Hiện nay, các khoa học kĩ thuật đã phát triển hơn, có nhiều loại xét nghiệm nhanh chóng để chẩn đoán nhiễm vi khuẩn H.pylori. Xét nghiệm H.pylori dương tính giúp hỗ trợ bác sĩ chẩn đoán được và thăm dò được tình trạng của bệnh dạ dày.
1. Xét nghiệm H.pylori dương tính là gì?
Xét nghiệm H.pylori dương tính là khi bạn đã có vi khuẩn H.pylori trong dạ dày, các bác sĩ sẽ thực hiện phương pháp xét nghiệm để chẩn đoán bệnh. Vậy vi khuẩn H.pylori là gì? Tại sao chúng ta lại phải thực hiện xét nghiệm Hp?
Vi khuẩn Hp [Helicobacter pylori] là loại xoắn quẩy gram âm, sống được ở trong môi trường dạ dày người với khả năng lây nhiễm rất cao. Hầu hết các nước trên thế giới đều có thể có nguy cơ mắc vi khuẩn này nếu như không đưa ra được một biện pháp phòng ngừa thật hiệu quả.
Loại vi khuẩn này được định nghĩa theo hai dạng đó là âm tính và dương tính. Khi tiến hành xét nghiệm, các bác sĩ không tìm thấy sự xuất hiện của vi khuẩn H.pylori trong dạ dày thì sẽ là xét nghiệm Hp âm tính, ngược lại khi có vi khuẩn H.pylori trong dạ dày đó sẽ là xét nghiệm Hp dương tính.
Khi ở trong cơ thể con người, cụ thể là dạ dày, vi khuẩn H.pylori có thể gây phá hủy lớp niêm mạc gây tổn thương hay viêm loét dạ dày gây nên một số bệnh như là: viêm loét dạ dày, trào ngược dạ dày, xuất huyết dạ dày và nguy hiểm hơn nữa đó là nguy cơ gây ung thư dạ dày.
Đến cơ sở y tế để xét nghiệm H.pylori dương tính hay không.
2. Các phương pháp xét nghiệm Hp
Các bác sĩ thực hiện xét nghiệm Hp nhằm mục đích để xác định xem bạn có bị nhiễm các vi khuẩn H.pylori hay không, nếu kết quả là xét nghiệm H.pylori dương tính thì trong cơ thể bạn có vi khuẩn Hp. Loại vi khuẩn này có thể gây viêm loét dạ dày nhưng không phải 100% người nhiễm vi khuẩn đều mắc bệnh.
Thông thường, để kiểm tra xem cơ thể có vi khuẩn Hp hay không bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn làm 4 xét nghiệm sau đây
Xét nghiệm máu
Khi tiến hành làm xét nghiệm Hp, bác sĩ sẽ lấy máu của bệnh nhân để làm bệnh phẩm. Sau đó sẽ kiểm tra xem liệu cơ thể của bệnh nhân có kháng thể chống lại các vi khuẩn H.pylori có thể là HP IgG hoặc IgM. Nếu kết quả là máu của bệnh nhân có kháng thể với vi khuẩn H.pylori có nghĩa là bạn hoặc đã từng nhiễm vi khuẩn H.pylori đồng nghĩa với kết quả xét nghiệm H.pylori dương tính.
Một trong những phương pháp là xét nghiệm máu.
Xét nghiệm kháng nguyên trong phân
Các bác sĩ thực hiện xét nghiệm kháng nguyên trong phân để tiến hành kiểm tra xem có chất kích hoạt hệ thống miễn dịch chống lại vi khuẩn H.pylori. Kết quả của xét nghiệm này nhằm để hỗ trợ cho việc chẩn đoán nhiễm vi khuẩn H.pylori hoặc là để kiểm tra xem việc điều trị cho bệnh nhân nhiễm vi khuẩn H.pylori có đạt kết quả hay không.
Xét nghiệm hơi thở
Đây là xét nghiệm phát hiện có hay không có vi khuẩn Hp sinh sống trong môi trường dạ dày từ đó chẩn đoán hiện tại bệnh nhân có bị nhiễm Hp hay không. Đây là một trong các xét nghiệm không can thiệp nhưng có độ chính xác cao trong chẩn đoán Hp.
