I. Kiểu câu: nghi vấn, cầu khiến, cảm thán, trần thuật, phủ định
Câu 1 [ trang 130 sgk Ngữ văn 8 tập 2]:
– Câu 1 thuộc kiểu câu trần thuật ghép.
– Câu 2 thuộc kiểu câu trần thuật đơn.
– Câu 3 thuộc kiểu câu trần thuật ghép.
Câu 2 [trang 130 sgk Ngữ văn 8 tập 2] :
Cái bản tính tốt đẹp của người ta bị điều gì che lấp mất?
Câu 3 [trang 131 sgk Ngữ văn 8 tập 2]:
– Thật là vui!
– Buồn quá!
– Trời ơi, đẹp tuyệt!
Câu 4 [trang 131 sgk Ngữ văn 8 tập 2]:
Trong những câu trên, các câu trần thuật:
+ Tôi bật cười bảo lão.
+ Cụ còn khỏe lắm, chưa chết đâu mà sợ!
+ Không, ông giáo ạ!
– Câu cầu khiến:
+ Cụ cứ để tiền ấy mà ăn, lúc chết hãy hay!
+ Không, ông giáo ạ!
+ Ăn mãi hết đi thì đến lúc chết lấy gì mà lo liệu!
– Những câu nghi vấn:
+ Sao cụ lo xa quá thế?
+ Tội gì bây giờ nhịn đói mà để tiền lại?
+ Ăn mãi hết đi thì đến lúc chết lấy gì mà lo liệu?
b, Những câu nghi vấn dùng để hỏi:
+ Ăn mãi hết đi thì đến lúc chết lấy gì mà lo liệu?
Những câu nghi vấn không dùng để hỏi:
+ Sao cụ lo xa quá thế? – Sự cảm thông với hoàn cảnh và quyết định của lão Hạc.
+ Tội gì bây giờ nhịn đói mà để tiền lại? – lời khuyên lão Hạc sử dụng tiền để ăn uống, không nên nhịn đói.
II. Hành động nói
Câu 1 [ trang 131 sgk Ngữ văn 8 tập 2]:
STT Câu đã cho Hành động nói 1Tôi bật cười bảo lão:Trình bày 2- Sao cụ lo xa quá thế?Bộc lộ sự cảm xúc 3Cụ còn khỏe lắm, chưa chết đâu mà sợ!Trình bày 4Cụ cứ để tiền ấy mà ăn, lúc chết hãy hay!Điều khiển 5Tội gì bây giờ nhịn đói mà để tiền lạiTrình bày 6- Không, ông giáo ạ!Trình bày 7Ăn mãi hết đi thì đến lúc chết lấy gì mà lo liệu?Hỏi
Câu 2 [trang 132 sgk Ngữ văn 8 tập 2]:
STT Kiểu câu Hành động nói được thực hiện Cách dùng 1Trần thuậtTrình bàyTrực tiếp 2Nghi vấnBộc lộ cảm xúcGián tiếp 3Trần thuậtTrình bàyTrực tiếp 4Cầu khiếnĐiều khiểnTrực tiếp 5Nghi vấnTrình bàyGián tiếp 6Trần thuậtTrình bàyTrực tiếp 7Nghi vấnHỏiTrực tiếp
Câu 3 [trang 131 sgk Ngữ văn 8 tập 2]:
a, Cam kết không tham gia các hoạt động tiêu cực như đua xe trái phép, cờ bạc, nghiện hút…
– Tôi xin cam đoan sẽ không sử dụng các chất kích thích khi tham gia giao thông.
– Tôi cam kết rằng không đua xe trái phép.
b, Hứa sẽ tích cực học tập, rèn luyện và đạt kết quả trong năm học tới.
– Con xin hứa trong năm học tới con sẽ cố gắng học tốt hơn nữa!
– Xin mẹ hãy tin con, năm học mới con sẽ chăm chỉ hơn ạ!
III. Lựa chọn trật tự từ trong câu
Câu 1 [trang 132 sgk Ngữ văn 8 tập 2]:
Lý do sắp xếp trật tự từ trong câu:
– vừa kinh ngạc, vừa mừng rỡ: hai sự việc diễn ra đồng thời, song song nối tiếp nhau, xen giữa kinh ngạc và mừng rỡ.
– vừa kinh ngạc, vừa mừng rỡ… về tâu vua: trật tự từ được sắp xếp theo sự việc diễn ra trước sau.
