Lanh là cây trồng truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số vùng núi phía Bắc. Toàn tỉnh Hà Giang trung bình mỗi năm trồng khoảng trên 100 ha cây lanh ở các huyện Mèo Vạc, Yên Minh, Hoàng Su Phì, Quản Bạ, Đồng Văn để dệt vải, may áo váy, làm đồ lưu niệm... gắn với phát triển du lịch sinh thái. Tính đến tháng 7/2020, Công an tỉnh Hà Giang chưa phát hiện vụ việc trồng, mua bán, sử dụng lanh vào mục đích liên quan đến ma túy.
Song hành vi lợi dụng cây lanh để hút hít như loạt bài “Lần theo tour du lịch hút hít trên đỉnh Mã Pí Lèng” mà báo Dân Việt đăng tải từ ngày 5/8/2020 đến ngày 9/8/2020 vẫn khiến nhiều người bất ngờ và bức xúc.
Theo phản ánh của báo Dân Việt, xuất hiện tình trạng một số đối tượng đã tổ chức tour du lịch kiêm sử dụng ma túy trên đèo Mã Pì Lèng tại quán Dong Van Bar Coffee của đối tượng Vũ Văn Khánh, quê ở huyện Thủy Nguyên, TP. Hải Phòng, hiện trú tại thôn Mã Pì Lèng, xã Pả Vi, huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang làm chủ.
Tour du lịch này chủ yếu phục vụ khách từ dưới xuôi lên và một số thanh thiếu nên người địa phương. Tại quán của mình, Khánh tổ chức cho khách hàng sử dụng các loại ma túy như: cần sa, kush, cỏ lanh tím, lanh, rượu ngâm, bơ nấu từ cần sa, lanh, đồng thời bán bơ chế biến từ cần sa, lanh Mèo trên mạng xã hội.
Sau khi nhận được thông tin, Công an tỉnh Hà Giang đã vào cuộc điều tra. Đối tượng Khánh khai nhận đã sử dụng lá, hoa, quả cây lanh để ngâm rượu; phơi khô lá lanh, cuốn thành điếu thuốc lá; sử dụng lá, hoa, quả cây Lanh phơi khô xay nhuyễn để nấu thành chất đặc dạng bơ màu vàng nhạt...
Theo Đại tá Vũ Văn Hậu, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Bộ Công an, lanh là loại cây có chứa chất ma túy bởi hoạt chất THC trong cây lanh có tác dụng gây ức chế thần kinh và gây ảo giác. Tuy nhiên hàm lượng chất THC của lanh dưới 0,3% nên hiện tại cây lanh chưa đưa vào danh mục quản lý theo Nghị định 73 của Chính phủ quy định các danh mục chất ma túy và tiền chất.
Nhấn mạnh việc trồng cây lanh có vai trò không nhỏ trong đời sống thực tế và đời sống tinh thần của bà con dân tộc vùng cao, Đại tá Vũ Văn Hậu cho rằng, vấn đề mấu chốt là phải làm tốt công tác phòng ngừa, đấu tranh với hoạt động lợi dụng việc sử dụng các sản phẩm từ cây lanh với mục đích khác, trái pháp luật, gây hoang mang dư luận, gây mất an ninh trật tự, ảnh hưởng đến đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, sự phát triển kinh tế-xã hội và đời sống của đồng bào dân tộc.
"Tóm lại chúng ta không cấm đồng bào dân tộc phát triển cây lanh, nhưng phải quản lý và ngăn chặn không để xảy ra những hoạt động lợi dụng, vi phạm từ cây lanh”, Đại tá Vũ Văn Hậu nói.
Hiện Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy đã đề nghị Công an tỉnh Hà Giang tiếp tục nắm chắc tình hình, làm tốt công tác bảo đảm an ninh trật tự, tránh để dư luận xấu, ảnh hướng đến phong tục tập quán, phát triển kinh tế-xã hội, du lịch của địa phương và hoạt động sản xuất bình thường của người dân.