Sinh thiết dạ dày
Tiến hành nội soi, mẫu xét nghiệm sẽ được lấy từ lớp niêm mạc của dạ dày và ruột non của bệnh nhân. Từ các mẫu sinh thiết thu được sẽ thực hiện các xét nghiệm khác nhau để thử xem có vi khuẩn Hp trong đó như giải phẫu bệnh [nhuộm HE] hoặc làm CLO test.
3. Khi nào thì cần làm các xét nghiệm Hp?
Thông thường, khi mới nhiễm vi khuẩn Hp không gây ra một triệu chứng cụ thể nào cả. Cho đến khi có các hiện tượng viêm dạ dày, đại tràng xuất hiện, sau đó các biểu hiện cụ thể mới xuất hiện. Một trong những dấu hiệu rõ nét nhất về việc nhiễm vi khuẩn Hp chính là tình trạng đau bụng âm ỉ, khó chịu trong người, cụ thể như là:
-
Bị đau bụng nhiều lần.
-
Bị tụt cân mà không rõ nguyên nhân.
-
Thường xuyên ợ hơi.
-
Luôn có cảm giác no và đầy hơi, chướng bụng.
-
Chóng mặt buồn nôn.
-
Nôn khan vào buổi sáng khi mới ngủ dậy.
Ngoài những triệu chứng cụ thể kể trên, ở một vài bệnh nhân khác còn xuất hiện những triệu chứng khác nặng hơn như là trong phân có máu hoặc phân đen, nôn ra máu. Khi có những triệu chứng như vậy, bạn cần đến ngay các cơ sở y tế uy tín để tiến hành làm xét nghiệm Hp. Nếu kết quả xét nghiệm H.pylori dương tính bạn nên tuân thủ theo phác đồ điều trị của bác sĩ.
4. Khi xét nghiệm H.pylori dương tính thì cần phải làm gì ?
Khi có kết quả xét nghiệm H.pylori dương tính, bạn đừng quá lo lắng về tình trạng sức khỏe của mình. Bởi vì không phải cứ nhiễm vi khuẩn H.pylori là gặp vấn đề về sức khỏe . Theo số liệu thống kê của các chuyên gia hàng đầu, chỉ có 20% số người nhiễm vi khuẩn H.pylori là bị mắc các bệnh lý về dạ dày. Những điều này còn phụ thuộc rất nhiều vào các yếu tố khác như do cơ địa, tuổi tác, chế độ sinh hoạt, ăn uống.
Có kết quả xét nghiệm, bạn nên trao đổi với bác sĩ chuyên khoa.
Với các trường hợp cụ thể hơn như sau, bạn bắt buộc phải tiêu diệt vi khuẩn H.pylori để phòng và tránh các biến chứng nguy hiểm của bệnh có thể xảy ra :
-
Đối với những bệnh nhân đã có tiền sử bệnh dạ dày như : viêm loét dạ dày, viêm teo niêm mạc dạ dày,….
-
Những người mà có người thân trực hệ đã mắc bệnh ung thư dạ dày.
-
Những người bị thiếu máu mà đã được loại trừ các nguyên nhân khác.
-
Những người bị xuất huyết giảm tiểu cầu vô căn.
-
Các bệnh nhân thường xuyên phải sử dụng các loại thuốc giảm đau, kháng viêm.
-
Người sống trong khu vực có tỷ lệ mắc bệnh ung thư dạ dày cao.
-
Những người quá lo lắng về vi khuẩn H.pylori.
Ở các trường hợp trên thì bắt buộc bạn phải thực hiện theo phác đồ tiêu diệt vi khuẩn Hp bằng các loại thuốc. Nhưng hiện nay các phác đồ kháng sinh có hiệu quả ngày càng thấp do tình trạng vi khuẩn kháng thuốc đang tăng cùng với hiện tượng lây nhiễm vi khuẩn kháng thuốc ngày càng tăng.
Mà lý do khiến cho việc vi khuẩn kháng thuốc tăng là do bệnh nhân không tuân thủ theo đúng phác đồ, phương pháp điều trị của bác sĩ, bỏ dở giữa chừng, đến khi đó sẽ chỉ còn lại các vi khuẩn kháng thuốc, từ đó chúng sẽ nhân lên nhanh chóng và lây sang những người khác.
