18:58, 09/01/2022
Nhiều người đã tùy tiện uống thuốc hạ sốt hoặc uống nước lá tía tô trước và sau khi tiêm vắc xin phòng COVID-19 để dự phòng sốt cao, giảm đau nhức… Tuy nhiên, các chuyên gia y tế cho rằng, việc làm này không cần thiết và cũng có thể gây hại cho sức khỏe.
Sau khi tiêm vắc xin phòng COVID-19, mặc dù chưa có dấu hiệu sốt nhưng chị L.T.H.C. [xã Cư Êbur, TP. Buôn Ma Thuột] vẫn mua thuốc hạ sốt uống để… đề phòng sốt cao về đêm. Còn anh D.T.T. [ở xã Ea M’nang, huyện Cư M’gar] vốn mắc bệnh viêm gan B nên ngại dùng thuốc hạ sốt, thay vào đó anh T. mua lá tía tô về giã vắt lấy nước uống trước khi tiêm vắc xin phòng COVID-19 để phòng sốt cao và đau nhức sau tiêm. Thậm chí anh T. còn uống liên tục 2 lít nước lá tía tô trong một ngày trước khi tiêm vắc xin!
Tuy nhiên, theo các chuyên gia y tế, việc làm của anh T., chị C. đều không cần thiết, thậm chí có thể gây hại cho sức khỏe. Theo Tổ chức Y tế thế giới [WHO], việc có các phản ứng phụ từ nhẹ đến trung bình là dấu hiệu cho thấy vắc xin và hệ thống miễn dịch của chúng ta đang hoạt động. Do đó, mọi người không nên dùng thuốc hạ sốt tùy tiện trước và sau khi tiêm vắc xin phòng COVID-19 để dự phòng sốt vì việc làm này ảnh hưởng đến hiệu quả của vắc xin.
| Không nên tùy tiện uống thuốc hạ sốt trước và sau tiêm vắc xin phòng COVID-19, trừ trường hợp sốt trên 38,5 độ C. |
Những giải pháp phòng đau nhức và sốt cao bằng cách uống nước lá tía tô là không phù hợp và chưa có bằng chứng khoa học về việc này. Bởi trong y học cổ truyền, lá tía tô là vị thuốc giúp ra mồ hôi, chữa ho, giúp tiêu hóa tốt, giảm đau, giải độc, chữa cảm mạo, trị ngộ độc, nôn mửa, đau bụng do ăn cua, cá, cành tía tô có tác dụng chữa ho, trừ đờm, hen suyễn, tê thấp… Do đó, uống nước tía tô trước và sau khi tiêm vắc xin phòng COVID-19 không có tác dụng gì đối với việc giảm sốt hay giảm các tác dụng phụ do vắc xin. Quan trọng hơn, trong trường hợp không may có phản ứng phản vệ xảy ra sau khi tiêm vắc xin phòng COVID-19, nếu người tiêm có uống nước lá tía tô hoặc dùng các bài thuốc dân gian khác, các bác sĩ sẽ khó xác định nguyên nhân.
Theo khuyến cáo của Bộ Y tế, khi tiêm vắc xin, tùy theo cơ địa của từng người mà có các phản ứng ở mức độ khác nhau như sốt nhẹ, đau mỏi khắp người, đau sưng tại chỗ tiêm… Những người được tiêm vắc xin cần chú ý những điểm sau: Luôn có người hỗ trợ bên cạnh 24/24 giờ, ít nhất là trong 3 ngày đầu sau tiêm phòng COVID-19; không nên uống rượu, bia và các chất kích thích ít nhất là trong 3 ngày đầu sau tiêm chủng; đảm bảo dinh dưỡng đầy đủ bởi sau tiêm, cơ thể có thể bị sốt, dễ gây mất nước. Trường trường hợp thấy sưng, đỏ, đau, nổi cục nhỏ tại vị trí tiêm cần theo dõi, nếu sưng to nhanh thì đi khám ngay; không bôi, chườm, đắp bất cứ thứ gì vào chỗ sưng đau. Thường xuyên đo thân nhiệt, nếu có sốt từ 38,5°C trở lên cần sử dụng thuốc hạ sốt theo chỉ dẫn của nhân viên y tế. Nếu không cắt được sốt hoặc sốt lại trong vòng 2 giờ cần thông báo ngay cho nhân viên y tế và đến cơ sở y tế gần nhất.