Đồng thời đề nghị Công an tỉnh Hà Giang phối hợp với Huyện ủy, UBND huyện Mèo Vạc tham mưu cho tỉnh ủy, UBND tỉnh Hà Giang có báo cáo nêu rõ quan điểm của tỉnh về các biện pháp nhằm tiếp tục định hướng việc phát triển, sản xuất cây lanh theo đúng đường lối chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và phòng chống tệ nạn, tội phạm ma túy nảy sinh từ việc gieo trồng, sử dụng cây lanh để báo cáo Bộ Công an, các bộ liên quan và Thủ tướng Chính phủ về việc này.
Trước mắt, Công an tỉnh Hà Giang phối hợp các ban ngành; chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ tăng cường công tác tuyên truyền cho người dân việc gieo trồng, sản xuất cây lanh theo đúng mục đích phục vụ đời sống dân sinh, văn hóa, truyền thống; yêu cầu ký cam kết không sử dụng, lợi dụng việc sử dụng cây lanh và các sản phẩm từ cây lanh để quảng cáo, lôi kéo, kích động, gây mất an ninh trật tự hoặc để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật khác.
Trước đó, từ ngày 5/8 đến ngày 9/8/2020, Dân Việt đã có loạt bài điều tra “Lần theo “tour Du lịch hút hít” trên đỉnh Mã Pí Lèng”, thông tin về một nhóm đối tượng thường xuyên lôi kéo và tổ chức các hoạt động “tour du lịch” có sử dụng cần sa và một số chất kích thích một cách ngang nhiên từ Hà Nội đến Hà Giang và phản ánh các hoạt động trồng cây có chứa chất ma túy trên địa bàn tỉnh Hà Giang.
Ngày 14/8, Văn phòng Chính phủ đã có văn bản gửi Bộ Công an, trong đó truyền chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam giao Bộ Công an chỉ đạo xem xét và xử lý đúng quy định của pháp luật.
Từ bông hữu cơ đến vải tre và sợi gai dầu, các nhà thiết kế đang ưu tiên ý thức sinh thái. Vải gai dầu gia nhập câu lạc bộ và đang trở nên phổ biến hơn trong sản xuất hàng may mặc.
Với mối quan tâm ngày càng tăng đối với hàng dệt may bền vững với môi trường trong ngành thời trang, nhiều lựa chọn thay thế thân thiện với môi trường đã xuất hiện. Từ bông hữu cơ đến vải tre và sợi gai dầu, các nhà thiết kế đang ưu tiên ý thức sinh thái. Vải sợi gai dầu gia nhập câu lạc bộ và đang trở nên phổ biến hơn trong sản xuất hàng may mặc.
Ngoài việc là một loại vải tuyệt vời cho quần áo và giày gai dầu, cây gai dầu còn có thể được sử dụng làm nhiên liệu, giấy và thậm chí cả vật liệu xây dựng. Và sợi gai dầu đang ngày càng phổ biến, thậm chí bạn có thể tìm thấy đồ lót làm từ sợi gai dầu ngày nay! Trên thực tế, cây gai dầu dự kiến sẽ trị giá 14,67 tỷ đô la trên thị trường toàn cầu vào năm 2026!
Bạn đang tìm hiểu về loại sợi đa năng này mà các thương hiệu và Aristino đang chuyển sang sử dụng? Bài viết này cung cấp một cái nhìn toàn diện về hàng dệt may từ sợi gai dầu.
1. Cây gai dầu là gì?
Cây gai dầu là một loại sợi thực vật tự nhiên. Nó là một loại sợi libe, có nghĩa là nó được làm từ thân cây [như vải lanh, thường được ví như cây gai dầu, ngoài ramie, đay, lanh và tre].
Về tính bền vững, cây gai dầu thường được coi là loại sợi ưa thích với tác động môi trường ít gây hại hơn. Cây gai dầu hữu cơ là một trong những loại sợi bền vững nhất mà bạn có thể sử dụng theo nhiều nguồn, bao gồm cả Trao đổi Dệt may và Tiêu chuẩn Môi trường Thực hiện cho Sợi [xây dựng cho cây gai dầu phi hữu cơ xếp hạng “C”, trong khi cây gai dầu hữu cơ được xếp hạng “A ” – đánh giá tốt nhất có thể]. Nó có nhiều lợi ích về tính bền vững, nhưng các tác động có hại có thể đến từ quá trình ngâm hóa chất, tẩy trắng và các quy trình khác, vì vậy điều quan trọng là phải thực sự kiểm tra nhà cung cấp của bạn.