Câu 2 [trang 132 sgk Ngữ văn 8 tập 2]:
a, Việc sắp xếp cụm từ “ý vua cha” lên đầu câu với mục đích liên kết chặt chẽ giữa phần câu 1 với câu hai về mặt hình thức, tạo ra sự mạch lạc trong diễn đạt.
b, Việc xếp ” Con người Bác, đời sống của Bác giản dị như thế nào” được dẫn lên đầu câu nhằm nhấn mạnh vào vấn đề, nội dung chính mang tính bao quát trong câu.
Câu 3 [trang 133 sgk Ngữ văn 8 tập 2]:
+ Trong hai cách diễn đạt ta thấy câu a giàu nhạc tín hơn vì câu a tạo được sự nhịp nhàng, thay đổi thanh điệu đúng với luật bằng/ trắc : nào [ B]/ thổi [T]/ quê [B].
+ Trong câu a sử dụng cấu trúc đảo trật tự từ nhằm mục đích nhấn mạnh hiệu ứng của âm thanh [ man mác] trong việc tạo ra xúc cảm cho người nghe.
Xem thêm các bài Soạn văn lớp 8 ngắn gọn, hay khác:
- Văn bản tường trình
- Luyện tập về văn bản tường trình
- Trả bài kiểm tra Văn
- Ôn tập và kiểm tra phần tiếng việt [tiếp theo]
- Trả bài tập làm văn số 7
Xem thêm các loạt bài Để học tốt Ngữ văn 8 hay khác:
- Soạn Văn 8 [bản ngắn nhất]
- Soạn Văn 8 [siêu ngắn]
- Soạn Văn lớp 8 [cực ngắn]
- Văn mẫu lớp 8
- Tác giả – Tác phẩm Văn 8
- Lý thuyết, Bài tập Tiếng Việt – Tập làm văn 8
- 1000 câu trắc nghiệm Ngữ văn 8
- Giải vở bài tập Ngữ văn 8
- Top 55 Đề thi Ngữ Văn 8 [có đáp án]
Ngân hàng trắc nghiệm lớp 8 tại khoahoc.vietjack.com
- Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 8 có đáp án
Trong những câu trên, các câu trần thuật:
+ Tôi bật cười bảo lão.
+ Cụ còn khỏe lắm, chưa chết đâu mà sợ!
+ Không, ông giáo ạ!
- Câu cầu khiến:
+ Cụ cứ để tiền ấy mà ăn, lúc chết hãy hay!
+ Không, ông giáo ạ!
+ Ăn mãi hết đi thì đến lúc chết lấy gì mà lo liệu!
- Những câu nghi vấn:
+ Sao cụ lo xa quá thế?
+ Tội gì bây giờ nhịn đói mà để tiền lại?
+ Ăn mãi hết đi thì đến lúc chết lấy gì mà lo liệu?
b, Những câu nghi vấn dùng để hỏi:
+ Ăn mãi hết đi thì đến lúc chết lấy gì mà lo liệu?
Những câu nghi vấn không dùng để hỏi:
+ Sao cụ lo xa quá thế? – Sự cảm thông với hoàn cảnh và quyết định của lão Hạc.
+ Tội gì bây giờ nhịn đói mà để tiền lại? – lời khuyên lão Hạc sử dụng tiền để ăn uống, không nên nhịn đói.
CÂU HỎI HOT CÙNG CHỦ ĐỀ
Đọc những câu sau và cho biết mỗi câu thuộc kiểu câu nào trong số các kiểu câu nghi vấn, cầu khiến, cảm thán, trần thuật, phủ định. [Các câu được đanh số để tiện theo dõi.]
Vợ tôi không ác nhưng thị khổ quá rồi [1]. [...]. Cái bản tính tốt của người ta bị những nỗi lo lắng, buồn đau, ích kỉ che lấp mất [2]. Tôi biết vậy, nên tôi chỉ buồn chứ không nỡ giận [3].
[Nam Cao, Lão Hạc]
Xem đáp án » 23/06/2020 4,998
Đọc, đối chiếu hai câu sau [chú ý các cụm từ in đậm] và cho biết câu nào mang tính nhạc rõ ràng hơn.
a] Nhớ buổi trưa nào, nồm nam cơn gió thổi, khóm tre làng rung lên man mác khúc nhạc đồng quê.
b] Nhớ một buổi trưa nào, nồm nam cơn gió thổi, khóm tre làng rung lên khúc nhạc đồng quê man mác.