Các bác sĩ cũng lưu ý, những người mắc bệnh lý vẫn cần phải tiếp tục uống thuốc điều trị bệnh đầy đủ, không được ngừng thuốc trước và sau tiêm, vì việc tiêm chủng vắc xin không ảnh hưởng đến việc điều trị hay chưa điều trị. Những người đang dùng hằng ngày các thực phẩm chức năng hay thuốc hỗ trợ điều trị như các loại vitamin tổng hợp hay thuốc bổ gan cũng cần tiếp tục sử dụng để phòng và hỗ trợ điều trị suy giảm chức năng gan, tăng cường thể lực, sức đề kháng.
Các triệu chứng thường gặp sau tiêm vắc xin phòng COVID-19 như: đau, sưng tại vị trí tiêm, sốt, ớn lạnh, đau đầu, đau cơ... là những biểu hiện thông thường, chỉ kéo dài trong vài ngày và sẽ tự biến mất.
Mỹ Hạnh
Sắp tới tiêm vaccine Covid-19 cho trẻ dưới 18 tuổi, xin hỏi bác sĩ trước khi tiêm có nên cho trẻ uống lá tía tô để giảm sốt? [Thanh Tùng, 45 tuổi, TP HCM]
Trả lời:
Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng tiêm phòng vaccine Covid-19 là giải pháp hữu hiệu, là chìa khóa để chấm dứt đại dịch. Vaccine giúp cơ thể phát triển khả năng miễn dịch, chống lại sự lây lan của virus.
Để từng bước tăng diện bao phủ và đạt hiệu quả sử dụng tối đa vaccine phòng Covid-19, Bộ Y tế triển khai mở rộng đối tượng tiêm cho trẻ 12-17 tuổi. Cũng giống như người lớn, trẻ em sau khi tiêm vaccine có thể gặp một số phản ứng như sưng, nóng, đỏ, đau, ngứa nơi tiêm, khó chịu, mệt mỏi, sốt, vã mồ hôi, ớn lạnh, đau đầu, buồn nôn, đau khớp, mỏi cơ, tiêu chảy... Để phòng ngừa những phản ứng này, một số ý kiến khuyên nên cho trẻ uống nước tía tô trước khi tiêm Covid-19
Tía tô [theo y học cổ truyền] là loại dược liệu có tác dụng hạ sốt, vã mồ hôi, giúp tiêu hóa tốt, giảm đau, giải độc, hỗ trợ điều trị mề đay, mẩn ngứa. Mặc dù vậy, chưa có tài liệu chính thống nào báo cáo về tác dụng phòng ngừa phản phụ sau tiêm vacicne của tía tô cũng như chưa có khuyến cáo nào từ các chuyên gia là nên cho trẻ uống nước tía tô trước khi tiêm vaccine.
Uống nước tía tô trước khi tiêm vaccine ảnh hưởng gì đến hiệu quả của vaccine, có làm cho cơ thể phản ứng miễn dịch chậm với vaccine hay không, đến nay vẫn chưa được hiểu biết một cách rõ ràng. Mặt khác, uống quá nhiều nước tía tô sẽ gây đầy hơi, chướng bụng và một số tác dụng không mong muốn khác.
Các phản ứng sau tiêm vaccine Covid-19 là những dấu hiệu thông thường cho thấy cơ thể đang hình thành khả năng bảo vệ và hệ miễn dịch đang làm những gì mà nó phải làm. Các tác dụng phụ này sẽ biến mất sau 12-48 giờ. Một số biện pháp có thể áp dụng để giúp cải thiện phản ứng sau tiêm như: Để giảm đau và giảm khó chịu tại vị trí tiêm, có thể áp một chiếc khăn sạch, mát và ẩm lên khu vực đó; sử dụng hoặc tập thể dục cho cánh tay; cho trẻ uống thật nhiều nước, mặc trang phục nhẹ nhàng không gây nóng bức để giảm khó chịu do sốt.
Đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất nếu có các biểu hiện bất thường như sốt cao [≥ 39 độ C] liên tục, tím tái, khó thở, đau bụng, tiêu chảy, nôn ói, vật vã, lừ đừ...