Cây gai dầu đã đóng một vai trò lớn và quan trọng trong lịch sử loài người, cạnh tranh với cây lanh để trở thành loại sợi dệt chính có nguồn gốc thực vật cho đến giữa thế kỷ 19. Người ta cho rằng con người đã sử dụng cây gai dầu lâu như họ đã sử dụng cây lanh, với phần còn lại của vải gai dầu có niên đại từ thiên niên kỷ thứ 5 trước Công nguyên ở Trung Quốc .
Cây gai dầu là duy nhất trong số các loại cây trồng khác ở chỗ mọi bộ phận của cây đều có công dụng và giá trị thị trường tiềm năng. Ngoài công dụng làm vải, dầu và hạt cây gai dầu còn được đưa vào thực phẩm và các sản phẩm làm đẹp. Cây gai dầu có thể được sử dụng cho các sản phẩm xây dựng, sơn, mực, giấy, bảng tổng hợp, má ly hợp, nhựa, nhiên liệu, dầu diesel sinh học và nhiên liệu rắn sinh thái.
2. Vải gai dầu đến từ đâu?
Vải gai dầu đến từ các sợi của cây Cannabis sativa. Cây Cần sa sativa khá linh hoạt và có thể được trồng ở hầu hết các vùng, mặc dù nó thích khí hậu nhiệt đới/ấm áp hơn. Cây gai dầu đôi khi có thể bị nhầm lẫn là giống với cây cần sa, nhưng không phải vậy. Không giống như cây cần sa, cây gai dầu chứa một lượng rất nhỏ tetrahydrocannabinol [THC], sẽ không khiến ai đó phê và không nguy hiểm.
3. Vải gai dầu được làm như thế nào?
Vải gai dầu được sản xuất thông qua quy trình bốn bước khá tốn nhiều công sức. Việc đầu tiên là trồng trọt! Hạt gai dầu được trồng gần nhau nên chúng sẽ mọc hướng lên trên chứ không hướng ra ngoài - điều này cho phép người nông dân trồng được nhiều cây nhất có thể.
Bước thứ hai là thu hoạch. Sau khoảng 80 ngày kể từ khi trồng, thân cây gai dầu được cắt và để khô theo hàng, nơi chúng được cho là sẽ mất 88% độ ẩm.
Tiếp theo, chất xơ từ thân cây gai dầu được chiết xuất trong một quá trình gọi là ngâm. Ở bước này, thân cây được để lại trên cánh đồng để phân hủy và được nghiền nát để các sợi có thể tách ra hoàn toàn. Retting cũng có thể được thực hiện trong nhà bằng cách sử dụng hóa chất.
Bước cuối cùng là dệt trong đó tất cả các sợi được kéo lại với nhau để tạo thành sợi bền vững. Bước này tương tự như quay lụa hoặc len ! Sợi gai dầu cũng có thể được pha trộn với các loại vải khác như bông, lụa hoặc len ở giai đoạn này.
Đôi khi, vải gai dầu cũng sẽ được nhuộm nhưng điều này phụ thuộc vào mục đích sử dụng của vải khi đưa ra thị trường. Nếu thuốc nhuộm là tổng hợp, điều này cũng sẽ làm mất đi tính bền vững của sản phẩm.
4. Ưu điểm của sợi vải gai dầu
Ưu điểm
- Cây gai dầu là thời trang chậm ! Nếu không được xử lý, nó có thể phân hủy hoàn toàn và thường chỉ mất ba tháng để phân hủy trong môi trường tự nhiên.