Xem đáp án » 23/06/2020 1,656
Giải thích lí do sắp xếp trật tự của các bộ phận câu in đậm nối tiếp nhau trong đoạn văn sau:
Sứ giả vào, đứa bé bảo: "Ông về tâu với vua sắm cho ta một con ngựa sắt, một cái roi sắt và một tấm áo giáp sắt, ta sẽ phá tan lũ giặc này". Sứ giả vừa kinh ngạc, vừa mừng rỡ, vội vàng về tâu vua.
[Thánh Gióng]
Xem đáp án » 23/06/2020 1,643
Trong những câu sau, việc sắp xếp các từ ngữ in đậm ở đầu câu có tác dụng gì?
a] Các lang ai cũng muốn ngôi báu về mình, nên cố làm vừa ý vua cha. Nhưng ý vua cha như thế nào, không ai đoán được.
[Bánh chưng, bánh giầy]
b] Con người của Bác, đời sống của Bác giản dị như thế nào, mọi người chúng ta đều biết: bữa cơm, đồ dùng, cái nhà, lối sống.
[Phạm Văn Đồng, Đức tính giản dị của Bác Hồ]
Xem đáp án » 23/06/2020 1,489
Hãy đặt câu cảm thán chứa một trong những từ như vui, buồn, hay, đẹp,..
Xem đáp án » 23/06/2020 1,221
Hãy xác định hành động nói của các câu đã cho theo bảng sau đây.
Xem đáp án » 23/06/2020 1,036
Để giúp các em học sinh học tốt môn Ngữ Văn lớp 8, hocthattot.vn đã sưu tầm, biên soạn các bài soạn văn phong phú từ ngắn gọn, đầy đủ đến chi tiết.
Trong bài học này, chúng ta cùng nhau tìm hiểu bài học về “Ôn tập và kiểm tra phần tiếng việt”.
1. SOẠN VĂN ÔN TẬP VÀ KIỂM TRA PHẦN TIẾNG VIỆT SIÊU NGẮN
I. Kiểu câu: Nghi vấn, cầu khiến, cảm thán, trần thuật, phủ định.
Câu 1: Đọc những câu sau và cho biết mỗi câu thuộc kiểu câu nào trong số các kiểu câu nghi vấn, cầu khiến, cảm thán, trần thuật, phủ định. [Các câu được đanh số để tiện theo dõi.]
Vợ tôi không ác nhưng thị khổ quá rồi [1]. […]. Cái bản tính tốt của người ta bị những nỗi lo lắng, buồn đau, ích kỉ che lấp mất [2]. Tôi biết vậy, nên tôi chỉ buồn chứ không nỡ giận [3].
[Nam Cao, Lão Hạc]
Trả lời:
– Câu 1 thuộc kiểu câu trần thuật ghép.
– Câu 2 thuộc kiểu câu trần thuật đơn.
– Câu 3 thuộc kiểu câu trần thuật ghép.
Câu 2: Dựa vào theo nội dung của câu [2] trong bài tập 1, hãy đặt một câu nghi vấn.
Trả lời:
Cái bản tính tốt đẹp của người ta bị điều gì che lấp mất?
Câu 3: Hãy đặt câu cảm thán chứa một trong những từ như vui, buồn, hay, đẹp,…
Trả lời:
– Thật là vui!
– Buồn quá!
– Trời ơi, đẹp tuyệt!
Câu 4: Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi.
Tôi bật cười bảo lão [1]:
– Sao cụ lo xa thế [2] ? Cụ còn khoẻ lắm, chưa chết đâu mà sợ [3] ! Cụ cứ để tiền ấy mà ăn, lúc chết hãy hay [4] ! Tội gì bây giờ nhịn đói mà để tiền lại [5] ?
– Không, ông giáo ạ [6] ! ăn mãi hết đi thì đến lúc chết lấy gì mà lo liệu [7] ?
[Nam Cao, Lão Hạc]
a] Trong những câu trên, câu nào là câu trần thuật, câu nào là câu cầu khiến, câu nào là câu nghi vấn?
b] Câu nào trong số những câu nghi vấn trên được dùng để hỏi [điều băn khoăn cần được giải đáp]?
c] Câu nào trong số những câu nghi vấn trên không được dùng để hỏi? Nó được dùng để làm gì?
Trả lời:
Trong những câu trên, các câu trần thuật:
+ Tôi bật cười bảo lão.