5. Vì sao nên làm xét nghiệm Hp tại MEDLATEC?
Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC là đơn vị y tế chuyên khoa với hơn 23 năm kinh nghiệm và được nhiều người tin tưởng và lựa chọn. Khi đến và thực hiện làm xét nghiệm Hp và nếu có kết quả xét nghiệm H.pylori dương tính tại bệnh viện MEDLATEC, bạn sẽ cực kỳ yên tâm, tin tưởng bởi :
-
Bệnh viện có hệ thống trang thiết bị y tế hiện đại được nhập khẩu từ nước ngoài, máy siêu âm màu 4D, X - quang,… cho ra các kết quả nhanh chóng, chính xác 99,99%.
-
Đội ngũ y bác sĩ chuyên khoa giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm trực tiếp thăm khám và hỗ trợ chữa trị mang lại hiệu quả, an toàn cho người bệnh.
-
Phương pháp hỗ trợ chữa trị có sự kết hợp đông - tây y, vật lý trị liệu, phục hồi chức năng nhằm mang đến cho khách hàng một kết quả tốt nhất,…
-
Nhân viên phục vụ tận tình, chu đáo, thủ tục nhanh chóng, không phải chờ đợi lâu.
-
Chi phí phù hợp, niêm yết công khai theo quy định của Sở Y tế.
Tùy vào kết quả xét nghiệm mà bác sĩ đưa ra phác đồ cụ thể phù hợp với từng người. Do đó, khi xét nghiệm H.pylori dương tính, bạn hãy trao đổi với bác sĩ chuyên khoa để có hướng điều trị tốt nhất cho chính bản thân mình và người thân.
CLO Test là phương pháp chẩn đoán sự hiện diện của vi khuẩn Helicobacter pylori [Hp] bằng cách sinh thiết bệnh phẩm qua kỹ thuật nội soi, sau đó tiến hành test urease với dung dịch ure-indol. Xét nghiệm này được thực hiện đối với hầu hết các trường hợp nội soi đường tiêu hóa trên phát hiện ổ viêm, loét ở niêm mạc dạ dày và tá tràng.
CLO-Test [Campylobacter-Like Organism/ xét nghiệm nhanh urease] là phương pháp chẩn đoán sử dụng mẫu bệnh phẩm [thường là mô dạ dày] qua kỹ thuật nội soi, sau đó tiến hành test urease nhằm xác định có sự hiện diện của vi khuẩn Helicobacter pylori ở niêm mạc tiêu hóa hay không.
Helicobacter pylori là một loại xoắn khuẩn gram âm có khả năng tồn tại và phát triển ở môi trường axit bên trong dạ dày. Vi khuẩn có khả năng bài tiết men urease nhằm trung hòa dịch vị và gây tổn thương niêm mạc.
Men urease từ hại khuẩn này có thể phân hủy ure thành carbondioxide [CO2] và ammoniac [NH3]. Vì vậy, phương pháp CLO-Test tận dụng cơ chế này để xác định sự hiện diện của vi khuẩn. Nếu niêm mạc dạ dày có Helicobacter pylori, dung dịch thử nghiệm sẽ tăng độ pH và chuyển từ màu vàng sang đỏ hoặc hồng.
Xét nghiệm CLO-Test Hp được chỉ định trong hầu hết các trường hợp nội soi dạ dày có xuất hiện tổn thương dạng viêm hoặc loét tại niêm mạc hành tá tràng [phần đầu của ruột non] và niêm mạc dạ dày.
Tuy nhiên, phương pháp chống chỉ định với những đối tượng sau:
- Các trường hợp không thể thực hiện nội soi dạ dày [thiếu máu cơ tim cấp, thủng dạ dày, nghi ngờ bỏng dạ dày do uống phải axit, suy hô hấp,…]
- Người bị rối loạn đông máu, cầm máu với tỷ lệ Prothrombin < 50% và tiểu cầu < 50G/l
Trước khi thực hiện CLO-Test Hp, bệnh nhân phải nhịn ăn tối thiểu trong vòng 6 giờ và hạn chế sử dụng rượu bia, chất kích thích và các loại nước có màu trong ít nhất 5 giờ. Ngoài ra để đảm bảo an toàn, nên thông báo với bác sĩ tiền sử dị ứng, tình trạng sức khỏe và một số vấn đề quan trọng để được cân nhắc về rủi ro khi thực hiện nội soi.