Tiếp tục thực hiện nghiêm quy tắc 5K và hoàn thành đủ hai mũi vaccine Covid-19 là biện pháp hiệu quả giúp đẩy lùi dịch bệnh, bảo vệ tốt nhất cho sức khỏe của bản thân, gia đình và cộng đồng.
Dược sĩ Nguyễn Thị Nguyên Sinh - bác sĩ Phạm Đức Thắng
Bệnh viện Đại học Y dược TP HCM cơ sở 3
Cách uống tía tô trước khi tiêm phòng cho bé để không bị sốt hay sưng đau là phương pháp được các mẹ rỉ tai nhau. Điều này có thực sự hiệu quả?
Cách uống tía tô trước khi tiêm phòng cho bé bạn biết chưa? Liên quan đến vấn đề sức khỏe của con nhỏ, bất cứ cha mẹ nào cũng đặc biệt quan tâm và kỹ tính.
Đối với việc việc mẹ uống nước tía tô và cho bé bú sữa trước khi tiêm để bé không bị sốt hay sưng đau tại chỗ tiêm đã được nhiều cha mẹ áp dụng.
Thực tế hiệu quả này như thế nào? Vì sao uống nước tía tô lại có thể giúp bé tránh bị sốt hay sưng đau sau tiêm? Ngay bây giờ, hãy cùng MarryBaby giải đáp chi tiết về điều này nhé!
Những tác dụng phụ thường gặp sau khi tiêm phòng cho bé
Việc tiêm vắc xin là hoạt động cần thiết nhằm bảo vệ con trẻ trước nhiều căn bệnh truyền nhiễm. Hiện nay, các loại vắc xin đều đảm bảo tính an toàn với sức khỏe.
Tuy nhiên, vấn đề xuất hiện những tác dụng phụ không phải là hiếm gặp. Chúng ta có thể kể đến một số biểu hiện phổ biến như bị đau, sưng đỏ tại chỗ tiêm; sốt với nhiệt độ thường trên 38 độ C; quấy khóc; cáu gắt; nôn mửa; bú kém,…
Nếu biết cách uống tía tô trước khi tiêm phòng cho bé, bạn sẽ hạn chế được nhiều vấn đề này.
Trong một số trường hợp đặc biệt, bé có thể gặp một số tác dụng phụ nghiêm trọng hơn. Tuy nhiên, điều này khá hiếm gặp.
- Sốc phản vệ: Phản ứng dị ứng xuất hiện ngay sau khi tiêm. Tình trạng này rất nguy hiểm nhưng cũng rất hiếm gặp. Nếu được bác sĩ hoặc các nhân viên điều trị nhanh chóng và kịp thời, bé vẫn có thể hồi phục sau đó.
- Sốt co giật: Nếu bé bị sốt cao, cơn sốt kéo dài 1 – 2 phút kèm theo co giật. Tuy nhiên, cha mẹ có thể yên tâm rằng các cơn co giật này sẽ không gây ảnh hưởng đến sức khỏe của bé về lâu dài.
- Tắc ruột: Tác dụng vụ xảy ra đối với vaccine chủng ngừa rotavirus sau khi trẻ được uống liều đầu tiên và liều thứ hai. Điều này vô cùng hiếm gặp nên mẹ không cần lo lắng.
Uống nước lá tía tô trước khi tiêm phòng cho bé có hiệu quả không?
Tình trạng bé bị sốt hay sưng đau chỗ tiêm xảy ra do hệ miễn dịch phản ứng quá mạnh để chống lại kháng nguyên của virus, vi khuẩn có trong vắc xin.
Cơ chế này tương tự như phản ứng dị ứng, khi cơ thể xác nhận được thành phần vắc xin như là một sự xâm nhập nguy hiểm. Từ đó, nhanh chóng tiết ra các kháng thể để chống lại tác nhân này.
Nhằm hạn chế tình trạng này, nhiều bà mẹ đã tìm hiểu thông tin và truyền tai nhau về cách uống tía tô trước khi cho bé để bé không sốt, không đau sau khi tiêm.
Trên thực tế, đây vẫn là kinh nghiệm được truyền tai nhau về sự hiệu quả chứ vẫn chưa có một nghiên cứu khoa học chứng minh rõ ràng.