+ Cụ còn khỏe lắm, chưa chết đâu mà sợ!
+ Không, ông giáo ạ!
– Câu cầu khiến:
+ Cụ cứ để tiền ấy mà ăn, lúc chết hãy hay!
+ Không, ông giáo ạ!
+ Ăn mãi hết đi thì đến lúc chết lấy gì mà lo liệu!
– Những câu nghi vấn:
+ Sao cụ lo xa quá thế?
+ Tội gì bây giờ nhịn đói mà để tiền lại?
+ Ăn mãi hết đi thì đến lúc chết lấy gì mà lo liệu?
b, Những câu nghi vấn dùng để hỏi:
+ Ăn mãi hết đi thì đến lúc chết lấy gì mà lo liệu?
Những câu nghi vấn không dùng để hỏi:
+ Sao cụ lo xa quá thế? – Sự cảm thông với hoàn cảnh và quyết định của lão Hạc.
+ Tội gì bây giờ nhịn đói mà để tiền lại? – lời khuyên lão Hạc sử dụng tiền để ăn uống, không nên nhịn đói.
II. Hành động nói.
Câu 1: Hãy xác định hành động nói của các câu đã cho theo bảng sau đấy:
| STT | Câu đã cho | Hành động nói |
| [1] | Tôi bật cười bào lão: | |
| [2] | – Sao cụ lo xa quá thế ? | |
| [3] | Cụ còn khỏe lắm, chưa chết đâu mà sợ ! | |
| [4] | Cụ cứ để tiền ấy mà ăn, lúc chết hãy hay ! | |
| [5] | Tội gì bây giờ nhịn đói mà tiền để lại ? | |
| [6] | – Không, ông giáo ạ ! | |
| [7] | Ăn mãi hết đi thì đến lúc chết lấy gì mà lo liệu |
Trả lời:
| STT | Câu đã cho | Hành động nói |
| [1] | Tôi bật cười bào lão: | Trình bày |
| [2] | – Sao cụ lo xa quá thế ? | Bộc lộ cảm xúc |
| [3] | Cụ còn khỏe lắm, chưa chết đâu mà sợ ! | Trình bày |
| [4] | Cụ cứ để tiền ấy mà ăn, lúc chết hãy hay ! | Điều khiển |
| [5] | Tội gì bây giờ nhịn đói mà tiền để lại ? | Trình bày |
| [6] | – Không, ông giáo ạ ! | Trình bày |
| [7] | Ăn mãi hết đi thì đến lúc chết lấy gì mà lo liệu | Hỏi |
Câu 2: Hãy sắp xếp các câu nêu ở bài tập 1 vào bảng tổng kết theo mẫu sau:
| STT | Kiểu câu | Hành động nói được thực hiện | Cách dùng |
| [1] | |||
| [2] | |||
| [3] | |||
| [4] | |||
| [5] | |||
| [6] | |||
| [7] |
Trả lời:
| STT | Kiểu câu | Hành động nói được thực hiện | Cách dùng |
| [1] | Trần thuật | Trình bày | Trực tiếp |
| [2] | Nghi vấn | Bộc lộ cảm xúc | Gián tiếp |
| [3] | Trần thuật | Trình bày | Trực tiếp |
| [4] | Cầu khiến | Điều khiển | Trực tiếp |
| [5] | Nghi vấn | Trình bày | Gián tiếp |
| [6] | Trần thuật | Trình bày | Trực tiếp |
| [7] | Nghi vấn | Hỏi | Trực tiếp |
Câu 3: Hãy viết một hoặc vài ba câu theo một trong những yêu cầu nêu dưới đây. Xác định mục đích của hành động nói.
a] Cam kết không tham gia các hoạt động tiêu cực như đua xe trái phép, cờ bạc, nghiện hút,…
b] Hứa tích cực học tập, rèn luyện và đạt kết quả tốt trong năm học tới.
Trả lời:
a, Cam kết không tham gia các hoạt động tiêu cực như đua xe trái phép, cờ bạc, nghiện hút…
– Tôi xin cam đoan sẽ không sử dụng các chất kích thích khi tham gia giao thông.
– Tôi cam kết rằng không đua xe trái phép.
b, Hứa sẽ tích cực học tập, rèn luyện và đạt kết quả trong năm học tới.
– Con xin hứa trong năm học tới con sẽ cố gắng học tốt hơn nữa!