Đối với những trường hợp đang sử dụng thuốc chống đông máu hoặc các loại thuốc ức chế ngưng tập tiểu cầu [Aspirin], cần ngưng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ. Tiếp tục sử dụng các loại thuốc này có thể gây chảy máu dạ dày kéo dài trong quá trình sinh thiết mô [lấy mẫu bệnh]. Bên cạnh đó, bệnh nhân nên giữ tâm trạng thoải mái, thư giãn, tránh căng thẳng và kích động quá mức.
Xét nghiệm CLO-Test thường được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa và 2 điều dưỡng hỗ trợ để kịp thời xử lý nếu có vấn đề phát sinh. Trước khi thực hiện, bác sĩ cần tiến hành kiểm tra hồ sơ bệnh án, khám sức khỏe tổng quát [huyết áp, mạch, thể trạng,…] trước khi tiến hành nội soi và làm CLO-Test.
Bệnh nhân nằm nghiêng sang bên trái để chuẩn bị nội soi. Tuy nhiên trước khi thực hiện, điều dưỡng sẽ tiến hành tiêm thuốc chống co thắt [Spasfon, Buscopan] và thuốc an thần [nếu cần thiết].
Sau đó, bác sĩ đưa ống nội soi qua đường miệng và bơm hơi vào dạ dày để thiết bị nội soi hiển thị rõ hình ảnh bên trong niêm mạc. Cuối cùng, sử dụng kim sinh thiết lấy mẫu bệnh phẩm ở dạ dày [thường là ở vùng hang vị] và cho bệnh phẩm vào ống nghiệm.
Bác sĩ tiến hành nhỏ dung dịch urea – indol vào ống nghiệm chứa bệnh phẩm và lắc nhẹ. Sau đó đợi từ 5 – 10 phút và đọc kết quả.
Vi khuẩn Helicobacter pylori sản xuất ra men urease có khả năng phân hủy ure thành NH3 và CO2. NH3 [Amoniac] được giải phóng làm tăng độ pH trong dung dịch urea – indol và làm đổi màu dung dịch từ màu vàng sang màu đỏ hoặc hồng. Nếu có sự hiện diện của vi khuẩn ở mẫu bệnh phẫu, dung dịch sẽ đổi màu và ngược lại.
Xét nghiệm CLO-Test có thể cho các kết quả dương tính, âm tính và dương tính/ âm tính giả.
CLO-Test dương tính [+] được xác định khi dung dịch urea – indol đổi từ màu vàng màu hồng hoặc đỏ. Kết quả này cho thấy có sự hiện diện của xoắn khuẩn Helicobacter pylori trong niêm mạc dạ dày và tá tràng.
CLO-Test âm tính xảy ra khi dung dịch thử nghiệm không bị đổi màu và vẫn giữ nguyên màu vàng. Trong trường hợp này, bệnh nhân sẽ được chẩn đoán viêm/ loét dạ dày tá tràng Hp âm tính. So với viêm/ loét dạ dày tá tràng dương tính, tình trạng này có mức độ nhẹ và hầu hết đều thuyên giảm sau khi áp dụng các phương pháp điều trị.
Ở một số ít trường hợp, CLO-Test có thể cho kết quả dương tính hoặc âm tính giả. Tình trạng này có thể xảy ra do những nguyên nhân sau:
- Xét nghiệm CLO-Test cần một lượng lớn vi khuẩn để tạo ra đủ men urease nhằm thay đổi độ pH và đổi màu dung dịch. Chính vì vậy với những trường hợp mới nhiễm, số lượng vi khuẩn còn hạn chế nên có thể dẫn đến tình trạng âm tính giả.
- Một số vi khuẩn khác bên trong dạ dày cũng có thể làm thay đổi độ pH và gây đổi màu dung dịch được sử dụng trong xét nghiệm. Do đó, tình trạng dương tính giả cũng có thể xảy ra ở một số ít bệnh nhân.
- Âm tính giả cũng có thể xảy ra nếu thực hiện CLO-Test khi đang sử dụng kháng sinh hoặc thuốc Bismuth. Vì vậy để đảm bảo kết quả xét nghiệm phản ánh khách quan tình trạng sức khỏe, nên ngưng dùng các loại thuốc này ít nhất 4 tuần trước khi làm xét nghiệm.