- Vải gai dầu rất lý tưởng để may quần áo, đặc biệt là váy và trang phục hàng ngày. Đó là một lựa chọn phổ biến cho áo phông do độ bền của nó. So với các loại vải khác, áo phông gai dầu có thể giữ được phom dáng lâu hơn. Vải gai dầu cũng phổ biến trong hàng dệt may trang trí nhà cửa, bao gồm khăn trải bàn và vải bọc.
- Cây gai dầu rất bền và có đặc tính chống tia cực tím khiến nó trở thành lựa chọn vải tuyệt vời cho những ai thích khám phá ngoài trời!
- Do đặc tính kháng khuẩn của nó, cây gai dầu có thể được trồng mà không cần hóa chất như thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ và thuốc diệt nấm.
- Trồng cây gai dầu không tốn nhiều đất và không góp phần phá rừng giống như các loại cây trồng khác.
- Cây gai dầu rất linh hoạt và có thể được pha trộn với các loại sợi tự nhiên. Tôi thích tính năng này!
Nhược điểm
- Nếu cây gai dầu được pha trộn với sợi tổng hợp, nó sẽ mất khả năng phân hủy sinh học.
- Mặc dù bền, nhưng một số người phàn nàn rằng vải gai dầu có thể hơi thô ráp trên da so với vải cotton. Mặc dù điều đáng nói ở đây là một số phương pháp xử lý [dù là phương pháp hữu cơ hay hóa học] đang cải thiện khía cạnh này của vải gai dầu.
- Trồng và thu hoạch cây gai dầu có thể tốn nhiều công sức [và nước]!
- Vải gai dầu vẫn còn khá mới trên thị trường và chưa được phổ biến rộng rãi, do đó, nó cũng có thể là một loại vải đắt tiền hơn.
5. Tại sao vải sợi gai dầu lại đắt?
Cây gai dầu đắt hơn các vật liệu tương đương như bông do sản lượng hiện tại của nó bị hạn chế. Mặc dù bông được sản xuất hàng loạt, nhưng hiện tại chỉ có một số nhà cung cấp hạn chế sản xuất vải gai dầu. Mặc dù nó đang trở nên phổ biến hơn nhưng nó vẫn được coi là một loại vải thích hợp, dẫn đến giá của nó cao hơn.
6. Chất lượng sợi gai dầu
- Cây gai dầu là một trong những loại sợi mạnh nhất và bền nhất trong tất cả các loại sợi dệt tự nhiên.
- Bạn có thể nói nó trở nên tốt hơn theo tuổi tác! Cây gai dầu càng được sử dụng nhiều thì nó càng mềm.
- Cây gai dầu có khả năng chống lại tia UV, nấm mốc và nấm mốc.
- Cây gai dầu có khả năng thấm hút cao nên dễ nhuộm và là một loại vải tốt cho thuốc nhuộm tự nhiên. Tùy thuộc vào nhà máy và kỹ thuật chế biến, cây gai dầu tự nhiên có thể có màu trắng kem, nâu, xám, gần như đen hoặc xanh lục.
- Giống như vải lanh, cây gai dầu có đặc tính điều chỉnh nhiệt tuyệt vời, lý tưởng để giữ mát khi thời tiết ấm áp hoặc ấm áp khi thời tiết mát mẻ.
- Cây gai dầu có thể được giặt bằng máy và sấy khô. Nó ít nhăn hơn vải lanh và ít cần ủi hơn.
- Cây gai dầu trông rất giống với cây lanh. Sợi gai dầu có thể dài từ 3 đến 15 feet.
- Khả năng phục hồi đàn hồi của sợi gai dầu rất kém, nó co giãn ít hơn bất kỳ loại sợi tự nhiên nào khác.
- Cây gai dầu sở hữu đặc tính chống vi khuẩn. [Hemp Traders chia sẻ kết quả kiểm tra hợp pháp của bên thứ ba chứng minh điều này trên trang web của họ.]
- Sợi gai dầu có thể rất dài - từ 3 đến 15 feet!
7. CÂY GAI DẦU CÓ TỐT HƠN BÔNG KHÔNG?
Cây gai dầu thường được so sánh với bông. Tuy nhiên, cây gai dầu là một lựa chọn bền vững hơn nhiều, vì việc trồng bông dẫn đến lượng nước tiêu thụ cao hơn và nhiều khí thải nhà kính hơn.