– Xin mẹ hãy tin con, năm học mới con sẽ chăm chỉ hơn ạ!
III. Lựa chọn trật tự từ trong câu.
Câu 1: Giải thích lí do sắp xếp trật tự của các bộ phận câu in đậm nối tiếp nhau trong đoạn văn sau:
Sứ giả vào, đứa bé bảo: “Ông về tâu với vua sắm cho ta một con ngựa sắt, một cái roi sắt và một tấm áo giáp sắt, ta sẽ phá tan lũ giặc này”. Sứ giả vừa kinh ngạc, vừa mừng rỡ, vội vàng về tâu vua.
[Thánh Gióng]
Trả lời:
Lý do sắp xếp trật tự từ trong câu:
– vừa kinh ngạc, vừa mừng rỡ: hai sự việc diễn ra đồng thời, song song nối tiếp nhau, xen giữa kinh ngạc và mừng rỡ.
– vừa kinh ngạc, vừa mừng rỡ… về tâu vua: trật tự từ được sắp xếp theo sự việc diễn ra trước sau.
Câu 2: Trong những câu sau, việc sắp xếp các từ ngữ in đậm ở đầu câu có tác dụng gì?
a] Các lang ai cũng muốn ngôi báu về mình, nên cố làm vừa ý vua cha. Nhưng ý vua cha như thế nào, không ai đoán được.
[Bánh chưng, bánh giầy]
b] Con người của Bác, đời sống của Bác giản dị như thế nào, mọi người chúng ta đều biết: bữa cơm, đồ dùng, cái nhà, lối sống.
[Phạm Văn Đồng, Đức tính giản dị của Bác Hồ]
Trả lời:
a, Việc sắp xếp cụm từ “ý vua cha” lên đầu câu với mục đích liên kết chặt chẽ giữa phần câu 1 với câu hai về mặt hình thức, tạo ra sự mạch lạc trong diễn đạt.
b, Việc xếp ” Con người Bác, đời sống của Bác giản dị như thế nào” được dẫn lên đầu câu nhằm nhấn mạnh vào vấn đề, nội dung chính mang tính bao quát trong câu.
Câu 3: Đọc, đối chiếu hai câu sau [chú ý các cụm từ in đậm] và cho biết câu nào mang tính nhạc rõ ràng hơn.
a] Nhớ buổi trưa nào, nồm nam cơn gió thổi, khóm tre làng rung lên man mác khúc nhạc đồng quê.
b] Nhớ một buổi trưa nào, nồm nam cơn gió thổi, khóm tre làng rung lên khúc nhạc đồng quê man mác.
Trả lời:
+ Trong hai cách diễn đạt ta thấy câu a giàu nhạc tín hơn vì câu a tạo được sự nhịp nhàng, thay đổi thanh điệu đúng với luật bằng/ trắc : nào [ B]/ thổi [T]/ quê [B].
+ Trong câu a sử dụng cấu trúc đảo trật tự từ nhằm mục đích nhấn mạnh hiệu ứng của âm thanh [ man mác] trong việc tạo ra xúc cảm cho người nghe.
2. SOẠN VĂN ÔN TẬP VÀ KIỂM TRA PHẦN TIẾNG VIỆT CHI TIẾT
3. SOẠN VĂN ÔN TẬP VÀ KIỂM TRA PHẦN TIẾNG VIỆT HAY NHẤT
Học sinh xem câu hỏi bên trên.
Nhận diện kiểu câu:
– Câu [1]: Câu trần thuật ghép có một vế là dạng câu phủ định.
– Câu [2]: Trần thuật.
– Câu [3]: Câu trần thuật ghép, vế sau có một vị ngữ phủ định.
Câu 2 [trang 131 sgk Ngữ Văn 8 tập 2]
Có thể đặt câu nghi vấn diễn đạt nội dung câu đó như sau:
– Cái bản tính tốt đẹp của người ta có thể bị những gì che lấp mất?
– Cái bản tính tốt đẹp của người ta có thể bị che lấp mất đi không?
…
Câu 3 [trang 131 sgk Ngữ Văn 8 tập 2]
Có thể đặt các câu cảm thán như sau:
– Chao ôi buồn!
– Hôm nay trông bạn đẹp quá!
– Bộ phim hay tuyệt!
– Ôi! Mừng và vui quá!