Trên thực tế, bác sĩ thường yêu cầu thực hiện thêm một số xét nghiệm chẩn đoán vi khuẩn Helicobacter pylori khác như nuôi cấy mô, test hơi thở, xét nghiệm phân, xét nghiệm máu,… để đưa ra kết quả cuối cùng.
CLO-Test là xét nghiệm xâm lấn nên có thể gây ra tình trạng khó chịu, đau rát và buồn nôn khi thực hiện. Ngoài ra thực hiện xét nghiệm này ở những cơ sở kém chất lượng còn gây trật khớp hàm, tổn thương hoặc thậm chí thủng thực quản. Đồng thời tăng nguy cơ lây nhiễm chéo giữa các bệnh nhân do dụng cụ nội soi chưa được vô trùng hoàn toàn.
Bên cạnh đó, sinh thiết mô khi nội soi cũng có thể gây chảy máu kéo dài và hạ huyết áp đối với người có sức khỏe yếu hoặc đang lo lắng, căng thẳng quá mức. Trong trường hợp này, bác sĩ sẽ xử lý bằng cách bơm rửa nước lạnh hoặc tiêm dung dịch cầm máu.
Trên thực tế, làm xét nghiệm CLO-Test còn có thể gây ra một số tác dụng phụ như dị ứng thuốc gây mê, gây tê hoặc gặp phải tác dụng ngoại ý của thuốc an thần/ thuốc chống co thắt.
Để giảm thiểu các rủi ro khi thực hiện xét nghiệm này, nên lựa chọn bệnh viện, phòng khám uy tín với đội ngũ bác sĩ, điều dưỡng dày dặn kinh nghiệm, hệ thống máy móc, trang thiết bị hiện đại và đảm bảo yếu tố vô trùng. Bên cạnh đó, cần chủ động thông báo với bác sĩ tiền sử dị ứng thuốc để lựa chọn loại thuốc gây tê, thuốc an thần và chống co thắt phù hợp.
Hiện nay, xét nghiệm CLO-Test Hp được áp dụng phổ biến trong chẩn đoán các bệnh lý ở đường tiêu hóa trên như viêm loét dạ dày và loét hành tá tràng. Tương tự như các xét nghiệm Hp khác, kỹ thuật này cũng có những ưu điểm và mặt hạn chế nhất định.
– Ưu điểm:
- Thời gian cho kết quả nhanh [chỉ khoảng 10 – 15 phút]
- Có thể xác định được sự hiện diện của vi khuẩn Hp trong niêm mạc dạ dày, tá tràng
- Kết hợp với nội soi giúp bác sĩ xác định được vị trí và kích thước của ổ viêm, loét ở niêm mạc đường tiêu hóa
– Mặt hạn chế:
- Chi phí đắt hơn so với các xét nghiệm Hp khác như test hơi thở, xét nghiệm máu, phân,…
- Có thể cho kết quả âm tính, dương tính giả
- Gây đau, khó chịu trong và sau khi thực hiện khoảng vài ngày
Trong trường hợp xét nghiệm CLO-Test cho kết quả dương tính [+], bệnh nhân nên thực hiện thêm một số xét nghiệm khác như test hơi thở, xét nghiệm phân, máu,… theo hướng dẫn của bác sĩ để đánh giá lại kết quả. Trong trường hợp các xét nghiệm đều có kết quả dương tính, bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán viêm loét dạ dày/ tá tràng dương tính vi khuẩn Hp và lên phác đồ điều trị.
Khác với các bệnh dạ dày – tá tràng đơn thuần, bệnh lý đi kèm với vi khuẩn Hp cần phải được điều trị trong thời gian sớm nhất. Hơn nữa khi điều trị, cần tuân thủ phác đồ được bác sĩ chỉ định và chủ động xây dựng lối sống khoa học để hỗ trợ tiệt trừ hại khuẩn, giảm áp lực lên cơ quan tiêu hóa và thúc đẩy tốc độ phục hồi ổ viêm loét ở niêm mạc.
Xét nghiệm CLO-Test là kỹ thuật chẩn đoán vi khuẩn Hp phổ biến hiện nay. Tuy nhiên để kết quả của xét nghiệm phản ánh khách quan tình trạng sức khỏe, cần thông báo với bác sĩ lịch sử dùng thuốc, tình trạng sức khỏe và tiền sử dị ứng. Bên cạnh đó, nên thực hiện thêm một số xét nghiệm Hp khác để tránh tình trạng âm tính/ dương tính giả.