Ngoài ra, nghiên cứu đã chỉ ra rằng vải gai dầu sử dụng ít đất hơn để sản xuất so với bông và thải ra ít độc tố hơn vào môi trường. Nó được coi là carbon âm tính, hấp thụ nhiều cacbon hơn nó tạo ra trong khi cũng sử dụng một số lượng hạn chế thuốc trừ sâu.
Cây gai dầu là một lựa chọn tốt hơn nhiều so với bông khi nói đến môi trường. Khi chỉ xem xét sử dụng đất, cây gai dầu có thể tăng gấp đôi năng suất trên mỗi ha so với bông. Cây gai dầu cũng sử dụng ít nước hơn tới một phần ba , ít hóa chất hơn và ít đất hơn để trồng so với bông… nhưng nó cũng đắt hơn nhiều. Đây là lý do tại sao bông thường được kết hợp với cây gai dầu vì nó cải thiện khả năng chi trả của sản phẩm và giúp vải mềm hơn một chút trên da.
8. Cây gai dầu so với tre
Là sợi tự nhiên, viscose sợi gai dầu và sợi tre có nhiều điểm chung. Ví dụ, cả hai đều có thể dễ dàng phát triển mà không cần thuốc diệt cỏ hoặc thuốc trừ sâu. Chúng cũng không tốn nhiều đất như bông và không góp phần vào nạn phá rừng quá mạnh. Giống như tre, cây gai dầu cũng rất thoáng khí và thoải mái! Cả hai đều linh hoạt trong thời tiết ấm áp và lạnh, vì vậy tôi thấy mình mặc vải gai dầu và tre quanh năm như một phần trong tủ quần áo con nhộng của mình .
Nhưng cây gai dầu và cây tre cũng có những điểm khác biệt. Trong khi cây gai dầu được coi là một loại cỏ dại, tre là một loại cỏ lâu năm. Về hiệu suất, cây gai dầu khô nhanh hơn nhiều so với tre và có thể cứng hơn khi chạm vào so với tre. Tre cũng nhạy cảm hơn nhiều với nhiệt và hóa chất và có thể khó làm sạch hơn một chút.
9. Cây gai dầu so với vải lanh
Sự khác biệt đầu tiên giữa cây gai dầu và vải lanh là cấu trúc và chiều dài của sợi. Sợi gai dầu có xu hướng dài hơn nhiều, làm cho chúng bền hơn và bền hơn nhiều so với vải lanh. Tuy nhiên, cây gai dầu cũng cần nhiều nước hơn để phát triển so với cây lanh [nơi lấy sợi lanh]. Xét về điểm chung, sợi gai dầu và vải lanh đều là những loại vải thấm hút rất tốt, có khả năng phân hủy sinh học, thoáng khí và có thể dễ dàng nhuộm thành các màu khác nhau.
10. 6 sự thật thú vị về cây gai dầu
- Christopher Columbus đi thuyền đến Mỹ trên những con tàu được trang bị bằng cây gai dầu.
- Cây gai dầu được trồng rộng rãi ở thuộc địa Mỹ bởi nhiều nông dân bao gồm George Washington và Thomas Jefferson .
- Betsy Ross đã may lá cờ Mỹ đầu tiên từ cây gai dầu.
- Levi Strauss ban đầu được cho là làm từ vải gai dầu.
Nhà sử học Martin Booth ước tính hạm đội Anh đánh bại Hạm đội Tây Ban Nha năm 1588 đã trồng 10.000 mẫu cây gai dầu. Sự nổi bật mới nổi của hải quân Anh là lý do chính khiến nông dân Anh và sau này là những người anh em họ ở Mỹ của họ được yêu cầu dành một phần diện tích của họ cho cây gai dầu. Hội đồng Virginia vào năm 1632 đã ra lệnh “rằng mọi người trồng rừng càng sớm càng tốt, cung cấp hạt lanh và cây gai dầu và gieo giống như vậy.”