Câu 4 [trang 131 sgk Ngữ Văn 8 tập 2]
a] Các câu [1], [3], [6] là những câu trần thuật; câu [4] là câu cầu khiến; các câu còn lại là câu nghi vấn.
b] Câu nghi vấn dùng để hỏi là câu [7].
c] Câu nghi vấn [2] và [5] không dùng để hỏi. Câu [2] dùng để biểu lộ sự ngạc nhiên. Câu [5] dùng để giải thích.
II. HÀNH ĐỘNG NÓI
Câu 1 [trang 131 sgk Ngữ Văn 8 tập 2]
| STT | Câu đã cho | Hành động nói |
| [1] | Tôi bật cười bào lão: | Kể |
| [2] | – Sao cụ lo xa quá thế ? | Bộc lộ cảm xúc |
| [3] | Cụ còn khỏe lắm, chưa chết đâu mà sợ ! | Nhận định |
| [4] | Cụ cứ để tiền ấy mà ăn, lúc chết hãy hay ! | Đề nghị |
| [5] | Tội gì bây giờ nhịn đói mà tiền để lại ? | Giải thích |
| [6] | – Không, ông giáo ạ ! | Phủ định bác bỏ |
| [7] | Ăn mãi hết đi thì đến lúc chết lấy gì mà lo liệu | Hỏi |
Câu 2 [trang 132 sgk Ngữ Văn 8 tập 2]
| STT | Kiểu câu | Hành động nói được thực hiện | Cách dùng |
| [1] | Trần thuật | Trình bày | Trực tiếp |
| [2] | Nghi vấn | Bộc lộ cảm xúc | Gián tiếp |
| [3] | Trần thuật | Trình bày | Trực tiếp |
| [4] | Cầu khiến | Điều khiển | Trực tiếp |
| [5] | Nghi vấn | Trình bày | Gián tiếp |
| [6] | Trần thuật | Trình bày | Trực tiếp |
| [7] | Nghi vấn | Hỏi | Trực tiếp |
Câu 3 [trang 132 sgk Ngữ Văn 8 tập 2]
a, Cam kết không tham gia các hoạt động tiêu cực như đua xe trái phép, cờ bạc, nghiện hút…
– Tôi xin cam đoan sẽ không sử dụng các chất kích thích khi tham gia giao thông.
– Tôi cam kết rằng không đua xe trái phép.
b, Hứa sẽ tích cực học tập, rèn luyện và đạt kết quả trong năm học tới.
– Con xin hứa trong năm học tới con sẽ cố gắng học tốt hơn nữa!
– Xin mẹ hãy tin con, năm học mới con sẽ chăm chỉ hơn ạ!
III. LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU
Câu 1 [trang 132 sgk Ngữ Văn 8 tập 2]
Trật tự các từ in đậm được sắp xếp theo thứ tự xuất hiện của cảm xúc và hành động: kinh ngạc – vui mừng – về tâu vua.
Câu 2 [trang 132 sgk Ngữ Văn 8 tập 2]
a] Các từ in đậm được sắp xếp để nối kết câu.
b] Các từ in đậm có tác dụng nhấn mạnh đề tài của câu nói.
Câu 3 [trang 133 sgk Ngữ Văn 8 tập 2]
+ Trong hai cách diễn đạt ta thấy câu a giàu nhạc tín hơn vì câu a tạo được sự nhịp nhàng, thay đổi thanh điệu đúng với luật bằng/ trắc : nào [ B]/ thổi [T]/ quê [B].
+ Trong câu a sử dụng cấu trúc đảo trật tự từ nhằm mục đích nhấn mạnh hiệu ứng của âm thanh [ man mác] trong việc tạo ra xúc cảm cho người nghe.
Học sinh xem câu hỏi bên trên.
– Câu [1] là câu trần thuật ghép, có một vế là dạng câu phủ định.
– Câu [2] là câu trần thuật đơn
– Câu [3] là câu trần thuật ghép, vế sau có một vị ngữ phủ định.
Câu 2 [trang 131 sgk Ngữ Văn 8 tập 2]
– Cái bản tính tốt của người ta có bị những nổi lo lắng, buồn đau, ích kỉ che lấp mất không ?
Câu 3 [trang 131 sgk Ngữ Văn 8 tập 2]
Ôi! Bông hoa thật đẹp
Vui quá đi!
Câu 4 [trang 131 sgk Ngữ Văn 8 tập 2]
Trong những câu trên, các câu trần thuật:
+ Tôi bật cười bảo lão.
