi từ phòng lạnh bước ra ngoài nên mở to cửa và đứng ở cửa khoảng 2 đến 3 phút để cơ thể thích nghi với không khí, nhiệt độ mới và nên uống nhiều nước để chống khô họng. Khi sử dụng nệm nước, giữa chỗ tiếp xúc cơ thể và nệm phải có miếng vải lót làm vật chắn vì lớp vỏ cao su dễ gây dị ứng cho da.
|
Bệnh cảnh dễ gặp nhất: Cảm lạnh, viêm hô hấp
|
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Đỗ Nguyễn Thùy Đoan Trang - Trưởng nhóm Tuần hoàn ngoài cơ thể - Trung tâm Tim mạch - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park. Bác sĩ là chuyên gia đầu ngành về Tuần hoàn ngoài cơ thể trong phẫu thuật tim và hồi sức tim, điều trị nội khoa Tim mạch.
Huyết áp là một thông số cho biết tình trạng sức khỏe. Huyết áp tăng đột ngột ít nhiều đều gây ảnh hưởng xấu đến cơ thể. Do đó nhận biết và có cách xử trí khi bị tăng huyết áp đột ngột sẽ giúp mọi người có cách ứng phó phù hợp để giữ huyết áp ổn định, từ đó bảo vệ sức khỏe cho chính mình và người thân.
Huyết áp là áp lực của dòng máu trong lòng động mạch nhằm đưa máu đến nuôi dưỡng các cơ quan trong cơ thể. Huyết áp được tạo ra do lực co bóp của tim và sức cản của mạch máu. Bác sĩ sẽ chẩn đoán Tăng huyết áp khi huyết áp tâm thu từ 140 mmHg trở lên hoặc huyết áp tâm trương từ 90 mmHg trở lên.
Bên cạnh đó, huyết áp không phải luôn ổn định hay giữ cùng một chỉ số mà sẽ thay đổi tùy theo hoạt động, cảm xúc hoặc tình trạng sức khỏe của chúng ta ngay tại thời điểm đó. Chỉ cần một hoạt động nhỏ như thay đổi vị trí, tư thế, uống cà phê hay hút thuốc lá, bị xúc động... cũng sẽ làm huyết áp tăng lên. Tuy nhiên, cơ thể luôn phối hợp nhiều cơ chế để mau chóng đưa huyết áp trở về giá trị huyết áp bình thường.
Trong trường hợp huyết áp tăng cao và tăng nhanh liên tục, áp lực dòng máu trong lòng mạch máu quá lớn sẽ có nguy cơ dẫn đến các biến cố tim mạch. Điều đáng sợ nhất chính là vỡ mạch máu; nếu tại não thì gây ra xuất huyết não, bệnh nhân bị yếu liệt, nói khó hay nặng hơn là lú lẫn, hôn mê.
Nếu bệnh nhân đã có phình bóc tách động mạch chủ trước đó, với áp lực máu lớn, nguy cơ vỡ ra rất cao, nhanh chóng tụt huyết áp và tử vong. Áp lực dòng máu lớn cũng có thể gây bong tróc các mảng xơ vữa động mạch, làm tắc hẹp máu nuôi đến các cơ quan gây nhồi máu não, nhồi máu cơ tim. Ngoài ra, tăng huyết áp đột ngột còn gây phù phổi cấp, suy tim cấp, suy thận cấp, chảy máu mũi liên tục, xuất huyết võng mạc làm mù lòa...
Hầu hết các trường hợp đến bệnh viện là khi tình trạng tăng huyết áp đột ngột đã gây tổn thương cơ quan đích. Cụ thể là bệnh nhân đến khám khi thấy đột ngột yếu liệt nửa người, miệng méo, đau ngực, khó thở, ho ra máu, nhìn mờ, chảy máu cam hay lơ mơ, chậm tiếp xúc. Các trường hợp này rất đáng tiếc vì nếu kiểm soát được huyết áp về bình thường thì tình trạng tổn thương cơ quan cũng khó khôi phục lại như bình thường.
Nhận biết tăng huyết áp đột ngột
Một số ít bệnh nhân nhạy cảm hơn, có khả năng tự nhận biết huyết áp đang tăng cao khi thấy đau đầu, đau gáy, cứng cổ, chóng mặt, buồn nôn, nôn ói hay chỉ là cảm giác bứt rứt, lo lắng khó chịu mơ hồ. Lúc này, việc nhanh chóng tìm chỗ ngồi nghỉ và đo huyết áp để kiểm tra ngay lập tức là vô cùng cần thiết.