Tuy nhiên, chúng ta có thể hiểu rằng, tía tô có chứa axit rosmarinic, một hợp chất có khả năng kiểm soát dị ứng rất mạnh và đã được chứng minh bằng thử nghiệm trên loài chuột.
Điều này chứng minh được lá tía tô có thể giúp ngăn ngừa tình trạng sốt và sưng đau là hợp lý.
Cách uống tía tô trước khi tiêm phòng cho bé
Tía tô vốn là một loại rau, thảo dược lành tính nên có thể nấu và dùng nước uống khá an toàn với mọi người. Cách uống tía tô trước tiêm phòng cho bé cũng khá đơn giản.
Người sẽ sử dụng nước lá tía tô nấu lên, để nguội chính là mẹ. Trong vòng khoảng từ 3 – 5 ngày trước khi bé tiêm phòng, mẹ sẽ sử dụng nước tía tô thường xuyên và cho bé bú sữa. Lưu ý là không nên thay thế hoàn toàn nước lọc nhé.
Đối với những bé đã lớn hơn, khoảng từ 1 tuổi trở lên, cha mẹ cũng có thể cho bé uống nước tía tô trực tiếp. Tuy nhiên, hãy tham khảo ý kiến của các chuyên gia chăm sóc sức khỏe trẻ em hay bác sĩ.
Cách nấu nước lá tía tô trước khi tiêm phòng
Cùng với cách uống tía tô trước khi tiêm phòng cho bé, cách nấu nước tía tô như thế nào cũng là vấn đề mà nhiều cha mẹ băn khoăn. Thực tế, cách nấu khá nhanh và đơn giản, nguyên liệu cũng rất dễ kiếm.
Đầu tiên, mẹ cần chuẩn bị khoảng 200gr lá tía tô, một nồi hoặc ấm để đun nước.
Tiếp theo, mẹ tiến hành cách bước nấu nước lá tía tô sử dụng trước khi tiêm phòng cho bé như sau:
- Bước 1: Chuẩn bị nguyên liệu, rửa sạch lá tía tô và để ráo nước.
- Bước 2: Nhặt lấy phần lá tía tô, mẹ cũng có thể dùng thêm phần thân cây, cắt khúc vừa với ấm nấu.
- Bước 3: Cho hết nguyên liệu vào ấm/nồi nấu, thêm 500ml nước sạch.
- Bước 4: Tiến hành đun sôi nước và tắt bếp, đậy kín nắp để phần tinh chất của lá tía tô được tiết ra hoàn toàn.
- Bước 5: Chờ đến khi nguội là có thể uống được. Cách uống tía tô trước khi tiêm phòng cho bé này có thể uống ấm hoặc thêm đá lạnh tùy theo sở thích của mỗi người.
Một số lưu ý khác sau khi tiêm phòng cho bé
Bên cạnh việc sử dụng nước tía tô trước khi tiêm phòng, cha mẹ cũng cần lưu ý một số vấn đề sau khi tiêm để tránh việc bé bị nóng sốt hay sưng đau tại chỗ tiêm.
- Chọn đồ cho bé mặc thoải mái, rộng rãi để cơ thể bé thoát mồ hôi tự nhiên, tránh tình trạng bí bách, khó chịu.
- Cho bé uống đủ nước, không để cơ thể thiếu nước. Điều này giúp cơ thể bé mát hơn, cung cấp đủ năng lượng.
- Có thể sử dụng thêm miếng dán hạ sốt ngay tại vị trí tiêm cho bé. Lưu ý để hở miệng vết tiêm, không nên dán kín miệng tiêm.
Bên cạnh đó, cha mẹ cần có sự tìm hiểu và chọn lọc thông tin, không nên làm theo mọi hướng dẫn trên mạng internet. Trong nhiều trường hợp áp dụng sai cách có thể khiến vết tiêm sưng tấy, thậm chí là nhiễm trùng.
Như vậy, MarryBaby vừa giới thiệu đến cha mẹ cách uống tía tô trước khi tiêm phòng cho bé với mục đích ngăn bé bị sốt hay sưng đau.
Mặc dù chưa có bất cứ nghiên cứu chính xác nào về phương pháp này, tuy nhiên dựa trên công dụng và những hợp chất có trong lá tía tô, mẹ hoàn toàn có thể áp dụng cách này.
Các bài viết của MarryBaby chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.