+ Cụ còn khỏe lắm, chưa chết đâu mà sợ!
+ Không, ông giáo ạ!
– Câu cầu khiến:
+ Cụ cứ để tiền ấy mà ăn, lúc chết hãy hay!
+ Không, ông giáo ạ!
+ Ăn mãi hết đi thì đến lúc chết lấy gì mà lo liệu!
– Những câu nghi vấn:
+ Sao cụ lo xa quá thế?
+ Tội gì bây giờ nhịn đói mà để tiền lại?
+ Ăn mãi hết đi thì đến lúc chết lấy gì mà lo liệu?
b, Những câu nghi vấn dùng để hỏi:
+ Ăn mãi hết đi thì đến lúc chết lấy gì mà lo liệu?
Những câu nghi vấn không dùng để hỏi:
+ Sao cụ lo xa quá thế? – Sự cảm thông với hoàn cảnh và quyết định của lão Hạc.
+ Tội gì bây giờ nhịn đói mà để tiền lại? – lời khuyên lão Hạc sử dụng tiền để ăn uống, không nên nhịn đói.
II. HÀNH ĐỘNG NÓI
Câu 1 [trang 131 sgk Ngữ Văn 8 tập 2]
| STT | Câu đã cho | Hành động nói |
| [1] | Tôi bật cười bào lão: | Trình bày |
| [2] | – Sao cụ lo xa quá thế ? | Bộc lộ cảm xúc |
| [3] | Cụ còn khỏe lắm, chưa chết đâu mà sợ ! | Trình bày |
| [4] | Cụ cứ để tiền ấy mà ăn, lúc chết hãy hay ! | Điều khiển |
| [5] | Tội gì bây giờ nhịn đói mà tiền để lại ? | Trình bày |
| [6] | – Không, ông giáo ạ ! | Trình bày |
| [7] | Ăn mãi hết đi thì đến lúc chết lấy gì mà lo liệu | Hỏi |
Câu 2 [trang 132 sgk Ngữ Văn 8 tập 2]
| STT | Kiểu câu | Hành động nói được thực hiện | Cách dùng |
| [1] | Trần thuật | Trình bày | Trực tiếp |
| [2] | Nghi vấn | Bộc lộ cảm xúc | Gián tiếp |
| [3] | Trần thuật | Trình bày | Trực tiếp |
| [4] | Cầu khiến | Điều khiển | Trực tiếp |
| [5] | Nghi vấn | Trình bày | Gián tiếp |
| [6] | Trần thuật | Trình bày | Trực tiếp |
| [7] | Nghi vấn | Hỏi | Trực tiếp |
Câu 3 [trang 132 sgk Ngữ Văn 8 tập 2]
a. Cam kết không tham gia các hoạt động tiêu cực như đua xe trái phép, cờ bạc, nghiện hút:
– Tôi xin cam kết không sử dụng chất gây nghiện [mục đích: hứa hẹn]
– Tôi xin cam đoan không đua xe trái phép [mục đích: hứa hẹn]
b. Hứa tích cực học tập, rèn luyện và đạt kết quả tốt trong năm học tới
– Tôi sẽ đạt học sinh giỏi trong năm học này [ mục đích: Trình bày, hứa hẹn]
– Tôi hứa sẽ chăm chỉ học tập hơn trong năm học mới này [mục đích: hứa hẹn]
III. LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU
Câu 1 [trang 132 sgk Ngữ Văn 8 tập 2]
– vừa kinh ngạc, vừa mừng rỡ: Hai trạng thái xảy ra đồng thời, biểu thị tâm trạng vô cùng sung sướng
– vừa kinh ngạc, vừa mừng rỡ… về tâu vua: trật tự từ được sắp xếp theo sự việc diễn ra trước sau.
Câu 2 [trang 132 sgk Ngữ Văn 8 tập 2]
a, “ý vua cha”: Liên kết với câu trước, nhấn mạnh tầm quan trọng về ý kiến của vua cha
b, ” Con người Bác, đời sống của Bác giản dị như thế nào” : Nhấn mạnh đức tính giản dị của Bác
Câu 3 [trang 133 sgk Ngữ Văn 8 tập 2]
– Câu [a] giàu tính nhạc hơn:
+ Sự cân đối, nhịp nhàng giữa các thanh Bằng-Trắc
+ Câu [a] đảo từ “man mác” lên đầu tạo tính nhạc cho câu văn