Cách xử lý huyết áp tăng đột ngột đầu tiên là đặt bệnh nhân ngồi nghỉ hay nằm nghỉ. Nếu đang làm việc ngoài trời, đang đi ngoài đường, ở nơi đông người thì nhanh chóng đưa vào nơi có bóng râm, mát mẻ, thoáng khí, yên tĩnh và tránh kích động, tránh âm thanh, ánh sáng mạnh. Có thể cởi bớt nón mũ, quần áo để người bệnh được thoải mái hơn và sau đó tiến hành đo lặp lại huyết áp.
Nếu huyết áp tâm thu vẫn cao trên 140 mmHg nhưng dưới 160 mmHg, có thể giữ người bệnh theo dõi tại nhà, hạn chế đi lại, chủ yếu nghỉ ngơi. Bệnh nhân cần tiếp tục dùng thuốc huyết áp trong ngày theo toa điều trị. Đồng thời, cần hạn chế ăn mặn, không hút thuốc lá, tránh lo âu... để huyết áp về ổn định. Nếu vẫn còn bất thường, nên đi tái khám sớm hơn ngày hẹn để bác sĩ điều chỉnh thuốc cho phù hợp.
Nếu huyết áp tâm thu cao trên 160 mmHg, cần sử dụng thuốc hạ áp có sẵn tại nhà đã được tham khảo bác sĩ từ trước. Đây là các loại thuốc khống chế huyết áp khởi đầu tác dụng nhanh, thời gian tác dụng ngắn và thường có dạng bào chế là viên ngậm hoặc nhỏ giọt dưới lưỡi. Trong thời gian này, bệnh nhân cần nghỉ ngơi tuyệt đối trên giường và đo lại huyết áp. Trong trường hợp huyết áp vẫn còn cao hoặc tại nhà không có thuốc kiểm soát huyết áp tức thời thì nên đưa bệnh nhân đến bệnh viện sớm.
Trong bất cứ tình huống nào bệnh nhân vừa có tăng huyết áp đột ngột và vừa có các triệu chứng nêu trên như yếu liệt, đau ngực, khó thở, nhìn mờ, chảy máu, lừ đừ, mê man thì cần đưa đến khoa cấp cứu của các bệnh viện gần nhất để được can thiệp kịp thời.
Bệnh nhân cần nghỉ ngơi khi tăng huyết áp đột ngột
Tăng huyết áp là một bệnh lý mạn tính suốt đời. Chỉ số huyết áp sẽ được giữ ổn định nếu bệnh nhân tuân thủ điều trị, uống thuốc đúng cữ và tái khám định kỳ.
Ngoài ra, người bệnh cũng tích cực phòng tránh các yếu tố thúc đẩy làm huyết áp tăng cao. Một số người thấy huyết áp đang ổn định nên chủ quan không uống thuốc huyết áp hay quên thuốc, dẫn tới huyết áp tăng cao trở lại. Một số khác là do lạm dụng thuốc giảm đau hay uống thêm thuốc chữa cảm cúm, viêm nhiễm.... Nguyên nhân tiếp theo gây huyết áp tăng đột ngột là do hút thuốc lá hoặc có khẩu phần ăn quá mặn chứa nhiều muối và chất béo bão hòa. Ngoài ra, huyết áp cũng sẽ cao hơn nếu chúng ta có việc lo lắng, căng thẳng, mất ngủ, dùng các thức uống kích thích như trà, cà phê, bia, rượu,...
Tóm lại, tăng huyết áp đột ngột là hiện tượng cần hết sức lưu ý bởi nó có thể dẫn đến các biến cố mạch máu nguy hiểm. Giữ thói quen thường xuyên theo dõi huyết áp của chính mình và người thân tại nhà, biết cách xử lý khi tăng huyết áp đột ngột sẽ giúp bảo vệ sức khỏe, tránh những hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra.
Với những bệnh nhân có nguy cơ tăng huyết áp và bệnh nhân có dấu hiệu tăng huyết áp thì việc khám sức khỏe tại bệnh viện là vô cùng quan trọng để nhận biết rõ tình trạng huyết áp của mình, từ đó có các phương án can thiệp kịp thời. Gói khám Tăng huyết áp tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec được triển khai nhằm giải quyết mong muốn này của bệnh nhân. Các bác sĩ hàng đầu về tim mạch của Vinmec sẽ thực hiện những biện pháp thăm khám cần thiết để xác định nguyên nhân, biến chứng và các cấp độ tăng huyết áp với kết quả chính xác nhất.
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!
Những điều cần biết về bệnh cao huyết áp
Điều trị và phòng tránh tăng huyết áp - "kẻ sát thủ" thầm lặng
XEM THÊM: